این ابزارها نیز، چون ابزارهای خارجی، از نظر چارچوب کار و عوامل اصلی مانند هم هستند و تنها از نظر امکانات جانبی، سرعت، جذابیت و مواردی از این قبیل، تفاوتهایی دارند با هم دارند.
این مقاله با اشاره به موقعیت هر یک از این ابزارها در ایران به طور خاص، به بیان برخی ویژگی های متمایز کننده پارسی بلاگ خواهد پرداخت.
ورود وبلاگ به ایران
پس از گذشت قریب چهار سال از ورود وبلاگ به ایران و استقبال بی نظیر از انواع قشرهای کاربران اینترنتی از این پدیده جدید، شاهد رشد روزافزون انواع وبلاگ ها در زمینه های مختلف هستیم. بی شک در جامعه ای با ساختار دینی و عقاید و باورهای مذهبی، هر پدیده ای گرچه در محیط مجازی، بسیار زود رنگ و بوی مذهبی می گیرد. وبلاگ نیز از این امر مستثنی نیست. این مسئله به ایران، اختصاص ندارد و در سایر کشورها نیز به صورت های متفاوت مشاهده می شود. در این مقاله به بررسی ابزارهای موجود وبلاگ نویسی و امکانات آنها برای وبلاگ های مذهبی، به خصوص پارسی بلاگ خواهیم پرداخت.
سرویس دهنده های خدمات وبلاگ، این امکان را در اختیار کاربران اینترنت قرار می دهند که یادداشت های روزانه خود را به صورت آنلاین، بر روی اینترنت ثبت کرده و اجازه دهند، دیگران از آن استفاده کنند. از این طریق تجربیات و احساسات درونی افراد جامعه به اشتراک گذاشته می شود و نرم افزار وبلاگ نویسی، امکان بهره مندی از این نوشته ها را به همگان می دهد.
ابزارهای وبلاگ نویسی غالباً رایگان یا ارزان هستند و محتوای غیر سازمان یافته وب را سازماندهی می ظکنند. این ابزارها، با تنظیم کدهای HTML (1) و XML (2) محیط جذابی تهیه می کنند. این جریان در سال 1999م با ظهور نخستین ابزار رایگان وبلاگ نویسی، با نام بلاگر توسط شرکت »پیرا»)3) شروع شد.
بیشتر سیستم ها یا ابزارهای وبلاگ نویسی در کارکرد و عمل مشابه هم هستند و قالب و چهارچوب اصلی آنها یکی است: همه آنها مطالب را به صورت تاریخی معکوس تنظیم می کنند؛ زمان و تاریخ ثبت هر مطلب را با درج نام نویسنده آن ثبت می کنند؛ آرشیو هفتگی یا ماهانه دارند؛ غالباً قسمتی برای ثبت نظرات خوانندگان خود دارند؛ بیشتر آنها بصورت رایگان، همراه با اختصاص فضای میزبانی روی وب ارائه می شوند و اختلافات جزئی در رنگ، فونت، قالب یا قیمت دارند.
این ابزارها را می توان به دو گروه ابزارهای وبلاگ نویسی رایگان (4)، مانند Livejournal Blogger,و ابزارهای وبلاگ نویسی تجاری(5)، مانند (MovableType, Typepad) تقسیم کرد. تعدادی از ابزارها از جمله «بلاگر» هم بصورت رایگان و هم بصورت غیر رایگان ارائه می شوند که دارای امکانات فوق العاده و پشتیبانی های گسترده هستند.
ابزارهای ایرانی
اکنون پنج پایگاه ارائه دهنده خدمات رایگان وبلاگ نویسی به زبان فارسی فعالیت می کنند. این سایت ها هر یک طرفداران خاصی دارند. این ابزارها نیز مانند ابزارهای خارجی، از نظر چارچوب کار و عوامل اصلی مشابه بوده و تنها از نظر امکانات جانبی، سرعت، جذابیت و... با هم تفاوت هایی دارند. پس از میهن بلاگ، به تازگی سایت های بلاگفا و بلاگ اسکای، و در روزهای اخیر پارسی بلاگ هم با درج امکانات جدید، سعی کرده اند که از قافله عقب نمانند. درباره زمینه های فعالیت این پایگاه ها مرز مشخصی وجود ندارد؛ لیکن پارسی بلاگ، با توجه به نوع طراحی و امکانات (اعلان اوقات شرعی، احادیث بزرگان و امامان دین و قوانین و مقرراتی که در این مورد تدوین کرده و نیز نحوه عضوگیری خاص آن که تنها از طریق معرفی نامه قابل ثبت است) نشان داده است که بیشتر از سایر موارد به نشر مطالب دینی و مذهبی تمایل دارد. با این توصیف، به بیان برخی ویژگی های متمایزکننده پارسی بلاگ خواهیم پرداخت.
پرشین بلاگ(6)
پرشین بلاگ نخستین ابزار وبلاگ نویسی ایرانی شناخته می شود که بیشترین تعداد کاربر را در میان سرویس دهنده های فارسی دارد. این سایت امکانات مورد نیاز یک وبلاگ نویس ساده را دارد، هدف مدیران سایت، بیشتر حفظ کیفیت و نیز از دست ندادن کاربرانی بوده که با مشاهده سرویس های مشابه، احتمال مهاجرت آنها به سرویس های دیگر وجود دارد. به عنوان اولین ابزار فارسی زبان، پرشین بلاگ در مدت زمان کوتاهی در میان وبلاگ نویسان ایرانی شناخته شد؛ یکی از معایب این سیستم سرعت پایین آن است که با ظهور ابزارهای دیگر به نظر می رسد مدیران آن باید برای این مشکل تدبیری بیندیشند. همچنین یک انجمن رفع اشکال مستقل نیز با نام پرشین تاک(7) دارد که کاربران می توانند مشکلات خویش را در آنجا مطرح کنند. (شکل 1)
شکل1. تصویر صفحه خانگی پایگاه پرشین بلاگ
بلاگ اسکای(8)
بلاگ اسکای نخستین پایگاهی بود که به رقابت با پرشین بلاگ برخاست. این سیستم در مدتی بسیار کوتاه تعداد زیادی کاربر جذب نمود. امکاناتی که بلاگ اسکای در اختیار کاربران می گذاشت، نسبت به امکانات پرشین بلاگ بهتر بود. امکان ویرایش قالب نظرسنجی، افزودن لوگو، سرعت بالا و نداشتن تبلیغ، مهم ترین برتری های بلاگ اسکای بودند؛ این سایت پس از مدتی هک شد و حدود یک ماه غیر قابل استفاده بود؛ اما دوباره وبلاگ های این سرویس فعال شدند.
مدیران این پایگاه، هر چند وقت یک بار عضوگیری می کنند و دوباره آن را می بندند. این سرویس به تازگی ویرایش شده و امکانات قابل توجهی را در اختیار کاربران خود نهاده است.(شکل2)
شکل2. تصویر صفحه خانگی پایگاه بلاگ اسکای
بلاگفا(9)
بلاگفا در آغاز نسبت به سیستم های مشابه امکانات بیشتری نداشت؛ اما سادگی و سرعت آن موجب جذب تعداد قابل توجهی از کاربران شد و بنظر می رسد به همین دلیل هنوز در میان کاربران ایرانی محبوبیت خاصی دارد. در حقیقت اگر امکانات آن را با سایر ابزارها یکسان بدانیم، این سرعت و سهولت بلاگفا است که آن را متمایز می کند. همچنین بخش پیوندهای آن نیز برای کاربرانی که با طراحی قالب آشنایی ندارند، بسیار مناسب است. به تازگی نیز بخش پروفایل در آن ایجاد شده که وبلاگ نویسان می توانند، تصویر خود یا لوگوی سایت را به همراه توضیحاتی درباره نویسنده و وبلاگ، در آن قرار دهند.
این سرویس نیز امکانات تازه ای چون امکان ایجاد وبلاگ گروهی و موضوع بندی مطالب را به سایت خود افزوده است.(شکل3)
شکل3. تصویر صفحه خانگی پایگاه بلاگفا
میهن بلاگ(10)
سیستم میهن بلاگ، نسبت به بقیه جوان تر است؛ اما امکاناتی حرفه ای و جالب توجه در اختیار کاربران می گذارد. به گونه ای که می توان گفت این امکانات حتی با سیستم های مدیریت وبلاگ شخصی نیز برابری می کند: سیستم قدرتمند جست وجوگر، امکان ارسال به آینده و ارسال خلاصه و ادامه مطلب، امکان اضافه کردن نویسنده های وبلاگ با شناسه های متفاوت (وبلاگ گروهی) و... از جمله امکانات این سیستم است، شاید سخنی به گزاف نگفته باشیم که وبلاگ گروهی در ایران با این سیستم شناخته تر شد. این سایت همچنین یک انجمن رفع اشکال نیز برای کاربران تدارک دیده شده است.(شکل4)
شکل4. تصویر صفحه خانگی پایگاه میهن بلاگ
پارسی بلاگ (11)
پارسی بلاگ که از مرداد 1383 کار خود را آغاز کرده است، از لحاظ امکانات، تقریباً بیشتر امکانات سیستم های مذکور را داراست، به علاوه امکانات بسیار زیاد و کارآمدتری نیز دارد که سیستم های دیگر فاقد آنها است. جدیت مدیران پارسی در برخورد با موارد خلاف قوانین، موجب ایجاد محیطی سالم در پارسی بلاگ گردیده است. به همین دلیل بیشتر وبلاگ نویسانی که قصد نوشتن مطالب مفید دارند یا وبلاگ نویسان مذهبی، جذب این سیستم شده اند.
پارسی بلاگ کتاب و CD ای از نوشته های منتخب وبلاگ ها را با نام کشکول پارسی منتشر کرده که در نوع خود کار جدیدی است. هدف مدیران این سایت، بیشتر ارتقای سطح کیفی محتوای وبلاگ هاست. به تازگی پارسی بلاگ، نسخه جدید این سیستم را به همراه نسخه آزمایشی سیستم پارسی یار (شبکه دوست یابی) به کاربران خود ارائه کرده است که به طور کلی هم از نظر طراحی گرافیکی و هم از لحاظ امکانات با سیستم قبلی تفاوت های بسیار زیادی دارد. (شکل5 تصویر صفحه خانگی جدید سایت پارسی بلاگ را نشان می دهد)
شکل5. تصویر صفحه خانگی پایگاه پارسی بلاگ
برخی امکانات منحصر به فرد پارسی بلاگ
همان گونه که گفته شد پارسی بلاگ تقریباً بیشتر امکانات موجود در دیگر سیستم های وبلاگ نویسی یادشده مذکور را داراست و علاوه و بر آنها امکانات دیگری نیز دارد که منحصر به خود پارسی بلاگ است.
با توجه به اینکه وبلاگ نویسان اغلب افراد غیر متخصص در زمینه برنامه نویسی هستند، پارسی بلاگ کار را در بیشتر موارد برای کاربران خود بسیار آسان کرده است؛ برای مثال بیشتر کاربران برای ایجاد بخش های لینک دوستان (لینکدونی)، آرشیو وبلاگ و لوگوی وبلاگ، در سیستم های دیگر، باید تغییراتی در قالب وبلاگ بدهند که این خود مستلزم آشنایی کاربر با برنامه HTMLاست. اما در سیستم پارسی بلاگ اصلاً نیازی به تغییر در قالب نیست و تمام کارها به صورت هوشمند و به سادگی انجام می گیرد.
صفحه مشخصات فردی
پارسی بلاگ، برای هر یک از کاربران خود صفحه ای مجزا، با عنوان صفحه مشخصات خود در نظر گرفته است که کاربر به راحتی می تواند، اطلاعاتی را در مورد خود، به همراه عکس و نیز توضیحات مفید دیگر که موجب ایجاد ارتباط زنده تر در دنیای صفر و یک می گردد، وارد آن نماید.
ویرایش پیام های ارسالی
بکی از امکانات بسیار مفید و کاربردی پارسی بلاگ، امکان ویرایش پیام هایی است که وبلاگ نویس ارسال کرده است تا پیش از اقدام پارسی بلاگ به ایجاد این سیستم، یکی از معضلاتی که وبلاگ نویسان همیشه با آن دست به گریبان بودند، عدم دسترسی به پیام های ارسالی شان بود. پارسی بلاگ از همان ابتدا این امکان را دارا بود که نشان از تفکر قوی مسئولان پایگاه در جهت برآورده کردن نیازهای روزمره وبلاگ نویسان است.
مشترکان وبلاگ
چنانچه وبلاگی مورد توجه شما قرار گرفت، شما به سادگی و با وارد کردن اسم و ایمیل خود در وبلاگ مورد نظر، مشترک آن وبلاگ می شوید و از آن پس، هرگاه وبلاگ مذکور مطلب جدیدی اضافه نماید، از طریق ایمیل به شما خبر داده خواهد شد.
آلبوم تصاویر
تصاویر خود را چگونه در وبلاگم قرار دهم؟ اگر شما یک وبلاگ نویس هستند، حتماً تا به حال با این سؤال برخورد کرده اید. تقریباً بیشتر وبلاگ نویسان، حداقل یک بار خواستار پاسخ این سؤال شده اند. برای کاربران پارسی بلاگ، پاسخ بسیار ساده است. کافی است شما تصویرهای مورد نظر خود را تا حجم 512 کیلوبایت، در بخش آلبوم تصاویرتان بارگذاری کنید و از آدرس آن در متن های مورد نظر استفاده کنید. به همین سادگی!
پارسی یار (سیستم دوست یابی مشابه اورکات)
پارسی بلاگ، انجمنی برای وبلاگ نویسان سیستم خود تهیه کرده که کاربران پس از عضویت در آن، علاوه بر طرح سؤالات و پیشنهادات خود، می توانند گروه های مختلفی را تدارک دیده، مدیریت نمایند. چنان که گفته شد، این سرویس به تازگی به پارسی بلاگ افزوده شده است.
جست وجوی وبلاگ های پارسی بلاگ
امکان پیدا کردن مطلب از طریق جست وجو، از دیگر بخش هایی بود که جای آن تقریباً تا قبل از اقدام پارسی بلاگ به ایجاد آن خالی بود. پارسی بلاگ علاوه بر امکان جست وجو در متون، عنوان و بخش های دیگر وبلاگ های خود، حتی در جدیدترین متون وبلاگ ها به صورت پیشرفته و ساده، امکان جست وجوی وبلاگ های از روی نام وبلاگ (فهرست وبلاگ ها، فهرست الفبایی و همچنین فهرست موضوعی یادداشت ها) و درخت موضوعی را نیز فراهم آورده است.
با استفاده از سیستم جست وجوی پیشرفته پارسی بلاگ، می توانید عنوان وبلاگ، یادداشت ها یا پیام ها را با هم یا مجزا جست وجو کنید یا در صورت تمایل، فقط محتوای یک وبلاگ خاص را با وارد کردن آدرس آن جست وجو کنید. )شکل6) نمونه ای از صفحه جست وجوی پیشرفته پارسی بلاگ را نشان می دهد.
امکان ویژه دیگری که در پارسی بلاگ به صورت انحصاری قرار داده شده، انتخاب موضوع برای هر یادداشت، به صورت مستقل است. جدا از اینکه شما چه موضوعاتی را برای وبلاگ خود انتخاب کرده اید، می توانید مجدّداً از میان درخت موضوعات پارسی بلاگ، هر موضوعی را که مناسب می دانید، به یادداشت خود مرتبط سازید تا ذیل هر یادداشت در وبلاگ شما، این موضوعات مرتبط نمایش داده شوند و کلیک روی هر یک از این موضوعات، فهرست عناوین یادداشت های موجود در پارسی بلاگ در همان موضوع را نمایش می دهد. چنانچه موضوع یادداشت شما با درخت موضوعی پارسی بلاگ منطبق نباشد، این امکان نیز به سیستم جدید اضافه شده است که شما موضوع مورد نظر خود را نیز برای نوشته خود انتخاب کنید (موضوعات نوشته شما).
(شکل6). صفحه جست وجوی پیشرفته پایگاه پارسی بلاگ
مدیریت وبلاگ
مهم ترین بخشی که یک وبلاگ نویس با آن سروکار دارد، «مدیریت وبلاگ» است. محلی که باید روزنوشت های خود را وارد کند و تنظیمات وبلاگ خود را انجام دهد.
در بخش «مدیریت وبلاگ» پارسی بلاگ، شما با فهرستی از عناوین مدیریتی روبه رو می شوید که در بیشتر سرویس های وبلاگ نویسی دیده می شوند: مدیریت یادداشت ها و پیام ها، جعبه متن ساده و پیشرفته، جعبه متن بدون ابزار (برای استفاده سریع در اینترنت)، فهرست روز نوشت ها، مدیریت موضوعات یک یادداشت (برای این کار باید گزینه « موضوع » یادداشت مورد نظر را انتخاب کنید)، مدیریت نظرات و پیام های یک یادداشت، پیام های خصوصی، نشانی IPنویسنده.
از نظر امکانات، پارسی بلاگ تقریبا در تمام موارد، تفاوت های فاحشی با سایر سیستم های مشابه دارد؛ برای مثال از نظر جعبه متن، پارسی بلاگ کاربردی ترین ابزار برای ویرایش متن توسط وبلاگ نویسان را به سه شکل مختلف، به همراه یک جعبه متن بدون ابزار برای کاربران خود در نظر گرفته است. کاربران با توجه به سلایق و سرعت دسترسی به اینترنت، می توانند جعبه متن دلخواه خود را انتخاب نمایند. (شکل7)
شکل7. نمونه جعبه متن پیشرفته در پارسی بلاگ
پنجره متحرک، پنجره ای ویژه در صفحه اصلی پارسی بلاگ تعبیه شده که پیام های فوری را به اطلاع کاربران می رساند. پیام های ویژه، نظرسنجی و راهنمای آنلاین.
از دیگر ویژگی های منحصر به فرد پارسی بلاگ این است که، شما در هر بخش و گزینه از نرم افزار وبلاگ نویسی پارسی بلاگ اگر بر روی علامت پرسش (؟) کلیک کنید، راهنمایی مختصر و گویایی در مورد کاربرد و عملکرد همان گزینه مشاهده خواهید کرد.
امکانات بخش نظرات وبلاگ
بخش نظرات وبلاگ های سیستم پارسی بلاگ، با سایر سیستم های مشابه فارسی زبان کاملاً متفاوت است. در این بخش که تقریباً همه سیستم های مشابه یادشده به دلایلی چون بالا بردن امنیت سیستم، حتی اجازه انتخاب آن را از کاربران خود سلب کرده اند، پارسی بلاگ ابزار بسیار مناسبی برای ویرایش متن، رنگی کردن، تغییر موقعیت نوشته ها از نظر چینش در سطر (چپ چین و راست چین و وسط چین شدن)، کلفت (Bold) کردن نوشته ها و حتی لینک دادن به نوشته، علاوه بر امکان درج شکلک و ... برای کاربران خود در نظر گرفته است.
بخش نظرات وبلاگ های پارسی بلاگ، به دلیل امکان ارسال فایل های HTMLعکس دار و موسیقی دار از سایر سیستم های مشابه کاملاً متمایز شده است.
امضای الکترونیکی
آیا این نظر را شما برای وبلاگ من گذاشته اید؟! این چه نظریه که شما برای من ارسال کردید؟!
در سیستم های مشابه دیگر، هنوز هم کاربران با این مشکل روبرو می شوند که از عنوان و آدرس آنها سوء استفاده می شود؟ اما پارسی بلاگ با ابداع سیستم امضای الکترونیک، این مشکل را تا حدود زیادی حل کرده است. در این سیستم کاربران به راحتی پیش از ارسال پیام، به وسیله امضای الکترونیکی که مخصوص صاحب وبلاگ است، هویت خود را تأیید می کنند.
پیام خصوصی
این بخش نیز از اقدامات و امکانات پارسی بلاگ است که بسیار کاربردی و لازم می نمود، اما پیش از سیستم پارسی بلاگ، هیچ یک از سیستم های مشابه توجهی به آن نداشتند.
پاسخ مدیر وبلاگ به نظرات رسیده
با این امکان، مدیر هر وبلاگ می تواند پیام رسیده را در صفحه نظرات خود و ذیل همان پیام پاسخ دهد. چنانچه شخص نظر دهنده، هنگام ارسال نظر ایمیل خود را وارد کرده باشد، بلافاصله پس از پاسخ مدیر وبلاگ، ایمیلی برای وی ارسال خواهد شد و او را از این پاسخ مطلع خواهد نمود.
سخن آخر
پایگاه های ایرانی ارائه دهنده امکانات وبلاگ نویسی، با ارائه امکانات سازگار با زبان و فرهنگ ایرانی، امکان وبلاگ نویسی آسان تر را برای تعداد بیشتری از کاربران فراهم ساخته اند. این سیستم ها به تازگی تغییراتی در ظاهر و امکانات خود ایجاد کرده اند.
با توجه به ویژگیهایی که درباره سرویس وبلاگ نویسی پارسی بلاگ گفته شد به نظر می رسد، این سرویس با امکانات ویژه ای که برای انتشار مطالب مذهبی و دینی قرار داده است، مانند درج سخنان بزرگان به جای تبلیغات، اعلام وقت اذان، تاکید موارد دینی و امنیت نسبتا بالا از طریق سیستم عضوگیری خاص و...، سعی دارد از این پدیده جدید در خدمت اشاعه و انتشار اطلاعات دینی و مذهبی، راه جدیدی را در میان سرویس های وبلاگ نویسی باز کند و تقریبا در این زمینه هم موفق بوده است.
منابع:
پی نوشت ها :