ره آورد نور

چکیده

بشر در طی مسیر تکاملی خود با جوامع متعددی روبه‌رو گشته است. از آن جمله می‌توان به جامعه ایلیاتی‌، جامعه روستایی و جامعه صنعتی اشاره کرد. اختراع رایانه در اواسط قرن بیستم، گسترش شبکه‌های ارتباطی و اهمیت اطلاعات در حیات اجتماعی، منشأ تحولات نوینی در زندگی انسان گردیده است. دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، نتیجه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد. امروزه انسان، جامعه‌ای مبتنی بر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه می‌کند که از ویژگی‌های خاص خود برخوردار است. چنین جامعه‌ای را جامعه اطلاعاتی گویند. در این گونه از جوامع، مفاهیم سنتی موجود در زمینه‌هایی همچون: اقتصاد، آموزش، کسب و کار، مدیریت، تجارت و جنگ دچار تحول می‌گردد.

در این مقاله، ضمن تعریف جامع اطلاعاتی، تأثیر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر وجوه مختلف جامعه به اجمال بررسی خواهد شد. باشد که این مختصر، تأثیری هر چند ناچیز بر طرز تفکر مدیران و برنامه‌ریزی بهینه در کلیۀ بخش‌های جامعه به منظور ورود متفکران به عصر اطلاعات داشته باشد.

اشاره

در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، بحث‌های مفصلی در باره انتقال از «جامعه سنتی» به «جامعه صنعتی» وجود داشت و از آغاز دهة 1980 میلادی، بحث‌های بیشتری درباره انتقال از «جامعه صنعتی» به «جامعه اطلاعاتی» به وجود آمد.

با وجود افزایش فنّاوری‌های نوین ارتباطی، مشکلات سنّتی انتقال اطلاعات که شامل: پیمودن مسیرهای طولانی، صرف هزینه‌های سنگین مالی، اتلاف وقت و زمان‌بر بودن می‌شد، کاهش یافته است و اطلاعات و آموخته‌ها در کوتاه‌ترین زمان و با صرف حداقل هزینه قابل دسترسی گردید و از دهة 1990 میلادی مردم درباره «جامعه مبتنی بر دانش» صحبت کردند و مدعی بودند که اطلاعات به‌تنهایی نمی‌تواند تغییرات مهمی‌ایجاد کند؛ بلکه کلید اصلی در این است که چگونه مردم اطلاعات را به دانش تبدیل کرده و آن را مدیریت می‌کنند. (1)

مقدمه

انقلاب در دو بعد اطلاعات و ارتباطات، ابعاد زندگی انسان‌ها را دچار تغییر و تحول نموده است؛ به عبارتی بهتر، رفتارها و تعاملات افراد به‌شدت برگرفته از تغییر و تحول صورت گرفته در دو بعد نامبرده بوده است. ظهور فناوری‌های نوین در هر دو بعد، بسترها و ابزارهای بسیار قدرتمندی را برای شکل‌گیری افکار و برقراری ارتباط بین افراد گوناگون از نقاط متفاوت فراهم نموده است.

متناسب با این تحولات شگرف، هر کسی توانسته است اطلاعات جدید و بسیاری را به شیوه‌های گوناگون و در ابعاد و دامنه گسترده در اختیار طیف وسیعی از هم‌نوعان خود قرار دهد؛ یکی از ابزارهای بسیار مهم ارتباطی و اطلاعاتی میان يکايک انسان‌ها، تلفن‌های همراه به‌خصوص از نوع هوشمند آن است.