ره آورد نور

اشاره

از مهمترین دغدغه های فکری یک پژوهش گر، جمع آوری مطالب مورد نیاز یا محتوای تحقیق است. منابع و مآخذ گوناگونی برای انجام یک پژوهش وجود دارد که کتاب، مقاله، نشریات عمومی و تخصصی، دائرةالمعارف ها و پایان نامه ها از آن جمله اند. اما امروزه، به دلیل توسعه فضای اطلاعاتی و ارتباطاتی و آمیخته شدن رایانه با بخش های مختلف بدنه فرهنگی ، علمی و پژوهشی کشور، باید نوع نگاه و میزان دانسته های خود را روزآمد کنیم تا به بهترین شکل، از ابزارهای نوین و شیوه های کارآمد تحقیقی بهره بگیریم.

اینترنت، به دلیل گستردگی  اطلاعات و آسانی دسترسی به آن، نقش به سزایی در امر تحقیق و توسعه هر کشوری ایفا می کند که البته در جای خود، مزایا و ویژگی های مفید آن، به خوبی تحلیل و بررسی شده است. نیاز همگان، خاصه پژوهشگران مختلف به این منبع جهانی، ضرورت شناخت نسبت به چگونگی استفاده بهینه از آن را آشکار ساخته و اقشار مختلف جامعه، به ویژه فرهنگ دوستان و دانش پژوهان عزیز، بیش از گذشته نیازمند آشنایی با اینترنت و شیوه های پژوهش در فضای آن هستند.

آنچه در پی می آید، راهکارهای پژوهش در فضای جهانی اینترنت، با تأکید بر شیوه های تحقیق در حوزه عرفان اسلامی است که امیدواریم برای محققان علوم اسلامی، خاصه دانشجویان و پژوهش گران عرفان اسلامی، راهگشا و ارزنده باشد و عرفان پژوهان محترم، با روش جست وجو در اینترنت، به منظور شناسایی و نیل به مطالب دلخواه خود آشنا شوند.

همایش آسیب‌شناسی فرهنگ عاشورا در رسانه های مجازی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدای این همایش که از سوی فرهنگسرای رسانه و با همکاری دفتر توسعه وبلاگ دینی و هیأت وبلاگ برگزار شد، دانشجویان به ارائه مقالات خود در خصوص دین در فضای مجازی پرداختند. سیدعبدالرسول علم الهدی ، مقاله ای با عنوان «پیام عاشورا در بستر فضای مجازی» و افسانه معلمی در خصوص بررسی روند و تحرکات دین در جوامع مدرن با تکیه بر پایگاهای اینترنتی مهدویت و همچنین طاهره خیرخواه مطلبی با عنوان «تحریفات عاشورایی و فضای مجازی» ارائه کردند.

همچنین در این مراسم معصومه شهبندی و مطهره آخوندی ، مقاله‌ای را با عنوان «تیپولوژی وبلاگ‌های دینی و بازنمایی دین در فضای مجازی» ارائه کردند.

چکیده

نابرابری واقعی در دسترسی و استفاده از اطلاعات و فناوری‌های ارتباطی بین کشورها (شکاف جهانی دیجیتالی) و بین گروه های داخل کشورها (شکاف داخلی دیجیتالی) حقیقتی است که آمار و اطلاعات فراوانی در تایید آن موجود است. این نابرابری که خود را به صورت شکاف دیجیتالی نشان می‌دهد در کشورهای کمتر توسعه یافته عمیق‌تر است. برای مثال در سراسر قاره آفریقا تنها 14 میلیون خط تلفن وجود دارد که خیلی کمتر از تعداد خطوط مانهتن یا توکیو است. از هر دو نفر آمریکایی یک نفر به اینترنت متصل است حال آنکه از هر 250 نفر آفریقایی تنها یک نفر به شبکه متصل است. در بنگلادش برای داشتن یک رایانه هزینه برابر با میانگین 8 سال حقوق یک فرد لازم است. با وجود این تمام کشورها، حتی فقیرترین آنها در صدد افزایش دسترسی به فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات و استفاده از آن هستند. با این حال کشورهای دارای اطلاعات دسترسی خود را به این فناوری‌ها به اندازه‌ای توسعه داده‌اند که افزایش شکاف بین کشورها را به همراه داشته است. روند نابرابری در تمام سطوح استفاده، در دسترس بودن آن، در آموزش، محتوای مرتبط، همکاری و رشد کاملاً نمایان است.

سخن اول

فناوری‌های‌ جهانی اطلاعات و ارتباطات، به ویژه اینترنت، تحولات‌ فوق‌العاده‌ سیاسی‌، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ قرن بیست و یکم‌ را تسریع‌ کرده است. درست‌ همان‌طور که‌ تلگراف‌، تلفن‌ و راه‌آهن‌ درقرن‌ نوزدهم‌ و اوایل‌ قرن‌ بیستم‌ باعث‌ تحول‌ چشم‌اندازهای‌ ملی‌ و بین‌المللی‌ شدند، فناوری ارتباطات و وجه مشخص آن، یعنی اینترنت در زمان ما، تحولات بی‌سابقه را به دنبال داشته‌اند؛ تا آن‌جا که به وجه غالب جهان معاصر تبدیل شده است .

گرچه «اینترنت» به عنوان یکی از ابزارهای انتقال اطلاعات به شمار می‌رود، ولی بیش از آنکه یک ابزار باشد، یک رسانه است و مانند هر رسانه این امکان را دارد که هم برای انتشار موضوعات مختلف و ترویج آن و هم برای آموزش موضوعات استفاده شود. موضوعات دینی و مذهبی هم از این امر مستثنا نیستند.

چکیده

این تحقیق، درصدد شناسایی و رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران  است. این پژوهش ضمن مروری که بر فضای مفهومی موضوع دارد، از رویکردی تلفیقی که برگرفته از تئوری‌های استفاده و خشنودی، کاشت یا پرورش و تئوری ساخت‌یابی گیدنز می باشد، برای تبیین پدیده مذکور بهره گرفته و با عنایت به فرضیاتی که از این تئوری‌ها با توجه به ویژگی جامعه آماری مورد مطالعه أخذ کرده است، به شناسایی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران پرداخته است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از فنّ پرسشنامه بر روی 1516 نفر از کاربران بالای پانزده سال در شهر تهران که از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ایی (در جامعه آماری خانوار) و هدفمند (در جامعه آماری کافی‌نت) با سطح خطای 5 درصد و ضریب اطمینان 95 درصد انتخاب، اطلاعات و دادههای مورد نیاز جمع‌آوری گردید.

چکیده

اینترنت و فضای سایبر - گذشته از فواید آن - همراه با مخاطرات و آسیب‌هایی است که  فرد، جامعه و حکومت را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ آسیب‌هایی  که دولت‌ها و صاحب‌نظران عرصه اطلاعات را به چاره‌اندیشی وامی‌دارد. آسیب‌های روانی آن، سلامت روانی افراد جامعه را به خطر انداخته، آسیب دیدگان را فسرده و فرسوده می‌کند. آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی، جامعه را در مسیر فروپاشی و تزلزل قرار داده، علایق ملی و روابط اجتماعی را به‌ویژه در میان خانواده‌ها مختل می‌کند. آسیب‌های سیاسی آن نیز حاکمیت واقتدار دولت‌ها را با تنش مواجه می‌کند. از این‌رو، پرداختن به آسیب‌های پدیده نوینی چون اینترنت و فضای سایبر، از لوازم مهم دور ماندن از خطرات و صدمات آن است.

چکیده

انسان عصر حاضر، افزون بر دنیای فیزیکی، که از زمان خلقت خود با آن مانوس بوده و با شرایط و مقتضیات آن خو گرفته، به دنیای جدیدی به نام فضای سایبر پا گذاشته که از ویژگی های متمایزی برخوردار است. این فضا توانمندی هایی برای پیشبرد بهینه امور در اختیار دارد که بشر را ناگزیر از به کارگیری بدون تبعیض و فراگیر آن در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی، بهداشت و درمان و حتی نظامی کرده است. انعطاف پذیری و سادگی بی نظیر در کاربری، حتی موانع سنی و میزان دانش و مهارت را نیز برداشته است. بی تردید، این وضعیت بیم و امیدهایی را بر می انگیزد. اما آن چه مسلم است این که بهره برداری صحیح و سودمند از این فضا مستلزم رعایت هنجارهایی است که تخطی از آنها میتواند باعث آسیب هایی شود و برخی از آن­ها حتی مستوجب جرم انگاری و مجازات گردند. با این حال، چنان چه به کاربران، که مانند کودکی نوپا در این دریای بیکران رها هستند، آموزش های صحیحی داده نشود، هرگونه مقابله با هنجار شکنی های سایبری در جهت برقراری موازین اخلاقی سایبری، می تواند با ایرادات جدی حقوقی و اخلاقی مواجه گردد. این نوشتار بر آن است با بررسی راهکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم سایبری، به عنوان شاخه های از پیشگیری از وقوع هنجارشکنی های مجرمانه سایبری، میزان کارایی آن را در نهادینه سازی هنجارهای اخلاقی سایبری مورد بررسی قرار دهد.

مقدمه

در حالی که کامپیوترها فراگیرتر و استفاده‌ی آن‌ها راحت‌تر شده است، مجرمان یاد می‌گیرند که چگونه آن‌ها را برای سوء استفاده به کار ببرند.

به تازگی میلیاردها دلار خسارت در دنیای دیجیتال کشف شده است و میلیاردها دلار خسارت دیگر هنوز به صورت کشف نشده باقی مانده ‌است. تریلیون‌ها دلار سرقت می‌شود که بیشتر آن‌ها هیچ گاه پیدا نمی‌شود. مجرمان حرفه‌ای قرن بیست‌‌و‌یکم از راه رسیده‌اند؛ مجرمان دنیای دیجیتال. بدتر از همه این‌که هر کسی که با کامپیوتر آشنا باشد، می‌تواند مجرم شود. می‌تواند هر مرد، زن یا هر بچه‌ای باشد. خود جرم در طبیعت معلوم است. گاهی اوقات ثبت می‌شود و گاهی نمی‌شود ـ صرفاً در دنیای دیجیتال و تنها با سوابقی که به صورت الکترونیکی ثبت می‌شوند، رخ می‌دهد.

اشاره

به دلیل استفادۀ روزافزون و همگانی از پدیده‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، به خصوص در دسترس بودن این ابزار و امکانات برای کودکان و نوجوانان، خطرات و آسیب‌های کاربری آن‌‌ها، ضروري است مطالبی، در بارۀ نظارت والدین بر استفاده این گروه آسیب‌پذیر ارائه شود.

چکیده

کاربران سیستم های رایانه ای گاهی نیازهایی پیدا می کنند که تأمین آن‌ها سخت، هزینه بر و یا زمان بر می باشد؛ به عنوان مثال، شخصی به دنبال کتاب خاصی استُ که در کتابخانه یا رایانه شخصی خود و یا از طریق جستجو در شبکه جهانی اینترنت به آن دست پیدا نکرده است؛ اما در مقابل ممکن است در گوشه ای از جهان شخصی وجود داشته باشد که آن کتاب را در اختیار داشته و حاضر باشد که بدون هیچ چشمداشت مالی آن را در اختیار کاربر قرار دهد. حال با توجه به این راهکار چگونه کاربر می تواند از او کمک بگیرد؟

امروزه فناوری P2P) 1) این امکان را به کاربران اینترنتی می دهد که در صورت توافق طرفین، کاربران بتوانند از این فناوری استفاده کرده و اقدام به اشتراک گذاری فایل های مورد نیاز خود در این شبکه ها بکنند و از این طریق، ضمن دریافت سریع تر و کم هزینه تر فایل های مورد نیاز خود، باعث کاهش ترافیک شبکه های اینترنتی نیز بشوند.