گزارش نشست علمی نقد و بررسی نرم افزار درایة النور
سخن نخست
در بیستودوم آذرماه سال جاری، نشستی علمی با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) و انجمن علمی حدیث حوزه علمیه قم، در سالن اجتماعات نور برگزار گردید. در این نشست، محتوای علمی و قابلیتهای فنّی نرمافزار درایةالنور از سوی ناقدان و ارائهکنندگان، به نقد و بررسی گذاشته شد که در این گزارش، خلاصهای از آن ارائه میگردد.
نگاهی به تولیدات نور در حوزه علوم و معارف حدیثی
اشاره
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، از جمله مراکز مهم و پیشرو در حوزه تولید محصولات دیجیتالیِ مربوط به علوم و معارف اسلامی است و بحمدالله، برای پژوهشگران و صاحبنظران، نامی آشناست. از جمله محورهایی که این مرکز در آن به تهیه و عرضه تولیداتی فاخر و کاربردی توفیق یافته، حوزه حدیث، معارف روایی، رجال و درایه است که بیشتر در قالب ویندوزی و وبی عرضه شده است. در این مقاله، کوشیدهایم بهاختصار به معرّفی نرمافزارها و وبگاههای مرتبط با متون، علوم و معارف حدیثی بپردازیم که مستقیماً از سوی مرکز نور ارائه شدهاند و از تولیدات اختصاصی آن به شمار میروند.
تجمیع احادیث شیعه و اهل سنت؛ ضرورت ها و راهکار ها
چکیده
صرفنظر از ملاکهای مقبولیت حدیث نزد هر یک از فریقین، انتساب روایات به پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) و نیز در نزد اهلسنّت، مرویات صحابه و تابعان، ضروری مینماید. این مکتوبات پُرارزش، با تمامی مشترکات و تفاوتهای ساختاری و محتوایی، باید در کنار یکدیگر و در بستری واحد قرار گیرند تا پژوهشگران حدیثی بتوانند مطالعات گسترده تحقیقی و تطبیقی خویش را بهراحتی انجام دهند. این نوشتار، به بررسی ضرورتها، فایدهها و راهکارهای گردآوری احادیث فریقین در بستر دیجیتال و نیز پاسخگویی به شبهات و دیدگاههای مخالف پرداخته است.
مراکز حدیثی و فناوری اطلاعات؛ معرفی و بایسته ها
چکیده
مفهوم «مراکز حدیثی» در علوم حدیث، مصادیق گوناگونی دارد. یکی از مصادیق آن، حوزههای جغرافیایی رخدادهای حدیثی و مصداق دیگر آن، مؤسسهها و سازمانهایی است که در زمینه حدیث فعّالیّت میکنند. در این نوشتار، معنای دوم قصد شده است. از این رو، مراکز و مؤسسههای حدیثی بهاجمال معرفی شده، فعّالیّتهایشان بهاختصار بیان خواهد گردید. سپس، به بررسی زمینههای استفاده از فنّاوریهای نوین اطّلاعاتی در علم حدیث میپردازیم و توصیههایی برای بهرهمندی مؤثّر از این فنون در زمینه مباحث گوناگون دانش حدیث عرضه خواهد شد.
پیشینه فعالیت های حدیثی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
چکیده
بنیان فعّالیّت های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در طیّ سی سال که از راهاندازی آن میگذرد، بر ارائه متون دیجیتالی و پژوهش و فراوری منابع و متون اسلامی، با محوریت قرآن کریم و احادیث پیامبر و ائمه معصومان (علیهم السلام) شکل گرفته است. این فعّالیتها، همپای رشد فنّاوری اطّلاعات، در قالب دیجیتال و در سکوهای برخط و برونخط، به مخاطبان عرضه شده است. با توجّه به جایگاه و اهمّیّت حدیث در میان علوم اسلامی، بخش مهمی از فعّالیّتها و در نتیجه محصولات این مرکز، در زمینه حدیث و خدمت به حدیث اهلبیت (علیهم السلام) بوده است. در این نوشتار، ضمن بیان سیر تکاملی فعّالیتهای حدیثی مرکز نور، محصولات حدیثی آن معرّفی میگردد.