چاپ کردن این صفحه

معرفی پایگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (www.nlai.ir)

پنج شنبه, 26 اسفند 1389 ساعت 14:51
    نویسنده: محمود نجفی علمی
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

اشاره

سازمان‌ اسناد و كتابخانه‌ ملي‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران،‌ مؤسسه‌اي‌ آموزشي‌، پژوهشي‌، علمي‌ و خدماتي‌ است‌ كه‌ اساسنامه‌ آن‌ به‌ تصويب‌ مجلس‌ شوراي‌ اسلامي‌ رسيده‌ است‌ و رياست‌ عاليه‌ آن‌ با رئيس‌ جمهوري‌ است‌. شكل‌گيري‌ رسمي‌ كتابخانه‌ ملي‌، به‌ سال‌ 1316 باز مي‌گردد. در سال‌ 1358 مركز خدمات‌ كتابداري‌، و در سال‌ 1378 سازمان‌ مدارك‌ فرهنگي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ در كتابخانه‌ ملي‌ ادغام‌ شدند و سرانجام‌ در سال‌ 1381 با تصويب‌ شوراي‌ عالي‌ اداري‌، كتابخانه‌ ملي‌ و سازمان‌ اسناد ملي‌ با هم‌ ادغام‌ شدند و سازمان‌ فعلي‌ شكل‌ گرفت‌.

همچنین این سازمان وظایف ذیل را برعهده دارد:

گردآوري، حفاظت، سازماندهي و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مكتوب (چاپي و خطي) و غير مكتوب در ايران و يا متعلق به ايرانيان خارج از كشور؛ گردآوري، حفاظت، سازماندهي و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مكتوب (چاپي و خطي) و غير مكتوب در زمينه ايران‌شناسي و اسلام‌شناسي، خصوصاً انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني(ره)؛ گردآوري، حفاظت، سازماندهي و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مكتوب (چاپي و خطي) و غير مكتوب معتبر علمي، فرهنگي و فني از كشورهاي ديگر؛ پژوهش و برنامه‌ريزي علمي كتابداري و اطلاع‌رساني؛ شركت در تحقيقات و فعاليت‌هاي بين المللي ذيربط؛ اتخاذ تدابير و اخذ تصميمات لازم براي صحت، سهولت و سرعت امر تحقيق و مطالعه در همه زمينه‌ها به منظور اعتلاي فرهنگ ملي و انجام تحقيقات مربوطه؛ انجام مشاوره، نظارت، هدايت و ارائه خدمات فني و برنامه‌ريزي و سازماندهي كتابخانه‌هاي كشور؛ ارائه روش‌هاي مطلوب به منظور هماهنگ كردن خدمات و فعاليت‌هاي كتابخانه‌هاي ملي، عمومي و تخصصي جهت تسهيل مبادله اطلاعات.

حال به معرفی مهم‌ترین بخش‌های پایگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خواهیم پرداخت.

1. خدمات

این بخش خود به سه قسمت: خدمات کتابخانه ملی، خدمات آرشیو ملی ایران و دسترسی پیوسته اشاره نمود. هر کدام از قسمت‌های فوق نیز از چند زیرمجموعه تشکیل شده‌اند. در قسمت «خدمات کتابخانه‌ای»، زیرمجموعه‌هایی چون: اطلاع‌رسانی، خدمات به کتابخانه‌ها، خدمات به ناشران، خدمات کتاب‌های خطی و چاپ سنگی، واسپاری آثار غیر مکتوب و سؤال‌های متداول اشاره نمود. قسمت «خدمات آرشیو ملی» نیز شامل زیرمجموعه‌های: شناسایی و فراهم‌آوری اسناد ملی، پیش آرشیوی، خرید و اهدای اسناد، تاریخ شفاهی، خدمات حفاظت و نگهداری و... است. همچنین در قسمت دسترسی پیوسته می‌توان با امکاناتی چون: درخواست شابکا، فهرست کتابخانه‌های ایران، از کتابدار بپرسید و خدمات پیوسته آشنا شد.

2. مجموعه‌ها

این قسمت شامل زیرمجموعه‌هایی همچون: کتاب‌ها، پیایندها یا نشریات ادواری، منابع غیر کتابی، نسخه‌های خطی و منابع نادر، گنجینه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی، اهمیت اسناد و آرشیو ملی است؛ به عنوان نمونه، در قسمت کتاب‌ها، این امکان برای کاربر وجود دارد که کتاب مورد نظر خود را جستجو نماید و از شناسنامه آن مطلع شود.

در قسمت نسخه‌های خطی و منابع نادر، کاربر با نسخه‌های قدیمی و نادر، کتاب‌های چاپ سنگی، مرقعات، اسناد خطی و تابلوها آشنا شده و می‌تواند نمونه‌ای از این صفحات را مشاهده و در رایانه خود ذخیره نماید.

3. مجموعه‌های دیجیتالی

این بخش که به تازگی به این پایگاه افزوده شده است، به قسمت‌هایی چون: نسخه خطی، چاپ سنگی، نشریه و عکس تقسیم شده است. کاربر می‌تواند با ورود به هر کدام از این قسمت‌ها، نسخه‌های قدیمی را مشاهده کرده و آن را در رایانه خود ذخیره کند.

4. آموزش و پژوهش

بخش فوق به دو قسمت آموزش و پژوهش تفکیک می‌شود و کاربر با ورود به هریک از این قسمت‌ها، با زیرمجموعه‌های آنها آشنا می‌شود. در قسمت آموزش امکانات: معرفی پودمان‌های اسنادی و کتابداری، دوره‌های آموزشی سال 89، آموزش الکترونیکی و یا کارگاه‌های آموزشی ارائه شده است. از قابلیت‌های قسمت پژوهش می‌توان به: پژوهشکده اسناد، پژوهش‌های کتابداری اطلاع‌رسانی و پژوهش‌های اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی اشاره کرد که کاربر با ورود به هر یک از این گزینه‌ها، می‌تواند از امکانات آن بهره‌مند شود.

5. انتشارات

از دیگر ویژگی‌های این پایگاه می‌توان به بخش «انتشارات» اشاره کرد که قابلیت‌های: فروشگاه مجازی، انتشارات سازمان، نشریات، لوح‌های فشرده، نشریات سازمان و آرشیو انتشارات سازمان را در خود جای داده است.

6. جستجو

در این پایگاه، امکان جستجو در سه قسمت: «جستجو در منابع (opac)» شامل: پایان‌نامه، پیایند، کتاب و یا مقاله، «جستجو در منابع رقومی(حرم)» شامل: عنوان، پدیدآور، ناشر و یا شابک؛ و «جستجو در سایت» ، برای کاربران فراهم شده است.

7. کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان

كتابخانه كودكان و نوجوانان، با هدف ايجاد كتابخانه‌اي استاندارد و نمونه براي ارائه خدمات به گروه سني 7 تا 14 سال ايجاد شده است و وظایف ذیل را عهده‌دار است: فراهم‌آوري كتاب‌ها و منابع غيركتابي منتشر شده در داخل و خارج از كشور براي كودك و نوجوان و نيز پژوهشگران اين حوزه؛ ارائه خدمات به كودكان و نوجوانان 7 تا 14 سال؛ ارائه خدمات به پژوهشگران كودك و نوجوان؛ ارائه خدمات جانبي چون قصه، شعرخواني و نمايش فيلم؛ بازديد از كتابخانه كودك و نوجوان؛ ايجاد نمايشگاه از آثار نقاشي كودك نوجوان؛ معرفي تازه‌هاي منابع كودك و نوجوان در سايت؛ آرشيو دو نسخه از كتاب‌هاي دريافتي براي نسل‌هاي بعدي و امانت نسخه سوم در كتابخانه؛ و تهيه فهرستگان از كتاب‌هاي كتابخانه‌هاي كودك و نوجوان.

این قسمت از پایگاه، همچنین خدماتی چون جستجوي اينترنت (براي پژوهشگران)؛ رايت سي دي از منابع موجود در كتابخانه؛ ارائه خدمات كپي و پرينت از منابع؛ و اطلاع‌رساني از طريق سايت را به کاربران خود ارائه می‌نماید.

از قابلیت‌ها و امکانات این بخش می‌توان به: کتابخوانی، کتابخانه شخصی، کتاب‌های برگزیده، بچه‌خوانی‌ها، ایران‌شناسی، گالری و اخبار کتاب اشاره نمود.

این پایگاه از بخش‌های متنوع دیگری نیز مانند: وب‌سایت حافظه جهانی، وب‌سایت نابینایان، اخبار و رویدادها، و تازه‌های نشر بهره برده است که کاربران با انتخاب آنها می‌توانند از ویژگی‌هایشان استفاده نمایند.

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: سه شنبه, 24 اسفند 1389
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 50
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 33
بازدید 39874 بار

موارد مرتبط