ره آورد نور

همزمان با تشریف‌فرمایی مقام معظم رهبری به شهر ولایت‌مدار قم در دهه کرامت، نمایشگاهی تحت عنوان «مشکات» روز شنبه، یکم آبان‌ماه 1389برگزار شد. در این نمایشگاه، دستاوردهای پژوهشی مراکز پژوهشي که وابسته به بخش خصوصي هستند و هيچ‌گونه وابستگي به بودجه عمومي و دستگاه‌هاي دولتي ندارند و يا اين‌که مرتبط به دفتر مقام‌ معظم‌ رهبري نيستند و در سال 87 در نمايشگاه مراکز پژوهشي در مصلاي تهران شرکت نکرده‌اند، ارائه شد. از آنجا که فضایی برای بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه فراهم شده بود، این بحث مطرح بود که با توجه به فرصت به‌دست آمده، برخی از مؤسسات و شرکت‌های دیگری که پژوهش‌های حوزوی دارند و احیاناً تحت پوشش دفتر ایشان هستند نیز کار خودشان را عرضه کنند.

مقدمه

چند روزی بود که در بخش انتشارات معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز، به همراه همکاران مشغول آماده‌سازی کتاب نمایشگاه بودیم؛ کتاب «نخستین نمایشگاه تخصصی معرفی توانمندی‌های دستگاه‌های عضو شورای فرهنگی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات».

دستگاه‌هایی که در این کتاب معرفی شده بودند،‌ عبار‌ت‌اند از:

اشاره

معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که به منظور معرفی و عرضه تولیدات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به جامعه علمی و فرهنگی داخل و خارج از کشور تشکیل شده، مشتمل بر بخش های متعددی است. نمایشگاه های داخلی، یکی از بخش های فعال این معاونت است که عهده دار اطلاع رسانی، عرضه و توزیع محصولات نور در نمایشگاه ها و مجامع اطلاع رسانی داخلی است. مهمترین رسالت این بخش، برگزاری نمایشگاه های سراسری نرم افزارهای علوم اسلامی، خاصه تولیدات نور به مخاطبان و علاقه مندان است. جهت آشنایی بیشتر با این بخش و شناخت عملکرد و گستره فعالیت مرکز در حوزه نمایشگاه های داخلی، به حضور آقای سید مرتضی سجادی، مدیر محترم این بخش رسیدیم و گفتگویی را با ایشان ترتیب دادیم که از نظرتان می گذرد.

مقدمه

نشر الکترونیک و یا به عبارتی ارائه اطلاعات در قالب الکترونیک، پدیدهای نو و انقلابی در عرصه نشر محتوا محسوب می‌شود که در کشور ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته و راهکارهای لازم جهت استفاده از آن به صورت جامع فراهم نشده است. مسلم است که با گسترش روزافزون دنیای ارتباطات، داشتن بستری جامع و منعطف برای نشر الکترونیک، لازمه بقا در عرصه نشر است. از همین رو و با توجه به مزایایی که ذکر می شوند، ارائه کتاب الکترونیک مورد توجه بسیاری از محافل علمی و تجاری قرار گرفته است.

اشاره

آنچه در مواجهه با نرم‌افزار جامع فقه اهل البيت2 نسبت به نسخه قبلي آن احساس مي‌شود، تغييرات و ارتقاي چشمگير برنامه از نظر علمي و فني است. وجود قابليت‌هاي عديده پژوهشي و توانمندي‌هاي مفيد علمي در اين كتابخانه تخصصي فقهي باعث گرديد كه در اين شماره به حضور متكفل اين نرم‌افزار تخصصي فقه برسيم و مهم‌ترين امكانات علمي و تحقيقاتي اين برنامه را از زبان ايشان بشنويم.

اشاره

تهيه فرهنگ موضوعى قرآن كريم، آرزويى ديرين براى قرآن‌پژوهان به ‏شمار می آيد. بخش قرآن مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى بر اين باور بود كه براى عملى كردن اين مهم، بايد تجربه ‏اى اندوخته شود كه خود نمونه ‏اى از فرهنگ موضوعى متناسب با قرآن باشد. بدين جهت، پيشنهاد فرهنگ موضوعى دو تفسير، يكى از متقدمان و ديگرى از متأخران داده شد كه پس از بررسى فراوان، تفسير تبيان شيخ طوسى(ره) از متقدمان، و تفسير الميزان علامه طباطبايى(ره) از متأخران به تصويب رسيد كه ابتدا عمليات فرهنگ موضوعى تفسير تبيان آغاز گرديد. بدون شك، تكميل و توليد اين دو فرهنگ موضوعى تفسيرى، سببى براى كسب تجربه عملى و علمى محققان خواهد بود تا با افقى واقعى به پيشگاه فرهنگ موضوعى قرآن روند.

اشاره

تاریخ اسلام همواره شاهد بروز اندیشه های گوناگون در حوزه معارف و عقاید اسلامی بوده است و برای پاسداشت از اصول ناب دینی و صیانت پیکره اسلام از آسیب هر گونه شبهه و انحرافی در حوزه عقیده، عالمان ربانی و اندیشمندان مسلمان تلاش‏های شایسته و آثار گرانقدری را از خود به یادگار گذاشته‏ اند. بدیهی است که جمع‏آوری این منابع ارزشمند و عرضه آن‏ها به صورت یک کتابخانه الکترونیکی، مسیر کاوش در آثار کلامی را تسهیل می‏نماید و به استفاده هر چه بهتر و بیشتر از متون علم کلام کمک می‏نماید. از این رو، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کوشیده است تا با تولید نرم‏افزار کتابخانه کلام اسلامی گنجینه منابع عقاید اسلامی را به طور یکجا فراهم آورد و به وسیله ابزارهای پژوهشی روز به یاری اساتید و پژوهشگران این دانش بشتابد.

مقدمه

امروزه با گسترش وسايل اطلاع‏ رسانى، پيشرفت سريع فناورى اطلاعات و تشكيل مؤسسات در حوزه فناوری‌های جديد،  اطلاعات ارزشمند فراواني در قالب كتابخانه‌هاي الکترونیکی و نرم‌افزارهای متنی ارائه شده و کتابخانه‌های دیجیتال با شتابي فراوان به يك منبع اطلاعاتي ممتاز تبديل شده‌اند. برای دستیابی پژوهشگر به اطلاعات و منابع دیجیتالی، دو روش عمده وجود دارد: نخست، دستیابی به اطلاعات از طریق کلمات‌، فهارس و الفاظ. روش دوم که اساسی ترین و بیشترین درخواست کننده را  به خود اختصاص داده است، استفاده از نمایه‌ها و موضوعات جستجو برای رسیدن به محتوای مورد نظر می‌باشد. در این نوشتار، سعی شده است تا با بررسی روش‌های جستجو و اشاره به موارد مختلفی که می‌تواند در جستجو و بازیابی اطلاعات سرعت، دقت، جامعیت و مانعیت جستجو را بالا ببرد، اشاره شود.

چکیده

وبلاگ نویسی دینی، یکی از روش های پیشرفته و مدرن تبلیغ، نشر و توسعه معارف دینی در عصر حاضر است که با مشکلات و چالش هایی روبه‌رو است؛ شناسایی مشکلات و نارسایی های این پدیده برای رفع مشکلات و موانع پیش روی، ضروری و اجتناب ناپذیر است این مقاله ابتدا به شناسایی برخی از مهم ترین مشکلات عرصه وبلاگ نویسی دینی می پردازد و در پایان، پیشنهادهایی درباره توسعه کمّی و کیفی وبلاگ های دینی عرضه می کند.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، پیشگام در رایانه‌ای کردن منابع دینی و پژوهش‌های اسلامی است. داده‌پردازی علوم اسلامی و به کارگیری رایانه در پژوهش‌‌های دینی و اسلامی، از همان ابتداء در رأس فعالیت‌‌های این مرکز بوده است. در حال حاضر، این مرکز در همه موضوعات علوم اسلامی نرم‌افزار‌هایی را با رویکرد‌های پژوهشی، تبلیغی و اطلاع‌رسانی برای سطوح تخصصی و عمومی تولید کرده است.

اشاره

یکی از رسالت‌ها و اهداف مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که مورد توجه و اهتمام پایگاه مجلات تخصصی نور است، عرضه الکترونیکی مجلات تخصصی علوم انسانی و اسلامی می‌باشد. از این‌رو، شبکه جهانی نور وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی از سال 1377 اقدام به عرضه مجلات علوم اسلامی و انسانی بر روی پایگاه حوزه نمود.

اشاره

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است كه به منظور پاسخ‌گویی به نیازهای پژوهشی كشور در حوزه علوم و فناوری اطلاعات و مدیریت مدارک علمی، تأسیس شده است.

اين مرکز با طراحی پايگاه ايران داک، به صورت تخصصی در حوزه علوم و فناوری اطلاعات، كتابداری، اطلاع‌رسانی و انتشار اطلاعات علمی و فنی ایران فعاليت می کند.

ایجاد ارتباط دوسويه با مخاطبان داخل و خارج از کشور، معرفی دستاوردهای علمی پژوهشگاه طی سه‌دهه فعالیت پژوهشی و اطلاع‌رسانی و معرفی توانایی‌های علمی و پژوهشی جامعه علمی کشور، از اهداف راه‌اندازی اين پايگاه است.