شاخص های ارزیابی و امتیازدهی محتوایی محصولات نور

سه شنبه, 30 آذر 1395 ساعت 15:23
    نویسنده: محمد جواد غلامی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

چکیده

کارها و فرایندهایی که در پروژه های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) هستند، در خروجی پروژه ها تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم می گذارند؛ ضمن اینکه هر قسمت از پروژه، دارای شاخص هایی برای ارزیابی است. این شاخص ها به امتیازدهی برای محصول منجر می شوند و این دو شاخص، هم پوشانی بسیاری با یکدیگر دارند. از آنجا که شاخص های ارزیابی و شاخص های امتیازدهی، وجه اشتراک زیادی دارند، برای شمارش شاخص های امتیازدهی، از شاخص های ارزیابی نیز می توان استفاده نمود.

در این نوشتار، به معرفی مختصر انواع شاخص های ارزیابی و امتیازدهی محتوایی محصولات نرم افزاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) می پردازیم؛ البته بیشتر بر آنیم تا روی شاخص های مشترک تأکید نماییم که در امر امتیازدهی و ارزیابی، اثربخش هستند.

کلیدواژگان: شاخص های ارزیابی، شاخص های امتیازدهی، شاخص های پروژه محور، شاخص های اسکن، شاخص های فرمت عمومی.

مقدمه

شاخص های ارزیابی نرم افزار، خیلی گسترده و کلی است و از آنجا که محصولات مرکز نور تنوع بسیاری دارد، در این مقاله سعی بر آن است که با توجه به دسته بندی محصولات مرکز، به بررسی محدودی از شاخص های ارزیابی بپردازیم و شاخص های داخلی مرکز نور را با شاخص هایی که در شرکت های معتبر نرم افزاری جهان مورد توجه قرار می گیرد، مقایسه نماییم و راهکارهایی اساسی و قابل اجراء جهت ارزیابی، امتیازدهی و بررسی نرم افزارهای نور با توجه به نیازهای مرکز ارائه کنیم.

انواع شاخص های ارزیابی

شاخص های ارزیابی، به دو صورت تقسیم می شوند؛ شاخص های ارزیابی عمومی و شاخص های ارزیابی خصوصی. منظور از شاخص های ارزیابی عمومی، تمامی شاخص هایی می باشد که برای ارزیابی و بررسی یک محصول برشمرده شده اند و به شرکت خاصی تعلق ندارند و در تمامی شرکت ها و کمپانی های تولید نرم افزار در سراسر جهان یکسان هستند یا با اندکی تغییر، در شرکتی استفاده می شود؛ اما شاخص های ارزیابی خاص، در واقع، شاخص های ارزیابی مخصوص یک شرکت معیّن می باشد که کارکنان و کارشناسان داخلی یک شرکت برای نگاه دقیق تر و علمی تر به کیفیت محصول خود، شاخص های داخلی خویش را دسته بندی و طبقه بندی می کنند که در صورت نیاز، برای درک واقعی‌تر از کیفیت محصول، ارزیابی خود را با عدد نشان می دهند. به این عمل نمایش ارزیابی با اعداد، امتیازدهی می گوییم. از آنجا که تمامی شاخص های ارزیابی، قابلیت کمّی شدن را ندارند، شاخص های ارزیابی و شاخص های امتیازدهی، در گاهی موارد با همدیگر تفاوت جزئی پیدا می کنند.

ارزیابی محصول نرم افزاری

برای ارزیابی یک محصول نرم افزاری، لازم است معیارها و فاکتورهایی عمومی و یا خصوصی برای ارزیابی مشخص شود. نکته دیگر اینکه برخی از شاخص های ارزیابی، زیرشاخص هایی نیز خواهند داشت؛ مثلاً برای ارزیابی محتوایی یک محصول، زیرشاخص هایی مانند دقیق و صحیح بودن محتوا را می توان مورد توجه قرار داد. ارزیابی یک محصول، از ارزیابی های قسمت های مختلف آن تشکیل شده است و این ارزیابی ها می تواند به امتیازدهی منجر شود یا در حد ارزیابی باقی بماند.

امتیازدهی به محصولات نرم افزاری

شاخص ها و فاکتورهایی که برای ارزیابی محصول وجود دارند، به صورت کیفی ارائه می شوند. چنانچه بخواهیم این ارزیابی های کیفی را به صورت کمّی بیان کنیم و کیفیت یک محصول را با اعداد و ارقام نمایش دهیم، به هرکدام از شاخص ها یک عدد را نسبت می دهیم که سرجمع این اعداد «امتیاز نهایی» را تشکیل می دهد. امتیازدهی می تواند در دسته محصولات خاصی انجام شود؛ مانند امتیازدهی به محصولات موبایلی یا تولیدات وبی مرکز نور.

بررسی محصول نرم افزاری

بررسی نرم افزار، مجموعه ای از فعالیت هاست که امکانات و پیش بینی هایی را که در نرم افزار انجام گرفته تا کار با نرم افزار را آسان کند، بررسی می نماید که از نظر زمان، به دو بخش تقسیم می شوند: «بررسی های قبل از تولید و ارائه محصول به بازار» و «بررسی های بعد از ارائه محصول به بازار». در هنگام بررسی پیش از تولید، کارشناسان گروه بررسی، با شاخص ها و فهرست هایی که در اختیار دارند، به بررسی محصول می پردازند. این فهرست ها و شاخص ها، مشترکات بسیاری با شاخص های ارزیابی محصول دارند که توصیه می شود بخشی از ارزیابی محصول، توسط گروه بررسی نرم افزار انجام شود؛ زیرا این گروه، نگاه دقیق و ریزبینانه ای به عملکرد محصول دارد.

ارزیابی مسئولان، کارشناسان و کاربران

همان طور که بررسی محصول از طریق سه گروه: مسئولان تولید نرم افزار، کارشناسان بررسی نرم افزار و کاربران استفاده کننده از نرم افزار انجام می شود، ارزیابی محصول نیز می تواند از طریق این سه گروه صورت بگیرد. بدیهی است که جمع این ارزیابی ها می تواند در روند واقعی تر بودن امتیاز مربوط به نرم افزار کمک کند.

چرخه ای یا پروژه ای بودن تولید

رویکرد قدیم تولید نرم افزار در مرکز نور، پروژه ای محور بوده و در روند جدید، تولید محصولات به صورت چرخه ای سامان می یابد. اگر چه این تغییر در رویکرد، در فاکتورها و شاخص های ارزیابی تأثیر چندانی نمی گذارد، ولی از آنجا که این دو روند تولید، با هم متفاوت هستند، باعث می شود که ارزیابی و چیدمان شاخص ها به نوعی تحت تأثیر این تغییرات قرار گیرد. به همین جهت، برای بررسی های دقیق تر و انطباق شاخص های کلی بر هر مورد، باید کار مطالعاتی روی روند تولید به صورت چرخه ای انجام گیرد تا فاکتورهای بررسی و تست نرم افزار مشخص شود و شاخص های ارزیابی و امتیازدهی به محصولات نیز مشخص گردد. تطبیق معیارهای کلی تر ارزیابی بر معیارها و شاخص های ارزیابی جزیی تر و نیز دسته بندی آنها، با اندکی دقت امکان پذیر است. در اینجا می کوشیم تا شاخص های محتوایی ریز و دقیق را شناسایی و توصیف نماییم؛ در ادامه، شاخص های محتوایی یک پایگاه را مطرح نموده ایم.

نمونه ای از شاخص ارزیابی عمومی محتوایی

وجود تصویر کلی از وبگاه، مشخص بودن خدمات و اطلاعات، مشخص کردن هدف و مأموریت بر اساس مخاطبان، مشخص نمودن حقوق مؤلفان، انطباق هدف و مأموریت وبگاه با محتوای صفحه اوّل، منطبق بودن محتوا و پیوندها بر نیازهای مخاطبان، اطلاعات لازم و مفید و عدم هم پوشانی مطالب با یکدیگر، در دسترس بودن مراجع محتوا، بالابودن کیفیت محتوا و تحت تأثیر قراردادن کاربران، از جمله شاخص های ارزیابی عمومی محتوایی یک پایگاه به شمار می رود.

این شاخص ها هنگام امتیازدهی باید به صورت کمّی بیان شود؛ به بیان دیگر، امتیازدهی یک محصول، یعنی کمّی کردن شاخص های کیفی آن. گفتنی است، بیان هدف و پوشش محتوایی یک محصول، به عنوان زیرشاخص هایی از شاخص محتوا می باشد که در ادامه، توضیح آنها آمده است:

- بیان هدف:

  • مأموریت خاص یا اهداف وبگاه، مفیدبودن و کیفیـت محتـوا و دیگر منابع، تبیین گردد؛
  • هدف ها و مقاصد مورد نظر پدیدآورنده از تهیه این وبگاه به صراحت بیان شود؛
  • مشخص کردن این مطلب که وبگاه چقدر در دستیابی به هدف خویش موفق بوده است؛
  • آیا وبگاه دارای آگهی های تبلیغاتی نیز هست؟

- پوشش محتوایی یک محصول:

در این باره باید به این پرسش ها پاسخ داد:

  • زمینه های موضوعی تحت پوشش وبگاه چه مواردی هستند؟
  • آیا محتوای مطالب موجود در محصول به میزان کـافی، موضوع یا موضوعات مورد نظر را تحت پوشش قرار داده است؟
  • آیا اطلاعات ارائه شده در محصول مربوط به دوره زمانی خاصی است؟
  • آیا دامنه پوشش موضوعات، ملی یا بین المللی است؟
  • آیا پیوندهای خروجی لازم برای دستیابی به اطلاعات بیشـتر یا ارتباط به منابع مشابه، ارائه شده است؟
  • آیا اطلاعات توصیفی برای هر پیوند تهیه شده است؟
  • آیا پیوندها گزینش شـده اند؟ و اگر چنین است، بر چه مبنایی؟
  • آیا پیوندها به منابع مفید و روزآمد مرتبط هستند؟
  • آیا در محصول از پیوندهای داخل متنی استفاده شده است؟

بیشتر شاخص هایی که در بالا به آنها پرداخته شد، در شمار شاخص های عمومی هستند و مربوط به شرکت و برند خاصی نمی باشند. در ادامه، به معرفی شاخص های خاص مرکز نور در خصوص شیوه های تولید محتوا و دسته بندی محصولات نور می پردازیم.

دسته بندی محصولات مرکز

برای محصولات مرکز، سه نوع دسته بندی می توان متصور شد و اساساً شاخص های ارزیابی و بررسی نرم افزار نیز بر طبق این دسته بندی ارائه می شوند:

  1. دسته بندی محصولات نور بر اساس محیط یا پلت فرم برنامه: امروزه، برنامه نویسان بیشتر در سه محیط ویندوز، موبایل و صفحات وب برنامه هایی را تولید می کنند. این سه محیط، محصولات مرکز را در سه محیط: دسکتاپ، وب و موبایل محصور می نماید.
  2. دسته بندی محصولات دسکتاپی نور بر اساس محتوا: در این نوع دسته بندی، محصولات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به: کتابخانه ای، فرمت تخصصی، موضوعی و دانش نامه ای تقسیم می شوند. از آنجا که تمامی محصولات مرکز در آینده در سه پلت فرم: موبایلی، دسکتاپ و وب ارائه خواهند شد، این نوع تقسیم بندی باید در دو پلت فرم موبایلی و وبی نیز عملیاتی گردد.
  3. با توجه به پروژه محور بودن محصولات نور، آنها را باید در سه دسته: شاخص های خروجی معاونت فنی، شاخص های خروجی معاونت پژوهش و شاخص های بررسی و ارزیابی معاونت بازرگانی تقسیم بندی نمود؛ البته دسته بندی شاخص ها با توجه به ساختار جدید مرکز (چرخه محور) انجام می شود. گفتنی است، شاخص های بررسی و ارزیابی محصولات نور ممکن است در تقسیم بندی جدید، شکل تازه ای به خود بگیرند و نمی توان آنها را نادیده گرفت.

ارزیابی بر اساس محصولات دسکتاپ، وب و موبایل

تقسیم بندی بر اساس شیوه ارائه محصولات مرکز را می توان در سه نوع محصولات: دسکتاپی، وبی و موبایلی تقسیم بندی کرد. این نوع تقسیم بندی، شاخص های ارزیابی مخصوص به خود را می خواهد؛ مثلاً شاخص های ارزیابی برای محصولات وبی مرکز، با شاخص های ارزیابی برای محصولات موبایلی نور متفاوت است. اگر چه در شاخص های ارزیابی، اشتراکاتی نیز وجود دارد؛ ولی چون در ارزیابی ها نهایتاً محصولات وبی با تولیدات وبی دیگر مقایسه می شوند و یا محصولات موبایلی با تولیدات موبایلی دیگر مقایسه می گردند، بهتر است که شاخص های ارزیابی هر حوزه، مستقلاً معیّن شود.

ارزیابی محصولات نور بر اساس شیوه های مصوّب مرکز

تقسیم بعدی محصولات مرکز، بر اساس محتواست که به چهار دسته محصولات: کتابخانه ای، دانش نامه ای، فرمت تخصصی و محصولات موضوعی تقسیم می شود. از این رو، می توان شاخص های ارزیابی را نیز بر اساس محتوا تنظیم کرد و در سیستم رده بندی محصولات، ملاک دسته بندی را محتوای آنها قرار داد و محتوای هر محصول، با مورد مشابه خود سنجیده شود. باید توجه داشت که این روش، مزایا و معایب خود را دارد.

با توجه به چرخه ای شدن تولیدات مرکز، می توان ارزیابی را براساس چرخه ها نیز تنظیم کرد؛ ولی شاخص های ارزیابی، همچنان همان شاخص های قبل خواهند بود و با توجه به ساختارهای جدید تولید، چیدمان شاخص ها در این ساختار تعریف خواهند شد.

ارزیابی محصولات بر اساس معاونت ها

مرکز نور از آنجا که شامل بخش ها و معاونت هایی است و محصول نهایی مرکز بر اساس کارهایی که این معاونت ها انجام می دهند، تولید و به فروش می رسد، می توان شاخص ارزیابی و تقسیم بندی مؤلفه های ارزیابی را معاونت های مختلف قرار داد؛ مثلاً شاخص های ارزیابی معاونت فنی، شاخص های ارزیابی نرم افزار معاونت پژوهش و همچنین است معاونت های دیگر. جمع بندی ارزیابی های هر معاونت، ارزیابی نهایی محصول را نتیجه می دهد؛ البته باید توجه داشت که این ارزیابی ها و شاخص های ارزیابی برای هر قسمت، می تواند پروژه محور و بر اساس شیوه محتوایی یا بر مبنای نوع محصولات وبی، موبایلی و یا دسکتاپی باشد.

مرتب کردن شاخص های ارزیابی بر اساس چرخه های تولید، کار چندان سختی نیست؛ زیرا شاخص های ارزیابیِ هر قسمت مشخص است و با توجه به ساختار جدید، شاخص های هر قسمت تعریف می شود.

تطبیق شاخص های کلی بر شاخص های جزیی تر

شاخص هایی که در این قسمت آورده شده، جزء شاخص های خصوصی مرکزند که پیش تر در معاونت پژوهش مورد ارزیابی قرار می گرفتند؛ ولی با توجه به چرخه ای شدن خط تولید مرکز، این شاخص ها بیشتر در چرخه های تولید نرم افزار مفهوم پیدا می کنند و برای ارزیابی و بررسی محصولات این شاخص ها، جایگاه خود را در معاونت تولید پیدا خواهند کرد؛ البته این طریق چیدمان شاخص ها، بر اساس ساختارهای پیشین مرکز است و می توان این ساختار را به سرعت روزآمد نمود و چیدمان شاخص ها را بر اساس رویکرد جدید مرکز ساماندهی کرد.

شاخص های ارزیابی پژوهشی (امتیازدهی به محتوا)

شاخص های ارزیابی و امتیازدهی به محتوا، از زیرشاخص های ذیل تشکیل شده است. کیفیت در این شاخص ها، به طور مستقیم و غیرمستقیم، در کیفیت نهایی محصولات مؤثر خواهد بود.

1. فرمت عمومی:

شاخص های ارزیابی در بخش فرمت عمومی، در جدول ذیل آمده است. شایان توجه است که هر کدام از این زیرمعیارها، در بحث امتیازدهی، عددی را به خودش اختصاص می دهد که سرجمع این اعداد، امتیاز نهایی را برای محصول رقم می زند. فروموله کردن این معیارهای کیفی و تبدیل آنها به معیارهای کمّی و عددی، طبق قواعد خاصی انجام می شود. در جدول ذیل، شاخص های فرمت عمومی آمده است که از زیرشاخص هایی چون فرمت آیات و روایات تشکیل شده است. این شاخص ها، در شمار شاخص های خصوصی مرکز نور می باشند. برای بررسی محتوایی، شاخص هایی خاص تعریف می شوند و محصول با توجه به این شاخص ها، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

2. غنی سازی تخصصی:

محصولات مرکز، به شیوه های مختلفی ارائه می شود که از جمله می توان به شیوه: درختواره، موضوعی، دانشنامه و کتابخانه اشاره کرد؛ البته دسته بندی دیگری از محصولات نور به: موبایلی، دسکتاپی و وبی وجود دارد که هنگام پیاده سازی و اجرای استفاده از این امتیازدهی، اهمیت می یابد.

3. درختواره:

در زیرشاخص های ارزیابی درختواره آورده شده که هر کدام از این شاخص ها، زیرشاخص هایی نیز دارند. زیرشاخص هایی ارزیابی که در امتیازدهی استفاده می شود و به صورت مستقیم در خروجی فرایند مربوطه تأثیر دارد، جمع آوری شده و محصولاتی که معروف به محصولات درختواره ای نور هستند، برای ارزیابی، بررسی و امتیازدهی، به این شاخص های ارزیابی نیازمند می باشند و می توان روشی برای کمّی کردن این شاخص های کیفی با توجه به ضوابط مرکز ارائه نمود.

4. موضوعی:

شیوه معجم موضوعی، ارائه کننده اطلاعات طبقه بندی شده بر اساس موضوع (چکیده)، نمایه و تکواژه، همراه با قابلیت های معاجم لفظی است. در این شیوه، به ترتیب، چکیده متن با نشانی دهی دقیق به منزله «موضوع»، زیرعنوان های ترکیبی استخراجی از موضوع به مثابه «نمایه»، و نیز عناوین و تعابیر کلی تر برای رسیدن به نمایه ها به منزله تکواژه یا «کلیدواژه»، توسط محققان متخصص تولید شده است. معیارهایی که در امتیازدهی این نوع محصولات به صورت مستقیم در خروجی تأثیر خواهد داشت، در جدول ذیل آمده است.

برخی از محصولات دسکتاپی مرکز، در قالب معجم یا فرهنگ موضوعی هستند که در زیرشاخص های خاص این نوع محصولات نیز مواردی چند آمده است و روش ویژه ای برای کمّی کردن این شاخص های کیفی ارائه شده است.

همچنین، امتیازدهی این نوع محصولات با وجود این شاخص ها، امری ساده و قابل پیاده سازی می باشد؛ مثل اینکه بتوان از میان محصولات موضوعی مرکز، تشخیص داد کدام یک از آنها بیشترین امتیاز، و کدام یک کمترین امتیاز را خواهند داشت.

5. دانش نامه:

شاید آنچه مرکز با عنوان «دانش نامه» تولید می کند، از جهاتی مشابه دانش نامه های رقمی و غیرچاپی چون دائرة المعارف چندرسانه ای کامپتون(1)، دائرة المعارف چندرسانه ای انکارتا(2) و دائرة المعارف چندرسانه ای گرولیر(3) باشد. در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، دانش نامه به نرم افزارهای گوناگون اطلاق می شود؛ برای نمونه، بر نرم افزار دانش نامه نبوی، دانش نامه علوی، سیره معصومان(ع) و نیز بخش تاریخ نامه نرم افزار نورالسیره، عنوان «دانش نامه» اطلاق شده است. در جدول ذیل، شاخص های ارزیابی دانش نامه آمده است.

در شیوه دانش نامه نیز محصولات مرکز قابل ارزیابی هستند و می توان به صورت کمّی، عددی را به هرکدام از محصولات دانش نامه مربوط کرد که این عدد، بیانگر کیفیت و سطح رعایت استانداردهای لازم برای چنین محصولی می باشد. کمّی کردن این شاخص ها، روشی های متفاوتی دارد که برخی از آنها، هم قابل اجراست و هم با توجه به ساختار جدید در مرکز قابلیت انجام دارد.

6. غنی سازی تخصصی:

- تبیین روش: دسته بندی اطلاعات در این روش، بر اساس عناوین فرمتی هر رشته علمی متفاوت و متغیر خواهد بود. طرح تدوین معجم های تخصصی، حدّ وسطی بین معجم های موضوعی و معجم های لفظی است. در این طرح، با توجه به تعیین عناوین معیار و فرمت های تخصصی، اطلاعات متن استخراج گشته و در برخی از موارد، متن مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد؛ به عبارت دیگر، هر یک از این دسته ها، همانند طلیعه ای است بر مجموعه ای از اطلاعات که به صورت پراکنده در طی یک یا چند کتاب عرضه شده است.

در این شیوه، واحدهای اطلاعاتی متون در زمینه های تعیین شده علامت گذاری می شوند و سپس، عبارت های استخراج شده به کلمات قابل تفهیم و مستقل، تحت عنوان «کلیدواژه» تبدیل می گردند؛ به بیان دیگر، در این شیوه، پژوهشگران و کارشناسان علم، با مطالعه محتواهای متنی، واحدهای مختلف متن، از قبیل: سطر، بند و صفحه را انتخاب کرده، بر آن اصطلاحی را به منزله «برچسب» اطلاق می کنند. این اصطلاح، خود جزئی از یک موضوع عام است و آن موضوع عام نیز به یک عبارت عام تر تعلق دارد که به آن «دامنه» گفته می شود. برای افزایش ضریب بازیابی اطلاعات، هماهنگ سازی واحدهای اطلاعاتی هم معنا و اعمال سیستم های جانبی مشترکات، مترادفات و مرتبطات ضروری است.

در این شیوه، محتویات یک متن پس از تعیین گروه های مختلف اطلاعاتی، به شیوه های دستی و ماشینی فرمت گذاری می شود. پاره ای از این فرمت ها، همانند: فرمت عناوین کتاب، فرمت شماره صفحه، فرمت پاورقی، فرمت نسخه بدل، فرمت ارتباط متن با ترجمه آن و فرمت اشعار که به «فرمت های عمومی» موسوم هستند، در مرحله تایپ و با توجه به تناسب نوع فرمت با موضوع کتاب اعمال می شوند. آنچه در معجم فرمت تخصصی به عنوان یک ملاک و معیار مورد توجه و دقت پژوهشگران قرار می گیرد، بارگذاری متون و ارزش دار کردن آنهاست و این مهم، جز با تخصصی کردن نوع فرمت ها، وسعت دامنه آنها و اعمال آنها توسط نیروهای محقق زبده و کارآمد میسر نمی شود.

قالب های ابواب و عنوان آن، روایت، سند، آیه، مکتوبات ائمه(ع) و مطلق دعا و ذکر، از نمونه های فرمت های تخصصی اند. آنچه گفته شد، از لحاظ محتوایی برای شیوه فرمت تخصصی نیز صادق می باشد و با توجه به جدول معیارهای ارزیابی این نوع محصولات، به راحتی می توان این محصولات را نیز رده بندی کرد.

7. شاخص های ارزیابی اسکن:

شاخص های ارزیابی، در جدول ذیل برای فرایند اسکن آمده است. در صورتی که محصولی از اسکن استفاده کند، این فرآیند در امتیازدهی تأثیر خواهد داشت. شاخص های مذکور، از این جهت که مربوط به محتوا می باشند، در این قسمت آورده شده اند و چون جزء شاخص های خاص مرکز می باشند و ممکن است در همه شرکت های دیگر چنین شاخص هایی نداشته باشیم، به همین جهت، در این قسمت در مورد این نوع شاخص های صحبت کرده ایم و می دانیم که جمع همه کارها و ارزیابی هایی که مربوط به محتوا می باشند، عدد و کمیت محتوایی یک محصول را مشخص می کنند.

برخی از مشکلات رایج در فرایند اسکن عبارت اند از:

  1. لبه های اسناد در پاره ای از موارد، اسکن نمی شود؛
  2. گاهی شما فقط تعداد کمی نقطه در تصویر اسکن شده اسناد می بینید؛
  3. یک خطی از نقطه ها همیشه در عکس شما ظاهر می گردد؛
  4. اسناد از حالت مستقیم به حالت کج یا اریب اسکن شود. باید اسکن از نظر افقی و عمودی، تراز باشد؛
  5. تصویر اسکن، شکسته یا تار نمایش داده می شود؛
  6. رنگ ها در لبه های عکس اسکن، تکه تکه شود و یا اینکه شکسته یا تار گردد؛
  7. تصویر اسکن شده خیلی تاریک نمایش داده شود.

شیوه تهیه اسکن خوب از یک تصویر

برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب در اسکن، توجه به نکات ذیل ضروری است:

  1. گرم شدن اسکنر: هنگامی که قصد گرفتن اسکن را دارید، سعی نمایید نیم ساعت قبل از گرفتن اسکن، آن را روشن کنید تا لامپ داخل اسکنر که وظیفه جاروب نمودن تصویر را دارد، گرم شود؛
  2. پاک نمودن گرد و غبار و اثر انگشت: پیش از اسکن نمودن، با یک دستمالِ نرم، شیشه اسکنر را از هر گونه گرد و غبار و اثر انگشت پاک کنید. علاوه بر این، ممکن است عکس ها نیز دارای گرد و غبار و اثر انگشت باشند؛
  3. صاف گذاشتن عکس روی اسکنر: بهتر است به جای صاف یا ترازکردن تصاویر در نرم افزارهای ویرایش عکس، تصویر را از ابتداء بر روی شیشه اسکنر صاف و مستقیم بگذارید؛
  4. نمونه گیری: در اسکن تصاویر، از نمونه گیری های پی در پی غافل نگردید و آن را تا حدی که به یک نتیجه مطلوب برسید، ادامه دهید.

8. تایپ:

فرایند تایپ، متشکل از تایپ و تصحیح فهرست است و شاخص های ارزیابی آن را در جدول ذیل آورده ایم. گفتنی است که عملیات تایپ در مرکز نور، از سه قسمت تشکیل شده است: تایپ، تصحیح لیست و تصحیح مقابله ای. شایان توجه است که تصحیح مقابله ای، نوعی تست و معیار برای تست به شمار می رود.

معیارهای ارزیابی تایپ در مرکز

این معیارها نیز جزء معیارها و شاخص های خاص مرکز می باشد و در امتیاز محتوای یک محصول، تأثیرگذارند. در جدول ذیل، با این معیارها آشنا می شوید:

معیارهای تصحیح لیست در مرکز

به طور خلاصه، معیارهای مربوط به تصحیح لیست در مرکز نور، در جدول ذیل آمده است.

پی نوشت ها:

* کارشناس کنترل کیفیت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی

منابع:

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: پنج شنبه, 25 آذر 1395
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 42
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 56
بازدید 12037 بار
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه فصلنامه شماره 56 (پائیز 1395) شاخص های ارزیابی و امتیازدهی محتوایی محصولات نور