فصلنامه شماره 59 (تابستان 1396)

فصلنامه شماره 59 (تابستان 1396)

سال شانزدهم/ پیاپی 76

اشاره

احیای فرهنگ فهم قرآن و زمينه سازی برای آسان سازی پژوهش درباره قرآن کريم، از جایگاه خاصی برخوردار است. مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی(نور) تاکنون برنامه‏ های برخط و برون خط ارزشمندی را در زمينه قرآن پژوهی به محققان اين عرصه، ارائه نموده است. با وجود همه فعاليت های قرآنی مرکز، برای تکميل فرآيند پژوهش لازم است که برنامه ای جامع و کاملی در زمينه مفردات قرآن به پژوهشگران قرآنی ارائه شود. فرهنگ نامه واژگان قرآن، یکی از پژوهش های قرآنی جدید گروه قرآن و تفسير در مرکز نور است که در خصوص مفردات قرآن سامان دهی شده است.

مطالب این نوشتار، در سه بخش ارائه می گردد؛ بخش نخست، به معرفی دانش مفردات و زیر شاخه های آن اختصاص دارد. در بخش دوم، پژوهش های قرآنی گروه قرآن اين مرکز در زمینه مفردات ارائه می گردد و در بخش سوم، فرهنگ نامه واژگان قرآنی معرفی خواهد شد.

  • نویسنده: عزت‌الله مرتضايی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

رسالت معاونت تولید، یکپارچه سازی فرایندهای تولید و تحول در بهبود آن است

گفت و گو با مهندس علیرضا نعمت اللهی، قائم مقام رئیس مرکز [تحقیقات کمپیوتری علوم اسلامی] در امور محتوا و معاون تولید

اشاره

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نزدیک به سه دهه است که در مسیر تهیه و عرضه نرم افزارهای علوم اسلامی گام برمی دارد و هر سال نیز بحمدالله شاهد شکوفایی و رشد چشمگیر آن در راستای تولیدات فاخر و کاربردی بوده ایم. در این میان، آنچه باعث ماندگاری و ارتقاء مراکزی از این دست می باشد، اهتمام همیشگی به مسئله بهبود محصولات، کسب رضایت مخاطبان و نیز آینده نگری شایسته و ایجاد تحول مطلوب در فرایند تولید است.

به منظور آشنایی بیشتر خوانندگان عزیز با خطوط تولیدات نرم افزاری نور، فرایندهای بهبود و نیز روند تحول در آنها، به حضور جناب مهندس نعمت اللهی، معاون محترم تولید این مرکز رسیدیم تا جویای مطالبی چند در این باره باشیم. آنچه در این گفت و گو از منظر شما فرهیختگان می گذرد، نگاهی است به وظایف، عملکرد و دستاوردهای معاونت تولید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که امید است مورد استفاده علاقه مندان قرار گیرد و پاسداشتی باشد در برابر زحمات خالصانه و بی دریغ مسئولان، مدیران و همکاران عزیزمان در این معاونت خدوم و پُرتلاش.

  • نویسنده: تهیه و تنظیم: علی نعیم الدین خانی

اشاره

نسخه های خطی، میراث گران بهای علمی و فرهنگی تمدن بشری است. با توجه به نیازهای عصر ارتباطات و اطلاعات، لازم است که اين دسته از منابع به درستی حفاظت شوند و برای استفاده بهتر، متناسب با فناوری و استانداردهای دیجیتال سازی، در شبکه جهانی وب ارائه شوند. در این نوشتار، ضمن تعریف نسخه خطی و بیان فهرست نویسی و استانداردهای پایگاه کتابخانه دیجیتال نسخ خطی، به معرفی مهم ترین کتابخانه های دارای نسخ خطی و فهرست های منتشر شده آنان و همچنین، مهم ترین بانک های اطلاعاتی و پایگاه های کتابخانه دیجیتال نسخ خطی به همراه بیان مزایا و اشکالات آنها پرداخته شده است. در پایان نیز طرح پایگاه جامع نسخ خطی و بخش های اصلی آن، به عنوان بهترین راهکار تجمیع اطلاعات و فهارس نسخ خطی برای ایجاد بزرگ ترین بانک اطاعات نسخه های خطی اسلامی، پیشنهاد شده است.

  • نویسنده: حسین احمدی تنکابنی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

اشاره

در این مقاله، بهترین دستاوردهای داده های بزرگ را مورد بررسی قرار داده و سپس، مصارف عمومی داده های بزرگ را معرفی کرده، فناوری های مربوطه را بررسی می نماییم؛ مانند: محاسبات ابری، اینترنت اشیاء، مراکز داده ای و هادوپ. آنگاه بر چهار فاز زنجیره ارزشی داده های بزرگ تمرکز می کنیم؛ همچون: تولید داده، اکتساب داده، ذخیره داده و تحلیل داده. پس از این، چالش های فنی را در این زمینه مورد بحث قرار داده، آخرین پیشرفت ها را بررسی کرده در نهایت نیز به چندین نمونه از برنامه های کاربردی داده های بزرگ اشاره می نماییم؛ از جمله، مدیریت تجاری، اینترنت اشیاء، شبکه های اجتماعی آنلاین که همگی می توانند در مباحث علوم انسانی و اسلامی مورد استفاده قرار گیرند و یا دست مایه پژوهش برای دست اندرکاران مهندسان و متخصصان این حوزه قرار گیرد.

  • نویسنده: مجید حبیبی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

اشاره

در برنامه های نرم افزاری مرتبط با علوم عقلی و به ويژه منابع فلسفی، جستجوی لفظی، يکی از شيوه های کارآمد برای بازيابی اطلاعات است که در اين شيوه، شناسايی اطلاعات، صرفاً از طريق جست و جوی الفاظ صورت می گيرد. علاوه بر اين، جست و جوی مفهومی و کمک از معاجم موضوعی نيز می تواند بسيار راهگشا باشد. در معاجم موضوعی با استخراج موضوع و نمایه و کلیدواژه از متون، محقق به دقيق ترين پاسخ ها رهنمون می شود. در این نوشته، سعی بر آن است تا حدی فرآیند عملیاتی، روش فرآوری و کارايی معاجم موضوعی برای پژوهشگران تبيين گردد.

  • نویسنده: حمیدرضا شیرملکی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

اشاره

در زمان های گذشته، دسترسی به کتاب ها یا منابع دلخواه، سخت و دشوار می نمود و برای تهیه آن، ناگزیر بودیم وقت و هزینه بسیاری صرف کنیم؛ اما امروزه به برکت رشد علم و فناوری و توسعه ابزارهای اطلاع رسانی، کاربران و علاقه مندان به مطالعه کتاب، در کمترین زمان و هزینه ممکن، به راحتیِ آب خوردن می توانند از منابع گوناگون و متون مورد نظر خود استفاده نمایند؛ حتی وقتی که کتابخانه ها یا کتاب فروشی ها، تعطیل هستند.

از این رو، امروزه، اهتمام به تولید نرم افزارهایی که بر روی حامل های همراه نصب می شوند، امری ضروری است و غفلت از این نیاز همگانی، پذیرفتنی نیست؛ خاصه در دنیای کنونی که ابر فناروی های روز، بر همه جا سایه گسترده و گوشی های همراه در دسترس همگان قرار دارد و با نصب برنامه ها یا نرم افزارهای مورد نیاز، امر تهیه رایگان یا خرید کتاب دلخواه، آسان شده است.

  • نویسنده: علی نعیم الدین خانی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چکیده

در جامعه امروزی، حقیقت این است که اگر زندگی، شیوه، روش و سبک زندگی آدم هایی که زندگی می کنند، بر مبنای یکسری مباحث و مبانیِ متقن استوار باشد، طبیعتاً قوام جامعه و مباحث مربوط به امور اجتماعی نیز مستحکم خواهد شد. از این رو، یکی از مسائل مهمی که امروزه نظر بسیاری از سیاست گذاران را به خود جلب کرده، موضوع سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن است.

طیّ سال های گذشته، رهبر معظم انقلاب نیز بر این مورد تأکید فراوان داشته اند که این عوامل مشخص شود و در اختیار سازمان ها قرار گیرد. یکی از این عوامل، تأثیر فضای مجازی است. در واقع، از جمله مباحثی که همیشه جزء دغدغه های اصلی جامعه در این زمینه بوده، تأثیر فضای سایبری و مجازی بر زندگی ایرانی ـ اسلامی است. با وجود آنکه در حوزه فضای مجازی، مطالعات خاصی صورت نگرفته، اما همیشه شاهد تأثیرگذاری آن بر شیوه زندگی افراد بوده ایم. رسانه های اجتماعی به دلیل فضای تعاملی و محاوره ای بودنش، بر اعضای خود بسیار اثرگذارند. تأثیر مخرّب شبکه های مجازی بر شاخص های مختلف زندگی، همچون: پوشش، همسریابی، روابط دوستانه و فعالیت های سیاسی، به وضوح مشاهده می شود؛ اما هنوز این مشکلات و معضلات ریشه یابی نشده است. بر همین روند، در حال حاضر، فضای مجازی به تهدید مبدل شده است؛ در صورتی که می تواند یک فرصت به شمار بیاید؛ به شرط اینکه با سیاست از قبل تعیین شده با آن برخورد کنیم.

در این مقاله، سعی شده است با تبیین و تعریف مفاهیم فضای مجازی و سبک زندگی اسلامی، نقش فضای مجازی را در گسترش سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.

  • نویسنده: محمدطاهر مطهری کلور / آرش هاشمزاده علی آباد / محمدرضا عطایی / عباس نجفی **

اشاره

هم زمان با رشد فناوری و دستیابی بشر به دستاوردهای پیشرفته، سطوح مختلف جامعه انسانی نیز فرهیخته تر و داناتر می شود. افزایش دانایی با سهولت دسترسی به اطلاعات و رشد دانش، نسبت مستقیم دارد و در این میان، بسترها و ابزارهای اطلاع رسانی نیز تکامل یافته و در تعامل با دانش، روزآمد شده، پیوسته بروز تازه تری می یابد. هم افزایی دانش نظری و تولید ابزار صنعتی، به گونه ای سرعت گرفته است که تصور اینکه فردا چه ابزاری، به خصوص در زمینه های فناوری اطلاعات و ارتباطات، تولید و عرضه خواهد شد، حتی برای کمپانی های مطرح در این زمینه نیز دشوار شده است.

رابطه فرهیختگی جوامع و بهره برداری از ابزارهای فناورانه، به شکلی صحیح و در جهت تکامل اجتماع، یک رابطه طبیعی است؛ اما اگر جوامعی بخواهند این معادله را بر هم بزنند، یعنی به دنبال استفاده از ابزارهای فناورانه باشند، اما طرف دیگر معادله را که فرهیختگی و دانش افزایی آحاد جامعه و آشنایی با دانش کاربری و فرهنگ استفاده صحیح از این ابزار است، در نظر نگیرند و به آن بی توجهی کنند، بدیهی است که سردرگمی جامعه و متولیان آن را در پی خواهد داشت. آنگاه طوفان اطلاعات و فناوری های آن، موجب درهم ریختگی فرهنگ و فروپاشی اخلاق و هنجارشکنی های گسترده خواهد شد. ضمن اینکه چندصدایی و هیاهو در مدیریت بحران ناشی از افسار گسیختگی فناوری های اطلاعات و ارتباطات، مدیریت آن را در دراز مدت دچار سردرگمی و ناکارآمدی می سازد.

آنچه در این نوشتار می خوانید، دورنمایی از پیشینه ورود اینترنت به ایران و بیان فراز و نشیب های مطرح در این باره است که امید می رود مورد استفاده خوانندگان عزیز و دست اندرکاران امر قرار گیرد.

  • نویسنده: محمد مهدی نمازی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

» امضای تفاهم نامه بین مرکز نور و مرکز خدمات حوزه علمیه

حجت الاسلام والمسلمین ربانی، رئیس مرکز خدمات حوزه های علمیه، به همراه جمعی از مسئولان این مرکز با حضور در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، ضمن بازدید از بخش های مختلف، با دستاوردها و خدمات نور آشنا شدند.

گفتنی است، پس از این بازدید، در جلسه ای که با حضور حجت الاسلام و المسلمین شهریاری، ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) برگزار شد، طرفین با هدف بهره مندی از ظرفیت های متقابل، تفاهم نامه ای به مدت ۲۴ ماه امضاء کردند.

بخشی از تعهدات طرفین در این تفاهم نامه به قرار ذیل می باشد:

شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه شماره 59 (تابستان 1396)