فصلنامه شماره 09 (زمستان 1383)

فصلنامه شماره 09 (زمستان 1383)

سال سوم / پیاپی 26

چکیده

جهش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات موجب شده که سطح زندگانی جوامع ارتقاء یابد و فاصله ها از بین برود و منابع خبری به یکدیگر نزدیک شده، از اطلاعات درون گروهی طرف مقابل با خبر شوند و به گوش و چشم نامحرمان و غریبه ها تبدیل شود. از این رو، نزدیکی به آن بدون تدبیر و ملاحظه مسائل امنیتی، امری غیر معقول و نابخردانه است. چنین بستری برای بخش انسانی حوزه دین اعمّ از بزرگان، فرهیختگان، مدیران و طلاب علوم دینی با توجه به جدیت مخالفان آن، تهدید و خطر بیشتری را به دنبال دارد.

این مقاله به بررسی وضعیت امنیت اطلاعات در عصر فنّاوری و لزوم توجه نهادهای اسلامی خاصه حوزه های علمیه به این مقوله امنیت اطلاعات اختصاص دارد.

  • نویسنده: علی حبیبی

راهبردهای اطلاع رسانی کشورهای اسلامی

بخشی از قطعنامه نخستین کنفرانس وزرای اطلاع رسانی کشور های اسلامی

اشاره

ما در عصری زندگی می کنیم که فنّاوری ارتباطی با توسعه و گسترش خود بر روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی انسان ها، گروه ها، سازمان ها و جوامع سیطره دارند. آنچه که ماهیت و عنصر اساسی این ارتباطات را تشکیل می دهد، اطلاعاتی است که از طرق آنها انتقال داده می شود. اطلاعات به عنوان یک عنصر کلیدی در ارتباطات، دیدگاه ها، گرایشات، جهان بینی ها، عقاید و معرفت آدمیان را تحت تأثیر خود قرار می دهد و ممکن است باعث شکل گیری، تغییر و یا تقویت و تثبیت آنها گردد. از این جهت می توان گفت که اطلاعات امروزه از منابع اصلی قدرت، کنترل و نفوذ به شمار می آید و هر اندازه که اطلاعات وسیع تر، عمیق تر و با شگردهای اثربخش تر عرضه گردد، قدرت و اقتدار بیشتری برای صاحبان اطلاعات به ارمغان می آورد.

  • نویسنده: سید محمود نجاتی؛ ناصر الدین غراب

اشاره

این نوشتار، نقش فناوری اطلاعات را بر توسعه بررسی نموده، چهار رویکرد: تکامل گرایی، کارکرد گرایی، جامعه شناختی و نئومارکسیستی مورد بحث قرار داده است.
در بخش دوم این مقاله با تعریفی از فناوری و نیز آثار گوناگون آن بر توسعه آشنا می شوید.

  • نویسنده: طاهره عزیزی*

اشاره

در جهان رو به رشد اطلاعات و فنّاوری، شناخت جدیدترین دستاوردهای مراکز و مؤسسات نقش بسزایی در توسعه دانش و فرهنگ دارد؛ که از آن جمله اطلاع از تازه ترین نرم افزارهای اسلامی است.

بدیهی است که معرفی کامل چنین محصولاتی، خود مجالی گسترده می طلبد و ارائه همه آنها در این مختصر نمی گنجد. از این رو، طی این نوشتار نگاهی خواهیم داشت به برخی از نرم افزارهایی که در سال 1383 در حوزه علوم، فرهنگ و معارف اسلامی تولید شده اند. این مقاله، شما را با محتوا و قابلیت های مهم این برنامه آشنا می سازد.

  • نویسنده: علی نعیم الدین خانی

چکیده

امام حسین (ع) در میان فرقه های اسلامی و غیر اسلامی جایگاهی ویژه و مقامی بس بلند دارد و بسیار روشن به نظر می رسد که تولید و عرضه نرم افزارها می تواند در ایجاد مناسبات نسلی و انتقال فرهنگ و اعتقادات نسل گذشته به آینده، نقش به سزایی را عهده دار شود و این امام همام(ع) را به همگان معرفی نماید. امّا آنچه تا به حال تولید شده بیشتر در جهت احیاء فرهنگ عمومی حسینی بوده است، و حضوری از بخش های علمی آن حضرت، در نرم افزارهای اسلامی مشاهده نمی شود.

نگارنده در این نوشتار برای بیان وضعیت موجود، به معرّفی برخی از نرم افزارهای اسلامی در این باره پرداخته و به بررسی محتوا و قابلیت های هر یک همت گمارده است.

  • نویسنده: ابوالفضل طباطبائی

چکیده

مشکلات و چالش های مراکز علمی - فرهنگی می تواند آثار سوئی را به دنبال داشته باشد و در بلند مدت، فقر اطلاعاتی و رکود جنبش نرم افزاری، و در کوتاه مدت، رکود علمی و فرهنگی عموم جامعه و بحران های اقتصادی و سیاسی بر علیه دین را به ارمغان آورد.

بی توجهی به فرهنگ فناوری اطلاعات و ارتباطات، کندی و یا توقف در توسعه ICT را به بار می آورد و با توجه به نوع جدید رویارویی در عرصه بین المللی، رشد سریع کمی و کیفی تبادل اطلاعات و نیز حضور قوی و چشمگیر معاندان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) و انقلاب اسلامی در عرصه ICT باعث می شود که زبان ما غیر قابل فهم و غیر قابل پذیرش تر شود.

در این مقاله، تلاش شده است که چالش های مراکز علمی و فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد و راهکارهای عملی آن، پیش روی مسئولان امر قرار داده شود تا قبل از طرد شدن از دنیای اطلاعات، اقدامی شایسته در جهت رفع این چالش ها صورت پذیرد.

  • نویسنده: سعید رضا اسد الهی

اشاره

بدون تردید، شما نیز تاکنون بارها آگهی های تبلیغاتی نرم افزار «سلیم» را از رسانه های گروهی دیده و شنیده اید و عنوان تبلیغی آن، یعنی نرم افزار جامع قرآن کریم تعجب شما را نیز بر انگیخته است. شاید هم این سؤال را برای شما مطرح کرده باشد که آیا واقعاً این نرم افزار زیبنده عنوان «جامع» است؟ آیا با تهیه یک لوح فشرده سلیم از سایر نرم افزارهای قرآنی بی نیاز می شویم؟ آیا جنبه های مختلف مباحث قرآنی همچون: تفسیر، قرائت، حفظ، تجوید و علوم قرآن در این برنامه گنجانده شده است؟ شاید ارائه گزارشی کوتاه از محتوای و امکانات این نرم افزار تا حدودی بتواند پاسخگوی سؤالات خوانندگان محترم در این زمینه باشد.

  • نویسنده: محمد خامه گر

نقد و بررسی پایگاه Shia Search

بزرگ ترین فهرست راهنمای تخصصی پایگاه های شیعی

اشاره

دستیابی به انبوه اطلاعات ارائه شده در شاهراه ارتباطی و اطلاعاتی اینترنت، جز از طریق موتورهای جستجو میسر نیست. هم اکنون موتورهای جستجوی گوناگونی با گرایش های عمومی و تخصصی در اینترنت فعالیت می کنند. ضرورت طراحی جستجوگر تخصصی پایگاه های دینی شیعیان به منظور راهنمائی کاربران این گونه پایگاه ها موجب شد تا به تدریج بزرگ ترین جستجوگر تخصصی پایگاه های شیعی بنام Shia Search در اینترنت راه اندازی شود و امکان جستجوی موضوعی همراه با خدمات متنوع را فراهم آورد.

شما با مراجعه به این پایگاه به بانک کاملی از اطلاعات درباره مکتب تشیع که توسط پایگاه های شیعی بر اینترنت نشر داده شده است دسترسی پیدا می کنید. حجم اطلاعات این بانک که به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و اردو می باشد روز به روز افزوده می شود و تا پایان سال 1383 بیش از 1500 پایگاه به آن پیوند (Link) شده و از این طریق 27827 کتاب، 21473 مقاله، 66689 صوت و فیلم و 7766 قطعه عکس به کاربران ارائه شده است.

در این گفتگو که به صورت مکاتبه ای با حجة الاسلام درایتی مدیر این پایگاه انجام شده است، به بررسی اهداف، کارکردها و کاستی های پایگاه Shia Search می پردازیم.

چکیده

این مقاله ضمن بررسی و طبقه بندی پایگاه های اسلامی اینترنت و نیز بیان چگونگی عملکرد و ارائه اطلاعات دینی توسط آنان، جایگاه مسئله تبلیغ را با توجه به اصول و ارکان آن در بین این پایگاه ها بررسی می کند و در نهایت، شیوه های مناسب و مفید تبلیغ اینترنتی را پیشنهاد می دهد.

  • نویسنده: احمد اکبری*

چکیده

مقاله حاضر ضمن مروری بر چند پایگاه شیعی، مطالب این پایگاه ها را از زاویه چگونگی تعامل آنها با اهل سنّت و اعتقادات آنان مورد بحث و بررسی قرار می دهد و در نهایت، نتیجه گیری می کند که شیعیان به پیروی از رهبران دینی خود در اینترنت از طریق مشی صحیح و همراه با متانت وارد شده اند و مباحث اعتقادی و مورد اختلاف را با شیوه علمی و مستدل به منظور روشن شدن مطلب طرح نموده، مورد نقد و بررسی قرار داده اند.

  • نویسنده: حسین زینی وند*

نگاهی به چالش های وبلاگ نویسی طلاب

به مناسبت سومین سال وبلاگ نویسی در ایران

اشاره

هنگامی که پدیده «وبلاگ» در جامعه رواج یافت، کمتر کسی تصور می کرد که کارکرد آن فراتر از یک دفترچه خاطرات یا روزنوشت عادی رود. اینک بیش از پنجاه هزار وبلاگ فعال فارسی در آمار عنوان می شود و هر روز این پدیده جلوه خاصی از جهات مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و مذهبی به خود می گیرد.

انجمن ها و تشکلات گوناگونی که با محوریت وبلاگ نویسی تشکیل شده اند، در حال حاضر به یک دغدغه جدی برای مسئولان کشور تبدیل شده است که نه می توان با آنها برخورد جدی کرد و نه می توان به آسانی از کنار آن گذشت. در نوشتار پیش رو، زاویه ای از حضور طلاب در این «همهمه مدرن» را بررسی می کنیم و به برخی از آسیب های وبلاگ نویسی طلاب اشاره خواهیم کرد.

  • نویسنده: احمد نجفی

مقدمه

بشر در طی چند سال گذشته قدم در دنیای جدیدی گذاشته که بدون شک یکی از مهم ترین دستاوردهای آن، تحول و دگرگونی اساسی در ارتباط با چگونگی نشر اطلاعات است. به کارگیری توانمندی های وب در نشر دانش و اطلاعات ضمن غلبه بر محدودیت های زمانی و مکانی حق انتخاب مخاطب را ارج نهاده و بستری مناسب برای تعاملات اطلاعاتی دوسویه فراهم نموده است. در این میان، وبلاگ (Weblog) یا بلاگ (Blog) یکی از جذاب ترین ابزارهایی است که به افراد امکان می دهد تا نظرات، افکار و اندیشه هایشان و هر آنچه در دل دارند را به جهانیان ارائه دهند. امکان انتشار اندیشه ها و عقاید در گذشته تنها برای بخش خاصی از جامعه همچون نویسندگان، اندیشمندان، دولت مردان و ادیبان فراهم بوده است؛ اما امروزه وبلاگ این امکان را برای اقشار مختلف اعم از زن، مرد، پیر و جوان ایجاد کرده است. فرض کنید ابزاری ارزان قیمت برای انتشار مطالب در اختیار هر صاحب قلمی باشد که بتواند با استفاده از آنْ اخبار، گزارشات، عقاید، دیدگاه ها و نقطه نظرات خود را درباره موضوعات مورد علاقه، بدون محدودیت های مرسوم بیان کند و مهم تر از آن از نظریات مخاطبان نسبت به مطالب منتشر شده نیز آگاه شود. آیا شما علاقه مند به استفاده از چنین ابزاری نخواهید بود؟ آیا به داشتن یک رسانه شخصی تمایل ندارید تا در بتوانید موضوعات مورد علاقه خود را بیان نمایید؟ وبلاگ یک رسانه شخصی برای اعضای جامعه جهانی اینترنت است که حق ارائه نظر را برای آنان بدون هیچ هزینه و امکاناتی فراهم می کند. همچنین در دسترس ترین ابزار اطلاع رسانی است که توان فنی خاصی را نمی طلبد، راه اندازی و اداره آن تقریباً هیچ هزینه ای ندارد و هیچ قید و محدودیت زمانی و مکانی را بر نمی تابد. برای راه اندازی یک وبلاگ که ناب ترین کارکردهای رسانه ای را در خود دارد، تنها به اراده و پشتکار نیاز است و بس!

  • نویسنده: رضا بهبهانی
صفحه1 از2
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه شماره 09 (زمستان 1383)