فصلنامه شماره 89 (زمستان 1403)
سال بیست و سوم / پیاپی 106
تحلیل آینده هوش مصنوعی بر اساس سنّت‌های الهی
نشست علمی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به مناسبت هفته پژوهش – آذر 1403 هـ ش
اشاره
به مناسبت هفته پژوهش، نشست علمی «تحلیل آینده هوش مصنوعی بر اساس سنّت‌های الهی» در تاریخ 24 آذر 1403 در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در شهر مقدّس قم برگزار گردید.
در این جلسه، ابتداء جناب حجّت‌الاسلام والمسلمین قاسم ترخان، با بیان این نکته که سنّت‌های الهی، همان قوانین ثابت خداوند برای مدیریت مردم و عالم هست، سنّت‌ها را به دو دسته «مطلق» و «مشروط» تقسیم کرد و در ادامه، ضمن اشاره به تعریف هوش مصنوعی، درباره آینده هوش مصنوعی، امکان تحقّق دوره تَکینگی را مطرح نمود و با طرح چهار سناریو احتمالی برای آینده، ضمن بررسی و ارزیابی آنها، پیشنهاد سناریوی تکاملی را مطرح ساخت. بر اساس حرکت تکاملی، جامعه و تاریخ به سوی تکامل در حرکت است.
سپس، حجّت‌الاسلام والمسلمین بهروز لک، به‌عنوان ناقد اوّل، ضمن بیان آیاتی از قرآن کریم و نمونه‌هایی از سنّت‌های قطعی خداوند، برخی از سناریوهای مطرح‌شده را مردود شمرد. در ادامه نیز جناب حجّت‌الاسلام والمسلمین دکتر بهرامی به‌عنوان ناقد دوم، با بیان نکاتی پیرامون هوش مصنوعی و رویکرد حوزه علمیه به آن و نیز جهت‌گیری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در این زمینه، انتقاداتی به برخی از مسائل مطرح‌شده در نشست را ابراز داشت. در ادامه، مشروح مباحث مطرح‌شده در این نشست علمی از نظر می‌گذرد.
- نویسنده: به کوشش: هیأت تحریریه فصلنامه ره آورد نور
الگوی به‌کارگیری هوش مصنوعی در علوم انسانی – اسلامی
نشست علمی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به مناسبت هفته پژوهش – آذر 1403 هـ ش
اشاره
به مناسبت هفته پژوهش، نشست علمی «الگوی به‌کارگیری هوش مصنوعی در علوم انسانی - اسلامی» در تاریخ 21 آذر 1403 در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در شهر مقدّس قم برگزار گردید.
ارائه این نشست علمی، بر عهده جناب آقای دکتر کاظم فولادی قلعه، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و همچنین سرپرست آزمایشگاه پژوهشی فضای سایبر دانشگاه تهران بود. ایشان ابتداء به بیان نقش و جایگاه هریک از علوم انسانی در شکل‌گیری هوش مصنوعی پرداختند و در ادامه، وضعیت کاربست هوش مصنوعی در علوم انسانی را مطرح کردند و با اشاره به الگوهای چهارگانه تولید علم از گذشته تاکنون، عصر حاضر را دوره الگوی چهارم تولید علم برشمردند که با کمک ابزارهای ماشینی و هوش مصنوعی، علم با سرعت متفاوتی، تولید، ارائه و تحلیل می‌شود.
در ادامه، مشروح مباحث مطرح‌شده در این نشست علمی از نظر می‌گذرد.
- نویسنده: به کوشش: هیأت تحریریه فصلنامه ره آورد نور
چالش‌ها و کاربردهای مدل‌های زبانی بزرگ
نشست علمی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به مناسبت هفته پژوهش - آذر 1403 هـ ش
اشاره
به مناسبت هفته پژوهش، نشست علمی «چالش‌ها و کاربردهای مدل‌های زبانی بزرگ» در تاریخ 21 آذر 1403 در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، در شهر مقدّس قم برگزار گردید.
در این جلسه علمی، جناب مهندس آقای احمد ربیعی‌زاده، معاون فنّاوری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و همچنین مدیر آزمایشگاه هوش مصنوعی و علوم اسلامی - انسانی نور، به بیان سخن و ارائه مباحث پرداخت. ایشان ابتدا اشاره‌ای به فعّالیت‌های مرکز نور در زمینه هوش مصنوعی کرد و در ادامه، ضمن معرّفی ربات‌های گفت‌وگوگر، به تبیین چیستی مدل‌های زبانی بزرگ پرداخت و با تشریح و توضیح کاربرد آنها، به طور خاصّ به معرّفی کاربرد مدل‌های مختلف زبانی هوش مصنوعی در هر یک از حوزه‌های علوم اسلامی مبادرت ورزید و مزایا و چالش‌های به کارگیری آنها در علوم اسلامی را مورد بحث و بررسی قرار داد. بخش پایانی سخنان ایشان، به تبیین مراحل تحقیق و پژوهش و کاربردهای مدل‌های هوش مصنوعی برای هریک از مراحل تحقیق بود. در ادامه، مهمّ‌ترین مطالب مطرح‌شده در این نشست علمی از نظر شما می‌گذرد.
- نویسنده: به کوشش: هیأت تحریریه فصلنامه ره آورد نور
بررسی سند توسعه هوش مصنوعی
نشست علمی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به مناسبت هفته پژوهش - آذر 1403 هـ ش
اشاره
به همّت پژوهشکده علوم اسلامی و انسانی دیجیتال مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نشست علمی «بررسی سند توسعه هوش مصنوعی» به تاریخ 29 آذر 1403 مصادف با هفته پژوهش، در سالن اجتماعات مرکز نور در شهر مقدّس قم برگزار گردید.
در این جلسه علمی که رئیس محترم مرکز نور، مسئولان و دست‌اندرکاران این مرکز و نیز محقّقان، مهندسان و علاقه‌مندان به مباحث مرتبط با هوش مصنوعی حضور داشتند، جناب آقای دکتر بهروز مینایی، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، به‌عنوان سخنران و ارائه‌کننده، ضمن اشاره به وضعیت هوش مصنوعی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، به بیان مباحث مرتبط با موضوع نشست پرداخت و روند تهیه سند توسعه هوش مصنوعی را تبیین نمود. ناقدان این نشست علمی، حجّت‌الاسلام والمسلمین سید مصطفی طباطبایی، مدیر گروه کتابخانه‌های دیجیتال مرکز نور و حجّت‌الاسلام والمسلمین احمد شجاعی‌فر، پژوهشگر گروه کتابخانه‌های دیجیتال نور، به نقد و بررسی مباحث مطرح شده پرداختند و بر محورهایی چون ضمانت اجرایی سند توسعه و ارزیابی آن با سایر سندهای مصوب جهانی تأکید کردند.
در ادامه، مهمّ‌ترین مطالب مطرح‌شده در این نشست علمی از نظر شما می‌گذرد.
- نویسنده: به کوشش: هیأت تحریریه فصلنامه ره آورد نور
چکیده
این مقاله، به بررسی نقش و کاربرد ربات‌های گفت‌وگوگر هوش مصنوعی در مراحل مختلف پژوهش در حوزه علوم اسلامی می‌پردازد. با توجّه به سختی‌ها و مشکلاتی که پژوهشگران در طول مسیر انجام تحقیقات خود با آن مواجه هستند، استفاده از این رباتها می‌تواند افق‌های جدیدی را پیش روی پژوهشگران این عرصه بگشاید. در این نوشتار، ضمن معرّفی مهمّ‌ترین ربات‌های گفت‌وگوگر عمومی به بررسی مزایا و چالش‌های مرتبط با این ابزارها پرداخته و توصیههایی جهت استفاده بهینه از آن ارائه میگردد. هدف اصلی مقاله، ارائه راهنمایی جامع برای پژوهشگران علوم اسلامی به‌منظور بهره‌گیری بهینه از ظرفیت‌های ربات‌های گفت‌وگوگر جهت ارتقاء کیفیت و تسریع فرایندهای پژوهشی است.
- نویسنده: محمد مصطفی حسینی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
غنیّ‌سازی متون دیجیتال، اصلی‌ترین هدف ماست؛ گزارشی از وبینار معرّفی نرم‌افزار دانشنامه فرق و مذاهب
ارائه‌دهنده: حجّت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شیرملکی، مدیر علمی گروه علوم عقلی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
اشاره
به همّت واحد آموزش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، در تاریخ شنبه 24 آذرماه سال 1403 وبینار معرّفی «نرم‌افزار دانشنامه فرق و مذاهب» در سالن اجتماعات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به شکل حضوری و مجازی برگزار شد.
ارائه‌دهنده وبینار این محصول فاخر، جناب حجّت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شیرملکی، مدیر علمی گروه علوم عقلی معاونت پژوهش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) بود که طیّ آن، ضمن اشاره به محتوا و امکانات بخش کتابخانه، به معرّفی قابلیت‌های بخش درختواره پرداخت و امکانات متنوّع این بخش را مورد بحث و بررسی قرار داد.
گزارش ذیل، مشروح این وبینار علمی است که از نظر خوانندگان عزیز می‌گذرد.
