فصلنامه شماره 15 (تابستان 1385)
سال پنجم / پیاپی 32
چکیده
امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) با توجه به گسترش آن در عرصه جهانی و ابعاد گسترده اطلاعات فرهنگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی ناشی از آن، یکی مهم ترین موضوعاتی است که جوامع را به خود مشغول کرده است. بدون شک تحولات در پرتو ICT موجب موقعیت ها، ظرفیت ها و توانمندیهای جدیدی برای انسان شده است و هر روز در اشکال مختلف در حال گسترش و توسعه است. اثرات این توانمندی ها و ایجاد ظرفیت های جدید در انسان، در حوزه رفتاری و تعاملات اخلاقی او بی تأثیر نبوده است و هر روز با توسعه روند فوق این تأثیرات بیشتر و بیشتر می شود. تشخیص همه جانبه و صحیح تأثیرات اخلاقی و رفتاری در اثر توسعه ICT در زندگی انسان، نیازمند شناخت کامل و جامع ICT و ابعاد فنی، علمی و فلسفی آن در زندگی فردی و اجتماعی است. از طرف دیگر تنها با شناخت کامل ICT و روند رشد آن امکان تشخیص و انطباق ضرورت های اخلاقی وجود دارد.
این مقاله سعی در تبیین ابعاد مختلف اثرات ICT در جامعه امروز و متقابلاً چارچوب نیازمندیهای رفتاری و اخلاقی انسان در ارتباط با توسعه ICT دارد.
- نویسنده: دكتر سيد محمدرضا صدرى؛ عضو هیئت علمی و رئیس مرکز تحقیقات مخابرات ایران این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
در این که فناوری اطلاعات، و ارتباطات و شبکه جهانی اینترنت، مهم ترین و گسترده ترین فضا را برای رسانه های نوین فراهم ساخته و هر روز بر دامنه تأثیر و نفوذ آن در بخشهای مختلف جامعه افزوده می شود. تردیدی وجود ندارد. همین گسترش و نفوذ است که توجه همه سیاستمداران و صاحبان افکار، مکاتب و کالاهای گوناگون را به این تار جهان گستر جلب کرده و شاهد سرمایه گذاری و صرف هزینه های کلان برای بهره گیری از آ« در زمینه های مختلف هستیم در این میان متولیان امور فرهنگی و مذهبی نیز از این امکان بزرگ غافل نبوده اند بهره گیری از اینترنت برای اهداف و تبلیغات دینی و ایجاد پایگاههای متنوع مذهبی در کشور ما زودتر و بیشتر از بسیاری از دیگر زمینه ها و رشته های علمی آغاز
شده و در حال حاضر نیز سهم قابل توجهی از فضای این رسانه را به خود اختصاص داده است.
- نویسنده: حجت الاسلام و المسلمین سید حمید حسینی؛ رئیس دانشکده مجازی علوم حدیث
سرآغاز
تفاوت بنیادی انسان با دیگر مخلوقات، قوه ی تفکر است و انسان با این نیروی برتری بخش به این نتیجه رسیده است که اگر بخواهد به زندگی جمعی ادامه دهد، باید قدرتی بالاتر و وسیع تر بر وی تسلط یابد و آن قدرتی نیست جز قانون.
از روزی که فرزندان آدم به فکر گسترش عدالت و قطع دست استبدادگران و مظلوم ستیزان افتادند، بر وجود این مقوله ی مختص به بشر مهر صحت نهادند و با تمام وجود به کاربردی کردن و شکوفایی آن پرداختند.
جای شک نیست که شناخت تک تک افراد جامعه از قانون و حقوق و وظایف فردی، باعث ارتقاء شخصیت، رشد نظم اجتماعی و نیز بالندگی فکری و روحی بیشتر فرد می شود. برای ترویج قانون و شناساندن آن به اشخاص و اطلاع از تجربیات دیگران در وضع قوانین، یکی از بهترین راه ها، انتشار نرم افزارهای قانون است. در این زمینه چند سالی است که تلاش های قابل توجه صورت گرفته که ذکر آنها و توجه به نقاط ضعف و قوت آنها، ما را در گسترش حکومت قانون یاری فراوان خواهد داد.
- نویسنده: علی اکبر ابراهیمی؛ دانش پژوه رشته تخصصی قضا
چکیده
این مقاله به معرفی کتابخانه های دیجیتالی از منظر کلی و ساختاری می پردازد. در این منظر قلمروی مجازی برای دیجیتال قائل نشده چون خود نفس کتابخانه دیجیتال مستقل از محدودیت زمان و مکان و در نتیجه ملاحظات نیست. نیاز به وثوق و مرجعیت و همینطور حفظ مالکیت معنوی اطلاعات دیجیتالی مورد بحث قرار گرفته و در نهایت کاربرد و جایگاه این معماری در مباحث اسلامی و انفورماتیک وابسته به آن مطرح گردیده است.
- نویسنده: مجتبی کمریان؛ دانشجوی مهندسی کامپیوتر(نرم افزار) - دانشگاه آشتیان این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
مقدمه
پیامبر اعظم، پیامبر یک سال نیست، همه سال ها سال اوست، همه تاریخ متعلق به اوست. (مقام معظم رهبری)
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) به عنوان کامل ترین فرد در جهان هستی و پیشوای مسلمانان جهان، دارای جامع ترین و کامل ترین فضایل و کرامات انسانی و اخلاقی می باشد و بی تردید اندیشه و تدبر در زندگی و راه و روش ایشان و پیروی از سیره و سنت آن حضرت، موجب خوشبختی انسانها شده و آنها را به سوی سعادت و کمال هدایت و رهنمون می کند؛ لذا تعمق در رفتار و کردار و آشنایی با شخصیت آن بزرگوار امری ضروری و حیاتی است تا با شناخت عمیق از آن حضرت، بتوان به خوبی و شایستگی ویژگیها و خصائص اخلاقی و اجتماعی ایشان را الگو قرار داد.
- نویسنده: سید هاشم شوقی
چکیده
نرم افزار کریمه اهل بیت(س) که به همت دفتر تحقیقاتی یاسین و با مشارکت آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) تولید شده است، از بهترین برنامه های موجود در خصوص معرفی شخصیت و منزلت حضرت فاطمه معصومه(س) و حرم شریف ایشان می باشد. ضمن آن که این برنامه رایانه ای دانستنی های مفیدی را در باره شهر مقدس قم و نیز اطلاعات تاریخی مربوط به شخصیت ها و بزرگان مدفون در جوار بارگاه ملکوتی آن حضرت،در ساختاری خوب و شایسته ارائه می دهد که برای استفاده محققان بسیار مفید می نماید.
از ویژگی های ارزشمند و نقاط مثبت نرم افزار کریمه که بگذریم، این برنامه از کاستی هایی نیز برخوردار است که در این نوشتار به مهم ترین آنها اشاره شده است. امید است در نسخه های آتی شاهد روند رو به رشد محتوا و قابلیت های آن باشیم.
- نویسنده: علی نعیم الدین خانی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
نویسنده در این گزارش سعی دارد که ضمن توصیف و معرفی پدیده بانک های اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتال و بیان اهمیت آن در عصر کنونی، به لزوم توجه به این مقوله در خصوص منابع اسلامی و کمبودهای آن در این زمینه بپردازد. در این میان، به تعدادی از مهم ترین پایگاه های بانک اطلاعاتی و کتابخانه دیحیتالی نیز برای آشنایی خوانندگان به طور مختصر اشاره می شود.
- نویسنده: مهدی امینی
اشاره
آمار قابل توجهی از پایگاه های اسلامی اینترنت، به کتاب شریف نهج البلاغه باعث شد تا مروری بر پایگاهای شیعی اینترنت بیندازیم و از این رهگذر، به کم و کیف حضور این متن شریف در رسانه جهانی اینترنت، اطلاعاتی به دست آید. در این نوشتار، پس از جستجو در اینترنت و شناسایی پایگاه های مهمی که کتاب نهج البلاغه را به صورت تخصصی یا در بخشی از پایگاه خود مورد توجه قرار داده اند، در حد بضاعت به معرفی و نقد و بررسی آن ها پرداخته شده است.
- نویسنده: علی اکبر کریمی میهن
وبلاگ؛ حاشیه ای پررنگ تر از متن
گفتگو با حجة الاسلام و المسلمین دکتر حسام الدین آشنا
وبلاگ که ظرف چند سال اخیر وارد عرصه ارتباطات شد و روز به روزهم گسترش بیشتری پیدا می کند، یک سری تعاریف جدید را با خود به همراه آورد. از جمله اینکه در مبحث آموزش های مذهبی، تعبیری هست که می گویند پا منبری ها در وبلاگ، منبری می شوند. ولی دکتر حسام الدین آشنا، دکترای علوم ارتباطات و استاد دانشگاه، در این باره نظر دیگری دارد. به اعتقاد ایشان:" در وبلاگ ها منبری ها آمده اند و پا منبری شان را بیان می کنند. نه اینکه پا منبری ها در وبلاگ منبری شده باشند. "
دکتر آشنا می گوید در تبلیغات دینی مبتنی بر اینترنت، وبلاگ ها به عنوان حاشیه تلقی می شوند؛ نه متن.
متن ها سایت ها هستند. و جریان غالب در واقع سایت هایی هستند که مورد حمایت سازمان های بزرگ تبلیغات مذهبی هستند و این سازمان ها از وبلاگ هایی حمایت می کنند و یا وبلاگ هایی تحت تاثیر جریانات غالب مذهبی تولید می شوند. به این ترتیب من تصور می کنم که می توان وبلاگ ها را در تبلیغات اسلامی به عنوان ابزارهای کمکی شناسایی کرد.
وبلاگ ها در محیط سایبر، یک جریان حاشیه ای تلقی می شوند. وقتی شما جریان غالب را بشناسید، آنوقت آن جریان های وبلاگی حاشیه تلقی می شوند. اینک ارائه نظرات ایشان را از زبان خودشان بخوانید
- نویسنده: آزاده شایان فر
مقدمه
هر وبلاگ نماینده یک انسان است انسانی که در جامعه و فرهنگ خاص بزرگ شده و می تواند به بازنمایی خود در واژه ها و کلامی که می نویسد ، بپردازد . رشد وبلاگ نویسی در ایران و شناخته شدن ایران و زبان فارسی در فضای مجازی با مقوله ای به نام وبلاگ، باعث توجه من به این بخش از فضای سایبر شد . فرد با ساختن یک وبلاگ و نوشتن در آن به بازنمایی می پردازد، بازنمایی ای که می تواند از یک سو معرف خود فرد و سوی دیگر اجتماع و جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند باشد .سعی من بر این است که در مقاله به این سوال اصلی پاسخ گویم که آیا وبلاگ هویت نویسنده ی خود را بازگو کند؟ و اگر چنین است وبلاگ های ایرانی بیشتر در چه حوزه ای هستند و چه بخش هایی از هویت را باز نمایی می کنند ؟
در رسیدن به جواب ابتدا تاریخچه کوتاهی از وبلاگ در ایران را می گویم در ادامه به توضیح واژگان کلیدی این مقاله ؛ وبلاگ ، هویت ، واقعیت مجازی می پردازم. رویکرد اصلی من به فضای مجازی و وبلاگ نویسی به عنوان بخشی از آن ، پارادایم دو جهانی شدن می باشد . فضای مجازی ای که می تواند در کنار و موازی با دنیای واقعی در حرکت باشد و مکمل یکدیگر باشند .
- نویسنده: معصومه شهبندی، كارشناس ارتباطات، دانشگاه تهران این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
از زمان آغاز بحران درلبنان، نقش وبلاگ ها و سایت های اینترنتی در انعکاس این واقعه در صدر اخبار و تحلیل های تمامی رسانه های جمعی اعم از دیداری، شنیداری و نوشتاری قرار گرفته است.
در لبنان هنگامی که یک جنگ تمام عیار میان یک ارتش و گروه شیعه نظامی در گرفت، در آن سوی میدان کارزار، جنگی نیز در دنیای رسانه ای در جریان بود، امری که امروزه به بخش جدایی ناپذیر رویدادهای کوچک و بزرگ تبدیل شده است. دنیایی که درآن می توان هر حادثه ی کوچکی را بزرگ و هر بزرگی را بی اهمیت جلوه داد.
بخش تازه اوج گرفته این دنیای مجازی، رسانه هایی هستند که در فضای مجازی الکترونیکی فعالیت می کنند.
- نویسنده: اسماعیل و مهین صادقی
کتابخانه دیجیتالی نور؛ روی خط (Online)
کتابخانه روی خط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی همراه با قابلیت های ویژه به زودی راه اندازی می شود.
این کتابخانه، گنجینه ای عظیم و ارزشمند از منابع علوم اسلامی است که با هدف ترویج فرهنگ غنی اسلامی در دسترس محققان و پژوهشگران حوزه دین قرار می گیرد تا هر چه آسان تر و با سرعت و دقت بیشتری به امر پژوهش بپردازند.
قابلیت های این کتابخانه اینترنتی عبارت اند از: