ره آورد نور

شاید بتوان گفت با گذشت سال ها از ظهور اینترنت، هنوز بسیاری از ایده ها و اهدافی که مدّ نظر نظریه پردازان دنیای مجازی بوده است، نتوانسته به منصه ظهور برسد و این مسئله به عوامل مختلف وابسته می باشد.

ضعف های فنی در بخش زیرساخت های این فنّاوری در جهان و نیز عدم وجود برنامه های نرم افزاری و سخت افزارهای مناسبِ پشتیبانی کننده آنها، از جمله موارد عدم موفقیت به شمار می آیند. مسئله درآمدزایی و بحث اقتصاد نیز از عمده ترین چالش های این مسیر می باشند.

امروزه اگر چه اینترنت در جوامع مختلف پیوندهای حقیقی و مجازی بسیاری را بین افراد به وجود آورده، ولی غالب این اثرگذاری ها محصول ضمنی خدمات اینترنتی و مخصوصاً خدمات وب در نظر گرفته می شوند؛ چرا که در زمینه شبکه های اجتماعی مجازی (SocialNetwarking) به صورت اختصاصی، فعالیت چشمگیری انجام نپذیرفته و پایگاه هایی که هم در این شاخه به حساب می آیند، با کم کردن مسیر واقعی، بایسته های لازم در زمینه فرهنگ سازی نرسیده اند. از جمله این پایگاه ها می توان به پایگاه های دوست یابی اشاره کرد که معمول آنها به صورت بسیار ضعیف در شمول تمام طبقات اجتماعی فقط زمینه ای برای ارتباطات احساسی را فراهم می آورند.

در سایه پیشرفت های شگرف و روزافزون در عرصه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) تغییرات چشم گیری در ساز و کارهای تولید علم و دانش به وجود آمده است و چشم انداز جدیدی را پیش روی پژوهش های علمی در تمامی عرصه ها از جمله علوم انسانی و اسلامی گشوده است. دستیابی آسان به منابع گسترده اینترنتی با امکانات جستجو و بازیابی اطلاعات به روش های مختلف، بانک های بزرگ اطلاعاتی، توسعه ابزارهای ارتباط دو جانبه در اینترنت همچون: پست الکترونیکی، اطاق گفتگو و Orkut موجب شده است که مدیران پژوهشی در راستای استفاده بهینه از این فضای جدید طرح پژوهشگاه مجازی research institute Vittual را در دستور کار خود قرار دهند و از آن به مثابه ابزاری برای توسعه تحقیقات علمی سود جویند.

همایش آسیب‌شناسی فرهنگ عاشورا در رسانه های مجازی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدای این همایش که از سوی فرهنگسرای رسانه و با همکاری دفتر توسعه وبلاگ دینی و هیأت وبلاگ برگزار شد، دانشجویان به ارائه مقالات خود در خصوص دین در فضای مجازی پرداختند. سیدعبدالرسول علم الهدی ، مقاله ای با عنوان «پیام عاشورا در بستر فضای مجازی» و افسانه معلمی در خصوص بررسی روند و تحرکات دین در جوامع مدرن با تکیه بر پایگاهای اینترنتی مهدویت و همچنین طاهره خیرخواه مطلبی با عنوان «تحریفات عاشورایی و فضای مجازی» ارائه کردند.

همچنین در این مراسم معصومه شهبندی و مطهره آخوندی ، مقاله‌ای را با عنوان «تیپولوژی وبلاگ‌های دینی و بازنمایی دین در فضای مجازی» ارائه کردند.

اشاره

از ابزارهای ارتباطی و اطلاع‌رسانی علمی و پژوهشی که فنآوری روز در دسترس همگان قرار داده است، بسیار سخن گفته شده است. بی‌گمان شبکه جهانی اینترنت نه تنها در حوزه خبری و اطلاع‌رسانی نقش فعال و سازنده‌ای را ایفا می‌کند، بلکه در حوزه پژوهشی و ایجاد بانک‌های علمی و فنی نیز حضور چشمگیر و فعالی را دارا می‌باشد. امروزه کسی نمی‌تواند از تحقیقات علمی و تخصصی سخن بگوید، بی‌آن که به اینترنت و کتابخانه های دیجیتالی آن مراجعه کرده باشد.

اگر دیروز هر محققی برای تأمین منابع پژوهشی خود نیازمند کتابخانه و مطالعات کتابخانه‌ای بود تا از پیشینه تحقیق و مسائل و مطالب مرتبط به موضوع اطلاعاتی را به دست آورد و با فیش‌نگاری تحقیقات خود را غنی و پربار نماید و بتواند پژوهشی جامع و کامل و برخاسته همه انظار و آرای مرتبط به آن موضوع ارائه کند، اکنون بر اوست تا به شبکه جهانی سری بزند و از مجموعه عظیم و فراهم آمده آن که گاه بیش از مجموعه‌های موجود در کتابخانه‌های یک کشور است، بهره‌مند شود.

1. مقدمه

تجارت الکترونیکی به معنای انعقاد قرارداد انتقال کالا، خدمات، پول و اسناد تجاری از طریق ابزارهای پیشرفته الکترونیکی می‌باشد. این پدیده به جهت نقش آن در بازار جهانی، اهمیت بسیاری دارد. عدم بهره‌گیری از تجارت الکترونیکی به معنای از دست رفتن فرصت‌های بی‌شمار در تجارت جهانی، تضعیف موقعیت رقابتی و منزوی گشتن در عرصه تجارت بین‌المللی است. آگاهی بر این امر، کشورهای مختلف را به توسعه تجارت الکترونیکی رهنمون کرده است. رشد این تجارت همواره با طرح مسائل حقوقی متعددی همراه بوده که یافتن پاسخی برای آن‌ها در نظام‌های حقوقی ضرورتی انکار‌ناپذیر می‌باشد. از این‌ رو، کشورهای مختلف و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای درصدد وضع و پیش‌بینی قانون در این زمینه برآمده‌اند. سیستم حقوقی کشور ایران نیز از این گردونه خارج نیست و در این خصوص می‌تواند از تجارب دیگر ملت‌ها و الگوهای نهادهای بین‌المللی بهره‌ بگیرد.

چکیده

انسان، موجودی مدنی الطبع نامیده شده و همواره با همنوعان خود در ارتباط بوده است. اين نیاز انسان‌ها به یکدیگر، سبب به وجود آمدن اجتماعات انسانی به شمار می رود كه به اشکال، اندازه ها و کارکردهای مختلف از آغاز تمدن بشری وجود داشته و در ادوار زندگی انسان ها متحول و متطور گشته است. شاید کوچک‌ترین و در عین حال قدیمی ترین و استوارترین اجتماع انسانی، خانواده باشد. اجتماعات خویشاوندی، و گروه های دوستی نیز از جمله کهن ترین اجتماعات شمرده می شوند.

مقدمه

نظام سلطه و دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی بعد از اینکه از توانایی خویش برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی ایران در جنگ سخت و خاموش کردن چراغ عدالت خواهی در این کشور ناامید شدند، شیوه ای تازه را برای اعمال فشار بر این نظام انتخاب کرده اند؛ شیوه ای که به علت خاموش و بی صدا بودنش و نداشتن تلفات فیزیکی به جنگ نرم شهرت یافت؛ جنگی که به مراتب سخت تر و پیچیده تر از جنگ سخت می باشد.

چکیده

هويت مجازي، يكي از موضوعات اخلاق فناوري اطلاعات است. در فضاي سايبر يك هويت جديد، علاوه بر هويت فيزيكي وجود دارد كه بعضي‌ها به‌اشتباه اين هويت جديد، يعني هويت ديجيتالي را مترادف هويت مجازي مي‌دانند؛ در حالي كه اين هويت مي تواند به صورت مجازي يا حقيقي شكل بگيرد. می‌توان مشخصات هويت حقيقي را بروز داد يا  از خود شخصي ديگر، غير از آنچه در واقعيت بوده، ارائه داد.

مقدمه

چند روزی بود که در بخش انتشارات معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز، به همراه همکاران مشغول آماده‌سازی کتاب نمایشگاه بودیم؛ کتاب «نخستین نمایشگاه تخصصی معرفی توانمندی‌های دستگاه‌های عضو شورای فرهنگی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات».

دستگاه‌هایی که در این کتاب معرفی شده بودند،‌ عبار‌ت‌اند از:

فضای مجازی، از نبود قوانین بین‌‌المللی رنج می‌برد و برخی دولت‌‌ها از نرم‌‌افزارهای جاسوسی علیه دیگر کشورها استفاده می‌کنند. نمونه‌‌ آن، ویروس استاکس‌‌نت بود که برنامه‌‌ هسته‌‌ای ایران را مورد حمله قرار داد.
جاسوسی مجازی (Cyber espionage)، به اقدام و عمل برای به‌ دست‌ آوردن اطلاعاتی اشاره دارد که بدون کسب اجازه از دارنده‌‌ اطلاعات که ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد، صورت می‌‌‌‌پذیرد. این اطلاعات ممکن است اطلاعات معمولی شخصی یا اطلاعات طبقه‌‌بندی شده باشند. این اطلاعات، معمولاً از رقبای تجاری، دشمنان نظامی، دولتها و گروه‌‌ها‌ی سیاسی از راه اینترنت و یا شبکه‌‌‌‌‌های رایانه‌‌ای و یا رایانه‌‌های شخصی به ‌وسیله‌‌ تکنیک «شکستن» (crack) و یا از طریق نرم‌‌افزارها‌ی جاسوسی صورت می‌‌‌ پذیرد. عمل جاسوسی ممکن است به‌واسطه‌‌ دسترسی به پایگاه دادههای اینترنتی که بیشتر در کشورهای غربی و ایالات متحده قرار گرفته است، باشد و یا به صورت ساده، دسترسی پیدا کردن به رایانه‌های شخصی و یا به وسیله هکرها و یا نرم‌‌افزارها باشد. به‌تازگی، نوع جدیدی از جاسوسی اینترنتی که به رصد فعالیت کاربران در شبکه‌‌‌‌های اجتماعی میپردازد نیز صورت می‌گیرد.