ره آورد نور

اشاره

امروزه، فضای مجازی، جزء تفکیک ناپذیر زندگی بشر شده و تقریباً تمام شئونات زندگی به صورت مستقیم و غیرمستقیم با این فضا درگیر شده است. مقوله های مرتبط با باورهای دینی، از جمله اوّلین و پراهمیت ترین موضوعات پرداخته شده در فضای مجازی است. شناخت بسترهای فضای مجازی در کاربردی نمودن مسئله معرفی اسلام، اهمیت ویژه ای دارد و این اهمیت، با انتشار نامه های مقام معظم رهبری خطاب به جوانان غرب، از برجستگی بیشتری برخوردار شده است. مسلماً بسترهای مجازی موجود با توجه به تلاش سازماندهی شده امپراتوری رسانه ای غرب برای سانسور نامه مقام معظم رهبری، فضایی بسیار مناسب برای رساندن این پیام و دعوت از جوانان غرب برای مطالعه در این نامه ها و اندیشیدن به پرسش های مطرح شده در آن و تلاش برای یافتن جواب صحیح می باشد.

اطلاع رسانی در مقوله دین و معارف اسلامی از اموری است که از دیرباز ذهن متصدیان این امر را به خود مشغول نموده و در این راستا، استفاده از ابزار کارآمد و محتوای خوب و مفید، بیش از هر چیز دیگری مورد توجه قرار گرفته است.

اگرچه حوزه علمیه که از جمله متصدیان تولید علوم اسلامی و اطلاع رسانی در عرصه دین به شمار می آید، در زمان های گذشته با استفاده از ابزارهای ساده و در محدوده خاص به تبیلغ احکام و معارف الهی پرداخته است، اما امروزه وسعت علوم و فنون مختلف و ارتباط نزدیک میان جوامع و ادیان گوناگون، بهره مندی از شیوه های نوین اطلاع رسانی را گوشزد می نماید و عصر حاضر که به «عصر اطلاعات» موسوم گشته، ضرورت همراهی و یا جایگزینی ابزارهای جدید با ابزارهای سنّتی را یادآور می شود.

یکی از ابزارهای اطلاع رسانی در جهان امروز، وبلاگ نویسی در اینترنت می باشد که در میان اقشار مختلف اشاعه یافته و از سوی دیگر، پدیده ای بسیار مفید برای مبلغان دین به شما می رود. در این مقاله ضمن تعریف و تبیین اهمیت این شیوه فراگیر و جدید، به راهکارهایی چند در خصوص ضرورت ترویج این ابزار در حوزه دین می پردازیم.

اشاره

هنگامی که پدیده «وبلاگ» در جامعه رواج یافت، کمتر کسی تصور می کرد که کارکرد آن فراتر از یک دفترچه خاطرات یا روزنوشت عادی رود. اینک بیش از پنجاه هزار وبلاگ فعال فارسی در آمار عنوان می شود و هر روز این پدیده جلوه خاصی از جهات مختلف سیاسی، فرهنگی، علمی و مذهبی به خود می گیرد.

انجمن ها و تشکلات گوناگونی که با محوریت وبلاگ نویسی تشکیل شده اند، در حال حاضر به یک دغدغه جدی برای مسئولان کشور تبدیل شده است که نه می توان با آنها برخورد جدی کرد و نه می توان به آسانی از کنار آن گذشت. در نوشتار پیش رو، زاویه ای از حضور طلاب در این «همهمه مدرن» را بررسی می کنیم و به برخی از آسیب های وبلاگ نویسی طلاب اشاره خواهیم کرد.

اشاره

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نهادی علمی، فرهنگی و هنری و تبلیغی است که به فرمان حضرت امام خمینی (س) تأسیس شد.

یکی از بخش های فعال و کاربردی این دفتر، واحد پاسخ به سؤال های دینی است که در سال 1382ش در مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی تأسیس شد.

این واحد با در اختیار داشتن محققان متعدد و کارشناسان متخصص، به پرسش های گوناگون دینی، اخلاقی، تاریخی، کلامی، فلسفی، عرفانی، اجتماعی، سیاسی و شبهه های گوناگون پاسخ می دهد و از طریق مشاوره کتبی، حضوری و یا تلفنی به حل مشکلات تربیتی و خانوادگی اقدام می نماید.

این واحد تنها به پاسخ دادن به شیوه سنتی بسنده نکرده و به تازگی وارد عرصه اینترنت نیز شده است. از این رو، واحد پاسخ به سؤالات در عرصه وبلاگ، ایمیل و تالار گفتمان نیز قدم جدی برداشته است. آنچه در این نوشتار می آید، معرفی اجمالی وبلاگ های واحد پاسخ به سؤالات است.

پدیده ای به نام وبلاگ

اینترنت امکانات و ابزارهای متعددی را به منظور ارائه خدمات در اختیار علاقه مندان قرار می دهد. یکی از ویژگی های بسیار جذاب اینترنت ارائه خدماتی است که شما را قادر می سازد با مخاطبان خود ارتباطی پویا و متقابل برقرار نموده، از نقطه نظرات آنان در مورد یک مطلب، آگاه شوید. در این راستا، هر یک از کاربران می توانند دانش و تجارب خود را در اختیار دیگران قرار دهند و خود نیز به عنوان عضوی از یک جامعه شبکه ای مطرح گردند. (اشتراک دانش)

فرض کنید ابزاری ارزان قیمت برای انتشار مطالب در اختیار هر نویسنده و یا صاحب قلمی باشد که بتواند با استفاده از آن، عقاید، اخبار و دیدگاه های خود را درباره موضوعات مورد علاقه، بدون محدودیت های مرسوم بیان نماید. آیا شما علاقه مند به استفاده از چنین ابزاری می باشید؟ آیا تمایل به داشتن یک روزنامه شخصی دارید که در آن بتوانید مطالب خود را در خصوص برخی موضوعات، بیان نمایید؟

اهمیت و ضرورت

بدون تردید، امروز در شهر قم که به عنوان مرکز اصلی تولید فکر دینی به شمار می آید، کمتر محققی به ارزش استفاده از اینترنت و وبلاگ پی نبرده است و تقریباً اغلب اندیشمندان یکی از بهترین راه های انتقال مفاهیم و عقاید دینی را استفاده از این ابزارها می دانند و بعضی از خبرگزاری ها قم را دومین شهر کشور در زمینه سرانه مصرف اینترنت می دانند.(1)

اشاره

وبلاگ یکی از هزاران پدیده عالم گیر دنیای حاضر است. نویسنده در این مقاله، سعی کرده است به اختصار به بررسی وبلاگ ها با رویکرد دینی بپردازد، وبلاگ دینی را شناسایی کرده و تعریفی جامع و بایسته از آن ارائه نماید.

نگارنده همچنین به بررسی مزایا و نیز لزوم استفاده از وبلاگ در بیان مفاهیم دینی به طور وسیع و مستقیم و محتواسازی دینی بر روی اینترنت پرداخته است و در آخر هم به گوشه ای از اشکال های شکلی وبلاگ نویسی دینی اشاره کرده و راهکارهایی را برای رفع آن عرضه داشته است.

همایش آسیب‌شناسی فرهنگ عاشورا در رسانه های مجازی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدای این همایش که از سوی فرهنگسرای رسانه و با همکاری دفتر توسعه وبلاگ دینی و هیأت وبلاگ برگزار شد، دانشجویان به ارائه مقالات خود در خصوص دین در فضای مجازی پرداختند. سیدعبدالرسول علم الهدی ، مقاله ای با عنوان «پیام عاشورا در بستر فضای مجازی» و افسانه معلمی در خصوص بررسی روند و تحرکات دین در جوامع مدرن با تکیه بر پایگاهای اینترنتی مهدویت و همچنین طاهره خیرخواه مطلبی با عنوان «تحریفات عاشورایی و فضای مجازی» ارائه کردند.

همچنین در این مراسم معصومه شهبندی و مطهره آخوندی ، مقاله‌ای را با عنوان «تیپولوژی وبلاگ‌های دینی و بازنمایی دین در فضای مجازی» ارائه کردند.

اشاره

در جهان رو به رشد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، وبلاگ و وبلاگ‌نویسی افق روشنی را فراسوی خود دارد و هر روز بر میزان استفاده از این ابزار کارامد اینترنتی افزوده می‌شود. در این میان، وبلاگ‌های مذهبی از نظر کمیت و کیفیت رشد فزاینده‌ای داشته‌اند و مطالب و محتوای ارزنده‌ای را در معرض استفاده کاربران و علاقه‌مندان به موضوعات مذهبی و اعتقادی قرار داده‌اند. در بین وبلاگ‌های مذهبی نیز وبلاگ‌های مربوط به امام زمان(عج) و عصر آخر الزمان، بسیار قابل توجه می‌باشند و همواره شاهد استقبال چشمگیر کاربران از این گونه وبلاگ‌ها هستیم؛ چنان‌که محبت و معرفت جوانان این مرز و بوم نسبت به ساحت مقدس حضرات معصومین(ع)، به‌ویژه حضرت ولیّ‌عصر، امام زمان(عج)، باعث شکل‌گیری فردی و یا گروهی این گونه وبلاگ‌ها شده است و صد البته اینترنت بهترین فضای موجود برای ترویج و توسعه فرهنگ غنی مهدویت به شمار می‌رود. گفتنی است که محتوای معمول وبلاگ‌های مهدویت، اعتقادی، تحلیلی، روایی و ادبی است.