الف. محصولات مرکزی

مهم‌ترین نرم‌افزارهایی که از سال 1400شمسی به بعد توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید یا به‌روزرسانی شده‌اند، عبارت‌اند از:

1. جامع فقه 3

این برنامه که نسخه جدیدی از نرم‌افزار «جامع فقه اهل‌البیت(ع)» به شمار می‌رود، شامل متن 1639 عنوان کتاب و رساله در 2863 جلد از منابع مهم در زمينه فقه، به زبان عربی و فارسی است که در محورهای ذیل سامان یافته است: فقه استدلالی، منابع روایی فقهی، ادعیه و زیارات، استفتائات و رساله‌های عملیه، مناسک حج و مسائل مستحدثه، فقه مقارن، آیات الأحکام، قواعد فقهی، فرهنگ اصطلاحات و دائرة المعارف فقهی، کلیات و تاریخ علم فقه و کتاب‌های متن و شرح.

از جمله ویژگی‌های این برنامه، قابلیت دسته‌بندی کتاب‌ها بر اساس: موضوعات، ادوار فقهی (قرن)، پدیدآوران، زبان و ابواب فقهی است. همچنین در این دانشنامه تخصصی فقه، امکان ارتباط متن 48 عنوان در 305 جلد به شرح و حاشيه و ترجمه فراهم آمده است. استخراج قواعد فقهی از کتاب‌های فقهی به همراه تعریف هريک از قواعد فقهی در کتب منتخب با امکان دسته‌بندی نمایش تطبیقات قواعد، و نیز استخراج آیات الأحکام از منابع فقهی و تبيين فقهی آنها با امکان دسته‌بندی نمایش تطبیقات آیات الأحکام بر اساس: موضوعات، کتاب، ادوار فقهی، قرون، ابواب و زبان، از دیگر توانمندی‌های این برنامه است.

2. حکمت مشاء

این کتابخانه تخصصی، شامل متن 167 عنوان کتاب در 226 جلد، مشتمل بر 159 عنوان رساله از آثار حکمت مشاء است. همچنین، در این محصول، کاربر به فرهنگ موضوعی 14 عنوان کتاب در 18 جلد از آثار حکمت مشاء، شامل: چکیده‌نویسی متن (55597 موضوع)، نمایه‌سازی (44134 نمایه) و کلیدواژه (3868 کلیدواژه)، دسترسی دارد.

گفتنی است که کتب برنامه در محورهای: حکمت نظری، حکمت عملی، فلسفه یونان، کلام فلسفی، داستان فلسفی، تفسیر فلسفی، تاریخ فلسفه،کتب مرتبط، کتب فارسی و کتب عربی، قابل دسته‌بندی و مرتب‌سازی است و علاوه بر این، محقق می‌تواند از قابلیت برقراری ارتباط بین متون و شرح و ترجمه آنها نیز بهره ببرد.

3. دانشنامه تفسیر صافی

در این نرم‌افزار، متن پنج جلد از کتاب گرانقدر تفسیر صافی، اثر حکیم، محدث و مفسر، محمد بن شاه‌مرتضی، ملقب به ملا محسن فیض کاشانی، گنجانده شده است. طبقه‌بندی مطالب کتاب تفسیر صافی به صورت درختواره‌ای در سه شاخه اصلی: اعلام، علوم قرآن و نمایه‌ها، به صورت ذیل قابل دسترسی می‌باشد:

• - اعلام: اسماءالله وصفاته؛ معصومان؛ انبیا و صالحان؛ رجال؛ نساء؛ قراء؛ جن و ملک؛ کتب آسمانی؛ منابع؛ اماکن؛ ادیان، فرق و قبایل؛ اسباب نزول؛
• - علوم قرآن: سور مکی، سور مدنی، سور مکی و مدنی، اسامی آیات و سور، عدد آیات سور، ناسخ و منسوخ؛
• - مفاهیم: وقایع و ایام، ادعیه، آرای تفسیری فیض، براهین و ردود، وجه تسمیه، مفاهیم فقهی، مطالب ادبی، اسناد، روایات موضوعی، روایات فضایل، نقد روایات، قرائت، روایات تفسیری.

4. دانشنامه تفسیر طبری

متن کتاب تفسیر طبری (چاپ دارالهجر)، اثر مورخ و مفسر نامی جهان اسلام، محمد بن جریر طبری، در این نرم‌افزار گنجانده شده است. گفتنی است که طبقه‌بندی مطالب کتاب تفسیر طبری به صورت دانشنامه‌ای در چهار سرفصل: مباحث، اعلام، کلیدواژه‌ها و آیات، به صورت ذیل سامان یافته است:

• - مباحث: استخراج و دسته‌بندی 100227 مبحث، مشتمل بر: 46182 مفهوم تفسیری، 2466 مفهوم اسباب نزول، 1466 مفهوم قرائت، 7028 مفهوم فقهی، 1000 مفهوم ادبی و 42085 مفهوم طرق روایات؛
• - اعلام: شامل 3953 علم؛ استخراج فهرست دانشمندان اسلامی، عناوین مفسران، راویان، مقریان، فقیهان، ادیبان و اعلام موجود در اسباب نزول؛
• - کلیدواژه‌ها: شامل 18993واژه؛ نمایش نمایه‌ها و واژگان پیراسته تفسیری، فقهی، ادبی، اسباب نزول، و طرق روایات؛
• - آیات: مشتمل بر 5926 آیه؛ برچسب‌گذاری فهرست سوره‌ها و آیات قرآن در هریک از مباحث.

5. درایة النور ـ نسخه 3

نسخه جدیدِ درایة‌النور یا دانشنامه تخصّصی رجال شیعه، شامل متن 58 عنوان در 295 جلد کتاب رجالی و حدیثی در راستای بازسازی و ارزیابی اسناد: کتب اربعه، وسائل الشیعه و کتب شیخ صدوق است. در این برنامه تخصصی علم رجال، قابلیت‌های زیر برای محققان عرضه شده است:

• - بازسازی 183744 سند، شامل: سند تعلیقی، سند تحویلی، سند ذیلی، حلّ مشکل اضمار و اشاره در اسناد، و الحاق طریق و مشیخه به 98274 سند؛
• - امکان جست‌وجو در اسنادِ بازسازی‌شده، با تفکیک دامنه‌هایی مانند: عناوین راویان، وصف راویان و عبارات سند؛
• - تهیه فهارس تخصصی از پژوهش‌های اسناد و راویان؛
• - شناسنامه جامع راویان احادیث؛
• - بازشناسی عناوین اصلی 53638 راوی و تعریف معیار برای 14449 راوی؛
• - تمییز مشترکات و فرآیند توحید عناوین مختلف یک راوی؛
• - اعتبارسنجی 13986 راوی، استظهار اعتبار و مذهب از 128 عبارت جرح و تعدیل؛
• - پیاده کردن بخشی از توثیق عام در 258 راوی با تعبیر «علی التحقیق»؛
• - ارزیابی 51580 سند روایات، شامل: صحیح، موثق، مرسل، ضعیف مجهول، ضعیف مهمل و ضعیف مصرح.

6. دروس حوزوی ـ نسخه 2

نسخه دوم این محصول، دربردارنده متن کامل 655 عنوان کتاب در 1833 جلد به زبان عربی و فارسی (461 عنوان کتاب عربی و 195 عنوان کتاب فارسی) است و به‌نوعی همه علوم رایج در حوزه‌های علمیه دینی را پوشش داده است. محتوای کلی این کتابخانه، شامل موضوعات ذیل می‌باشد: ادبیات عرب (76 عنوان)، قرآن (122)، فقه (58)، اصول فقه (138)، کلام (44)، حدیث (66)، نهج البلاغه (26)، منطق (27) ، حکمت (67)، اخلاق و عرفان (46 عنوان).

همچنین، کاربر می‌تواند از قابلیت‌های متنوع این برنامه همچون دسته‌بندی کتاب‌های برنامه بر اساس: موضوع، پدیدآورنده، قرن و زبان استفاده نماید.

7. فروغ خرد

فروغ خرد، در واقع، کتابخانه و فرهنگ موضوعی کتب فلسفی فارسی است که مشتمل بر متن 135 عنوان کتاب در 188 جلد، مشتمل بر 120 عنوان رساله از آثار فلسفی فارسی می‌باشد. در این نرم‌افزار، فرهنگ موضوعی 3 عنوان کتاب در 8 جلد از آثار فلسفی فارسی، شامل: چکیده‌نویسی متن (10219 موضوع)، نمایه‌سازی (8263 نمایه) و کلیدواژه (1852 کلیدواژه) نیز قابل دستیابی است.

محقّق می‌تواند از قابلیت ارتباط بین متون و شرح و ترجمه آنها، جهت انجام پژوهش‌های گسترده‌تر در متون برنامه بهره‌مند شود. گفتتی است که کتب برنامه در محورهای ذیل قابل دسته‌بندی و محدودسازی است: حکمت نظری، حکمت عملی، حکمت متعالیه، حکمت مشاء، حکمت اشراق، فلسفه یونان، منطق، کلام فلسفی، داستان فلسفی، تفسیر فلسفی، تاریخ فلسفه، فلسفه تطبیقی و کتب مرتبط.

8. حکمت اسلامی ـ نسخه 2

نسخه دومِ کتابخانه دیجیتالی حکمت اسلامی، شامل متن 585 عنوان کتاب و رساله در 470 جلد از آثار حکمای اسلامی است که در محورهای ذیل قابل دسته‌بندی است: کتاب‌های مورد علاقه، کتب مرتبط، فلسفه یونان، حکمت عملی، حکمت نظری، حکمت مشاء، حکمت اشراق، حکمت متعالیه، فلسفه تطبیقی، تاریخ فلسفه، اصطلاح‌نامه، پدیدآورنده، زبان (عربی، فارسی، انگلیسی و فرانسه)، قرن.

افزون بر این، کاربر می‌تواند از امکان ارتباط بین متن، شرح و ترجمه نیز استفاده نماید.

9. مجموعه آثار علامه سید محسن امین عاملی

متن کامل 44 عنوان کتاب در 132 جلد از آثار علامه سید محسن امین عاملی به زبان عربی و فارسی، در موضوعات اسلامی همچون: تراجم، کلام، تاریخ تشیع، سیره معصومان(ع)، مقتل امام حسین(ع) و عزاداری، در این کتابخانه الکترونیکی عرضه شده است. از جمله ویژگی‌های این محصول، ارائه کتاب أعیان الشیعه برای نخستین‌بار به صورت دیجیتال (تصحیح‌شده: 56 جلدی) است.

بعضی از کتاب‌های برنامه عبارت‌اند از: أعیان الشیعة در دو نسخه 56 جلدی و 12 جلدی، مستدرکات أعیان الشیعة، سیره معصومان(ع)، آل أبي‌طالب، البحر الزخار في شرح أحادیث الأئمة الأطهار و مفتاح الجنات.

10. مجموعه آثار ابن رشد

این نرم‌افزار، شامل متن کامل 70 عنوان در 90 جلد از آثار ابوالولید محمد بن احمد بن محمد بن رشد اندلسی، فيلسوف، شارح و مفسر آثار ارسطو، فقيه و پزشک برجسته در قرن ششم، به همراه کتب مرتبط با آثار ایشان به زبان عربی است که مشتمل بر موضوعات مختلف علوم اسلامی همچون: حکمت، کلام، طب و فقه می‌‌باشد. این مجموعه، دربردارنده آثاری مانند: بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، تهافت التهافت، السماء والعالم، تلخیص و تفسیر آثار ارسطو و مجموعه‌ای دیگر از آثار فلسفی، کلامی و فقهی ابن رشد و آثار مرتبط با اوست.

11. مجموعه آثار ابو حامد غزالی

مجموعه آثار غزالی، شامل متن کامل 58 عنوان کتاب در 124 جلد (مشتمل بر 32 رساله) در علوم اسلامی، مانند: عرفان، کلام، منطق و فلسفه، فقه و اصول فقه، سیاست مدن و دعاست.

از جمله مهم‌ترین کتب غزالی، در موضوعات مختلف، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• - عرفان: احیاء علوم الدین؛
• - فقه و اصول: الوجیز، المستصفی؛
• - کلام: الأربعین فی أصول الدین، الاقتصاد؛
• - فلسفه: مقاصد الفلاسفه؛
• - به همراه شروح موجود از این کتاب‌ها.

12. مجموعه آثار آقابزرگ تهرانی

متن 24 عنوان کتاب در 68 جلد از آثار محمدمحسن آقابزرگ تهرانی به همراه کتب مرتبط با آثار ایشان، به زبان‌های عربی و فارسی، در موضوعاتی چون: کتاب‌شناسی و شخصیت‌شناسی در علم تراجم، تألیفات قرآنی، فقهی و رجالی، در این مجموعه قابل دستیابی است.

برخی کتاب‌های موجود در برنامه، عبارت است از: الذریعة إلی تصانیف الشیعة، طبقات أعلام الشیعة، النقد اللطیف في نفي التحریف، تاریخ حصر الاجتهاد، المشیخة، هدیة الرازي إلی الإمام المجدد الشیرازي، مصفی المقال في مصنفي علم الرجال، ذیل کشف الظنون، الکشکول.

13. مجموعه آثار آل مامقانی

در این محصول، متن 80 عنوان در 228 جلد کتاب از آثار آل مامقانی (حضرات آیات: شیخ عبدالله بن محمدباقر مامقانی(قدس سره) (عبدالله اوّل)، شیخ محمدحسن بن عبدالله مامقانی(قدس سره)، شیخ عبدالله بن محمدحسن مامقانی(قدس سره) (عبدالله ثانی)، شیخ محی‌الدین بن عبدالله مامقانی(قدس سره) و شیخ محمدرضا بن محی‌الدین مامقانی(دام ظله))، به زبان‌های عربی و فارسی ارائه شده است. کتب برنامه در این موضوعات سامان یافته است: علم رجال، درایةالحدیث، اصول فقه، فقه، احکام و معارف اسلامی.

منتهی المقاصد (65 جلد)، تنقیح المقال فی علم الرجال (39 جلد)، ذرایع الأحلام إلی أسرار شرایع الإسلام (14 جلد)، بشری الوصول إلی أسرار علم الأصول (8 جلد)، مقیاس الهدایة فی علم الدرایة (7 جلد)، علم النّسب، رسائل الفقهیة، اثنی عشریة، هدایة الأنام، کشکول، رساله عملیه و الفوائد الطبیة، از جمله کتاب‌های این مجموعه ارزشمند است.

14. مجموعه آثار سید حیدر آملی

متن 10 عنوان کتاب در 19 جلد از آثار سید حیدر بن علی حسینی آملی به همراه کتب مرتبط با آثار ایشان، به زبان‌های عربی و فارسی، در موضوع: عرفان، قرآن و تفسیر، در این کتابخانه دیجیتالی قابل دسترسی است.

برخی از کتاب‌های برنامه، عبارت‌اند از: تفسیر المحیط الأعظم والبحر الخضم في تأویل کتاب الله العزیز المحکم، جامع الأسرار ومنبع الأنوار، نقد النقود في معرفة الوجود، أنوار الحقیقة وأطوار الطریقة وأسرار الشریعة، نص النصوص في شرح الفصوص.

15. مجموعه آثار علامه شعرانی

در این نرم‌افزار، متن 38 عنوان کتاب در 105 جلد از آثار علامه ابوالحسن شعرانی به همراه کتب مرتبط با آثار ایشان، به زبان‌های فارسی و عربی، در موضوعاتی چون: تفسیر، حدیث، تاریخ، فقه، لغت و نجوم، گنجانده شده است که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره نمود: ترجمه و تجوید قرآن مجید، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی، نثر طوبی، راه سعادت، تحقیق و تصحیح علامه شعرانی بر مجامع روایی مانند: کتاب کافی و وسائل الشیعه، و کتب تاریخی مانند: منتخب التواریخ.

16. مجموعه آثار فخر الدین رازی

در این برنامه، متن 52 عنوان کتاب در 108 جلد به همراه 9 رساله از آثار محمد بن عمر فخر رازی، مشتمل بر کتب مرتبط با آثار ایشان، به زبان‌های عربی و فارسی، در موضوعاتی چون: تفسیر، حکمت، کلام، اصول فقه، طب و انساب، عرضه شده است؛ آثاری همچون: تفسیر کبیر، شرح الإشارات والتنبیهات، المحصل، المحصول فی علم الأصول الفقه، الفراسة والشجرة المبارکة فی أنساب الطالبیة.

17. مجموعه آثار فیض کاشانی

محتوای نسخه جدیدِ این محصول، شامل متن كامل 149 عنوان كتاب در 380 جلد، مشتمل بر: 40 عنوان از آثار علامه فيض كاشاني در 89 جلد و 18 عنوان كتاب مرتبط با آثار مرحوم فيض كاشاني در 79 جلد است که طيّ موضوعات ذیل سامان یافته است: تفسير روايى، حديث، اخلاق، عرفان عملي، اذكار و ادعيه، فقه استدلالى، فقه فتوايى، اصول، كلام و حكمت، معارف، مواعظ، شعر، نجوم و هيئت، اعتقادات.

تفسير الصافي (5 جلد)، الوافي (26 جلد)، الشافي في العقائد والأخلاق والأحكام (2 جلد)، المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء (8 جلد) و سفينة النجاة، برخی از کتب این مجموعه نفیس است.

گفتنی است که در این کتابخانه، 32 نسخه خطي مشتمل بر 18 اثر از فيض كاشانی ارائه شده و قابلیت کارآمدی همچون ارتباط بين كتاب‌های ذیل برای کاربر قابل دسترسی است:

ارتباط قرآن كريم با «تفسير الصافي» و «الأصفي في تفسير القرآن»، كتب اربعه (الكافي، ‌تهذيب الأحكام، الإستبصار و من لايحضره الفقيه) با كتاب «الوافي»، كتاب «إحياء علوم الدين» با «المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء».

18. معجم موضوعی و کتابخانه تخصصی آثار ملاصدرا 2

فرهنگ موضوعی تمام آثار ملاصدرا، شامل: چکیده‌نویسی متن (6993 موضوع)، نمایه‌سازی (73702 نمایه) و کلیدواژه (109570 کلیدواژه)، در این نرم‌افزار برای محققان آثار و اندیشه‌های صدرالمتألهین شیرازی فراهم آمده است. در ضمن، این کتابخانه دربردارنده متن کامل 54 عنوان کتاب در 92 جلد (مشتمل بر 36 رساله) از آثار ملاصدرا و شارحین و مترجمان آثار ایشان به زبان عربی و فارسی، در موضوعات حکمت اسلامی است؛ موضوعاتی همچون: حکمت نظری، حکمت عملی، حکمت متعالیه، حکمت مشاء، حکمت اشراق، تفسیر فلسفی، منطق و اصطلاح‌نامه.

19. معجم موضوعی منطق

نرم‌افزار منطق، فرهنگ موضوعی 12 عنوان کتاب از مهم‌ترین منابع علم منطق، مشتمل بر: چکیده‌نویسی (19199 موضوع)، نمايه‌سازی (14639 نمايه) و کليدواژه (3181 کليدواژه) را ارائه داده است و همچنین، دربردارنده متن 120 عنوان کتاب و رساله در 123 جلد از آثار منطقی است که در دسته‌بندهای ذیل قابل دسترسی است: کتاب‌های مورد علاقه، کتب مرتبط، پدیدآورنده، کتب فارسی و کتب عربی.

برقراری ارتباط بین متن، شرح و ترجمه، و نیز جست‌وجوی ساده و پیشرفته در: موضوعات، نمایه‌ها و کلیدواژه‌ها و متن کتاب‌ها، از جمله قابلیت‌های پژوهشی این کتابخانه الکترونیکی است.

20. جامع منابع تاریخ (نور السیره ـ نسخه3)

در این محصول جدید که در واقع، نسخه ارتقایافته نورالسیرة2 به شمار می‌رود، متن 1425 عنوان کتاب در 3396 جلد از متون اصلی و پژوهشی تاریخی و علوم مرتبط به آن گنجانده شده است. قابلیت دسته‌بندی کتاب‌ها بر اساس موضوعات و نیز ارتباط بین متن و ترجمه (70 عنوان کتاب)، از امکانات تحقیقاتی نورالسیرة3 می‌باشد.

در بخش «تاریخنامه»، نمایه‌ها و مفاهیم تاریخی، از هفت منبع اصلی تاریخ اسلام (تاریخ الطبری، أنساب الأشراف، مروج الذهب، تاریخ خلیفة بن خیاط، تاریخ الیعقوبی، الأخبار الطوال و الطبقات الکبری) استخراج و ارائه شده است. گفتنی است که تبارنامه قبایل عرب، بر اساس کتاب «جمهرة أنساب العرب» سامان گرفته است.

21. دانشنامه علوی ـ نسخه 2

نسخه جدیدِ دانشنامه علوی (موسوعه نهج البلاغه)، مشتمل بر متن 173 عنوان کتاب در 389 جلد در زمینه ترجمه و شرح و مصادر نهج البلاغه به زبان عربی و فارسی است.

در این دانشنامه، 5 نسخه از نهج البلاغه ارائه شده و به 31 ترجمه فارسی و زبان‌‌های دیگر، مانند: انگلیسی، فرانسه، اردو، ترکی استانبولی، اسپانیولی و اندونزیایی متصل شده است. عرضه 32 نسخه شرح عربی و فارسی و 12 نسخه ترجمه و شرح منظوم و مصادر نهج البلاغه به همراه انواع پژوهش‌ها، از قبیل: نمایه‌های موضوعی، صرف و نحو، معانی، بیان و بدیع، و نیز امکاناتی مانند: مقایسه نسخه‌ها، نسخه خطی و قرائت کامل متن نهج البلاغه به همراه ترجمه گویای نهج البلاغه محمد دشتی، از دیگر قابلیت‌های علمی و پژوهشی این نرم‌افزار ارزشمند است. در قسمت «دانشنامه غرر الحکم»، متن کامل غرر الحکم عرضه شده و به 7 ترجمه فارسی و شرح آقا جمال خوانساری متصل گردیده و فهرستی از نمایه‌های موضوعی غرر الحکم نیز برای محققان قابل دستیابی است. تصاویر مرتبط با مضامین فرازهای نهج البلاغه و قطعاتی از فیلم امام علی(علیه السلام)، از جمله امکانات بخش «نگارخانه» به شمار می‌رود.

ب. محصولات مشارکتی نور

شماری دیگر از محصولات نور، با مشارکت سایر مراکز، نهادها و مؤسسات فرهنگی و دینی تهیه و تولید شده است که از آنها به نرم‌افزارهای مشارکتی نور یاد می‌کنیم. مهم‌ترین این تولیدات که عموماً در قالب مجموعه آثار عرضه شده‌، به ترتیب الفبایی عبارت‌اند از:

• - مجموعه آثار استاد سید هادی خسروشاهی ـ نسخه 3؛
• - مجموعه آثار استاد علیرضا اعرافی؛
• - مجموعه آثار آیت الله العظمی سید محمد حسین فضل الله؛
• - مجموعه آثار آیت الله سید محمد مهدی موسوی الخرسان؛
• - مجموعه آثار آیت الله محمد علی تسخیری؛
• - مجموعه آثار آیت الله محمد محمدی ری شهری؛
• - مجموعه آثار آیت الله مکارم شیرازی ـ نسخه 3؛
• - مجموعه آثار حضرت آيت الله العظمی جعفر سبحاني ـ نسخه 3؛
• - مجموعه آثار سید محسن امین عاملی؛
• - مجموعه آثار مکتب انقلاب اسلامی؛
• - مجموعه آثار موسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث؛
• - مکتب دفاعی فرماندهی معظم کل قوا.