ره آورد نور

چکیده

یکی از چالش های پیش روی پردازش زبان طبیعی زبان عربی، رفع ابهام میان تحلیل های صرفی ممکن یک کلمه به تناسب جایگاه آن کلمه در جمله است. یک تحلیلگر صرفی، به ازای هر کلمه ورودی، ممکن است بیشتر از یک جواب صرفی داشته باشد. تشخیص اینکه کدام یک از تحلیل های ممکن، تحلیل صحیح کلمه مورد نظر است، توسط ابزارهای رفع ابهام صورت می گیرد. این مقاله، به یکی از قوی ترین ابزارهای رفع ابهام اشاره می کند که به صورت خاص، برای تحلیلگر صرفی نور (Noor Morphological Analyzer) طراحی شده است. این ابزار که ابهام زدای صرفی نور (Noor Morphological Disambiguation) نامیده شده، ترکیبی از الگوریتم های یادگیری و قاعده محور است. آزمایش های این تحقیق نشان می دهد که رفع ابهام صرفی نور می تواند با دقت 88 درصد خروجی های تحلیلگر صرفی نور را رفع ابهام نماید.

چکیده

به دست آوردن سیر اشتقاق تصریف از ریشه تا کلمه، پیداکردن کلمات مرتبط و در نهایت، تشکیل خانواده کلمات مربوط به هم، شرایط مساعدی را برای محققان پردازش زبان طبیعی فراهم می کند تا بتوانند از مرحله لفظ به دامنه وسیع لغات هم معنا، آنتولوژی، شبکه معنایی، تحلیل محتوا و در نهایت، درک معنا قدم بگذارند. در این بین، ساخت درخت سلسله مراتبی کلمات مرتبط با هم از ریشه(صرفی) تا برگ(کلمات متن)، اهمیت بسزایی دارد. در این مقاله، به چندین فایده از فواید «تحلیلگر صرفی نور» اشاره شده است. بعضی از این موارد، عملیاتی شده و هم اکنون در حال استفاده هستند و بعضی دیگر نیز نزدیک به اجرا می باشند. از جمله این موارد، بهره برداری در شناسایی خودکار سیر اشتقاق تصریف و تشکیل درخت سلسله مراتبی می باشد. عناصر داخل این درخت، همگی توسط تحلیلگر صرفی نور تولید می گردند. بعد از آن، عملیات دسته بندی و در نهایت ایجاد درخت مذکور صورت می پذیرد. تمام مسیرهای موجود از برگ ها تا ریشه، موضوعیت دارند که در این نوشتار به چند فایده از آن اشاره شده است.

مقدمه

«پژوهیار»، اولین نرم افزار مدیریت استناددهی و سازمان دهی منابع با قابلیت پشتیبانی از زبان فارسی است که بستر نرم افزاری آن به صورت متن باز، تحت مجوز نشر عمومی گنو(1) (نسخه 3) توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) عرضه می شود و سپس با برنامه نویسی بومی، به پوشش نیازهای کاربران خطوط راست به چپ، علاوه بر کاربران زبان های لاتین و اروپایی چپ به راست، پرداخته است.

موتور جست وجوی ایرانی «پارسی جو» رونمایی شد.

موتور جستجوی ایرانی «پارسی جو» در راستای طرح توسعه جویشگرهای بومی در کشور با حضور دبیر شورای عالی فضای مجازی و وزیر ارتباطات رونمایی شد.

موتور جست وجوی بومی «پارسی جو» به نشانی www.parsijoo.ir ، امکان جست وجوی: متنی، تصویری، ویدئو، نقشه و آوا را فراهم می کند و دارای امکاناتی مانند: سرویس خبری، جست وجوی علمی، بازار و دانلود است. قابلیت جست وجو و نمایه سازی صفحات فارسی بر محیط وب، تازگی اطلاعات از طریق به کارگیری سیاست به روزرسانی هوشمند و سرعت پاسخگویی مناسب، از دیگر ویژگی های این سرویس عنوان شده است. نسخه نخست موتور جست وجوی پارسی جو، اردیبهشت ماه سال ۸۹ با پوشش یک میلیون صفحه وب راه اندازی شد و امروز نسخه پنجم و نسخه تجاری آن با قابلیت پوشش یک میلیارد صفحه و سند وب و ۱۵ سرویس به بهره برداری رسید.

نورلایب، شایسته تقدیر در اولین جشنواره کتاب مجازی

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به عنوان اولین و مهم ترین مجموعه فعال در عرصه بهره گیری از فناوری پیشرفته رایانه افزون بر نرم افزارهای علوم اسلامی، با به کارگیری نیروهای متخصص در زمینه وب، اقدام به راه اندازی پایگاه های گوناگون نیز نموده است که از آن جمله پایگاه کتابخانه دیجیتال نور (نورلایب) می باشد. این پایگاه تاکنون ۸۰۰۰ عنوان کتاب تخصصی طیّ بیش از ۱۶۰۰۰ جلد در زمینه علوم اسلامی، و در موضوعاتی همچون: علوم قرآن و تفسیر، علوم حدیث، ادعیه و زیارات، نهج البلاغه، کلام و فلسفه، جغرافیا، تاریخ و سیره، فقه، اصول، اخلاق و عرفان، ادبیات و منطق، فرق و مذاهب اسلامی را ارائه نموده است. در طراحی این پایگاه، قابلیت های مفید پژوهشی و منحصر به فرد موجود در نرم افزارهای نور، و نیز قابلیت های فراوان مخصوص به شبکه که حتی در نرم افزارها قابل دستیابی نبوده است، مانند: پروژه های پژوهشی محققان، قفسه های کتابخانه شخصی کاربر و یا نمایه های موضوعات در نظر گرفته شده است. کتاب های موجود در نورلایب به صورت متنِ تصویری و حروف چینی شده و با درج فرمت های تخصصی در پایگاه قابل مشاهده است. با همت کارشناسان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به جهت ایجاد بسیاری از امکانات کتابخانه های آنلاین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور، این پایگاه موفق به کسب رتبه شایسته تقدیر در رشته کتابخانه آنلاین نخستین جشنواره کتاب مجازی شد. گفتنی است، نخستین جشنواره کتاب مجازی که به ارزیابی فعالیت های کتاب محور در فضای مجازی از طریق آرای مردمی می پردازد، هم زمان با بیست و سومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.

اشاره

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، افزون بر تولید نرم افزارهای دسکتاپی، در تولید و راه اندازی پایگاه های اینترنتی نیز خوش درخشیده و محصولات وبی ارزنده ای را تولید و در معرض استفاده کاربران و محققان قرار داده است. از جمله مباحث مهم در این حوزه، بحث سیستم مدیریت محتواست که به طور خاص، می توان به سیستم مدیریت محتوای نور اشاره کرد. این برنامه، با هدف ارائه یک سیستم قدرتمند با طراحی اولیه ماژول های مورد نیاز آن و استفاده از تجارب گذشته در امر ورودِ اطلاعاتِ سریع، طراحی و پیاده سازی گردیده و هر سال نیز روزآمدرسانی می شود.

جهت آشنایی بیشتر با قابلیت های ارزنده و کاربردی این سیستم، گفت وگویی را با مهندس جلال کاظم بابایی، مسئول واحد CMS نورِ معاونت فنی مرکز، آماده نموده ایم که خوانندگان را با ویژگی ها و قابلیت های سیستم مدیریت محتوای نور آشنا می سازد.

اشاره

«سیستم مدیریت محتوا» یا Content Management System - CMS، برنامه نرم افزاری تحت وب است که مدیر پایگاه، مستقل از برنامه نویس می تواند توسط آن، محتوای سایت را به روزرسانی کرده، الگوی صفحات را به دلخواه تغییر دهد. میزان تغییراتی که یک مدیر در پایگاه می تواند انجام دهد، بسته به توانایی آن سیستم، متفاوت است. فهرستی از این CMSها در دنیای وب به صورت متن باز موجود است. نسخه اولیه این سیستم ها، برای کاربردهای عمومی مناسب هستند؛ چرا که بیشتر آنها از یکسری ماژول های ثابت استفاده می کنند. بنابراین، برای پیاده سازی پایگاه هایی با محتوای متنوع تر، لازم است که ماژول هایی برای آن سیستم طراحی گردد که معمولاً زمان بر و پُرهزینه است. بیشتر پایگاه های علوم اسلامی با رویکرد ارائه محتوا در قالب سایت چندزبانه، نیازمند فهرستی از ماژول های محتوایی می باشند تا بتوانند اطلاعات پایگاه را در قالب دسته بندی های متنوع در اختیار مخاطب خود قرار دهند. به منظور آشنایی علاقه مندان و کاربران با محصولات وب و سیستم های مدیریت محتوا در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، گفت و گویی را با مسئول واحد خدمات وبِ معاونت بازرگانی آماده نموده ایم که از منظر خوانندگان عزیز می گذرد.

چکیده

در این مقاله، نویسنده، مسائل اخلاقی استفاده از سلاح های سایبری را مورد بحث قرار می دهد؛ نرم افزاری که به داده های نرم افزارهای دیگر حمله می کند. بسیاری بر این باورند که این سلاح ها نسبتاً بی خطر هستند؛ اما نویسنده نشان می دهد که آنها می توانند همانند هر سلاح دیگری، صدمات جدی به دنبال داشته باشند. نگارنده سلاح های سایبری را تعریف کرده، به شرح آنها پرداخته و موقعیت آنها را مطابق قوانین جنگ مورد بررسی قرار می دهد. سپس، غیرقابل اعتمادبودن سلاح های سایبری، مسائل آسیب های جنبی، مسائل وابسته به ارزیابی صدمات، محرمانگی اطلاعات و ضد حملات سایبری رو به افزایش را به بحث می گذارد. او برخی احتمالات را جهت ایجاد حملات سایبری اخلاقی تر بررسی کرده و جایگزین های محاصره سایبری را به بحث می گذارد. در نهایت، نتیجه می گیرد که حملات سایبری به طور کلی، باید توسط توافقات بین المللی غیرقانونی اعلام شود.

چکیده

آموزش و پرورش، از طریق کارکردهای خود و افزایش سواد رسانه ای، می تواند تهدیدات نرم علیه کشور را کاهش داده، موجبات افزایش قدرت نرم را فراهم آورد.

روش: برای انجام این مطالعه، از طریق استنادی به بررسی مبانی نظری و ادبیات پژوهشی موجود درباره موضوع تحقیق پرداخته شده است. مهم ترین مسئله تحقیق، این است که نقش آموزش و پرورش در مقابل رسانه های نوین چیست؟

نتایج: حفظ و گسترش ارزش های اسلامی، حفظ و تأمین منافع و نیازهای امنیتی ـ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی، جزء مهم ترین اهداف و ارزش هایی قلمداد می شوند که تهدید علیه آنها، تهدید برضدّ امنیت ملی به حساب می آید و از جمله اقداماتی که می توان در این زمینه انجام داد، افزایش سواد رسانه ای برای دانش آموزان و خانواده ها و ایجاد تغییراتی در برنامه ریزی درسی مدارس و دانشگاه ها و سوق دادن آن به سوی افزایش قدرت ملی و در نهایت، کاهش تهدیدات نرم است.

چکیده

دین، مفهومی بسیار مهم در زندگی شخصی و اجتماعی انسان است. آموزه های دینی با معرفی پیدایش و سرانجام آفرینش، به انسان هویت می بخشد و در طول تاریخ، با عینیت اجتماعی خود، رفتارهای اجتماعی انسان ها را سامان داده است. تأثیر دین بر رستگاری ابدی انسان از سویی، و کارکردهای آن در تنظیم زندگی اجتماعی انسان ها از سوی دیگر، باعث شده است تا دین داری، از موضوعات جدی مورد توجه اندیشمندان دینی و هم جامعه شناسان قرار گیرد. تلاش های بسیاری در راستای تعریف شاخص هایی برای اندازه گیری دین داری صورت گرفته است تا تغییرات آن سنجیده شود و بدین وسیله، تأثیر عوامل مؤثر بر دین داری و همچنین متغیرهایی که دین داری بر آنها مؤثر است، بررسی شود. موضوع مورد توجه این نوشتار، ارتباط میان گسترش رسانه های نوین در قالب ابزارهای هوشمند همراه و تغییرات در شاخص های دین داری است. این تحقیق، با تکیه بر دستاوردهای تجربی پژوهش های صورت گرفته و با استفاده از رویکرد جامعه شناسانه، تلاش کرده است تا تغییرات مشاهده شده در دین داری را توضیح دهد و با ریشه یابی این تغییرات، ایده هایی را در جهت ترسیم آینده این تغییرات مطرح کند.