نخستین آسیب در گرایش بیش از اندازه به موضوعات عمومی و عامه پسند است. این اگر چه در گام های نخست از محاسن نرم افزارهای قرآنی به حساب می آمد و به برآوردن نیازهای عموم علاقمندان قرآن توجه داشت امّا در ادامه موجب اشباع بازار از انواع لوح های فشرده صوت و لحن و تجوید و قرائت قاریان مختلف شد که هر یک به عنوان یک نرم افزار جدید قرآنی ارائه شد.
اما نرم افزارهای تخصصی را آسیب های دیگری تهدید می کند که مهم ترین آنها همه جانبه گرائی و شهرت گرائی در منابع است. بدین معنا که در این نرم افزارها علاقه به ارائه (همه چیز در یک CD ) به وفور مشاهده می شود بگونه ای که در اکثر آنها بخش های ترجمه، تفسیر، قرائت و... یکجا مشاهده می شد و از سوی دیگر در ارائه منابع قرآنی تنها به منابع مشهوری همچون تفسیر المیزان و نمونه محدود می‌شدند.
ناگفته نماند آنچه به عنوان آسیب نرم افزارهای عمومی و تخصصی ذکر شد در سالیانی که نرم افزارهای قرآنی در ابتدای راه قرار داشتند به عنوان یک ویژگی قابل تحسین برای آنها به شمار می رفت. امّا باید توجه داشت که در دوّمین دهه تولید نرم افزارهای قرآنی باید بدنبال گشودن باب های جدیدی بود و با نگاه دیگری به تولید نرم افزارهای قرآنی دست زد.
راهبرد جدیدی که می تواند افق های تازه ای در تولید نرم افزارهای قرآنی بگشاید از عناصر و مؤلفه های متعدّدی برخوردار است که کارشناسان فنّ باید با کنکاش و پژوهش به ترسیم ابعاد مختلف آن بپردازند. اما بطور خلاصه می توان گفت که یکی از راهکارهای برون رفت از وضعیّت فعلی تولید نرم افزارهای قرآنی آن است که بجای آنکه در طراحی اینگونه نرم افزارها، تمامی مباحث و مطالب مرتبط با قرآن را در یک کلّ ببینیم و از دریچه عام و شامل به آنها نظر کنیم باید بسوی نگرشی تخصصی و جزئی میل پیدا کنیم و نگاه کلّی به قرآن را حداقل به دو نگاه جزئی تر از زاویه مباحث قرآنی و منابع قرآنی تجزیه کنیم. اگر در تولید و طراحی نرم افزارهای قرآنی از منظر مباحث قرآنی به سوژه یابی بپردازیم می توان عناوین بسیاری را در علوم قرآنی یا معارف قرآنی بیابیم که هر یک به تنهایی ارزش تبدیل شدن به یک لوح فشرده را دارند و می توانند بخش عمده ای از نیازهای مخاطبان نرم افزارهای قرآنی را برآورده کنند و دستمایه بسیاری از پژوهش های قرآنی جدید باشند.
مثلاً در حیطه علوم قرآنی می توان نرم افزارهایی در زمینه روشهای تفسیر قرآن، اعجاز قرآن، قرائات قرآن، ترجمه قرآن، تاریخ قرآن، طبقات مفسران، نقد و بررسی تفاسیر مهم شیعه و سنّی و ... تولید کرد که در هر یک از آنها کلّیّه منابع اعم از کتب، مقالات پایان نامه ها و مطالب اینترنتی مربوط به موضوع را در خود جای دهد و با جستجوهای لفظی و موضوعی زمینه پژوهشهای جدید را فراهم آورد.
و یا در حیطه معارف قرآنی تهیه نرم افزارهای تخصصی در زمینه توحید در قرآن، معاد در قرآن، اهل بیت علیهم السلام در قرآن، زن در قرآن، اقتصاد در قرآن، سیاست و قرآن، قرآن و هنر، فقه القرآن و... را طراحی کرد و در آن ها از کلیه منابع مشهور و غیر مشهور سود جست و دائرة المعارف بزرگی از معارف قرآن را طراحی نمود. همچنین اگر از منظر منابع قرآنی به طراحی نرم افزارها بپردازیم می توان نرم افزارهائی با عناوینی همچون کتب قرآنی، مقالات قرآنی در مطبوعات، پایان نامه های قرآن، سایت های قرآنی، شبهات قرآنی در اینترنت و ... را طراحی کرد.
خوشبختانه نگاه جدید به طراحی نرم افزارهای قرآنی در حال شکل گیری و بالندگی است و بسیاری از مراکز پژوهشی دینی نیز از آن استقبال کرده اند بگونه ای که هم اکنون می توان نمونه هائی از نرم افزارهای قرآنی را که با نگرش های موضوعی طراحی و تولید شده اند نام برد.
سوّمین شماره فصلنامه ره آورد نور در آستانه ماه مبارک رمضان و بهار قرآن منتشر می شود و نمونه ای از نرم افزارهای قرآنی را که با این نگرش طراحی شده اند همانند پروژه مشکاة الانوار که نخستین نرم افزار «علوم قرآنی» و «ریحانه» که به موضوع زن در آیات و روایات اختصاص دارد را به خوانندگان محترم معرفی می کند. در این شماره برخی از پژوهشهای قرآنی ، همچون فرهنگ موضوعی تفاسیر نیز که براساس این نگرش قابلیت تبدیل به یک نرم افزار قرآنی را دارند معرفی می شود.
امید است که با تلاش همه خادمان قرآن هر روز شاهد تولید و طراحی نرم افزارهای قرآنی کارآمدتر و غنی تر باشیم.
