ره آورد نور

درآمد

تاریخ اسلام همواره شاهد بروز اندیشه ‏های گوناگون در حوزه معارف و عقاید اسلامی بوده است و برای پاسداشت از اصول ناب دینی و صیانت پیکره اسلام از آسیب هر گونه شبهه و انحرافی در حوزه عقیده، عالمان ربانی و اندیشمندان مسلمان تلاش‏های شایسته و آثار گرانقدری را از خود به یادگار گذاشته‏ اند.

اشاره

جهان امروز و آینده به منظور دستیابی به قله‌های فضیلت و کمال، نیازمند شناخت و توسعه اندیشه‌های سترگ بنیان‌گذار انقلاب شکوهمند اسلامی، حضرت امام خمینی(س) است. به همین روی، عرضه مجموعه آثار معمار کبیر انقلاب، آن هم در قالب یک کتابخانه الکترونیکی و نرم‌افزاری جامع، امری لازم و ضروری می‌نمود. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که از جمله بزرگ‌ترین مراکز تولید کننده نرم‌افزارهای علوم اسلامی در دنیا به شمار می‌رود، به سفارش مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(س) اقدام به تولید نرم‌افزار مجموعه آثار امام(س) با قابلیت‌های کارامد و متنوع پژوهشی نموده است و گامی دیگر در این عرصه پر افتخار برداشته است.

برای آشنایی بهتر و بیشتر با محتوا و قابلیت‌های فنی این نرم‌افزار به حضور متکفل پروژه مجموعه آثار حضرت امام خمینی(س)، جناب آقای جعفر سلطان پور رسیدیم و با بیان پرسش‌هایی چند از توانمندی‌ها و امکانات ارزشمند این کتابخانه الکترونیکی جویا شدیم. آنچه در ذیل می‌خوانید، حاصل این گفتگو است.

اشاره

پایگاه پایگاه اینترنتی حوزه ­نت، در جهت اطلاع­ رسانی به پژوهشگران و علاقه­‌مندان مباحث مربوط به انقلاب و نیز تقویت هرچه بهتر دانشنامه انقلاب اسلامی، اقدام به عرضه دانشنامه دفاع مقدس نموده است. به منظور آشنایی بهتر با این دانشنامه اینترنتی، به حضور مدیر محترم پایگاه حوزه جناب حجه الاسلام والمسلمین دکتر ترخان رسیدیم و در گفتگویی صمیمی اهداف، ساختار و بخش­های مهم این دانشنامه را جویا شدیم. آنچه پیش­روی شما است، حاصل این مصاحبه است که امید می رود مورد استفاده خوانندگان عزیز قرار گیرد.

 اشاره

امروزه ديجيتالي كردن متون و اطلاعات به منظور استفاده آسان و زودهنگام از مطالب مورد نظر، دغدغه بسياري از توليد كنندگان و صاحبان آثار مختلف به شمار مي‌رود. مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي به منظور پاسخگويي به اين نياز كاربران و پژوهشگران و عرضه دستاوردهاي مراكز، نهادها و مؤسسات ديني، علمي و فرهنگي و نيز ناشران و نويسندگان محترم، اقدام به تهيه قالبي مهيا و آماده جهت تبدل آسان متون به نرم‌افزاري برخوردار از قابليت‌هاي متنوع و كارامد نموده است. اين قالبِ پيش‌ساخته كه «كتابخانه ديجيتالي نور» نام دارد، از امكانات متعدد تحقيقاتي و فني بهره مي‌برد تا مسير استفاده از متون را براي علاقه‌مندان هموار ‌نمايد.

تاکنون نرم افزارهای کتابخانه ای عدیده ای از سوی این مرکز تولید و عرضه شده است که از آن جمله می توان به:جامع فقه اهل البیت(ع)2/1 ،اصول فقه،عرفان2،گنجینه روایات نور،کتابخانه حکمت اسلامی،مجموعه آثار آیت الله میانجی (ره)، کتابخانه ابوالفتوح رازی(ره) و فاضلین نراقی(ره) اشاره کرد.

جهت آشنايي با اين برنامه مفيد و ارزنده كه به همت مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي تهيه شده است، به حضور جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدباقر خوانساري، مدير بخش خدمات فرهنگي اين مركز رسيديم تا از روند توليد اين برنامه و قابليت‌هاي گوناگون آن اطلاعات بيشتري پيدا كنيم.

اشاره

شناخت وضعیت جغرافیایی جهان اسلام و اطلاع از اوضاع راه‌ها، نقشه‌ها و اماکن کشورهای اسلامی، نقش بسزایی در فهم تاریخ و چگونگی برداشت پژوهشگران از متون اسلامی دارد. از این رو، دیجیتالی کردن منابع و متون معتبر در زمینه جغرافیای جهان اسلام، گامی بلند برای سامان‌دهی تحقیقات و تسهیل دستیابی به مطالب مورد نظر در این باره به شمار می‌رود و مسیر پژوهندگان این حوزه را به گونه‌ای شایسته هموار می‌سازد. به همین جهت، می‌توان اذعان نمود که با تولید اوّلین نسخه دیجیتالی جغرافیای جهان اسلام، تحولی دیگر در عرصه پژوهش‌های اسلامی به وجود خواهد آمد.

اشاره

راه‌اندازی پایگاه‌های اینترنتی، یکی از بهترین روش‌هایی است که امروزه مراکز و مؤسّسات علمی و تحقیقاتی به کمک آن می‌توانند به معرفی مطلوب و گسترده فعالیت‌های علمی و پژوهشی خویش مبادرت ورزند و به وسیله این ابزار کارامد، به اطلاع‌رسانی در مورد محصولات و تولیدات خود همت گمارند و آن‌ها را در معرض استفاده جهانیان قرار دهند.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، از جمله مراکز مهمی است که تجارب مفید و ارزشمندی را در حوزه پژوهش‌های رایانه‌ای علوم اسلامی اندوخته و تولیدات درخور توجهی را به جامعه اسلامی تقدیم نموده است. در این نوشتار، به منظور آشنایی بیشتر و بهتر محققان با نرم‌افزارهای تولیدی و اقدامات پژوهشی و رایانه‌ای این مرکز، مناسب دیدیم به معرفی تفصیلی محتوا و امکانات پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بپردازیم.

اشاره

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی این بار نیز برگی دیگر به کارنامه پر افتخار خود افزود و با تولید نرم‌افزار «درختواره فقه»، برنامه ارزشمندی را به فقه‌پژوهان و محققان علوم اسلامی عرضه نمود.

نظر به آن‌که این گنجینه عظیم، شامل امکانات عدیده و محتوای در خور توجه در زمینه‌های مختلف فقهی می‌باشد، گفتگویی را با متکفل پروژه این برنامه سودمند، جناب حجت الاسلام و المسلمین ابن ‌الرضا ترتیب دادیم تا کاربران و پژوهشگران عزیز نسبت به این نرم‌افزار مفید شناخت بیشتری پیدا کنند و از قابلیت‌های متنوع و کاربردی آن در راستای تحقیقات فقهی و دینی خود بهره مطلوب‌تری ببرند.

اشاره

در جهان رو به رشد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، وبلاگ و وبلاگ‌نویسی افق روشنی را فراسوی خود دارد و هر روز بر میزان استفاده از این ابزار کارامد اینترنتی افزوده می‌شود. در این میان، وبلاگ‌های مذهبی از نظر کمیت و کیفیت رشد فزاینده‌ای داشته‌اند و مطالب و محتوای ارزنده‌ای را در معرض استفاده کاربران و علاقه‌مندان به موضوعات مذهبی و اعتقادی قرار داده‌اند. در بین وبلاگ‌های مذهبی نیز وبلاگ‌های مربوط به امام زمان(عج) و عصر آخر الزمان، بسیار قابل توجه می‌باشند و همواره شاهد استقبال چشمگیر کاربران از این گونه وبلاگ‌ها هستیم؛ چنان‌که محبت و معرفت جوانان این مرز و بوم نسبت به ساحت مقدس حضرات معصومین(ع)، به‌ویژه حضرت ولیّ‌عصر، امام زمان(عج)، باعث شکل‌گیری فردی و یا گروهی این گونه وبلاگ‌ها شده است و صد البته اینترنت بهترین فضای موجود برای ترویج و توسعه فرهنگ غنی مهدویت به شمار می‌رود. گفتنی است که محتوای معمول وبلاگ‌های مهدویت، اعتقادی، تحلیلی، روایی و ادبی است.

اشاره

نرم‌افزار نور الولایه که همزمان با ولادت فرخنده مولای عارفان و موحدان، امیر مؤمنان، علی(ع) در سیزدهم رجب المرجب 1428 هجری قمری تولید شده و در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه ولایت و امامت قرار گرفته است، در روز پنج‌شنبه اوّل شهریورماه 1386 با حضور علما، پژوهشگران، اساتید برجسته حوزه و دانشگاه و دانشجویان و طلاب علوم دینی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی رونمایی شد.

این نرم‌افزار جدید، از دیگر محصولات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است که به موضوع امام‌شناسی و مباحث کلامی حوزه امامت و ولایت اختصاص دارد. منابع موجود در این برنامه ارزشمند به گفتگوی بین مذاهب و پاسخگویی به شبهات و دفاع از مکتب اهل بیت(ع) پرداخته و هدف اصلی از تولید این نرم‌افزار، ارائه گوشه‌هایی از آثار انتشار یافته در مورد گفتگوی بین مذاهب اسلامی است.

اشاره

در شماره هشتم فصلنامه تخصصی ره‌آورد نور، نسخه نخست پرسمان معرفی گردید و خوانندگان محترم با قابلیت‌ها و بایسته‌های این نرم‌افزار آشنا شدند. (1) در این نوشتار، بر آن شدیم تا به بررسی امکانات و محتوای نسخه جدید پرسمان به نام «پرسمان 2» بپردازیم و بار دیگر این برنامه نفیس را  که مشتمل بر هزاران پرسش و پاسخ دانشجویی است، بکاویم و با قابلیت‌های راهگشا و محتوای ارتقا یافته آن بیشتر آشنا شویم. در ضمن، در این مقاله ‌کوشیده‌ایم تا بررسی مقایسه‌گونه‌ای با پرسمان 1 نیز داشته باشیم و روند رو به رشد محتوای برنامه را در نسخه حاضر  مورد بررسی قرار دهیم و در پایان سخن نیز برخی از مهم‌ترین بایسته‌ها و کاستی‌های برنامه را گوشزد نماییم.

نرم‌افزار پرسمان 2 که به همت اداره مشاوره و پاسخ معاونت آموزش و تبلیغ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری تهیه و تنظیم شده، از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی صورت نرم‌افزاری یافته و ساختار فنی لازم و خوبی را جهت استفاده علاقه‌مندان و محققان پیدا نموده است. (2)