* لطفاً در باره پایگاه جامع پایاننامههای علوم اسلامی و انسانی نور توضیح دهید؟
◊ پایگاه جامع پایاننامههای علوم اسلامی و انسانی، به نشانی noordoc.ir یک منبع تخصّصی و جامع است که به گردآوری و ارائه پایاننامههای مقاطع دکترا، کارشناسی ارشد و همچنین پایاننامههای حوزوی در حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی می‌پردازد. هدف اصلی این پایگاه، تسهیل دسترسی پژوهشگران، طلّاب و دانشجویان، به منابع علمی باکیفیت و به‌روز است.
ویژگی‌ها و اهداف پایگاه
- مرجع معتبر:
این پایگاه، به دنبال تبدیل‌شدن به یک مرجع معتبر و قابل اعتماد برای جامعه علمی است تا بتواند نیازهای پژوهشی را به بهترین شکل ممکن برآورده کند.
- گستره وسیع منابع:
با ارائه مجموعه‌ای گسترده از پایان‌نامه‌ها، این پایگاه تلاش می‌کند تا پژوهشگران را در دستیابی به اطّلاعات و داده‌های مورد نیاز یاری نماید.
- دسترسی آسان:
طراحی کاربرپسند این پایگاه، موجب می‌شود که کاربران بتوانند بهراحتی به منابع علمی دسترسی پیدا کنند.
وبگاه نورداک، با هدف تکمیل منابع موجود در کنار دیگر پایگاه‌ها، مانند کتابخانه دیجیتال نور (نورلایب) و پایگاه مجلّات تخصّصی نور (نورمگز)، راه‌اندازی شده است و با استفاده از ابزارهای نوین همچون هوش مصنوعی و متن‌کاوی، روند شناسایی و تحلیل منابع را آسان می‌سازد. این ویژگی‌ها، به پژوهشگران کمک می‌کند تا با دقّت و کیفیت بیشتری و در زمان کمتری، کارهای پژوهشی خود را سامان دهند.
* چه ضرورتی باعث شد تا شما به راه‌اندازی این پایگاه اقدام کنید؟
◊ راه‌اندازی پایگاه جامع پایان‌نامه‌ها، در پاسخ به دو نیاز اساسی در حوزه پژوهش‌های علوم انسانی و اسلامی صورت گرفته است:
1. پوشش ناقص منابع علمی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از پایاننامههای دکترا و ارشد و تولیدات علمی در این حوزه، به‌ویژه در مخازن اطّلاعاتی عمومی، به صورت کامل و یکپارچه در دسترس نیستند. این ناقص بودن منابع، فرایند پژوهش را با چالش مواجه کرده و مانع از بهره‌برداری کامل از دستاوردهای علمی می‌شود.
2. اهمّیّت پایان‌نامه‌ها به‌عنوان منابع اوّلیه
پایان‌نامه‌ها، به‌عنوان یکی از منابع اصلی تولید دانش، حاوی یافته‌های نوین و تحلیل‌های عمیق هستند. دسترسی آسان و یکپارچه به این منابع، می‌تواند به ارتقای سطح کیفی پژوهش‌ها و تسریع در روند تولید علم کمک شایانی کند.
با توجّه به موارد فوق، پایگاه نورداک با هدف ایجاد یک مخزن جامع و قابل دسترس از پایاننامههای علوم اسلامی و انسانی، راه‌اندازی شده است؛ تا به‌عنوان یک ابزار کلیدی، در ارتقاء سطح پژوهش در این حوزه عمل نماید.
* طراحی و امکانات این پایگاه چگونه است و چه ویژگی‌هایی دارد؟
◊ طراحی پایگاه پایان‌نامه‌ها، با الهام از تجربیات موفّق پایگاه‌های مشابه، مانند نورلایب و نورمگز انجام شده است؛ البته این بدان معنا نیست که صرفاً همه امکانات آن، به تقلید از آن پایگاه‌ها سامان یافته باشد، بلکه در نظر است، یک پایگاه متفاوت داشته باشیم و با استانداردهای جهانی و پایگاه‌های مشابه، همسو باشد.
به طور کلّی، این پایگاه، به دنبال ارائه امکاناتی است که به پژوهشگران و دانشجویان امکان دسترسی آسان و کارآمد به منابع علمی را می‌دهد.
ویژگی‌های کلیدی
- قابلیت جست‌وجوی پیشرفته:
کاربران می‌توانند با استفاده از ابزارهای جست‌وجوی پیشرفته، بهراحتی به اطّلاعات مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند.
- دسترسی جامع و کاربرپسند:
طراحی رابط کاربری ساده و کارآمد، دسترسی به منابع را تسهیل می‌کند.
- پوشش وسیع پایان‌نامه‌ها:
این پایگاه، شامل مجموعه‌ای گسترده از پایان‌نامه‌ها در رشته‌های مختلف است.
- بهینه‌سازی برای دستگاه‌های مختلف:
پایگاه پایان‌نامه‌ها، به گونه‌ای طراحی شده که کاربران بتوانند از طریق تلفن‌های همراه و تبلت‌ها نیز به اطّلاعات آن دسترسی داشته باشند.
- ابزارهای پژوهشی متنوّع:
این پایگاه، نه تنها به‌عنوان یک ابزار جست‌وجو عمل می‌کند، بلکه به عنوان یک پلتفرم جامع برای تولید دانش و پژوهش‌های علمی نیز شناخته می‌شود.
با توجّه به این ویژگی‌ها، پایگاه نورداک به‌عنوان یک منبع مهم برای پژوهشگران و دانشجویان در زمینه علوم اسلامی و انسانی عمل می‌کند.
* برای دستیابی به پایان‌نامه‌ها و اطّلاعات علمی از دانشگاه‌ها، چه روش‌هایی را پیشبینی کرده‌اید؟
◊ برای دستیابی به پایان‌نامه‌ها و دیگر اطّلاعات علمی از دانشگاه‌ها، ما چندین روش و استراتژی را پیشبینی کرده‌ایم که در ادامه، به‌تفصیل شرح داده می‌شود:
1. قراردادهای همکاری با دانشگاه‌ها
- ایجاد توافق‌نامه‌های رسمی:
ما با دانشگاه‌های مختلف قراردادهای همکاری جداگانه‌ای منعقد می‌کنیم که به ما اجازه می‌دهد تا پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع علمی را در پایگاه منتشر کنیم.
- مزایای متقابل:
این قراردادها به دانشگاه‌ها این امکان را می‌دهند که نتایج تحقیقات خود را به صورت گسترده‌تری منتشر کنند و از دسترسی به داده‌های علمی بهره‌مند شوند.
2. استفاده از فنّاوری‌های نوین
- اطمینان از صحّت و امنیت داده‌ها:
با بهره‌گیری از فنّاوری‌های پیشرفته، ما به صحّت و امنیت اطّلاعات اطمینان حاصل می‌کنیم و از بروز هرگونه مشکل در اشتراک‌گذاری داده‌ها، جلوگیری می‌کنیم.
- شفافیت در اشتراک‌گذاری اطّلاعات:
استفاده از سیستم‌های شفاف و قابل اعتماد برای مدیریت داده‌ها، به کاربران این اطمینان را می‌دهد که اطّلاعات موردنیازشان به درستی و با دقّت ارائه می‌شود.
3. تشویق دانشگاه‌ها به مشارکت
- مدل همکاری سودمند:
با ایجاد یک مدل همکاری که به نفع هر دو طرف باشد، دانشگاه‌ها ترغیب می‌شوند تا بیشتر در پروژه مشارکت کنند و منابع علمی خود را در اختیار کاربران قرار دهند.
- برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها:
برگزاری رویدادهای آموزشی و سمینارها برای آشنایی بیشتر دانشگاهیان با پلتفرم و مزایای آن، می‌تواند به افزایش مشارکت کمک نماید.
4. دسترسی آسان برای کاربران
- رابط کاربری کاربرپسند:
طراحی یک رابط کاربری ساده و کاربرپسند که دسترسی به پایان‌نامه‌ها و اطّلاعات علمی را برای کاربران تسهیل کند، از ویژگی‌های خوب این وبگاه به شمار می‌رود.
- جست‌وجوی پیشرفته:
ارائه ابزارهای جست‌وجوی پیشرفته که کاربران بتوانند بهراحتی منابع مورد نظر خود را پیدا کنند.
با این روش‌ها، ما امیدواریم که دسترسی به پایان‌نامه‌ها و اطّلاعات علمی برای پژوهشگران و دانشجویان آسان‌تر شود و بتوانیم یک پلتفرم کارآمد و مؤثّر برای تبادل دانش ایجاد کنیم.
* با چه چالش‌هایی در مسیر اجرای این پروژه روبه‌رو هستید و چگونه قصد دارید آنها را حلّ کنید؟
◊ اجراء پروژه پایگاه پایان‌نامه‌ها، با چالش‌های متعدّدی مواجه است که در زیر به مهمّ‌ترین آنها و راهکارهای پیشنهادی برای حلّ این چالش‌ها اشاره می‌شود:
1. چالش‌ها
- متقاعدکردن دانشگاه‌ها:
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، متقاعدکردن دانشگاه‌ها برای ارائه پایان‌نامه‌ها و اطّلاعات علمی‌شان روی پایگاه است. این فرایند، نیازمند مذاکره‌های طولانی و توافق‌های دقیق می‌باشد.
- تنوّع رشته‌ها:
با توجّه به اینکه پایگاه، شامل پایان‌نامه‌هایی از رشته‌های مختلف خواهد بود، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای دسته‌بندی و سازمان‌دهی محتوا به صورت مؤثّر و جامع وجود دارد.
- تضمین کیفیت داده‌ها:
اطمینان از صحّت و کیفیت داده‌های ارائه‌شده، یکی دیگر از چالش‌های مهم است که باید به آن توجّه شود.
2. راهکارها
- تیم تخصّصی:
تشکیل تیمی متشکل از متخصّصان باتجربه در حوزه‌های مختلف علمی و فنّاوری که بتوانند با همکاری نزدیک با دانشگاه‌ها، مشکلات را شناسایی و حلّ کنند، یکی از راهکارهای برون‌رفت از چالش‌های یادشده است.
- ایجاد مدل همکاری سودمند:
طراحی مدل همکاری که به نفع هر دو طرف باشد، دانشگاه‌ها را ترغیب می‌کند؛ تا در پروژه مشارکت بیشتری داشته باشند و اطّلاعات علمی خود را در اختیار قرار دهند.
- استفاده از فنّاوری‌های نوین:
بهره‌گیری از فنّاوری‌های پیشرفته برای اطمینان از صحّت و امنیت داده‌ها و همچنین شفافیت در اشتراک‌گذاری اطّلاعات، امری ضروری است.
- برنامه‌ریزی دقیق برای سازمان‌دهی محتوا:
از دیگر راهکارهای حلّ چالش‌های موجود، ایجاد سیستم‌های مؤثّر برای دسته‌بندی و سازمان‌دهی اطّلاعات است؛ به‌طوری‌که کاربران بتوانند بهراحتی به منابع مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند.
با اتخاذ این راهکارها، تیم پروژه نورداک، امیدوار است که بتواند چالش‌های پیش رو را با موفّقیت پشت سر گذاشته و این وبگاه را به‌عنوان یک منبع جامع و قابل اعتماد برای پژوهشگران و دانشجویان علوم انسانی و اسلامی معرّفی کند.
* اهداف و چشم‌اندازهای این پایگاه چیست؟
◊ هدف اصلی پایگاه نورداک، دستیابی به نسخه بومی و دیجیتالی کلیه محتوای علوم انسانی و اسلامی است. این پایگاه، به دنبال جمع‌آوری پایان‌نامه‌ها و تولیدات علمی مرتبط با موضوعات اسلامی و انسانی از دانشگاه‌های مختلف در ایران و دیگر کشورهای اسلامی است.
1. اهداف
- دستیابی به محتوای بومی:
تلاش برای دیجیتالی کردن و دسترسی به منابع علمی در زمینه‌های علوم انسانی و اسلامی، از جمله اهداف ماست.
- همکاری با دانشگاه‌ها:
هدف دیگر وبگاه، ایجاد همکاری‌های مؤثّر با دانشگاه‌ها به منظور جمع‌آوری و انتشار پایان‌نامه‌ها و تحقیقات علمی است.
- تسهیل پژوهش:
کمک به پژوهشگران در دستیابی آسان‌تر به اطّلاعات علمی و تسهیل روند تحقیق، همواره مدّ نظر ما قرار دارد.
2. چشم‌اندازها
- مرجع معتبر علمی:
تبدیل پایگاه نورداک به یک مرجع معتبر و قابل اعتماد در زمینه‌های مختلف علمی، به‌ویژه در علوم انسانی و اسلامی، همواره از چشم‌اندازهای مهم ما به شمار می‌رود.
- ارتقاء کیفیت پایگاه:
همچنین، می‌کوشیم کیفیت و جامعیت پایگاه را به منظور ارتقای اعتبار علمی و پژوهشی کشور، ارتقاء دهیم.
- توسعه مستمرّ:
چشم‌انداز دیگر ما در این مجموعه، برنامه‌ریزی منسجم به منظور گسترش محتوا و خدمات پایگاه با هدف پاسخگویی به نیازهای پژوهشگران و دانشجویان است.
با این اهداف و چشم‌اندازها، پایگاه پایان‌نامه‌ها قصد دارد نقش مهمی در ارتقای علم و پژوهش در حوزه‌های انسانی و اسلامی ایفا کند.
* برای رسیدن به این اهداف بزرگ، چه اقداماتی نیاز است و چه برنامه‌هایی دارید؟
◊ برای رسیدن به این اهداف بزرگ، اقداماتی ضروری و برنامه‌هایی مدوّن در نظر گرفته شده است که به دو مورد از مهمّ‌ترین آنها اشاره می‌کنم:
1. اقدامات مکمل
- اسکن و تایپ پایان‌نامه‌ها:
این دست اقدام‌ها، هرچند جزو اهداف اصلی ما نیستند، امّا برای دستیابی به هدف نهایی که دسترسی کامل به محتوای علمی است، ضروری و مؤثّر خواهد بود.
- بهبود کیفیت اسناد دیجیتالی:
ارتقاء کیفیت اسناد دیجیتال به منظور افزایش قابلیت استفاده و دسترسی به اطّلاعات، از دیگر کارهای ماست.
- افزایش سرعت بارگذاری اطّلاعات:
برای بهینه‌سازی فرآیند بارگذاری اطّلاعات به منظور تسهیل دسترسی کاربران، تلاش می‌کنیم.
- ارتقاء امنیت داده‌ها:
برای حفاظت از داده‌ها و اطّلاعات کاربران، تدابیر لازم اتخاذ می‌شود.
2. برنامه‌های آموزشی
ما همچنین برنامه‌ریزی کرده‌ایم که با برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای کاربران و پژوهشگران، شیوه استفاده بهینه از پایگاه را به آنها آموزش دهیم. این کارگاه‌ها می‌توانند شامل مباحثی مانند: جست‌وجوی مؤثّر، دانلود منابع و شیوه استفاده از ابزارهای موجود در پایگاه باشند.
با اجراء این اقدام‌ها و برنامه‌ها، می‌توانیم به اهداف بزرگ خود نزدیک‌تر شویم و دسترسی به محتوای علمی را برای همه تسهیل کنیم.
* این زیست‌بوم چه تفاوتی با سایر پایگاه‌های اطّلاعاتی موجود دارد؛ به‌خصوص با نورلایب و نورمگز؟
◊ زیست‌بوم جدید در حال توسعه برای پژوهشگران، تفاوت‌های قابل توجّهی با سایر پایگاه‌های اطّلاعاتی موجود، به ویژه نورلایب و نورمگز دارد. این تفاوت‌ها به شرح زیر است:
1. هدف و رویکرد جامع
- تکمیل منابع:
این پایگاه، به عنوان یک مکمل برای نورلایب و نورمگز طراحی شده است و به دنبال برآورده‌کردن نیازهای تحقیقاتی پژوهشگران با ارائه محتوای بومی و دیجیتالی است.
- تمرکز بر علوم انسانی و اسلامی:
هدف اصلی این زیست‌بوم، جمع‌آوری پایان‌نامه‌ها و تولیدات علمی مرتبط با موضوعات اسلامی و انسانی از دانشگاه‌های مختلف است.
2. استفاده از فنّاوری‌های نوین
- ابزارهای هوش مصنوعی:
این پایگاه، با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و متن‌کاوی، روند شناسایی و تحلیل منابع را دقیق‌تر و آسان‌تر می‌کند. این فنّاوری‌ها به پژوهشگران کمک می‌کند تا اطّلاعات مورد نیاز خود را سریع‌تر پیدا کنند.
- تولید ابزارهای پژوهشی:
ایجاد ابزارهایی که در روند پژوهش مورد نیاز است، به محقّقان این امکان را می‌دهد تا با دقّت و کیفیت بالاتری کارهای پژوهشی خود را انجام دهند.
3. قابلیت‌های منحصربه‌فرد
- تحلیل داده‌ها:
زیست‌بوم جدید، بر روی تحلیل داده‌ها تمرکز دارد و می‌تواند به شناسایی الگوها و ارتباطات در داده‌های علمی کمک کند.
- دسترسی و رابط کاربری آسان:
طراحی یک رابط کاربری کاربرپسند که دسترسی به منابع را تسهیل کند، از دیگر ویژگی‌های این پایگاه است که آن را از سایر وبگاه‌ها متمایز می‌کند.
با توجّه به این ویژگی‌ها، زیست‌بوم جدید می‌تواند به‌عنوان یک منبع ارزشمند برای پژوهشگران عمل کند و قابلیت‌های منحصر به فردی را ارائه دهد که به تسهیل فرآیند تحقیق کمک می‌کند.