کلید‌واژگان: شبکه‌های اجتماعی، فيس‌بوک، مای اسپیس، اورکات، توییتر، فرندفید
فيس‌بوک (www.facebook.com)
فيس‌بوک، یک سایت اجتماعی است که توسط سازنده جوان خود مارک زاکربرگ(Mark Zuckerberg) در چهارم فوریه سال 2004 راه اندازی شد. در این پايگاه اينترنتي می‌توان با دوستانی که دارای حساب کاربری در فيس‌بوک هستند، عکس، فیلم یا پیغام به اشتراک گذاشت. این پايگاه هم‌اکنون از نظر تعداد کاربر عضو و نیز از نظر کارشناسان و در يک جمله در زمینه کاری خود، پايگاه شماره يک جهان محسوب می‌شود.
مارک زاکربرگ طراحی پايگاه فيس‌بوک را از اتاق خود در دانشگاه هاروارد آمریکا شروع کرد. وی ابتدا آن را به عنوان یک وب‌سایت اجتماعی مخصوص دانشجویان هاروارد راه‌اندازی کرد. اما پايگاه او فراتر از محدوده یک دانشگاه و دانشجویان آن، خیلی سریع مورد توجه قرار گرفت و چنان محبوب شد که تا آخر هفته دوم راه‌اندازی آن، بیش از نیمی از دانشجویان هاروارد در آن نام‌نویسی کرده بودند و از آن به عنوان راهی برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کردند و در کوتاه مدت، میلیون‌ها نفر در همان چند ماه نخست، به عضویت آن در آمدند و اين گونه، یک شبکه اجتماعی بسیار گسترده، وسیع و با نفوذ و تأثیرگذار را بنیان نهادند.
پس از موفقیت چشمگیرِ فيس‌بوک، زاکربرگ تصمیم گرفت کارش را گسترش دهد. بنابراین، او در این راه از هم‌اتاقی خود داستین موسکوویتز(Dustin Moskovitz) هم کمک گرفت. آن دو ابتدا پايگاه را برای دانشگاه‌های استانفورد(Stanford)، کلمبیا (Columbia) و ییل(Yale) راه‌اندازی کردند و سپس چندین دانشگاه دیگر در ایالت بوستون آمریکا را نیز به این پايگاه مجهز کردند. تا آغاز تابستان همان سال، فيس‌بوک توسط هزاران نفر در بیش از 45 دانشگاه آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفت. در همان موقع، زاکربرگ به همراه چند نفر از دوستان خود که او را در اداره پايگاه کمک می‌کردند، به پالو آلتو کالیفرنیا(Palo Alto, Calif. U.S) رفت و در آنجا خآن‌های کوچک اجاره کرد. این خانه اولین محل رسمی کار آن‌ها بود. رفتن زاکربرگ به کالیفرنیا، مقدمه آشنایی او با اولین سرمایه گذار فيس‌بوک، یعنی پیتر تیل(Peter Thiel) بود. در حال حاضر زاکربرگ با 4 میلیارد دلار سرمایه جوان‌ترین میلیاردر جهان به شمار می‌رود.
هم‌اکنون فيس‌بوک تشکیلات اداری مجهزی، شامل 7 ساختمان در پالوآلتو و صدها نفر کارمند دارد و زاکربرگ آن را یک اردوگاه شهری می‌نامد. و نمایندگی‌های آن در شهرهای: بیرمنگام، میشیگان، شیکاگو، دالاس، دیترویت و نیویورک، و دفاتر بین‌المللی آن در شهرهای: لندن، میلان ، پاریس، استکهلم، سیدنی و تورنتو فعال می‌باشد.
فيس‌بوک هم اکنون به طور رایگان در اختیار مردم جهان قرار دارد. وب‌گاه فیس‌بوک بیش از 400 میلیون کاربرد دارد و هم‌اکنون به 70 زبان از جمله فارسی، قابل دسترس بوده و 70 درصد از کاربران آن در خارج از ایالات متحده هستند. همچنین 300 هزار نفر به فيس‌بوک در زمینه ترجمه کمک می‌کنند. محیط فيس‌بوک در واقع مجلسی از دوستان و آشنایان یک کاربر به‌شمار می‌آید. اين پايگاه با ارائه امکان عضوگیری در تعداد بالا، به کاربران اجازه می‌دهد تا در هر لحظه دوستان جدیدی را به مجموعه خود اضافه کنند.
کاربران در فیس‌بوک دارای یک صفحه شخصی هستند. می‌توانند گروه تأسیس کنند و یا در گروه‌های دیگر عضو شوند. کاربران می‌توانند برای خود آلبوم عکس بسازند و دوستانشان را انتخاب کنند و به فهرست دوستان اضافه کنند. آن‌ها می‌توانند برای یک هنرمند یا یک وب‌گاه و یا وبلاگ شخصی خود و شاید هم برای کالایی که تولید می‌کنند، صفحه جداگانه طراحی کنند تا دیگران هم در آن صفحات ثبت شوند و پیشنهاد و انتقاد ارائه بدهند. کاربران فیس‌بوک در ارتباط با شما تنها به پنج گروه طبقه‌بندی می‌شوند؛ دوستان، دوستان دوستان، اعضای هم‌شبکه، غریبه‌ها و کاربرانی که احیاناً بلوکه کرده‌اید.
فیس‌بوک نرم‌افزارها، ابزارهای جانبی خاص و بازی‌های آنلاین گوناگونی دارد که کاربر می‌تواند با توجه به نیاز خود از آن‌ها استفاده کند.
ممکن است برای بعضی این سؤال مطرح شود که هزینههای فیس‌بوک از کجا و چگونه تأمین می‌شود. در اینباره بد نیست بدانید که این پايگاه شیوه جدیدی را برای جذب کاربران به تبلیغات انتخاب کرده و برخلاف سایرین که یک آگهی را در بالا یا گوشه صفحه اصلی نشان می‌دهند، بیشتر به معرفی محصولات می‌پردازد. به این معنا که کاربر با هر بار مراجعه به صفحه خود، در گوشه صفحه پیامی را می‌بیند که از او دعوت می‌کند تا هوادار یک محصول شود. البته در فیس‌بوک علاوه بر محصولات، کاربران می‌توانند طرفدار بازیگران، کارگردانان، موسیقیدانان، ورزشکاران، شخصیت‌های سیاسی، فیلسوفان، شاعران، فیلم‌ها و کارتون‌ها نیز بشوند که برای هر کدام یک توضیح نیز آمده است؛ اما مهم‌ترین بخش آن مربوط به آگهی محصولات است که به طور غیرمستقیم تبلیغ می‌شوند. فیس‌بوک همانگونه که از کاربران دعوت می‌کند تا به عنوان هوادار افراد ثبتنام کنند، می‌خواهد که هوادار یک محصول نیز باشند. از سوی دیگر، فیس‌بوک اخیرا روش تبلیغی جدیدی را معرفی کرده که به شرکت‌ها این فرصت را می‌دهد تا با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی، آگهیهایشان را به زبان افراد آنجا ارائه دهند. بنابراین، یک آگهی دهنده می‌تواند یک پیام تبلیغاتی را به زبان لاتین برای جامعه آمریکایی بسازد و همان را به زبان فرانسوی در کشور‌های فرانسه‌زبان ارائه دهد. با این حال، به نظر میرسد کمپانی حمایتکننده از فیس‌بوک نقش عمدهای در تأمین هزینههای این پايگاه و ادامه حیات آن دارد. (1)
علل موفقیت فيس‌بوک
یک سرویس شبکه اجتماعی از دو طریق مي‌تواند بر حریفان برتری یابد: یکی خدماتی که به کاربر ارائه می‌دهد، دیگری جامعه کاربری موجود در پايگاه. هر سرویسی که خدمات بهتری ارائه دهد، پیروز است. برای همین است که پايگاه‌هايي مانند فيس‌بوک، افراد برنامه‌نویس را برای ارائه خدمات در فيس‌بوک تربیت می‌کند. بديهی است که اگر پايگاهی خدمات شايسته‌ای را هم ارائه کند، ولی شما تنها کاربر آن باشید، ارزشی ندارد. حال طی چند نکته علل موفقيت و برتری فيس‌بوک را مرور می‌کنيم:
1. راهبرد فناوری‌محور: فیس‌بوک موفقیت خود را تا حد بسياري مديون راهبرد فناوری‌محور خود می‌باشد. این پايگاه به جای ساخت نسخه‌های محلی از سایتش برای بازارهای جدید، ابزارهایی منتشر کرده که ترجمه محتوای پايگاه به هر زبانی را ممکن می‌سازند. به این ترتیب، نیازی به دفتر محلی در هر کشور از بین می‌رود و در هزینه‌ها هم صرفه‌جویی می‌شود. این ابزارها که کاربران می‌توانند به دلخواه خود آن‌ها را ویرایش کنند، تا ترجمه‌ها دقیق‌تر شوند، باعث شدند که سرعت ورود فیس‌بوک به بازارهای جدید، بسیار بیشتر از هر یک از رقبا باشد. این برتری باعث شد فیس‌بوک بتواند وارد بازارهای بکری که رقبا در آن‌ها فعالیتی ندارند، گردد و از رشد تصاعدی بهره‌مند شود.
2. سادگی: یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت فيس‌بوک، سادگی استفاده از قابلیت‌های آن است. کاربران در مواجهه با این پايگاه احساس راحتی و عدم پیچدگی می‌کنند؛ زیرا تمام قابلیت‌های آن به‌راحتی در صفحه اول در اختیار کاربر قرار دارد و او به‌آساني به تمام آن‌ها دسترسی دارد.
3. حریم خصوصی: کاربران در فيس‌بوک می‌توانند اطلاعات شخصی خود را مدیریت کنند و آن‌ها را طوری تنظیم نمایند که اشخاص معينی به اطلاعات مشخصي دسترسی داشته باشند.
4. ایجاد فضا برای توسعه نرم‌افزاری: یکی دیگر از قابلیت‌های جذاب در فيس‌بوک ایجاد بستر برای ارائه نرم‌افزارها است. کاربران می‌توانند نرم‌افزارهای خود را در فيس‌بوک قرار دهند تا دیگران استفاده کنند و ایرادها و قابلیت‌های آن‌ها مشخص شود. در حال حاضر، بیش از 500 هزار نرم‌افزار فعال در فيس‌بوک وجود دارد.
5. ایجاد آلبوم و آپلود عکس: فيس‌بوک برای کاربران خود، تقریباً یک فضای نامحدود جهت ایجاد آلبوم عکس و آپلود عکس‌های خود احتصاص داده است.
6. بستر آسان برای ارسال نظرات از وبلاگ‌ها و سایت‌ها به فيس‌بوک: در حال حاضر بستر ایجاد شده در فيس‌بوک این قابلیت را به کاربران می‌دهد تا از هر کجا، هر گونه اطلاعات مورد پسند خود را به صفحه خود در فيس‌بوک منتقل کرده و در آنجا نمایش دهند. هم اينك بیش از 80 هزار وب‌سایت، قابلیت اتصال به فيس‌بوک را در پايگاه خود فعال کرده‌اند و بیش از 60 میلیون کاربر در ماه از طریق وب‌سایت‌های دیگر به فيس‌بوک متصل می‌شوند.
7. دسترسی به فيس‌بوک از طریق تلفن همراه: با گسترش روزافزون استفاده از تلفن همراه در سطح جهان و خدماتی که شرکت‌های مخابراتی ارائه می‌دهند، کاربران ترجیح می‌دهند از تلفن همراه خود مانند یک رايانه جیبی استفاده کنند و از طریق آن به اینترنت متصل شوند. در حال حاضر، بیش از 100 میلیون نفر فقط از طریق تلفن همراه خود با فيس‌بوک در ارتباط هستند و از آن استفاده می‌کنند.
اين قابليت‌ها است که فيس‌بوک را مورد توجه بيشتر کاربران قرار داده است. در ذيل، گوشه‌ای از آمار وضعيت يک کاربر در فيس‌بوک را که به صورت ميانگين محاسبه شده است، ملاحظه می‌کنيد:
- ـ هر کاربر در فيس‌بوک 130 دوست دارد؛
- ـ هر کاربر در هر ماه، به 8 نفر درخواست دوستی ارسال می‌کند؛
- ـ هر کاربر در طول روز، 55 دقیقه از وقت خود را در فيس‌بوک صرف می‌کند؛
- ـ هر کاربر در هر ماه، 25 نظر ارائه می‌کند؛
- ـ هر کاربر، عضو 13 گروه می‌باشد؛
- ـ هر کاربر در هر ماه، به 3 رویداد دعوت می‌شود.
مای اسپیس (www.myspace.com)
مای اسپیس، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی موجود در فضای مجازی است. اين پايگاه قبل از ظهور فيس‌بوک محبوب‌ترین و پربازدیدترین شبکه اجتماعی در سطح جهان به شمار می‌آمد، ولی در حال حاضر رتبه اول را به فيس‌بوک داده است.
در سال 2003 چند نفر از کارمندان شرکت eUniverse (2) که عضو پايگاه شبکه اجتماعی نو ظهور آن زمان فردندستر(Friendster) شده بودند، به این نتيجه رسیدند که این پايگاه قابلیت‌های بالقوه فراواني را دارا است و می‌تواند به صورت گسترده‌تری خدمات‌رسانی کند. در نتیجه، آن‌ها شروع به طراحی پايگاه جدیدی کردند و نام آن را مای اسپیس نهادند.
نسخه اوليه آن طی ده روز آماده و راه‌اندازی شد و اولین مشترکان اين پايگاه کارمندان شرکت ای‌یونیورس بودند. در مرحله بعد با استفاده از مشترکان شرکت ای‌یونیورس که بالغ بر20 میلیون کاربر می‌شد، اقدام به جذب مخاطب برای پايگاه خود کردند. با بالا گرفتن کار مای اسپیس در سال 2005 رابرت مرداخ(3) رئیس کمپانی نیوز کرپیریشن(News Corporation) با پرداخت مبلغ 580 میلیون دلار مای اسپیس را از آن خود کرد.
در سال 2006 نسخه مخصوص برای کاربران بریتانیایی راه‌اندازی شد و به دنبال آن نسخه کاربران چینی و بقیه کشورها نیز راه اندازی شد.
با اوج‌گیری پايگاه فيس‌بوک، در بین سال‌های 2007 تا 2008 مای اسپیس نسخه جدید پايگاه خود را برای عقب نماندن از فيس‌بوک راه اندازی کرد.
در حال حاضر، دفتر مرکزی مای اسپیس در بورلی هیلز کالیفرنیا(Beverly Hills, California) قرار دارد و بیش از 1000 کارمند در آن به فعالیت مشغول می‌باشند و هم اينك حدود 200 میلیون کاربر دارد.که تعداد قابل توجهی از آن‌ها آمریکایی می‌باشند. بیشتر کاربران مای اسپیس جوان هستند و تعداد کمتری کاربر در این پايگاه نسبت به گذشته فعالیت می‌کند. کاربرانی که هنوز در شبکه اجتماعی مای اسپیس فعالیت می‌کنند، گفته‌اند استفاده آن‌ها نسبت به قبل کاهش داشته است. مای اسپیس در برهه‌ای از زمان جزو سه سایت پرطرفدار آمریکا بود؛ ولی امروزه جایگاه خود را از دست داده و به رده يازدهم سقوط کرده است.
مای اسپیس بر خلاف فيس‌بوک که سایت خود را به زبان‌های مختلف منتشر می‌کند، راه متفاوتی را در پیش گرفته است. این شرکت فقط در کشورهایی دفتر باز می‌کند که می‌داند دلارهای تبلیغاتی در آن‌ها حاضر هستند و در ضمن، امکان دوست شدن کاربران قبلی با کاربران جدید نیز وجود دارد. این راهبرد باعث کند شدن سرعت رشد در بازارهای جدید می‌شود؛ ولی مدیران آن اعتقاد دارند که به این ترتیب در نهایت، پايگاه‌هاي محلی بسیار خوبی خواهند داشت.
كاربران پايگاه اينترنتي مای اسپیس از گستره وسیعی از خدمات متنوع و رایگان از قبيل: امكان فرستادن و دریافت پیغام، بازی‌های رایآن‌های، وبلاگ‌نویسی، تالارهای گفتگو و مواردی از این نوع برخوردار می‌شوند و صاحبان این وب‌سایت نیز درآمد ناشی از جلب آگهی‌های اینترنتی در صفحات مختلف خدمات مای اسپیس را تصاحب می‌كنند. همچنین سرویس موسیقی مای اسپیس از جمله بخش‌های پرطرفدار این شبکه اجتماعی است که تعداد بسياري موسیقی‌دان و گروه موسیقی در آن عضو هستند و کاربران گسترده پايگاه از آن استفاده می‌کنند.
شبکه اجتماعی مای اسپیس امکان مشاهده ویدیو را برای آن دسته از اعضایی که با استفاده از دستگاه‌های قابل حمل به این پايگاه دسترسی می‌یابند نیز فراهم کرده است. ویدیوهای مای اسپیس به جای دانلود شدن در تلفن‌های همراه، ارسال یا به صورت مستمر پخش می‌شوند. کلیپ‌های ویدیویی موجود در صفحات اعضای شبکه اجتماعی مای اسپیس برای مشاهده در دستگاه‌های قابل حمل از جمله بلک بری بولد، نوکیا N95، وایژر ال جی و اینستنک سامسونگ، قابل دسترس هستند. اعضای موبایل این شبکه علاوه بر مشاهده ویدیو در صفحه خانگی یا صفحه دوستانشان می‌توانند ویدیوهای حرفه‌ای سرویس‌ها و پايگاه‌هاي دیگر را نیز مشاهده کنند. این سرویس رایگان با تبلیغات پشتیبانی می‌شود. مای اسپیس و بسیاری از شرکت‌های دیگر در تلاش برای بهره‌برداری از بازار کوچک، اما در حال رشد تبلیغات تلفن همراه هستند.
اورکات (www.orkut.com)
اورکات هم مثل جى‌ميل يکى از زاده‌هاى گوگل است. اگرچه گوگل به طور رسمي اورکات را سرويسى از خدمات خود نمى‌نامد، اما به پشتيبانى فنى و تکنيکى آن می‌پردازد. البته در حال حاضر با افول اورکات و رشد فزاینده فيس‌بوک، شرکت گوگل چندان به پشتیبانی و سرمایه گذاری در آن نمی‌پردازد.
اورکات بيوک کوکتن(Orkut Büyükkökten) مهندس ترک‌تبار شرکت اينترنتى عظيم گوگل در ساعت‌هايى که مديرانش به او و کارمندان ديگر اجازه مى‌دادند به پروژه‌هاى شخصى خود بپردازد، روى شبکه‌اى کار مى‌کرد که حاصلش امروز به نام خودش شناخته مى‌شود. این پايگاه برای اولین‌بار در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۰۴ میلادی شروع به کار کرد. در دسامبر 2005 حدود 11 میلیون و چهارصد هزار نفر ایرانی عضو اورکات بودند تا جايی که نام جامعه ایرانی پس از برزیل و آمریکا، به عنوان سومین ملیتی اعلام شد که بیشترین میزان عضویت را در این وب‌سایت دارند؛ ولی با رشد فزاینده فيس‌بوک و فیلترینگ اورکات، آمار استفاده کنندگان آن به‌شدت کاهش پیدا کرده است.
در ابتدا عضویت در اورکات، نیازمند دعوتنامه از طریق دوستان بود؛ ولی در حال حاضر با صرف داشتن حساب کاربری در جی میل می‌توان وارد اورکات شد.
اورکات، شبکه گسترده‌اى است که در عين پيچيدگى، آسان و روان کار مى‌کند. هر کس پرونده‌اى براى خود دارد، در پرونده‌اش دوستانش را جمع کرده و برايشان پيغام مى‌فرستد، زير پرونده‌هاي‌شان را امضا مى‌نمايد، با آن‌ها انجمن‌هاى گفتگو تشکيل مى‌دهد و هر روز اين حلقه دوستى را گسترده‌تر از قبل مى‌کند.
اولين راه ورود به اورکات تشکيل پروفایل(Profile) است. اصل اورکات را همين پرونده‌هاى اشخاص شکل مى‌دهد و هر کسى براى عضو شدن بايد براى خودش پرونده‌اى بسازد. براى اين کار نياز است به چند سوال پاسخ بدهد و اگر هم دوست ندارد، اطلاعاتى شخصى از خود بدهد، اورکات وى را مجبور به انجام اين کار نمى‌کند. هر پرونده داراى سه بخش اجتماعى، حرفه‌اى و شخصى است که با گزينه‌های (TABS) مشخص مى‌شود. معمول‌ترين بخش هر پرونده که ابتدا نمايش داده مى‌شود، بخش اجتماعى است که اطلاعات عمومى هر شخص را نشان مى‌دهد. در بخش حرفه‌اى مى‌توان ميزان تحصيلات، رشته تحصيلى، دانشگاهى که در آن تحصيل کرده‌ايد، نوع کار و توانايى‌هاى شغلى افرادى که عضو هستند را مشاهده کرد. اگر گزينه شخصى(Personal) که با نماد قلب مشخص شده، انتخاب شود، اطلاعات شخصى‌‌تر هر کس اعم از رنگ چشم، تجربيات عاطفى، قد و هيکل را - اگر مايل باشيد - با شما در ميان می‌گذارد.
کاربر در اين پايگاه می‌تواند تصويري از خودش در آن بگذارد. اين تصوير از اسمش هم مهم‌تر است. اورکات عکس شما را به دو اندازه مناسب در مى‌آورد که اندازه بزرگ‌تر را در پرونده‌تان و اندازه کوچک تر را در هر جاى ديگرى که قرار است شما حضور داشته باشيد قرارمى‌دهد.
فضاى اورکات يک حلقه دوستى بزرگ است. اين حلقه‌ها در پرونده هر کس ثبت است. وقتى به اورکات مى‌پيونديد، بنا بر دعوت دوستى آمده‌ايد و او خود به دعوت دوستى ديگر. شما نيز دوستان خود را اگر تا به حال اورکاتى نشده باشند، دعوت مى‌کنيد و آن‌ها هم دوستان خودشان را. همين طور گذشت زمان اين حلقه را بزرگ و بزرگ‌تر مى‌کند.
شايد براى تازه واردها به اورکات جالب باشد که بدانند دوستانشان به چه ترتيبى در فهرست چيده شده‌اند؛ هوادار، طرفدار(fans) يا هر چيز ديگرى که اسمش باشد. طرفدارها دوستانى هستند که اعلام ارادت و علاقه خاصى به صاحب پرونده کرده‌اند. هواداران با نماد ستاره مشخص‌اند، پايين اسم هر کس مى‌توان تعداد طرفدارانش را ديد.
يکى از امکانات ديگرى که کنار هر پرونده قرار گرفته، دفترچه يادداشتى است که همه از جمله خودتان مى‌توانيد در آن چيزى بنويسيد. در اين قسمت مباحث روزمره، سؤال و جواب و قربان صدقه‌هاى دوستان نوشته مى‌شود.
از ديگر امکانات اورکات، انجمن است. وجود انجمن‌ها اورکات را پوياتر مى‌کند. انجمن محل گرد آمدن چند عضو اورکات است که علاقه‌مندى‌هاى مشترکى در خصوص موضوع آن انجمن در خود مى‌بينند. عضو شدن در انجمن مثل پايه گذارى آن، ساده است. هر کس بر اساس علاقه‌مندى‌‌هايش مى‌تواند در هر تعداد انجمنى که بخواهد، عضو شود و در هر انجمن بخشى هم به عنوان رويدادها گنجانده شده که در آن مى‌توان هر رخدادى را که مورد توجه اعضا باشد، به اطلاع آن‌ها رساند.
توییتر (www.twitter.com)
توییتر به معنای چهچه زدن و صداهاى متناوب ایجاد کردن است. اين پايگاه هم یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین شبکه‌های اجتماعی و میکروبلاگ‌های(4) دنیا است. توییتر که از جولای سال ۲۰۰۶ فعالیتش را شروع کرده، در مدت دو سال چنان شهرتی پيدا کرد که نامش در کنار غول‌های اینترنتی دنیا مطرح شد. سرویس توییتر را اوان ویلیمامز(5) و جک دورسی(Jack Dorsey) و بیز استون(Biz Stone) طراحی کردند. در حال حاضر، مقر آن در سان فرانسیسکو می‌باشد که دارای ۱۷۵ کارمند است؛ در حالی که سال پیش تعداد کارمندان توییتر، تنها ۲۵ نفر بود.
توییتر برای هر پست، محدودیت ۱۴۰ کاراکتر را در نظر گرفته و از طریق وب، پیامک، گوگل‌تاک و یکی از افزونه‌های فایرفاکس قابل مدیریت است. اوان ویلیمامز مدیر عامل توییتر، آمار و اطلاعات جالبی در مورد توییتر، بیان کرده است:
- ـ توییتر بیش از ۱۰۵ میلیون کاربر دارد؛
- ـ هر روز ۳۰۰ هزار کاربر تازه به توییتر می‌پیوندند؛
- ـ هر ماه ۱۸ میلیون بازديد دارد؛
- ـ هر سال ۱۵۰۰ درصد رشد می‌کند؛
- ـ سه چهارم توییت‌ها، مستقیماً از خود توییتر نبوده، بلکه از اپلیکیشن‌های مختلف روانه پايگاه توییتر می‌شوند؛
- ـ هر روز از APIهای مختلف، سه میلیارد درخواست(request) دریافت می‌کند؛
- ـ هر روز ۵۵ میلیون توییت جدید انجام می‌شود؛
- ـ هر روز ۶۰۰ میلیون جستجو در توییتر انجام می‌شود که البته بیشتر آن‌ها به واسطه APIها است؛
- ـ ۳۷ درصد کاربران فعال، از طریق موبایل از توییتر استفاده می‌کنند.
توییتر اگرچه پیشگام عرصه میکروبلاگینگ است، ولی در این زمینه تنها نیست و در حال حاضر حداقل صدها پايگاه مشابه آن مشغول به فعالیت هستند. سرویس‌های میکروبلاگینگی مثل جایکو(Jaiku)، پلرک(plurk) و اسپوینک(Spoink) با وجود امکانات بیشتری که ارائه می‌کنند، هنوز پشت سر توییتر قرار دارند. استقبال از میکروبلاگ‌ها به حدی بالا بوده که پايگاه‌هاي شبکه اجتماعی از قبیل مای‌اسپیس و فیس‌بوک هم بخشی را مشابه سرویس میکروبلاگ به مجموعه خدماتشان اضافه کرده‌اند.
به نظر مي رسد موفقیت توییتر مرهون عوامل زير است:
- ـ سادگی رابط کاربر؛
- ـ استفاده از دیگر شبکه‌های اجتماعی؛
- ـ سرعت انتقال اطلاعات، خواندن و نوشتن؛
- ـ تنوع در استفاده از امکانات شخصی یا حرفه ای؛
- ـ سهولت استفاده از برنامه‌های کاربردی.
به دليل همین محبوبیت است که ده‌ها پايگاه دیگر، امکانات جانبی و حاشیه‌ای مرتبط با توييتر را ارائه می‌کنند، مانند:
- ـ توییت‌ویل(TweetWheel) یا چرخ‌توییتری، تصویری از موقعیت کاربر و چگونگي تعامل و ارتباطاتش در توییتر را ارائه می‌کند؛
- ـ توییترفید(TwitterFeed) به کاربران امکان می‌دهد تا خروجی‌های فید را به توییتر خود اضافه کنند؛
- ـ تویرل(Twhirl) امکان استفاده همزمان از چند حساب کاربری، جستجو در توییت‌های دیگران و چند سرویس دیگر را به کاربران ارائه می‌کند؛
- ـ تویت‌سی(TwitSay) پیام‌های صوتی کاربران را با تلفن به توییتر می‌فرستد؛
- ـ تویت‌پیک(TwitPic) ابزاری برای آپلود کردن عكس فراهم آورده است؛
- ـ تویت‌می‌دیس(TwitMeThis) وسیله‌ای برای بازاریابی توییتری است؛
- ـ تویت‌لیتر(TweetLater) سرویسی برای مدیریت پست‌های توییتر کاربران است؛
- ـ تویدیکت(Twiddict) به کاربران کمک می‌کند تا با مشکلات و خطاهای توییتر و قطعی‌های آن مقابله کنند؛
- ـ چه کسی را دنبال کنم؟( WhoShouldIFollow)پايگاهي است که به کاربران پیشنهاد می‌کند، چه کسانی را به فهرست دوستان توییتر‌شان بیفزایند؛
- ـ توییتر‌گرم(TwitterGram)، ابزاری برای ارتباط فایل‌های صوتی کاربران و توییتر است؛
- ـ توییترلی(twittURLly) ابزارِ گردآوری لینک‌های ارسال شده به توییتر است.
علاوه بر این پايگاه‌ها، علاقه‌مندان به توییتر، نرم‌افزارها، افزونه‌ها و امکانات جانبی دیگری را هم برای توییتر ایجاد کرده‌اند تا قابلیت‌های آن را گسترش دهند.
کاربردهای توییتر بسیار گسترده و متنوع است. برخی کاربران از آن برای انعکاس رویدادهای زندگی روزمره‌شان استفاده می‌کنند، برخی دیگر برای به اشتراک گذاشتن افکار و عقایدشان یا برقراری گفتگو استفاده می‌کنند. همچنین رسانه‌های جریان اصلی مثل بی.بی.سی و سی.ان.ان هم از توییتر برای انتشار اخبار فوری استفاده می‌کنند. توییتر کاربرد تبلیغاتی هم دارد و به عنوان مثال، باراک اوباما در تبلیغاتش برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از این رسانه اجتماعی استفاده کرد.(1) در مجموع شاید بتوان گفت اکنون توییتر به محلی تبدیل شده است که مردم در آن به یکی از موارد زیر می‌پردازند:
- - محلی برای شرکت‌ها، وبلاگ‌نویسان و ... برای اینکه لینک‌هایشان را به اشتراک بگذارند؛
- - محلی برای افراد مشهور و معروف برای اینکه کارها و اتفاقات روزانه‌شان را با بقیه در میان بگذارند؛
- - محلی برای افراد برتر و معروف برای اینکه به سوابق و موفقیت‌هایشان افتخار کنند و بگویند که از بقیه رقبا جلوتر هستند.
(www.friendfeed.com)فرندفید
فرندفید زاییده افکار دو برنامه‌نویسِ نقشه گوگل و دو عضو طراحی نرم‌افزار جی‌میل می‌باشد. این گروه سرویس فرندفيد را در اکتبر سال 2007 راه اندازی کردند. رشد روزافزون آن و محبوبیتی که در بین کاربران به دست آورد، مسئولان شرکت فيس‌بوک را بر آن داشت تا پيشنهاد 47.5 میلیون دلاری برای خرید آن بدهند و البته اين معامله صورت پذيرفت و هم‌اکنون دفتر مرکزی آن در کالیفرنیا فعال است و به طور میانگین، يک میلیون بازدید کننده در هر ماه دارد.
فرندفید به اشتراک گذاشتن مطالب مختلف با دوستان را ساده می‌کند. به این ترتیب، با روشی بسیار لذت‌بخش و تعاملی می‌توانید اطلاعات مختلف را پیدا کنید و با دوستانتان به بحث و گفتگو درباره آن‌ها بپردازید.
می‌توانید فیدتان را طوری تنظیم کنید تا شامل مطالبی باشد که دوستانتان از میان عکس‌ها، لینک‌ها، ویدئوها و یا پیغام‌ها برای شما به اشتراک گذاشته‌اند. دوستان شما هم فیدی مطابق تنظیمات شخصی خودشان خواهند داشت که سرشار از مطالب جالبی است که شما به اشتراک گذاشته‌اید.
برای استفاده از فرندفید نیازی به نصب برنامه خاصی نیست. فرندفید را می‌توانید از طریق ایمیل، تلفن همراه یا حتی فيس‌بوک، ببینید و در آن مطلب به اشتراک بگذارید. اگر فرندفیدتان را طوری تنظیم کنید که برای همه قابل دیدن باشد، دوستانتان حتی بدون داشتن حساب کاربری در فرندفید هم می‌توانند ببینند که چه مطالبی را به اشتراک می‌گذارید و شما هم می‌توانید فرندفید خود را به پايگاه یا وبلاگتان انتقال بدهید و در آنجا به نمایش بگذارید. افزون بر اين، در فرندفید می‌توانید مطالب به روز رسانی شده در سایت‌های دیگر را نیز دنبال کنید و حتی فید سرویس‌های دیگری را که عضو آن هستید مانند توییتر، به فرندفید انتقال دهید.
اين پايگاه امکانات بسياري را به کاربران ارائه می‌دهد. برخی از امکاناتی که کمتر مورد توجه قرار می‌گيرند، عبارت است از:
- - ایجاد یک جریان خبری کاملاً شخصی برای کاربر. این کار تقریبا شبیه ایجاد یک دسته از اخبار در یک فیدخوان است؛
- - ايجاد امکان پیگیری موضوعات مورد علاقه؛
- - امکان اينکه هر کاربر بتواند دوستداران مطالبش را پیدا کند؛
- - امکان عضويت در بحث‌های داغ.
پی نوشت ها: