لطفاً CMS نور را به طور کلی معرفی کنید.
با نام و یاد خداوند رحمان، و تشکر از دست اندرکاران فصلنامه ره آورد نور، در ابتدا باید عرض کنم برای اینکه در فضای اینترنت پایگاهی داشته باشیم، راهکارهای متفاوتی وجود دارد؛ یکی از این راهکارها، بهره مندی از سیستم مدیریت محتوا یاCMS می باشد. اگر نخواهیم از CMS استفاده کنیم، برنامه نویس باید از ابتدا شروع به تحلیل، طراحی و پیاده سازی پایگاه کند. سیستم های مختلفی برای مدیریت محتوا در بازار وجود دارد؛ سیستمی که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ارائه می دهد، نام نور را برای آن انتخاب نموده است که در آن، مجموعه ای از قابلیت ها و ماژول ها وجود دارد که تعداد آنها در سی.ام.اس نور به چهارده مورد می رسد. این امکانات برای مدیریت پایگاه به صورت آماده در اختیار مدیر سیستم یا همان مدیر پایگاه قرار می گیرد و می تواند در این قالب ها اطلاعاتی را که می خواهد، به کاربران عرضه کند. ماژول های: خبر، مقاله، پرسش و پاسخ، سخن روز، شخصیت ها، کتابخانه، مجله، پایان نامه، فیلم و تصویر و صوت، دانشنامه، ویژه نامه، انجمن، قرآن، صحیفه سجادیه و نهج البلاغه، به صورت آماده روی CMS نور وجود دارد.
به طور کلی، با توجه به نیازهایی که یک پایگاه دارد و می خواهد اطلاعاتش را بر آن مبنا عرضه کند، ماژول های خاصی را برایشان عرضه خواهیم کرد.
این ابزار را به چه منظور و برای چه مخاطبانی تولید کرده اید؟
سیستم مدیریت محتوای نور، برای هر فرد حقیقی یا حقوقی که بخواهد اطلاعات خود را در فضای وب ارائه نماید، مناسب است؛ گرچه به لحاظ امکانات ارزنده و مدیریتی که در مورد بانک های اطلاعاتی مختلف درون خود دارد، بیشتر درخورِ مراکز یا مؤسساتی است که بخواهند اطلاعات فراوانی را در اینترنت ارائه نمایند. به طور کلی، این سیستم، برای مدیریت حجم انبوهی از اطلاعات توصیه می شود؛ اطلاعاتی مانند: کتاب، مقاله، پایان نامه، پرسش و پاسخ، صوت و فیلم و تصویر. البته برای پایگاه های کوچک تر و با حجم اطلاعات کمتر نیز کاربرد دارد؛ اما شاید برای آنها بهتر باشد که از سیستم های کوچک تری که بدین منظور تهیه شده اند، استفاده کنند.
به نظر شما، مهم ترین قابلیت های CMS نور کدام اند؟
از مهم ترین قابلیت های CMS نور، می توان به: امنیت، توسعه پذیری، پشتیبانی و ویژگی واکنش گرا بودن آن اشاره کرد؛ یعنی اینکه در هر ابزاری که کاربر استفاده کند، مانند: موبایل، تبلت یا رایانه، بر همان اساس چیدمان صفحه را تغییر می دهد و متناسب با همان ابزار، گزینه ها و محتویات صفحه را نمایش می دهد. سازگاری با حالت ها و اندازه های نمایشی مختلف، از مهم ترین ویژگی های این سیستم است که در همین نسخه اخیر بدان اضافه کرده ایم. با توجه به اینکه امروزه بیش از نصف کاربران از طریق موبایل یا تبلت، صفحات وب را مرور می کنند، این قابلیت و امکان در برنامه ضروری به نظر می رسید.
یکی دیگر از ویژگی ها، بحث SEO است؛ یعنی صفحات آن به گونه ای بهینه سازی شده که برای موتورهای جست وجو شناخته شده است و از امتیاز بالایی برخوردار می شود.
هرچه SEO قوی تر باشد، در کاوش هایی که از طریق موتورهای جست وجو انجام می شود، پاسخ های بیشتر ارائه می شوند. البته موضوع SEO، بحث گسترده ای است. خیلی از سی ام اس ها، این قابلیت را به صورت واقعی ندارند؛ ولی در CMS نور، این موضوع بسیار قوی مورد لحاظ قرار گرفته و در هر نسخه، همچنان بهبود می یابد.
از دیگر ویژگی ها، قابلیت تولید pdf به صورت برخط است؛ یعنی سی ام اس می تواند به طور آنلاین متن را به پی دی اف تبدیل کند که البته به تغییرات نیز حساس است و می توان محتوای مورد نظر را مجدد به پی دی اف تبدیل نمود و در صورت صلاح دید مدیر، در دسترس کاربران پایگاه قرار داد.
جست وجو در کل محتوای پایگاه نیز قابلیت دیگر CMS نور است. این نوع جست وجو، بسیار قابل اعتماد است. یکی از برنامه های آینده ما در خصوص جست وجو، جست وجوی لوسن (Lucene) است که مانند گوگل عمل می کند. در این نوع جست وجو، امکانات متنوعی در خصوص یافتن واژه ها فراهم شده است. یکی از امکانات، این است که بعد از آنکه کاربر واژه ای را کاوش نمود، سیستم به وی پیشنهاد می دهد که برای یافتن نتایج مربوط به واژه مورد نظر، چه کلمات و واژه های دیگری را نیز بررسی کند. این کلمات، همان مرتبطاتی هستند که سیستم به صورت هوشمند برای کلمه مورد جست وجو پیشنهاد داده است.
به هر حال، جست وجوی CMS در حال حاضر، خیلی قوی است و کاملاً آزمایش شده است. این امکان، قابل تنظیم نیز می باشد؛ یعنی می توانیم حتی ماژول هایی را که در فرایند جست وجو مورد نیاز کاربران نیست، غیرفعال کنیم و به تعبیری، محدودشان نماییم.
بحث نظردهی و امتیازدهی به نظرات، قابلیت دیگر CMS نور است. فرض کنیم خبر یا مقاله ای روی پایگاه قرار داده شود. مدیر می تواند اجازه بدهد که کاربران به آن خبر یا مقاله نظر بدهند و یا به آن مطلب امتیاز نیز داده شود. همچنین، امکان پیوست تصویر، فایل و URL Routing، از دیگر قابلیت های سیستم مدیریت محتوای نور است.
از ویژگی های دیگر CMS نور، امکان در نظر گرفتن بولتن خبری در پایگاه است. برای استفاده از این امکان، کاربران می توانند در پایگاه ثبت نام کنند و در هر ماژولی که مد نظرشان است، آخرین اطلاعات را دریافت کنند؛ در ضمن، خبرنامه های پیامکی هم در دست اقدام است که در نسخه های بعدی به سیستم افزوده خواهد شد.
بخش پنل مدیریتی سیستم محتوای نور چه ویژگی هایی دارد؟
تلاش شده که پنل مدیریتی CMS نور، ساده و روان باشد و کاربران بتوانند خودشان را با آن وفق دهند. قابلیت رول بندی کاربران، از دیگر ویژگی های این پنل است. تمام سطوح دسترسی، در CMS توسط مدیر قابل تعریف است. مدیر پایگاه می تواند n تعداد کاربر را با سطوح دسترسی متفاوت تعریف کند و هر کدام کار خودشان را انجام بدهند یا نتوانند در کار دیگری دخل و تصرف داشته باشند.
بحث جست وجو در پنل مدیریتی، دستیابی راحت تر به اطلاعات را برای مدیران فراهم می کند. لاگ کاربران پایگاه نیز در دسترس مدیریت است؛ یعنی مدیر می تواند متوجه شود که چه کاربرانی مشغول کار با پنل مدیریت هستند، چه اطلاعاتی را وارد می کند و چه اطلاعاتی را حذف می کنند. از این رو، مدیر می تواند تخلف ها و گزارش های کاربران را پیگیری کند. همچنین، بحث گزارش های مدیریتی را داریم و گزارش هایی که پرکاربرد بوده، در داخل CMS قرار داده شده است؛ مثل گزارش اطلاعات پایگاه یا گزارش لاگ کاربران.
CMS در خصوص ارائه و مدیریت فایل های گوناگون اطلاعاتی، چه امکاناتی دارد؟
از جمله موضوعات مهم در حوزه قابلیت های CMS نور، بحث پیوست فایل هاست. مدیر می تواند هر نوع فایلی را از جمله:pdf ،powerpoint ، word یا excell و حتی فایل های با پسوند rar را به یک مطلبی در پایگاه پیوست نماید؛ یعنی مثلاً در ماژول های: اخبار، مقالات، پایان نامه ها یا کتابخانه ها، می توان فایلی را پیوست یک مطلب کند؛ به عنوان نمونه، وقتی کتابی را در پایگاه درج می نماید، می تواند فایل word یا pdf آن را نیز به آن پیوست کند.
افزوده شدن حجم دیتای پایگاه، مشکلی برای کاربران ایجاد نمی کند؟
CMS نور طی نسخه های متعدد زیر بار قرار گرفته و آزمایش شده است. این سیستم در حجم سنگین دیتا و تعداد بازدید بالا، عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده است؛ به عنوان مثال، یک نمونه از نسخه های سی ام اس نور، دارای حجم 500هزار رکورد و بازدید روزانه 100هزار نفر با بهترین عملکرد، زیر بار رفته و اجرای رضایت بخشی داشته است.
به اقتضای کارتان با چه بخش هایی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در ارتباط هستید؟
به اقتضای کارمان، با معاونت ها و بخش های مختلف مرکز در ارتباط کاری هستیم. معاونت فنی، معاونت پژوهش و معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی، و نیز با بخش هایی مانند: گرافیک، شبکه و پردازش داده مرتبط می باشیم.
آیا کسانی که CMS نور را تهیه می کنند، می توانند تغییرات دلخواه خود را در آن ایجاد کنند؟
CMS نور، سیستم باز یا اُپن سورس نیست که بتوانند هر تغییری که می خواهند در آن ایجاد کنند؛ اما در مجموع، سیستمی ماژولار با قابلیت سفارشی سازی، پیاده سازی طراحی و گرافیک دلخواه مشتری است. به طور کلی، تغییراتی که در ساختار کد سی ام اس نور می توان انجام داد، شامل تغییرات از قبیل: اصلاحات گرافیکی، لایوت بندی صفحات و چینش ها می باشد
چند نمونه از پایگاه هایی را که با سیستم مدیریت محتوای نور راه اندازی شده اند، نام ببرید.
بعضی از پایگاه هایی که می توانم به آنها اشاره کنم، عبارت اند از پایگاه: حوزه، امام علی(ع)، متن کاوی نور، خبرگان رهبری، استاد شهید مرتضی مطهری، تنها منجی، الوهابیة و اعتکاف قم.
برای آینده چه برنامه ای دارید؟
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، سالانه یک تا دو نسخه توسعه و بهبود یافته از CMS نور را منتشر می کند. در نسخه جدید هم که در دستور کار داریم، از فناوری های روز همچون: MVC، آنگولار جی اس (Angular JS) و SQL Server 2014 استفاده خواهیم کرد.