ره آورد نور

 کلیدواژگان: رابط کاربر، کاربرمحوری، کاربردپذیری، فناوری‏ زدگی، دسترس ‏پذیری.

اهمیت رابط کاربر

یک پایگاه اینترنتی از دو بخش کلی تشکیل می‏یابد: بخشی که به مدیریت آن مربوط است و بخش دیگر که کاربر با آن سروکار دارد. آنچه کاربران به وسیله آن با پایگاه تعامل دارند، محیط یا رابط کاربر (1) نام دارد. این محیط میان ماشین و کاربر وسطه قرار می‏گیرد تا کاربر را به محتوای پایگاه یا نرم‏افزار رهنمون شود. رابط کاربر، تنها بخشی از یک پایگاه یا نرم‏افزار است که کاربر آن را می‏بیند و از طریق آن می‏تواند با یک نظام ساده یا پیچیده ارتباط برقرار کند. برخی صاحب‏نظران رابط کاربر را مهم‎‏ترین عامل موفقیت یا شکست نظام رایانه‏ای می‏دانند. برخی دیگر نيز رابط کاربری ضعیف را سبب بروز اشتباه، ایجاد عصبانیت، سردرگمی و افزایش فشار روانی کاربران می‏شود.

رابط کاربر، اطلاعات موجود در پایگاه‏های اطلاعاتی و نظام‏های رایانه‏ای را قابل استفاده و دسترس‏پذیر می‏کند و به کاربر نشان می‏دهد که یک پایگاه چه ساختاری دارد و اطلاعات آن چگونه به هم مرتبط‏اند (رحمت‏الله فتاحی و محمد زره‏ساز، 1385)

رابط کاربری بر ذهن کاربران تأثیر بسیار می‏گذارد و طراحان پایگاه یا نرم‏افزارهای کاربردی از طریق آن اندیشه خود را به استفاده‏کنندگانشان منتقل می‏کنند. همین تأثیر سبب می‎‏شود کاربر پایگاه‏های اطلاعاتی را به‌درستی بشناسد و از آن به شایستگی استفاده کند. همچنین رابط کاربری متناسب با محتوا در جذب و نگهداری بیشتر کاربران نیز تأثیر بسیار دارد.

با توجه به اهمیت رابط کاربر در یک پایگاه اطلاعاتی، دقت در طراحی بهینه که کاربر به‌سادگی و به گونه مؤثر از آن بهره مي‌برد، بسیار اهمیت می‏یابد.

یک پایگاه برای این‌که بتواند رابط کاربری متناسب با توانایی و علایق کاربران خود را طراحی کند، باید جامعه کاربران خويش را بشناسد. شناخت کاربر از اصول نخستین در مهندسی کاربر است. (همان، ص 253)

اقسام کاربران پایگاه‌ها

کاربران یک پایگاه از چند دید قابل تقسیم‌اند:

• - سن: نوع رابط کاربر، طراحی، رنگ و چینش گزینه‏ها برای پایگاه‏هایی که مخاطبان آن نوجوانان و جوانان‏اند، متفاوت از پایگاه‏هایی خواهد بود که کاربران آن بزرگسالان‏اند.
• - جنس: سلایق و رفتارهای کاربران زن، متفاوت از کاربران مرد خواهد بود و از این رو، رابط کاربر برای هر یک از این مخاطبان باید متفاوت باشد.
• - قابلیت‏ های جسمی: رابط کاربر پایگاه‏هایی که کاربران فاقد عضو یا اعضایی‏اند، یا توانایی جسمانی آن‌ها کم است، باید متناسب با توانایی آن‌ها باشد.
• - زمینه‏ های قومی یا فرهنگی: تفاوت‏های فرهنگی استفاده‏کنندگان یک پایگاه، باید در طراحی عناصر و ویژگی‏های رابط کاربر در نظر گرفته شود تا کاربران رضایت داشته باشد.
• - تحصیلات: نمادها، استعاره‏ها و قواعد سجاوندی در طراحی رابط کاربر، ارتباط بسیاري با شناخت میزان و نوع تحصیلات کاربران پایگاه دارد.

هر دسته از این کاربران، رابط کاربری متناسب با آن سن را می‏طلبد. افزون بر آن، متغیرهای دیگر در شناخت کاربر نقش دارد؛ به این معنا که کاربران در هر یک از دسته‏های پیش‏گفته که باشند، عاملي مهم و اساسی در چگونگی استفاده از پایگاه‏های اینترنتی، سواد اطلاعاتی کاربران یا دانش‏آن‌ها در استفاده از رابط کابر است.

کاربران از نظر سواد اطلاعاتی

کاربران از نظر سواد اطلاعاتی به موارد ذيل قابل تقسیم‏اند:

• - کاربران مبتدی: کاربران درباره مفاهیم مربوط به رابط یا حوزه کاری نظام مورد نظر، اطلاعات اندکی دارند و ممکن است در استفاده از نظام دچار سردرگمی شوند. برای غلبه بر این مشکل رابط کاربر باید تمهیداتی در آموزش‏های پیوسته و صفحات راهنمای خود در نظر بگیرد. واژگان باید برای کاربرن آشنا و در سراسر نظام به صورت یکدست باشد. تعداد عملیات مربوط به رابط کاربر نیز باید کاسته شود به گونه‌ای که کاربران مبتدی و کم‏سابقه توانایی انجام کارکردهای ساده را به دست آورند. به این ترتیب ار سردرگمی‌ای گروه از کاربران کاسته شده، اعتماد به نفس آن‌ها افزایش می‏یابد و نیروی تقویت‌کننده مثبتی برای استفاده مجدد از نظام در آن‌ها پدید می‏ آید.
• - کاربران گاه‏به گاهی و مطلع: این گروه از کاربران آگاهی کاملی از وظایف نظام رایانه‌ای دارند ولی به شکل تصادفی و گاه به گاه از نظام استفاده می‌کنند. آن‌ها دارای دانش وسیع درباره مفاهیم حوزه کاربری نظام و رابط آن مشکل داشته و این کار برای آن‌ها بسیار دشوار است. طراحی منوهای ساختاریافته واژگان یکدست و رابط شفاف از بار ذهنی این کاربران می‌کاهد. همجنین ایجاد توالی‌های درست و یکدست در عملیات ارائه پیام‌ها و راهنمایی‌های مؤثر و معنادار به این کاربران در بازشناسی چگونگی تکمیل صحیح کارکردهای خود کمک می‌کند.
• - کاربران متخصص و ماهر: این گروه از کاربران با مفاهیم رابط و حوزه کاری آشنایی کامل دارند و در پی انجام سریع کار خودند. آن‌ها خواستار سرعت بالای پاسخ‌دهی، ارائه بازخوردهای موجز و غیر منحرف‏کننده و امکان انجام آسان عملیات و در پی میانبرهایی در رابط کاربری برای انجام سریع کار خودند. (همان، ص 254)

همچنين، طراحان پایگاه‏ ها باید از نظر نوع و سواد اطلاعاتی شناخت کافی از کاربران خود داشته باشند؛ اما یک پایگاه بسته به نوع محتوا ممکن است کاربرانی از انواع و سواد اطلاعاتی گوناگون داشته باشند. از این رو، رابط کاربری این دست پایگاه‏ ها باید لایه‏ ای و سطح‏بندی شده باشد تا گروه‏ها مختلف کاربران با توجه به وضعیت خود به‌سادگی از آن استفاده کنند.

انواع محتواي پايگاه

جز کاربر، محتوای یک پایگاه نیز در شکل و ساختار رابط کاربر مؤثر است. محتواها در پایگاه‌‍‍‌ها به چند گونه وجود دارد:

• - محتواهای چندرسانه‌ای: این گونه از محتواها شامل: صوت، تصویر، فیلم، گرافیک، نقشه و... است.
• - محتواهای متنی: از نمونه‌های این دست از محتواها می‌توان به: کتاب، مقاله، نسخه خطی، پروانه ثبت اختراع و... اشاره كرد.
• - ترکیبی از متن و چندرسانه: یک پایگاه ممکن است ترکیبی از: متن، تصویر، فیلم، صوت و... باشد.

هر یک از محتواهای پیش‌گفته، رابط کاربریِ متناسب با خود را می‌طلبد؛ برای نمونه، یک پایگاه که محتوای متنی عرضه می‌کند، گزینه‌ها، برنامه‌ها و ابزارهای خاصی را نیاز دارد که با یک محتوای صوتی متفاوت است.

مفهوم فناوری‌زدگی در طراحی رابط کاربر

دانش درباره محیط رابط و حوزه تعامل انسان با رایانه، مستلزم مطالعه‏ در حوزه‏های گوناگونی چون: زبان‏شناسی، روان‏شناسی، اطلاع‏رسانی و جامعه‏ شناسی است؛ مفاهیمي که در نظام آموزشی‏ دانشگاهی برای علوم رایانه مورد غفلت قرار گرفته است. (همان، ص 258)

شاید از همین رو است که بسیاری از گردانندگان پایگاه‌های اینترنتی، با وجود دانش برنامه‌نویسی و توان فنی، نمی‌توانند رابط کاربری کارآمد، زیبا و کاربرپسند طراحی کنند. در بسیاری از این دست پایگاه‌ها، استفاده بسیار از فناوری‌های تازه در پایگاه‌ها به مقصود جلب و جذب کاربر به کار گرفته می‌شود؛ بی‌خبر از این‌که چنین ابزارهایی، در نمونه‌های بسیار، نه‌تنها کمکی به کاربر در دستیابی به محتوای پایگاه نمی‌کند، بلکه برای او جذاب نیز نیستند. این کار پایگاه‌ها را شاید بتوان «فناوری‌زدگی» خواند.

از این نمونه می‌توان به کاربرد فناوری‌های جديد وب مانند: جی‌کوری (2)، اسلایدشو، (3) و ای‌جکس (4) به گونه نابه‌جا است؛ مثلاً چهار بخش «بلوک» از پایگاه راسخون (5)، از عکس‌های متحرک ـ  به شکل اسلایدشو ـ استفاده می‌کند که شاید برای کاربران آزاردهنده باشد.

راه‌کارهای طراحی رابط کاربر

با توجه به آنچه در پیش گفته ‌شد، در ذیل به بیان ویژگی‌هایی که یک پایگاه اینترنتی باید داشته باشد، اشاره می‌کنیم و پس از تبیین هر ویژگی، وجود یا عدم آن را در برخی پایگاه‌های برخط اسلامی می‌سنجیم.

به گونه کلی، شاید بتوان نمونه‌های ذیل را از جمله مهم‌ترين مسائلی دانست که بايد در طراحی رابط کاربر به آن توجه کرد:

1. سادگی: برای کاربر، سادگی استفاده از نظام اهمیت فراوان دارد. اگر کاربر محیط را پیچیده و گمراه‌کننده ببیند، از آن صرف‏نظر می‏کند.

با وجود پیشرفت‏های گوناگونی که در فناوری اطلاعات و در نتیجه در طراحی‏ نرم‏افزارهای پایگاه‏های اطلاعاتی حاصل‏ شده است، همچنان ویژگی «ساده بودنِ‏» محیط رابط، مورد توجه بيشتر کاربران‏ است. در بسیاری از پایگاه‏ها مشاهده می‏شود که محیط رابط دارای عناصر و گزینه‏هایی است که بیش از نیاز کاربران‏ است و همین امر سبب پر بودن صفحات‏ محیط رابط شده است. در حقیقت، تعداد عناصر و گزینه‏هایی که در هر صفحه از محیط رابط مشاهده می‏شود و نیز چگونگی آرایش‏ آن عناصر در کنار هم، باید بر اساس اصل‏ سادگی و کاربرپسند بودن تعیین شود. به این‏ منظور، طراح پایگاه باید خود را در جای کاربر در نظر گیرد و درباره هر عنصر، ضرورت یا عدم ضرورت لحاظ کردن آن در محیط رابط، ارائه گزینه‏ها و اطلاعات اضافی و چگونگي قرار گرفتن آن‌ها در روی صفحه قضاوت کند.

بنابراین، از مهم‌ترین جنبه‌های سادگی محیط کاربر آن است که صفحه پایگاه بیهوده پر و شلوغ نباشد. صفحه ایده‏آل باید ظاهری منظم، آراسته‏ و خلوت داشته باشد و از قواعد طراحی‏ بصری مناسب تبعیت کند. این قواعد عبارت‌اند از: تعادل‏، تقارن‏، صرفه‏جویی‏ در فضا و توالی درست‏. (رحمت‏الله فتاحی و محمد زره‏ساز، 1385، ص 258)

از اين نظر، اگر بخواهیم پايگاه‌های تبیان (6)، راسخون و حوزه (7) را به منزله سه نمونه از مهم‌ترین پایگاه‌های اسلامی بسنجیم، ملاحظه خواهیم کرد که پایگاه راسخون، در قیاس با حوزه و تبیان صفحه خلوت‌تری دارد. یکی از ویژگی‌هایی که در این پایگاه به آن توجه شده، امکان پنهان کردن گزینه‌های غیر ضروري است. پایگاه حوزه نیز در قیاس با تبیان، دسته‌بندی ساده‌تری دارد.

2. زیباشناختی: توجه به اصل زیباشناختی در این محیط، ضروری‏ است که شامل کل ساختار یک محیط رابط می‏شود. زیبایی و جذابیت، یکی از عناصری است‏ که انسان می‌کوشد تا در محیط زندگی و ابزارهای مورد استفاده خود ایجاد کند. فناوری‏ اطلاعات، نه تنها از ارزش این ویژگی نکاسته‏ است، بلکه با ارائه روش‏ها و ابزارهای مناسب، امکان عملی ساختن چنین خواستی را به‌راحتی فراهم کرده است. محیط رابط پایگاه‏ها باید از این ویژگی استفاده کند تا فضایی که کاربر در آن به انجام عملیات‏ جستجو و بازیابی اطلاعات می‏پردازد، زیباتر و جذاب‏تر شود. زیبا و جذاب بودن‏ محیط رابط، موجب افزایش علاقه کاربر در مراجعه بعدی وی به پایگاه می‏شود.

رنگ، از عناصر مهم در محیط طراحی‏ است؛ زیرا حس زیباشناختی و مکان‏یابی‏ را منعکس می‏کند. استفاده از رنگ‏های‏ متنوع نباید گیج‏کننده و منحرف‏کننده باشد. کارشناسان توصیه می‏کنند که در هر صفحه نمایش، رنگ‏ها محدود به چهار مورد شود و در کل نباید بیشتر از هفت رنگ به کار گرفته‏ شود. برخی دیگر از کارشناسان، حداكثر با چهار رنگ در صفحه‏ موافق‌اند؛ اما می‏گویند حد متعادل، به‌كارگيري دو یا سه‏ رنگ است. اين عده از كارشناسان برای کل رابط، بیشتر از چهار یا پنج رنگ پیشنهاد نمی‏کنند، که این تعداد نیز باید در طیف وسیعی جا داده شوند. ضمن اين‌كه همه رنگ‏ها برابر نیستند؛ چشم به‏ رنگ‏هایی که در وسط طیف نوری هستند، مانند زرد و سبز، حساس‏تر است تا رنگ‏هایی‏ که در انتهای طیف قرار دارند، مانند آبی و قرمز. قرمز، زرد، سبز، آبی و قهوه‏ای برای‏ استفاده، رنگ‏هایی مناسب‌اند. همچنین‏ باید از به‌كارگيري رنگ‏هایی که افراد کور رنگ آن‌ها را تشخیص نمی‏دهند، خودداری‏ کرد. به همین دلیل، برخی پایگاه‏های اطلاعاتی‏ امکان انتخاب رنگ‏ها را بر عهده کاربران‏ می‏گذارند. (رحمت‏الله فتاحی و محمد زره‏ساز، 1385، ص 259)

از میان پایگاه‌های اسلامی یادشده، تبیان از دید رنگ، ساده‌تر و چشم‌نواز‌تر می‌نماید. اما وجود گزینه‌های تصویری، در همه نقاط پایگاه و نیز زیاد بودن بنرهای تبلیغاتی متحرک از زیبایی آن کاسته است. پایگاه راسخون گرچه گزینه‌های خلوت‌تری در قیاس با پایگاه تبیان دارد، اما با توجه به این‌که مخاطباني عمومی و نیز جوان دارد، از رنگ‌های سرد استفاده کرده که مناسب نمی‌نماید. پایگاه حوزه نیز در انتخاب رنگ، مخاطبان و محتوا را در نظر نگرفته است. همچنین در پایگاه حوزه، به دلیل آن‌که غالب محتوای عرضه‌شده متن است، استفاده از تصاویر در دسته‌بندی‌های موضوعی، افزون بر کاستن از زیبایی نمای آن، مناسب به نظر نمی‌رسد.

3. سرعت پاسخگویی:‏ زمان، گنج گران‌قیمتی است. تأخیر در پاسخگویی سبب می‏شود که بسیاری‏ از کاربران آزرده‌خاطر یا خشمگین شوند. زمان‏های طولانی یا غیر قابل پیش‏بینی برای پاسخگویی، سبب نارضایتی كاربران می‏شود. زمان پاسخگویی رایانه‏ای، عبارت‏ است از زمان مورد نظر از آغاز یک فعالیت‏ توسط کاربران ـ که معمولاً با فشار دادن دکمه ورود و یا دکمه ماوس صورت می‏پذیرد ـ تا ارائه نتایج در صفحه نمایش یا چاپگر توسط رایانه. با نمایش نتایج روی صفحه نمایش، مرحله بعدی برای کاربر، یعنی زمان تفکر آغاز می‏شود که عبارت است از زمانی که‏ کاربران پیش از مرحله بعدی فکر می‏کنند. در این مدل ساده، کاربران جستجویی را آغاز کرده، منتظر پاسخگویی رایانه می‏شوند و نتایج را مشاهده کرده‌اند، تفکر می‏کنند و مرحله دیگری را آغاز می‏کنند. (همان، ص 263)

بنابراین، طراح باید امکاناتی را فراهم کند که کاربر با یک انتخاب به هدف خود برسد. همچنین طراح باید از کمترین لایه‏ها استفاده کند و از پیوندهای کور، نمادهای تصویری گمراه کننده و دو پهلو اجتناب ورزد؛ برای نمونه، پایگاه حوزه در قیاس با تبیان و راسخون گزینه‌های در دسترس‌تری دارد و کاربر با تعداد انتخاب گزینه‌های کمتر، به مطلوب خود می‌رسد؛ اما در پایگاه راسخون، کاربر با تعداد انتخاب‌های بیشتر به محتوای دلخواه دست می‌یابد. شاید پایگاه تبیان در قیاس با راسخون، از این نظر مناسب‌تر باشد.

4. قابلیت استفاده (8): شاید بتوان گفت هدف هر کاربر، استفاده‏ از اطلاعات ذخیره‌شده است. به همین‏ دلیل، این قابلیت اهمیت بسياري در عملکرد موفق پایگاه دارد. قابلیت استفاده، یعنی آن‌که‏ کاربر بتواند از امکاناتی که در پایگاه برای‏ جستجو، بازیابی و نمایش اطلاعات‏ وجود دارد، بيشترين استفاده را ببرد و در این مسير، با مشکلاتی که کار با پایگاه و دسترسی به اطلاعات را با سختی و کندی‏ مواجه کند، روبه‌رو نشود.

برخی گزینه‌های عرضه‌شده در راسخون، برای کاربر استفاده چندانی ندارد و مي‌توان گفت كه اضافی است؛ برای نمونه، بخش جدید‌ترین یا تصاویر هفته، با توجه به نمایش بایگانی‌ها در گزینه‌های دیگر، به نظر مناسب و قابل استفاده نمی‌رسد.

5. قابلیت یادگیری: رابط کاربر باید به گونه‌ای ساده باشد که کاربر بتواند به‌سرعت آن را فرا بگیرد و از آن استفاده کند.

6. مؤثر بودن: رابط کاربری باید دارای گزینه‌هایی باشد که بیشترین توجیه برای بودنش وجود داشته ‌باشد. یکی از بهترین توجیهات در وجود یا عدم يك گزینه، مؤثر بودن آن گزینه است. توانایی کاربر برای استفاده از پايگاه با سطح بالایی از تولید را مؤثر بودن آن رابط کاربر می‌توان دانست.

7. قابلیت در یاد ماندن: رابط کاربر باید به گونه‌‌ای باشد که کاربر بتواند پس از مدتی که از آن استفاده نمی‌کند، به‌سادگی شیوه استفاده از آن در خاطرش باشد.

خطاهای رایج در طراحی رابط کاربر

باتوجه به آنچه پیش‌تر گفته شد، در ادامه به چند نمونه از خطاهایی که در رابط کاربری پایگاه‌ها وجود دارد، اشاره می‌شود:

1. به‏ کار بردن قالب‏ ها: اين امر، باعث اشکال در چاپ صفحه و سردرگم شدن کاربر در کنترل صفحه می‏گردد.
2. تصاویر متحرک: سبب حواس‏پرتی و عدم تمرکز روی موضوعات اصلی دیگر و افزایش حجم صفحات و شلوغی آن‌ها می‏گردد.
3. صفحات بدون بازگشت: موجب عدم دسترسی به صفحه‏های قبلی می‏گردد.
4. صفحات طوماری یا لغزنده بزرگ: سبب می‏شود که کاربران صفحات را کامل تماشا نکنند و برخی مطالب از نگاه کاربر دور بیفتد.
5. ناسازگاری با مرورگرهای دیگر: در اين حالت، تماشای درست و کامل صفحه روی رایانه و مرورگرهای مختلف مشکل می‏گردد.
6. اطلاعات قدیمی در صفحه: این اطلاعات بدون کاربر بوده و سبب شلوغی رابط کاربر می‏شوند و اعتبار یک پایگاه را می‌کاهد.
7. رنگ‏ های غیر معمول برای پیوندها: نامأنوس بودن رنگ‏ها و ناآشنایی کاربر با آن، سبب حواس‌پرتی کاربر می‏شود.
8. زمان بارگذاری طولانی: اين امر به تلف شدن وقت کاربر و انصراف کاربر از مشاهده مجدد صفحه می‌انجامد. (یمین ‏فیروز، 1382، ص 167-168)

نتیجه

يكي از مهم‌ترین عوامل در رسیدن پایگاه‌ها به اهداف خود، طراحی رابط کاربری کارآمد و متناسب با محتوا و کاربر است که همسنگ خودِ محتوای عرضه‌شده، ارزشمند و با اهمیت است. برای رسیدن به این مقصود، مدیران پایگاه‌ها باید به ویژگی‏ها و نیازهای جامعه استفاده‏کننده، شناخت حوزه کاری و عناصر و ویژگی‏های مطرح در رابط کاربر توجه داشته باشند؛ در غیر این‏ صورت، پايگاه‌هایی طراحی می‏شود که کارآیی‏ لازم را برای برآورده ساختن نیازها و توقعات‏ کاربران نداشته و مورد توجه متخصصان  و كارشناسان اين حوزه نیز قرار نخواهد گرفت. از این رو، توصیه می‏شود که طراحان برنامه‌های رایانه‏ای، از جمله پايگاه‌هاي اينترنتي، ویژگی‏ها، نیازها و توقعات‏ گروه استفاده كننده را شناسایی کرده و ویژگی‏ها و عناصر رابط کاربر را با توجه به این یافته‏ها طراحی نمايند. این طراحان باید حوزه کاری‏ مورد نظر را شناسایی نموده و با استفاده از الگویی خاص، نقشه عملیاتی آن حوزه را رسم‏ و رابط کاربر را با توجه به آن طراحی کنند. همچنین، شناخت اهمیت و کارکرد عناصر و ویژگی‏هایی چون: صفحه نمایش اطلاعات، زبان، پیام‏های نرم‏افزار، امکانات کمک‏ و راهنمایی، سرعت پاسخگویی، قابلیت‏ استفاده، سادگی و کاربرپسند بودن، موقعیت‏‌نمایی، امکان تعامل مستقیم میان کاربر و پایگاه، و نيز ویژگی زیباشناختی، به طراحان‏ کمک می‏کند تا پايگاه‏هایی پدید آورند که‏ با کارآیی بالا مورد استقبال گسترده کاربران‏ قرار گیرد. دانش‌هايي مانند: جامعه‏شناسی، روان‏شناسی، کتابداری و اطلاع‏رسانی می‏تواند در طراحی محیط رابط موفق مورد استفاده قرار گیرد؛ زیرا این علوم سال‏ها است که موضوع انسان و شیوه تعامل‏ او را به منزله یکی از مسائل اساسی مورد توجه و مطالعه قرار داده‏اند. موفقیت طراحان‏ پایگاه‏های رایانه‏ای، در گرو استفاده‏ از دانش دیگر حوزه‏های بشری است. (رحمت‏الله فتاحی و محمد زره‏ساز، 1385، ص 267)

بر اساس آنچه در این نوشته گفته شد، وجود عناصری با کارکرد نامشخص و بی‌اثر در متن، از کاربردپذیری رابط کاربری می‌کاهد و در نتیجه، کاربر را از پایگاه می‌تاراند. از این رو، پایگاه‌های اسلامی برای جلب و جذب کاربران هدف خود مناسب است که به جای استفاده از فناوری‌های به‌ظاهر زيبا، اما کم‌تأثیر در رسیدن کاربر به هدف، بیش از پيش به اصول کاربردپذیری و کاربرپسند بودن رابط کاربر خود توجه کنند.

پی نوشت ها:

1. user interface.
2. jQuery.
3. Slideshow.
4. AJAKS.

5. به نشانی: http://www.rasekhoon.net/ تاریخ دسترسی: 1390/ 10/ 28.
6. به نشانی: http://www.tebyan.net/، تاریخ دسترسی: 1390/ 10/ 28.
7. به نشانی: http://hawzah.net/fa/default.html تاریخ دسترسی: 1390/ 10/ 28.

8. Useability.

 منابع:

1. Rob Kling and Margaret Elliott. (n.d.). Digital Library Design for Usability. Retrieved January 1, 2012, from http://www.csdl.tamu.edu/DL94/paper/kling.html

2. رحمت‏الله فتاحی و محمد زره‏ساز، (1385)، «ملاحظات اساسی در طراحی رابط کاربر نظام‏ های رایانه‎ای و پایگاه‏ های اطلاعاتی»، فصلنامه کتاب، ص 251-268.
3. یمین‏فیروز، م، (1382)، «ویژگی‌ها و عناصر تشکیل دهنده رابط کاربر در وب‌سایت‌ها»، فصلنامه کتاب، ص 159 ـ 168.