مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما در سال 1373 با الهام از سخنان گهربار رهبر فرزانه انقلاب و با هدف برقراری ارتباط تنگاتنگ میان دو بخش شناسایی و تبلیغ دین؛ یعنی حوزه های علوم اسلامی و رسانه، شکل گرفت. این مرکز برای بهره گیری از میراث گرانسنگ دینی که هماکنون چاره ساز نیازهای فرهنگی و داروی آماده برای دردهای عقیدتی، اخلاقی، اقتصادی و سیاسی جامعه اسلامی است، می کوشد تا فرآورده های فرهنگی را متناسب با شرایط زمانی و مکانی در اختیار اصحاب رسانه و برنامه سازان ارجمند قرار دهد.
این مرکز با توجه به رسالت خویش، همواره کوشیده است تا در تهیه، پردازش و ارائه آموزههای اسلامی برای برنامههای رسانه ملی، شیوه های مختلف را بیازماید. در این راستا، اهتمام به راهاندازی شبکه اطلاع-رسانی به عنوان یکی از ضرورتهای اجتنابناپذیر برای عرضه محتوای مورد نظر برنامهسازان رسانه ملی، یکی از اولویتهای کاری در سالهای اخیر بوده است. توجه به مطالعات کارشناسی، بررسیهای اولیه، جامعیت، کیفیت و در نظر گرفتن نیازهای مختلف جامعه و کاربران شبکه و نیز ضرورت توجه به الزامهای شکلی در پردازش آموزههای دینی در قالب رسانهای، زمانی طولانی را به خود اختصاص داد؛ تا اینکه سرانجام این پایگاه در حد استانداردهای پذیرفتهشده، در تاریخ 25/11/85 به طور رسمی به شبکه جهانی وب پیوست. مهمترین اهداف شکلگیری این شبکه اطلاعرسانی، عبارتاند از: راهاندازی و آسانسازی ارتباط دائمی مرکز با برنامهسازان، ایجاد امکان دسترسی سریع به تولیدات مرکز، امکان بهرهگیری از بانک اطلاعات کارشناسان و اندیشمندان علوم اسلامی، برقراری ارتباط دوسویه با مخاطبان، نیازسنجی جهت تولید محصولات و انتشارات مناسب، و نیز دسترسی مخاطبان غیرسازمانی به اطلاعات.
در این پایگاه که به صورت پورتالی پژوهشی، دینی و رسانهای آماده شده، متن کامل بیش از یک هزار جلد کتاب و نشریه مرکز، متن بیش از چهل هزار گزیده معارفی در قالبهای مختلف (روایت، شعر، داستان، ضرب المثل، لطایف، کلمات قصار، سیره و کتابشناسی)، اطلاعات بیش از 300 اندیشمند اسلامی، اطلاعات بیش از 1400 کارشناس در 35 تخصص علوم اسلامی و انسانی، افزون بر 380 عنوان ایده، طرح و فیلمنامه با موضوعهای دینی و دیگر محصولات پژوهشی، دینی و رسانهای ارائه گردیده است. از ویژگیهای منحصر به فرد این پایگاه، ارائه بستههای اطلاعاتی در مناسبتهای ملی و مذهبی و موضوعهای ویژه سال است که دسترسی مخاطبان را به آثار مرتبط آسان میکند. در ادامه، با قابلیتهای این پایگاه، بیشتر آشنا میشوید.
قابلیتهای پایگاه
1. نشریههای مرکز
در حال حاضر، تعداد 9 نشریه از مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما در پایگاه اطلاعرسانی مرکز عرضه شده است که عبارتاند از: اشارات: نشریه کاربردی در حوزه مناسبتها؛ گلبرگ: نشریه تخصصی در حوزه کودک، نوجوان و جوان؛ طوبی: نشریه تخصصی در حوزه زن و خانواده؛ سیاحت غرب: نقد تفکر نظام سرمایهداری در حوزههای راهبردی ارتباطات، رسانه، خانواده، دین و اخلاق با بهرهگیری از قلم و بیان اندیشمندان غربی؛ دین و رسانه (رواق هنر و اندیشه سابق): مطالعات بنیادین و کاربردی هنر با گرایش دین، رسانه و فلسفه؛ بازتاب اندیشه: نشریه تخصصی در حوزه مطالعات راهبردی رسانه؛ قاصدک: تأمین محتوای برنامههای کودک و نوجوان با رویکرد موضوعی و مناسبتی؛ گنجـینـه: گاهـنامه برگـزیده متـون کهــن فارسـی در موضوعهای گوناگون؛ و ارمغان: گاهنامه مرتبط با موضوع و مناسبتهای ویژه.
آخرین شماره هر یک از نشریههای مرکز، در صفحه اول پایگاه و در بخش ویژه نشریهها معرفی شدهاند. در این بخش، لوگوی نشریات نمایش داده شده که با کلیک کاربر روی هر یک از نشریات، عنوان، طرح روی جلد و چکیده آخرین شماره آن نشریه، به کاربر نمایش داده میشود.
2. کتابهای مرکز
در این بخش، عناوین تعدادی از آخرین منشورات مرکز (به همراه طرح جلد و چکیده آن) در صفحه اول پایگاه نمایش داده میشود که کاربر با کلیک روی عنوان هر یک، با ارجاع به بخش کتاب زیردامنه اداره کل پژوهش، به همراه بایگانی کتابهای مرکز، متن کامل کتاب مورد نظر را به همراه طرح جلد، شناسنامه و چکیده کتاب مشاهده میکند. همچنین در منوی اصلی پایگاه، لینکی با عنوان «کتاب» قرار داده شده که کاربر را به بخش کتاب زیردامنه پژوهش ارجاع میدهد و بایگانی کاملی از کتابهای مرکز (حدود 500 کتاب) به نمایش درمیآید. پس از انتخاب هر کتاب نیز متن کامل آن به همراه طرح جلد، شناسنامه و چکیده کتاب، در اختیار وی قرار میگیرد.
کتابهای مناسـبتی مرکز، ذیل هر مناسبت نمایش داده میشود. در واقع، پس از ورود هر کتاب در بخش مدیریت پایگاه، مناسـبت آن هم معین میشود. در این صـورت، آن کتاب علاوه بر نمایش در زیردامنه مربوط، به صورت خودکار، در مناسبت یا مناسبتهای تعیینشده در اختیار کاربر قرار میگیرد.
3. اندیشمندان اسلامی
معرفی اندیشمندان اسلامی معاصر در قالب ارائه: مشخصات فردی، خلاصه زندگی، تحصیلات و فعالیتهای حوزوی و دانشگاهی، آثار، مسئولیتها، آثار مرتبط با ایشان، از نگاه دیگران و گالری عکس و فیلم در پایگاه قرارداده شده است که کاربر میتواند با کلیک روی نام یک اندیشمند یا با جستجو در زیردامنه اندیشمندان مرکز، صفحه معرفی اندیشمند را مشاهده کند.
همچنین با کلیک روی منوی اندیشمندان اسلامی، یا با کلیک بر عنوان «همه موارد» در بخش اندیشمندان در صفحه اصلی یا با مراجعه مستقیم به زیردامنه اندیشمندان، به صفحه اول زیردامنه یادشده مراجعه میکند که در آن، افزون بر معرفی بانک اندیشمندان، فهرستی از اندیشمندان به همراه قابلیت جستجو در بانک وجود دارد. کاربر با انتخاب یک اندیشمند، به صفحه مخصوص آن اندیشمند ارجاع داده میشود و اطلاعات مربوط به اندیشمند برای او به نمایش درمیآید.
4. کارشناسان علوم اسلامی و انسانی
معرفی کارشناسان علوم اسلامی و انسانی قابل استفاده در رسانه ملی به مدیران و برنامهسازان رسانه، از دیگر بخشهای پایگاه اطلاعرسانی مرکز است. در این قسمت، افزون بر معرفی بانک کارشناسان، فهرستی از کارشناسان در تخصصهای مختلف علوم اسلامی و انسانی، با قابلیت جستجو در بانک وجود دارد.
5. فیلمنامه
در این بخش، فهرستی از «ایدهها»، «طرحها» و «فیلمنامهها»ی مرکز به همراه اطلاعات آن در این زیردامنه قرارداده شده است. جستجوی لفظی در متون نیز در این زیردامنه امکانپذیر است. همچنین بخشی برای «ثبت فیلمنامه»، «فروش فیلمنامه» و «معرفی فیلمنامه» در اختیار کاربر قرار دارد.
6. تولیدات تلویزیونی
معرفی تولیدات مرکز (کلیپ، تولیدات الگویی، مستند، کارشناسی و...)، از دیگر بخشهای پایگاه است که از جمله قسمتهای دیدنی پایگاه به شمار میرود.
7. فهرستهای پژوهشی
فهرستی از پژوهشهای مرکز به همراه مشخصات آنها در چهار نوع: «طرحهای آماده واگذاری»، «پژوهشهای در حال انجام»، «پژوهشهای در دست چاپ» و «پژوهشهای چاپ شده» برای اطلاع کاربر از آخرین وضعیت پژوهشهای مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، در این قسمت قابل دسترسی است.
8. مقاله
متن کامل مقالههای پژوهشی مرکز در بخش «مقاله» قرار داده شده است.
9. گزیدههای معارفی
بیش از 40,000 گزیده معارفی در قالبهای مختلف: روایت، شعر، داستان، ضربالمثل، لطایف، کلمات قصار، سیره و کتابشـناسی، در این پایگاه ارائه شده است.
10. بخش ویژه موضوع سال
در این بخش، متن کامل آثار مرکز ویژه سالهای: «همت مضاعف، کارمضاعف»؛ «اصلاح الگوی مصرف»؛ «نوآوری و شکوفایی»؛ «اتحادملی و انسجام اسلامی» و «پیامبراعظم(ص)» به همراه اخبار ویژه موضوع سال و بیانات مقام معظم رهبری در پیام نوروزی هر سال و نیز بیانات معظمله در اجتماع حرم رضوی آن سال، گنجانده داده شده است.
11. مناسبتها
کاربر در این قسمت میتواند به صفحه ویژه مناسبت منتقل شود که در آن، فهرستی از کتابها، ویژهنامهها، نشریهها و مقـالههای مرتبط با آن مناسبت وجود دارد. افزون بر مناسبتهای پیش رو، بخشی نیز با نام «مناسبتها و آثار مرتبط با آنها» در صفحه اصلی پایگاه وجود دارد که فهرست مناسبتهای روز، هفته و ماه در آن نمایش داده میشود.