معرفی کتاب "فقه فناوری های نوین - بخش اوّل: فقه فضای مجازی؛ دفتر اوّل: فقه حریم خصوصی" نوشته دکتر حمید شهریاری

پنج شنبه, 30 خرداد 1398 ساعت 11:52
    نویسنده: دکتر حمید شهریاری
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

 معرفی کتاب

کتاب «فقه حریم خصوصی»، دفتر نخست از دوره «فقه فنّاوری‌های نوین ـ بخش اوّل: فقه فضای مجازی» است و در واقع، محصول درس‌های آیت الله حمید شهریاری است که تحت عنوان «فقه فنّاوری‌های نوین» به صورت هفتگی در سالن اجتماعات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار می‌شود. اثر حاضر، طیّ چهار فصل به طرح مباحثی درباره فقه حریم خصوصی پرداخته است.

فصل اوّل به پیشینه فقهی بحث از حریم خصوصی اختصاص دارد. وجوب اجازه افراد بالغ برای ورود بر والدین، نفی دیه و قصاص از مطّلعین، جواز زجر محارم و حرمت تجسّس، از مباحث ارائه‌شده در این فصل می‌باشد.

فصل دوم به بیان تعریف لغوی و اصطلاح های حریم خصوصی اختصاص یافته و به طور مستدلّ نیز تعاریف مختلف، نقد و بررسی شده است و در پایان نیز نگارنده به ارائه تعریف مختار خود مبادرت ورزیده و آن را طیّ چهار حوزه: هویتی، مکانی، ارتباطاتی و افعالی تحلیل نموده است.

فصل سوم، بیانگر احکام حریم خصوصی با توجّه به آیات قرآن است. در این بخش از کتاب، آیه تجسّس، آیه اذن دخول و آیه اذن دخولِ بالغان بررسی شده است.

نویسنده در فصل چهارم، احکام حریم خصوصی از منظر روایات اسلامی را مورد بحث و بررسی قرار داده است و مباحث خود را طی نه دسته روایات ارائه کرده است که عبارت‌اند از: وجوب استیذان برای ورود؛ حرمت تتبّع عورات؛ حرمت تتبّع لغزش‌ها؛ حرمت افشاء اسرار؛ حرمت تجسّس؛ نهی از سرک کشیدن بر منزل دیگران؛ نفی دیه از کسی که به منزل دیگری سرک می‌کشد یا جواز کور کردن او؛ حرمت هتک ستر؛ روایات تنزیل نگاه.

کتاب حاضر، نگارشی فقهی با عنوان فقه فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات است. این عنوان، خود موضوعات گسترده‌ای را شامل می‌شود که از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  1. موضوع‌شناسی و احکام حریم خصوصی؛
  2. ارکان امنیت و موضوعات و احکام امنیت اطّلاعات و ارتباطات؛
  3. قلمرو مالکیت فکری و احکام آن، شامل: حقّ تألیف یا حقّ انحصاری اثر، حقّ انحصاری اختراع، علائم و اسرار تجاری، حقوق هویت شخصی؛
  4. احکام فقهی صله رحم و دوست‌یابی با توجّه به ابزارهای ارتباطاتی نوین؛
  5. بررسی موضوعات و احکام گمنامی و ناشناسی و هویت مجازی؛
  6. احکام آزادی نشر اطّلاعات، پالایش محتوا و سانسور اطّلاعات؛
  7. هرزه‌نگاری اینترنتی، با توجّه به نظر اسلام در باب کرامت و عفّت و احکام نظر در فقه اسلامی؛
  8. احکام ماهواره در فقه اسلامی؛
  9. جرایم رایانه‌ای از دیدگاه فقه اسلامی.

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: دوشنبه, 27 خرداد 1398
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 79
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 66
بازدید 9642 بار
شما اينجا هستيد:خانه سایر مقالات فصلنامه شماره 66 (بهار 1398) معرفی کتاب "فقه فناوری های نوین - بخش اوّل: فقه فضای مجازی؛ دفتر اوّل: فقه حریم خصوصی" نوشته دکتر حمید شهریاری