اما دین مبین اسلام برای خانواده اهمیت محوری قائل است. زنان و مردان هر یک در سیستم اجتماعی، دینی و تربیتی خانواده، وظیفه و نقشی کلیدی برعهده دارند. نقش مهم زن مسلمان در خانواده، تدبیر امور داخلی خانواده و نظارت مسئولانه برای ایجاد کانونی پرمهر است.
همچنین ارتباط بین اعضای خانواده، مهم و در سطح اجتماعی تأثیرگذار است. امروزه شاهدیم که صاحب‌نظران غربی از فروپاشی نهاد خانواده و روند رو به رشد خانواده‌های تک‌والدی، احساس خطر می‌کنند و در صدد یافتن راه‌حل‌هایی مناسب برای کاستن از پیامدهای این مسأله هستند.
با توجه به اینکه خانواده از نهادهای پایدار جامعه به‌شمار می‌رود، ضرورت ترویج اصول حاکم بر نظام خانواده از منظر اسلام و قرآن کریم و همچنین نقش اعتقادات و باورهای دینی در استحکام نظام خانواده، انکارناپذیر است. در این میان، طراحی و تولید نرمافزارهایی با موضوع «زن و خانواده» شیوه‌ای است که از آن می‌توان برای ترویج فرهنگ اسلامی و قرآنی در نظام خانواده و در جهت آگاهی بخشیدن به والدین و فرزندان نسبت به وظایف و حقوق آنان بهره گرفت.
هدف از این نوشتار، معرفی نرمافزارهایی است که به موضوعات «زن و خانواده» پرداخته‌اند که به چند نمونه از این نوع نرم‌افزارها اشاره می‌کنیم.
«حجاب، عفاف و لباس در قرآن»
نرم‌افزار حجاب، عفاف و لباس در قرآن کریم به مناسبت ٢١ تیر روز عفاف و حجاب، توسط مؤسسه فرهنگی اقلیم نور منتشر شد.
این نرم‌افزار که شامل سه سخنرانی از خانم میرخانی (عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و تقریب مذاهب) در مورد موضوعات ذیل است:
میزان دخالت حکومت در امر حجاب و نظارت بر آن، برهنگی اولین طرح شیطان برای دور کردن انسان از خداوند، مراتب عفاف، رنگ و جنس لباس بنا به موقعیت‌های متفاوت در قرآن، رابطه لباس با شخصیت و موقعیت افراد در قرآن.
«حرف ربط، جای خط فاصله»
برترین نرم‌افزار کشور در بخش فرهنگ عمومی با موضوع خانواده، توسط مؤسسه خدمات مشاوره‌ای جوانان و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی تهیه و وارد بازار شده است. (1)
این نرم‌افزار برای عامه دختران به‌ویژه دختران 14 تا 18 ساله تولید شده است و ساختار اصلی محتوایی آن درباره شیوه صحیح ارتباط دختران با پدر و مادر، دوستان و پسران است.
«نقش زنان در دفاع مقدس»
نرم‌افزار چند رسانه‌ای «نقش زنان در دفاع مقدس» تولید سازمان بسیج جامعه زنان با معرفی بیش از هزار عنوان کتاب درباره نقش زنان در دوران جنگ تحمیلی تهیه شده است.
این برنامه شامل: مستندات صوتی و تصویری از ابعاد حضور زنان در 8 سال دفاع مقدس و در زمینه‌های امدادرسانی، خبرنگاری، مبارزه با منافقان، ایجاد فضای معنوی در میان رزمندگان و پاسداشت مقام شهیدان است.
همچنین مصاحبه با برخی از زنان فعال در جنگ تحمیلی همراه بیان خاطراتشان، معرفی بیش از هزار عنوان کتاب و نمایشنامه دفاع مقدس درباره نقش زنان در دوران دفاع مقدس و گزیده اخبار مطبوعات داخلی و خارجی از حضور زنان در جبهه‌های نبرد، از دیگر امکانات این نرم‌افزار چند رسانه‌ای است.
«نسیم بهشت»
«نسیم بهشت» را می‌توان یکی از بهترین نرم‌افزارهای انتخاب نام به همراه دانستنی‌های خانواه و کودک دانست که توسط مؤسسه فرهنگی ـ هنری یاسین تهیه شده است.
این برنامه جزء سلسله نرم‌افزارهای گروه خانواده مؤسسه یاسین می‌باشد که برای آشنایی بیشتر خانواده‌ها با فرهنگ معارف اهل بیت (علیهم السلام) تولید شده است. مجموعه نرم‌افزار «مبلغ خانواده»، در جشنواره دوم رسانه‌های دیجیتال به عنوان بهترین نرم‌افزار در موضوع خانواده شناخته شد.
این برنامه با موضوع مادر، کودک و انتخاب نام است که با هدف انتخاب نام مناسب برای فرزندان تولید شده است. (2)
برای تولید این نرم‌افزار بعد از تحقیق و پژوهش جامع در مورد نامگذاری و ارتباط با سازمان ثبت احوال کشور بیش از 11 هزار نام را در سه بخش: اسامی دختران، پسران و اسم‌های مشترک با گویش‌ها و لهجه‌های مختلف ارائه داده و به منظور فرهنگ‌سازی برای استفاده از نام‌های مذهبی، تعدادی از اسامی مذهبی را با عنوان اسامی زیبا انتخاب و شرح و توضیح داده است.
دانستنی‌های خانواده شامل: نکات طبی بهداشتی و مذهبی در دوران قبل، حین و بعد از بارداری، گویش صحیح تمام نام‌ها به زبان‌های مختلف از جمله: فارسی، ترکی، ارمنی و عربی از جمله امکانات نرم‌افزار نسیم بهشت می‌باشد و دسته بندی نام‌ها در فهرست‌های گوناگون همچون: پیامبران، دانشمندان و شهدا، مجموعه مقالات مرتبط با نام مانند: آداب ولادت، تاریخچه و آثار نامگذاری، قانون نامگذاری در ایران، آشنایی با حروف ابجد و بانک جامع اطلاعاتی پزشکان زنان و زایمان را می‌توان از محتویات جنبی این نرم‌افزار برشمرد.
همچنین محاسبه دقیق سن بلوغ، تبدیل تاریخ، امکان یادداشت‌نویسی، تهیه آلبوم تصاویر کودک و ثبت خاطرات شخصی از دوران کودکی به‌صورت متنی، تصویر و صوت و قطعات فیلم از سنت نامگذاری، خواندن اذان و اقامه در گوش نوزاد و ذکر داستان تولد حضرت مهدی(عج)، از دیگر امکانات این برنامه است.
«کتاب الکترونیکی زنان شهیده»
در این لوح فشرده کتاب‌های الکترونیکی«زنان آسمانی» که شامل 10 جلد کتاب با موضوع زندگی و خاطرات زنان شهیده می‌باشد و در هر جلد آن به زندگی و خاطرات یکی از زنان شهیده پرداخته شده، در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران قرار می‌گیرد.
این نرم‌افزار که به همت نشر شاهد تولید و به بازار عرضه شده، تمامی متون را با قابلیت جستجو، چاپ و علامت گذاری در اختیار کاربران قرار داده است. گفتنی است که نشر الکترونیکی شاهد، برگزیده 3 دوره جشنواره بین المللی رسانه‌های دیجیتال کشور است.
نرم‌افزار «ریحانه»
نرم‌افزار «ریحانه» توسط دفتر مطالعات و تحقیقات زنان وابسته به مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران تهیه و در پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مطالعات و تحقیقات زنان بارگذاری شده است. این نرم‌افزار قبلاً روی لوح فشرده نیز عرضه شده بود.
در این برنامه،14 هزار آیه و روایت از منابع شیعی درباره زن و خانواده با امکان جستجوی موضوعی قابل دسترسی است.
«ریاحین الشریعه»
نرم‌افزار چند رسانه‌ای ریاحین الشریعه ویژه بانوان توسط مؤسسه نرم‌افزاری گنجینه معرفت تولید و عرضه گردیده است.
این برنامه که روی یک لوح فشرده و به زبان فارسی تولید شده است، شامل سرگذشت کامل زنان برجسته جهان تشیع، مشتمل بر متن کامل 5 جلدی کتاب مرجع «ریاحین الشریعه» شیخ ذبیح الله محلاتی است.
140 ساعت سخنرانی فرهیختگان در مورد: مسائل مربوط به حقوق زنان، اهمیت خانواده، رابطه زن و مرد، ازدواج و آداب همسرداری، اخلاق خانواده، مشکلات جوانان، تعدد زوجات، بخش‌های دیگر این نرم‌افزار را تشکیل می‌دهد.
این نرم‌افزار دارای قسمت‌های متنوع دیگری از جمله قطعات فیلم و تصاویر زیبای گرافیکی می‌باشد.
«خانواده (1 و 2)»
«خانواده» نرم‌افزاری با موضوع زن و خانواده است که توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری حکمت تهیه و به صورت چند رسانه‌ای عرضه شده است.
این نرم‌افزار شامل بخش‌هایی از کتاب‌های گوناگون روان‌شناسی و تربیتی است که به‌صورت موضوعی در مورد مسائل خانواده تهیه شده است. تحلیل مباحث خانواده از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه به‌صورت موضوعی و قسمت‌های جنبی مانند اشعار سهراب سپهری، از دیگر امکانات این برنامه است.
نرم‌افزارهای مخصوص موبایل (3)
1. کتاب موبایل «همسران واقعی»، دارای ۱۲۰ مقاله برای راهنمایی زوجین وجوانان مجرد است. این کتاب دارای چند بخش مهم است: ۱. جوان وازدواج؛ ۲. عشاق موفق شامل آنان که می‌خواهند زندگی زیبایی داشته باشند و یا زندگی را از بن‌بست بیرون بیاورند. این کتاب در پایگاه تبیان به‌صورت رایگان عرضه می‌شود. فهرست درختی، جستجو، حل اختلاف بین زوجین، انتخاب همسر، راه‌های ایجاد عشق بین زوجین.
2. «دانستنی‌های حجاب» کتاب مفید و کاربردی در زمینه حجاب است که به موضوعات متنوعی در زمینه حجاب پرداخته است، مانند: حجاب در قرآن، حجاب در روایات، نگاه به نامحرم، رابطه زن و مرد از دیدگاه روایت، عذاب زنان بد کردار، تفسیر آیات حجاب، فلسفه پوشش در اسلام، واژه حجاب، سیمای حقیقی مسأله حجاب، حجاب شرعی، پوشش بانوان در برابر مردان محرم، حجاب از دیدگاه فقهای متأخر، انواع لباس‌های زینتی، نگاهی کوتاه به تاریخچه حجاب، جنبه روانی حجاب، حدود پوشش زن در اسلام، داستان‌های حجاب و انواع بدحجاب‌ها.
در این نرم‌افزار موبایلی به نکات کلیدی دیگری در زمینه حجاب اشاره شده است. این برنامه یک کتاب الکترونیکی است که تحت فرمت جاوا تهیه شده و در بیشتر گوشی‌های موبایل قابل اجرا است.
3. یکی از نرمافزارهایی که به‌طور حتم مورد استفاده خانواده‌های محترم قرار می‌گیرد، نرم‌افزار تحت جاوای موبایل «حقوق خانواده» است که قابل نصب بر روی همه گوشی‌های موبایل است.
سخن آخر
با توجه به شدت یافتن ارتباطات و شیوع از خودبیگانگی در میان بعضی از جوانان و نیز قدرت تبلیغات و تهاجم فرهنگی و فکری غرب، خصوصاً نظام‌های حقوقی معاصر و مکتب‌های به ظاهر مدافع حقوق زن و فمینیسم، مسأله دگرگونی خانواده را می‌توان یکی از دغدغه‌های اصلی جامعه اسلامی به‌شمار آورد و با توجه به اهمیت خانواده در اسلام و نقش آنها در تربیت سالم فرزندان، مسئولان فرهنگی کشور خاصه موسسات فرهنگی ـ تحقیقی را به این نتیجه می‌رساند که باید نقش فعال‌تری در زمینه مبارزه در این جنگ نرم نشان دهند و با تولید نرم‌افزارهای اخلاقی و تربیتی، مانع از فروپاشی خانواده‌ها شوند.
البته در این زمینه کارهای مفید و مؤثری انجام شده، به خصوص نرمافزارهایی که مرتبط با شخصیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) تهیه شده و به موضوعاتی مانند: حجاب، عفاف، تربیت فرزندان و همسرداری در کلام آن حضرت نیز اشاره دارد (4) اما با توجه به اهمیت موضوع هنوز هم جای کار هست و تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد که امید است با تلاش و دقت دست‌اندرکاران به این مهم نایل آییم. در این زمینه مناسب است تا نرم‌افزارهای اختصاصی در زمینه‌های حقوق خانواده، روابط بین همسران، روابط بین فرزندان و والدین، تربیت کودک، مسائل روان‌شناسی، ازدواج در اسلام و آداب همسرداری، نگاه اسلام به خانواده و زنان تولید و وارد بازار شود تا کمبودهایی که در این زمینه‌ها احساس می‌شود، برطرف شود.
پی نوشت ها:
منابع: