ظهور انقلاب اسلامي ایران، نشأت گرفته از مكتب انسان‌ساز و كفرستيز امامان معصوم (ع)، كه هيچ‌گونه ظلم و تظلّم را بر نمي‌تابد، معادلات جهاني را به هم ريخت و موجب شد تا روزنه اي از اميد بردل مسلمانان رنجدیده گشوده شود. به دنبال اين رويداد مهم و تأثيرگذار، غرب نيز بی‌تفاوت ننشست تا این انقلاب آرمآن‌ها و دستاوردهايش را به جهانيان صادر كند. دنياي كفر دست به كار شد و حربه‌هايي چون جنگ و تحريم را پيش گرفت و چون آن را بي‌تأثير ديد، عاقبت روش فرهنگي را براي نابود كردن بنياد اعتقادي فرزندان پاك شيعه در داخل و در عرصه بين‌الملل و مخدوش كردن چهره شيعه و اصول اعتقادي آن دنبال کرد. قدرت و تواني كه شيعه در به خطر انداختن تفكر دنياگراي غرب و به حركت در آوردن توده‌هاي مستضعف مسلمانان داشته و دارد، آن‌ها را به وحشت افكند و با تمام توان تلاش كردند تا با گرفتن نقطه ضعف‌هايي از رفتار شيعيان(1) ، چهره‌اي زشت و منفور از شیعیان به جهانيان بنمايانند.
متأسفانه در این میان، كساني بوده و هستند كه اعتقادي به استفاده از ابزار فناوري جدید همچون اینترنت براي رسانيدن صدايشان به گوش جهانيان ندارند و فقط روش‌هاي سنتي را قبول دارند. جالب خواهد بود اگر به جریانی که شهید مطهری در كتاب اسلام و مقتضيات زمان نقل کرده است، اشاره‌ای داشته باشیم: «زمانی که همين بلندگو پيدا شد، بعضي‌ها چه داد و فريادي راه انداختند! آقاي فلسفي تعريف مي‌کردند، اولين نفري که در ميان وعاظ با بلندگو صحبت کرد، من بودم. نمي‌دانيد چه بازي اي سر من درآوردند.گفتند مجلس معظمي بود و در آن‌جا بلندگو گذاشته بودند. قبل از من، واعظي رفت صحبت بکند، گفت اين بوق شيطان را برداريد. برداشتند وآن واعظ در اثر کثرت جمعيت نتوانست مطلب را به همه مردم بفهماند؛ من رفتم روي منبر. تا نشستم گفتم بوق شيطان را بياوريد. ببينيد جمود چقدر؟ اين‌ها آبروي دين را مي‌بَرَد. کي گفته بلندگو بوق شيطان‌است؟» (2)
بي‌توجهي به اقتضائات و روش‌هاي نوپيداي‌تحقيقي، تعليمي و تبليغي و ابزارهاي جديد ارتباطي و اطلاع‌رساني و تكيه بيش از حد به روش‌ها و سبک‌هاي معهود و تکراري، که بُرد کارِ پيام‌رساني ديني را کاهش مي‌دهد و باب استفاده از نوآوري‌هاي مشروع و مؤ‌ثر را مي‌بندد، موجب مي‌شود تا نتوانيم آن‌گونه كه شايسته و بايسته است سخنمان را به گوش ديگر ملل برسانيم و در پي اين غفلت، غرب و در رأس آن صهيونيزم از اين فضا به نفع خودش بهره‌برداري خواهد كرد.
در این مقاله، مي‌كوشيم تا پایگاه‌های شیعی که به زبان انگلیسی منابعی را در اختیار کاربران قرار می دهند، معرفی نموده و آن‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم؛ اما هنگام بررسی پایگاه‌ها، نکاتی به ذهن متبادر شد که شایسته دیدم قبل از معرفی پایگاه‌ها این موارد را بیان کنم. بی‌شک، نکات دیگری نیز به ذهن شما خواننده عزیز خواهد رسید که امیدواریم تضارب اندیشه‌ها به بارور شدن خلاقیت و رشد شکوفایی مکتب تشیع و تبلیغ مناسب آن در عرصه جهانی منجر شود.
نقد و بررسی
1. برای این‌که بتوانیم پایگاه‌های غنی شیعی به زبان انگلیسی داشته باشیم، بايد از عالمانی آگاه به این زبان برخوردار باشیم. يکي از ضعف‌هاي عمده محققان ما، عدم آشنايي کافي با زبان انگليسي و اينترنت است. در کنار اين دو ویژگی، آشنايي با عقايد کساني که مخاطب ما هستند نيز اهميت بسياري دارد. این گونه می‌توان بیان کرد که معارف ما نقش مبدأ و مردمان ديگر سرزمين‌ها نقش مقصد را دارد و ابزار مورد نياز چون ابزار و وسيله‌هایي هستند که شما را در رسيدن به هدف و مقصودتان ياري مي‌رسانند. چنانچه هر يک از اين مقدمات ناقص باشد، شما نيز در نيل به مقصدتان با دشواري‌هاي فراواني روبه‌رو خواهيد بود.
اگرچه محققاني وجود دارند که تا حد قابل قبولي با زبان انگليسي آشنا هستند، با این وجود، تعداد كساني كه با همه جوانب زبان انگليسي از جمله نوشتن به اين زبان، آشنا هستند، بسيار اندك ومعدود می باشد. توانايي نگاشتن به زبان انگليسي، آن‌گونه که نوشته‌ها از استحکام خوبي برخوردار باشد، از جمله ضعف‌هايي است که نمي‌توان به‌سادگی از آن چشم پوشید. ما نيازمند محققانِ اهل قلمی هستیم كه مخاطبشان را خوب بشناسند و در تأمين منابع لازم براي انگليسي زبانان بكوشند.
2. کتاب‌ها، مقالات و يا زندگي‌نامه‌ها که از زبان‌هايي چون عربي و فارسي، به زبان انگليسي ترجمه مي‌شوند، بايد از فخامت و صلابت کامل برخوردار باشند. همچنين اين نکته نيز بايد مورد توجه قرار گيرد که آیا يک کاربر غربي که هيچ آشنايي با تشيع و معارف آن ندارد، توان خواندن و درک اين مفاهيم سنگين را خواهد داشت؟ و يا نبايد تعریفي از واژه‌ها و اصطلاحات ارائه دارد و براي هر واژه دشوار لينکي به دائره‌المعارف و يا دانشنامه اينترنتي جامع شيعه فراهم آورد، که تعريفي مختصر و جامع و مانع براي کاربر و استفاده کننده از اين منابع فراهم نمايد؟(3) در حال حاضر، پایگاهی که به زبان ساده و رسا، مفاهیم و اصطلاحات شیعه و حتی اسلام را معرفی کرده باشد، وجود ندارد.
3. بخش انگليسي پایگاه‌هاي شيعي بايد از نظر محتوا و موضوعاتي که مطرح مي‌شوند، با آنچه براي کاربران فارسي‌زبان و يا عربي‌زبان مطرح مي‌شود، تفاوت‌هايي داشته باشد؛ به عبارت ديگر، هميشه اين گونه نيست که مشغله فکري مردم مغرب‌زمين که به‌شدت تحت تأثير غوغاي رسانه‌اي صهيونيزم عليه‌اسلام و تشيع مي باشند، با مردم مسلمان که در بستر اسلام رشد مي کنند، يکسان باشد. حتي گاهي ناچار خواهيم بود مباحث ابتدایی و آشنایی با اسلام و یا مباحث اسلام و مسیحیت را مطرح کنيم. رسانه‌هاي غربي به‌شدت روي مسائلي چون: قمه‌زني، عزاداري و يا شهادت‌طلبي حساس هستند که باید براي خنثا کردن اين فضاي مسموم و سوء برداشت‌هاي موجود، اقدامات جدي آن‌جام داد.
4. بخش انگليسي پایگاه‌هاي شيعي و حتي اسلامي بايد از نظر طراحي، گرافيک و ارائه مطالب، بسيار چشمگير باشد؛ به گونه‌اي که کاربران انگليسي‌زبان که با پایگاه‌هاي بسيار جذاب و پر مخاطب روبه‌رو هستند، هنگام مواجهه با پایگاه‌هاي شيعي به‌سرعت از آن خارج نشوند. بايد با طراحي زيباي پایگاه‌ها مخاطبان و کاربران را تشويق به حضور بيشتر و استفاده از منابع غني آن نمود. غناي مطالب در کنار آراستگي و زيبايي، در جذب مخاطب تأثير فراواني دارند.
5. توليد اطلاعات براي بخش انگليسي پایگاه‌هاي شيعي اهميت فوق العاده زيادي دارد. نبايد به محض ورود يک اثر در اينترنت بقيه پایگاه‌ها، بدون اين‌که حضور جدي در توليد اطلاعات و منابع شيعي داشته باشند، از آن اطلاعات تغذيه نمايند. چنانچه این پایگاه‌ها، به طور جدی به تولید اطلاعات اهمیت دهند، به‌سرعت شاهد منابع جدیدتر و مفیدتر در اینترنت خواهیم بود.
6. ايجاد پایگاه‌هاي تخصصي منابع شيعي به زبان انگليسي را نبايد از نظر دور داشت. بجا است که اين سؤال مطرح شود که چرا شناخت غرب از فلسفه و کلام اسلامي و يا به عبارتي علوم عقلي اسلام فقط به شناخت آثار شخصيت ابو علي سينا و ابن رشد(4) محدود شده است و آگاهي خوب و کاملي از فلسفه اسلامي از حکمت صدرایی گرفته تا فلسفه علامه طباطبايي، که در کانون تشيع رشد کرد، ندارند. دنياي سرگردان غرب سرخورده از ايسم‌ها و مكاتب ماترياليستي، دست به دامان عرفان بودايي و يا آیین تائویسم(5) مي‌شود و حال آن‌که آب حيات، در سرچشمه ناب تشيع مي باشد که ابري از ابهام و سوء برداشت تبليغاتي غرب، آن را در برگرفته است. بهتر است كه پایگاه‌هاي تخصصي در زمينه: عرفان، فلسفه، کلام و منطق ايجاد شود تا مراجعه کنندگان انگليسي‌زبان، نه از راه شريعت و احكام، بلکه از راه مباني عقلي با اسلام و تشيع آشنا شوند. (6)
7. وجود يک پایگاه غني شيعي به زبان انگليسي، به همراه امکانات پژوهشي براي کاربران خارجي داراي اهميت ويژه‌اي است. در جهان اينترنت پایگاه‌هايي ظهور کرده‌اند که منبع غني‌اي از اطلاعات را در خود جا داده‌اند که از آن جمله مي توان به پایگاه‌هاي کوئستیا، جي استور و آکسفورد اشاره کرد که روزبه‌روز اين گونه پایگاه‌ها و امکانات آن‌ها افزوده مي شود. اين پایگاه‌ها علاوه بر مطالب غني، براي تسهيل در امر پژوهش و دسترسي آسان به منابع، امکانات پژوهشي چون جستجوي ساده و پيشرفته، دسته‌بندي مناسب مطالب و از همه مهم‌تر امکان داشتن صفحه شخصي براي همه کاربرانِ عضو را فراهم آورده است. بجا است كه از چنين طرحي در پایگاه‌هاي غني شيعي استفاده نمود.
8. يکي از راه‌هاي در اختيار قرار دادن منابع شيعي، ايجاد پایگاه‌هاي شيعي و توليد و عرضه اطلاعات در اين پایگاه‌ها است. اما راه ديگر، حضور جدي در پایگاه‌هاي انگليسي مانند ويکيپديا است که در آن‌ها فضاي آزاد ورود اطلاعات براي همه کاربران فراهم آورده است. بي‌توجهي به اين نکته موجب شده است تا افراد مغرض با جهت‌گيري‌هاي منفي اقدام به نوشتن مقاله عليه تشيع نمايند. اهميت اين مطلب وقتي بیشتر نمايان مي شود که بدانيم گوگل، پایگاه دائره‌المعارف ويکيپديا را به عنوان بانک اطلاعاتي خود انتخاب کرده است و طبيعتاً در هنگام جستجو در گوگل، واژگان مورد جستجو در گوگل، چنانچه در ويکيپديا موجود باشند، در چيدمان صفحه نتايج گوگل در اولويت قرار دارند.
9. يک نکته ظريف که بسيار بايد به آن توجه داشت اين است که داشتن پایگاه غني، يک مسأله است و هدايت کاربران به سوي پایگاه‌هاي مفيد شيعي، مسأله ديگري مي باشد. بيشتر کاربران پایگاه‌های دینی از طریق جستجو به این گونه پایگاه‌ها منتقل می‌شوند و معمول جستجوهايي که در دنياي اينترنت صورت مي‌گيرد، از طريق موتور جستجویِ گوگل صورت مي‌گيرد که به‌سرعت رقبایش را از ميدان به در مي کند. با اين اوصاف، بحث چيدمان يافته‌ها در گوگل، تبديل به بحث داغ شده و پایگاه‌ها تلاش مي کنند تا رتبه و يا به عبارت ديگر رنکينگ پایگاهشان را در صفحه نتايج گوگل افزايش دهند تا کاربران در همان صفحه نخست نتایج پایگاهشان را پیدا و به سوي پایگاه‌هاي آن‌ها متمايل شوند و از این راه تعداد خوانندگان و مراجعه کنندگان پایگاه‌هايشان را افزايش يابد. بي‌توجهي به اين موضوع موجب مي شود تا کاربران در نتایج نخست جستجو با چيدمان صفحاتي که به‌شدت تحت تأثير فضاي رسانه‌اي غرب و تبليغات مسموم عليه مکتب شيعه قرار دارد، روبه‌رو شوند. بايد به صورت جدي به اين مطلب عنايت داشت تا هر زمان که کاربري واژه‌هايي چون: Shia، Shiite،Ashura و کلمات مرتبط با تشيع را در موتور جستجوگري چون گوگل جستجو مي‌کند، به جاي روانه شدن به سوي پایگاه‌هاي ضد شيعه به جانب پایگاه‌هاي شيعي رهنمون شوند.
10. هنگام بررسي منابع شيعه، اين سؤال مطرح شد که چرا با وجود پایگاه‌هاي متنوعي که نشاني اصلي آن‌ها Shia مي‌باشد، هيچ پايگاه شيعي با نشاني اصلي Shiite(شيعه) يافت نمي‌شود. مناسب است براي واژه مذکور و مانند آن نشاني‌هايي ایجاد شود تا در نمايش نتايج جستجو در موتورهاي جستجوگر، پایگاه‌هايي با مطالب اصيل شيعه به جستجوگران نمايش داده شود.
11. اگرچه منظور ما از منابع شيعي، منابع مکتوب مي باشد و به منابع غير مکتوب نظر نداشته‌ايم، اما بي‌شک تأثير دنياي تصوير و فيلم، در اذهان، نفوذ بسيار مهم و ماندگارتري دارد. به طور حتم در دنياي رقابت‌هاي رسانه‌اي، آن تمدني نفوذ خود را گسترده خواهد کرد که آرا، انديشه‌ها و عقايد خود را در قالب تصوير به مردم دنيا بنماياند. دنياي تصوير، دنيايي است که محدوديت‌هاي زباني را مي شکند و احساس، افکار و عقايد را در قلب‌ها منقش مي‌کند. در اين بخش نه فقط در ارائه انديشه شيعي، بلکه در ارائه انديشه اسلام نيز بسيار غافل بوده‌ايم؛ تا آن اندازه که رسانه‌هاي غربي با ساخت آثاري سوء از اسلام و مکتب تشيع، چهره‌اي زشت و خشن به مردم دنيا ارائه کرده‌اند و ما بايد براي خنثا کردن اين فضاي مسموم به صورت جدي در عرصه تصوير و صوت فعال باشيم. يکي از موارد فعال در اين زمينه ايجاد: پاتکست‌ها(7)، فتوکست‌ها و ويدوکست‌هايي که به زبان انگليسي، معارف شيعه را تبيین کنند. راه ديگر، بارگذاري يا آپلود کردن کليپ‌ها و فيلم‌هاي مناسب در پایگاه يوتيوب(8) و امثال آن و همچنين بالا بردن رتبه اين فيلم‌ها در این‌گونه پایگاه‌ها است.
معرفی مهم ترين پايگاه‌ها
در ادامه تلاش داریم تا تعدادی از پایگاه‌هایی را که مناسب و مفید هستند، معرفی کنیم. به علت کثرت این پایگاه‌ها به‌ناچار آن‌ها را طبقه بندی نموده و مطالب موجود در آن‌ها را معرفی می کنیم. پایگاه‌هایی که در ذیل معرفی می‌گردند به سه دسته تقسیم شده‌اند:
- پایگاه‌هایِ برتر که مطالب گوناگونِ شیعی را در پایگاه‌هایشان در اختیار کاربران قرار داده‌اند.
- پایگاه‌های که به صورت ویژه به یک موضوع خاص در پایگاهشان پرداخته‌اند.
- پایگاه‌های که نام هر یک از ائمه را دارند و درباره هریک از معصومان مطالبي را در پایگاه‌هایشان گنجانده‌اند.
1. پايگاه‌های برتر
- پایگاه رافد (www.rafed.net/english)
پایگاه رافد در ميان پایگاه‌هاي شيعي که به زبان انگليسي به ارائه مطالب به کابران مي‌پردازند، از اهميت و مشخصات ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد. اين پایگاه هم از نظر قالب و شکل ظاهري و نيز از جهت مطالب موجود در آن، حائز اهميت است. از جمله بخش‌هاي مهم آن قرآن کريم، مقالات، کتاب‌ها و مسائل خانواده مي باشد که به صورت لينک در وسط صفحه قرار دارند. مخزن کتاب‌هاي اين پايگاه در موضوعاتي چون: عقايد، داستان‌ها، بيوگرافي، فقه، اخلاق، خانواده، ادعيه و مناجات ارائه شده است. بخش مقالات نيز از همين تنوع بر خوردار است و در موضوعاتي چون عقايد، فقه، تاريخ، اخلاق، تربيت و اخلاق، سيره ائمه، علوم قرآني و شخصيت‌ها. از ويژگي‌هاي اين پایگاه رو به رشد بودن مطالب آن است. در ضمن، بخشي در پایگاه به عنوان «تازه‌ها» گنجانده است که مقالات و کتاب‌هاي تازه را در پایگاه به اطلاع کاربران مي‌رساند.
- پایگاه الاسلام (http://al-islam.org)
اين پایگاه متعلق به مؤسسه اهل‌البيت(ع) مي‌باشد و در واقع، يك كتابخانه غني به‌شمار مي‌رود. لينك‌هاي آن شامل: آشنايي با اسلام (معرفي اسلام 15 عنوان، اعمال اسلام 8 عنوان، معنويت 10 عنوان، اسلام و مسيحيت10 عنوان، گفتگو با اسلام 7 عنوان، منابع مطالعاتي بيشتر 39 عنوان) ؛ آشنايي با تشيع و تسنن (معرفي اهل بيت 11 عنوان، وحدت شيعه وسني عنوان 21، تشريح عقايد شيعه 32 عنوان، بحث و منظرات 3 عنوان، پاسخ به شبهات 7 عنوان، منابع بيشتر مطالعاتي 29 عنوان)؛ بحث‌هاي كتابخانه اسلامي ديجيتال (واقعه غدير خم، رنج‌هاي روح، ادعيه و زيارت، پروژه قرآن چند زبانه، تحريف در متون اسلامي ).
كتابخانه پایگاه الاسلام كه از اهميت و غناي خاصي برخوردار مي‌باشد، به دو صورت الفبایی و موضوعی طبقه‌بندي شده است. براي ديدن كتاب‌هاي و منابع انگليسي بايد از منو زبان‌ها، زبان انگليسي را انتخاب نمود. در غير اين صورت، كتاب‌هايي به زبان‌هاي غير انگليسي نيز به نمايش در خواهند آمد.
- پایگاه تبیان (www.tebyan.net)
پایگاه تبيان، از پایگاه‌هاي بسيار قوي و پربيننده است كه در ميان پایگاه‌هاي اسلامي موفقيت‌های چشمگيري را به دست آورده است و در ميان پایگاه‌هاي ايراني داراي رتبه 24 و در دنيا جزء 1500 پایگاه برتر مي‌باشد. از ويژگي‌هاي تبيان پرداختن به موضوعات متنوع، در كنار منابع اسلامي است. ضمن اين‌كه اين پايگاه به كاربران فضاي شخصي خوبي جهت تحقيق و پژوهش در كتابخانه اختصاص داده است. كتاب‌هاي اين پايگاه در موضوعاتي چون: علوم، تفسير، اخلاق، خانواده، حديث، حج، تاريخ، ايدئولوژي، اسلام، فقه و اصول فقه، طبيعت، فلسفه، نماز و ادعيه و قرآن ارائه شده‌اند. علاوه بر لينك كتابخانه، لينك ديگري به نام «گوهر حكمت» در پايگاه تبيان وجود دارد كه به موضوعات متنوع اسلامي مي پردازد.
- پایگاه الشیعه (www.al-shia.com/html/eng/index.php)
اين پايگاه متعلق به مركز جهاني اطلاع‌رساني آل‌البيت(ع) است. اين پايگاه از بخش‌هاي متنوعي تشكيل شده كه هر كدام منابع قابل توجهي را در اختيار كاربران قرار مي‌دهند و به ترتيب، لينك‌هاي آن شامل: قرآن؛ شيعه؛ احكام؛ جامعه؛ كتابخانه در بردارنده موضوعاتي چون: علوم قرآن، حديث، عقايد، تاريخ، فرهنگ و اخلاق اسلامي، فقه و اصول؛ پرسش و پاسخ و مطالب متنوع مي‌باشد. اين پايگاه از چهار بخش مجزا با عناوين: مقالات، مسائل اجتماعي، تاريخي و فلسفه برخوردار است. از معايب اين پایگاه آن است كه با وجود بهره‌مندي منابع و مطالب فراوان و قابل استفاده، از نظم و ترتيب مشخصي در دسته‌بندي و ارائه محتوا برخوردار نيست.
- پایگاه غدیر (www.ghadeer.org/english/default.html)
پایگاه غدیر در اصل یک کتابخانه اينترنتي است كه کتاب‌هایی در موضوعات متنوع همچون: قرآن کریم، نهج البلاغه، امام خمینی(ره)، صحیفه سجادیه، حدیث، شیعه، تاریخ، اخلاق و جامعه را عرضه نموده و برای هر کدام از موضوعات ياد شده، چندين کتاب را در دسترس قرار داده است.
- پایگاه اسلام. وب هزار (http://islam.web1000.com/default.htm)
پایگاه اسلام وب هزار، یک پایگاه با طبقه‌بندی مطلوب می‌باشد. لینک‌های آن شامل: پیامبر اکرم(ص)، قرآن کریم، نهج البلاغه، اصول دین، ادعیه، کتاب‌های اسلامی، مقالات اسلامی، معصومان و شخصیت‌های مهم است. این پایگاه همچنين در ارائه مطالب با موضوعات مذكور، طبقه بندی بر اساس کتاب و مقاله را مورد توجه قرار داده است.
- پایگاه بنیاد معارف (www.maaref-foundation.com/english/index.htm)
بنياد معارف، پايگاه بسيار غني خوبي است و در بخش‌هاي مختلف به ارائه مطالب مفيد پرداخته است. اين پایگاه داراي پنج بخش شامل: عقايد، حديث، اخلاق، تاريخ، جامعه و كتابخانه است.
- www.aimislam.com
اين پایگاه بيشتر به يك پایگاه خبري مي‌ماند و در كنار بخش خبري، مطالب مفيدي را نيز عرضه كرده است. گزينه مقالات آن شامل: عقايد (28مورد)، شخصيت‌ها (21)، اقتصاد (6)، تاريخ (36)، فقه (7)، فلسفه (21)، سياست (13)، قرآن و حديث (32)، علم (8)، جامعه (11)، معنويت (13) محتواي همه اين مقالات به اسلام و شيعه ارتباط دارند. همچنين اين پايگاه درباره شخصيت‌ها و مناسبت‌ها نيز مطالبي دارد كه برخي از آن‌ها به پایگاه‌هاي ديگر لينك شده‌اند. در اين پایگاه لينك مجزايي نيز درباره واقعه عاشورا وجود دارد.
- پایگاه شیعه شناسی (www.shiastudies.com)
در پایگاه مرکز مطالعات شيعه گزينه‌هاي متنوعي گنجانده شده است. علاوه بر کتب مقدس و مهم شيعه و اسلام همچو:ن قرآن کريم، نهج البلاغه و صحيفه سجاديه، گزينه‌هاي ديگري مانند: عقايد شيعه، رويدادها، اشعاري در فضيلت اهل بيت، اهل بيت در قرآن کريم، زيارت، اشعار و ادبيات، سخنان اهل بيت، نامه‌هاي حضرت علي(ع) و ادعيه نيز در پايگاه شيعه شناسي گنجانده شده است.
2. پايگاه‌های موضوعی
- حکایات تاریخی درباره ائمه(ع) (www.ezsoftech.com/stories/infallible1.asp)
حكايت‌هاي تاريخي و اخلاقي از پيامبر اكرم(ص) و ائمه(ع) براي نسل جوان در این پایگاه فراهم آمده است.
- پایگاه نجف اشرف (http://holynajaf.org/eng/index.html)
اين پایگاه زیر نظر مرکز جهاني اطلاع‌رسانی شبکه نجف اشرف قرار دارد و آن‌چنان که برازنده نام اين پایگاه است، به‌خوبي به موضوعاتي چون: نجف اشرف شامل: مباحثي مانند تاريخ، پيدايش و زيارت مخفيانه ائمه و نيز زندگي حضرت علي(ع) با ابعاد گسترده چون: تولد، ازدواج، شهادت، ولايت، مرقد، زندگي ايشان در زمان پيامبر(ص) و دوران رهبري پرداخته است. از ديگر بخش‌هاي اين پایگاه گزينه «اهل بيت» است که به صورت مجزا زندگي‌نامه و معرفي ائمه(ع) را ارائه کرده است. از موارد بسيار جالب اين پايگاه پاسخ به سؤالات است که به صورت دسته‌بندي به سؤالاتي چون: خدا، برزخ، جادو، شيطان، معرفت و فرشتگان پاسخ مي‌دهد. لينك «کوفه» از ديگر قسمت‌هاي پايگاه است؛ هر چند به گستردگي مطالب عرضه شده در گزينه نجف اشرف نمي‌رسد.
- پایگاه دعا (www.duas.org)
پایگاه دعا يک پایگاه تخصصي درباره ادعيه شيعيان است كه مفاتيح‌الجنان را به زبان انگليسي با امکانات و ويژگي‌هاي خاص ارائه نموده است. ادعيه روزانه، ادعيه ماه‌هاي قمري، دعاهاي مهم، دعاها براي موقعيت‌هاي خاص مانند سفر و آزادي از بند، ادعيه امام زمان(عج)، ادعيه براي شفا و نجات از آفت و درد، صحف ائمه(عليهم السلام)، اسماي الهي و دعاهاي قرآني، از جمله منابع و مطالب مفيد اين پایگاه به شمار مي‌روند که علاوه بر متن عربي و ترجمه انگليسي آن، امکان دريافت متن در قالب pdf و نيز گوش کردن به قرائت آن براي كاربران فراهم آمده است. علاوه بر اين پایگاه، همچنين می‌توان به پایگاه زیارت (www.ziaraat.org) نیز اشاره كرد كه مطالب ارزشمندي را درباره زيارت عرضه كرده است.
- پایگاه بلاغه (http://www.balaghah.net/nahj-htm/eng/index.htm)
پایگاه بلاغه نيز به صورت تخصصي درباره شخصيت حضرت علي(ع) و نهج البلاغه مطالب مفيدي را در اختيار كاربران قرار مي دهد. لينك‌هاي اين پایگاه شامل: متن نهج البلاغه، حضرت علي(ع) (زندگي‌نامه، مقامات، تولد شهادت، فرزندان، نهج البلاغه و سنت)، نامه‌ها، خطبه‌ها، سخنان حضرت، تفسير نهج البلاغه، ترجمه نهج البلاغه، منابع و كتاب‌شناسي نهج البلاغه و كتاب‌ها مي‌باشد. از كاستي‌هاي اين پایگاه آن است كه نمايش مطالب فقط در قسمت كوچكي از صفحه امكان‌پذير است و فضاي كافي و لازم براي نمايش متون ارائه نشده است.
- پایگاه قرآن.الشیعه (http://quran.al-shia.com/en)
این پایگاه متعلق به مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل‌البیت(ع) است و به صورت تخصصی به موضوعات مرتبط با قرآن کریم می پردازد. محتواي پايگاه از نظر تنوع مطالب قرآنی بسیار قابل توجه است و گزینه‌های آن شامل: اهل بیت در قرآن، علوم و معارف قرآنی، کتابخانه قرآنی، موضوعات قرآنی، قرآن و شیعه، المعجم المفهرس به زبان انگلیسی، ادعیه قرآنی، قرآن در احادیث و قصص قرآنی می‌باشد. افزون بر این پایگاه، همچنين می‌توان به پایگاه مفید قرآن (www.quran.org.uk) نيز اشاره نمود كه موضوعات و مباحث خوبي را در مورد قرآن ارائه كرده است.
- پایگاه احکام اسلام (www.islamic-laws.com)
پایگاه احکام اسلام به صورت تخصصی به احکام و شریعت اسلام از منظر فقه شیعی می نگرد. موضوعات متنوع فقهی چون: تقلید و اجتهاد، خمس، زکات، امر به معروف و نهی از منکر و روزه را در بر می گیرد. از دیگر گزینه‌های این پایگاه، مقالات فقهی و زندگی‌نامه مراجع می باشد. تعدادی از مطالب این پایگاه در قالب لینک به پایگاه‌های دیگر ارائه شده است.
- پایگاه المیزان (http://almizan.org)
پایگاه الميزان، به تفسيرالميزان علامه طباطبايي مربوط مي‌باشد. در اين پایگاه ترجمه انگليسي 11 جلد از تفسير الميزان ارائه شده است. در کنار تفسيرالميزان، گزينه‌هاي ديگري نيز وجود دارد، مانند: مباحث علوم قرآني، فلسفي، دانشگاهي، علمي، جامعه‌شناسي و مباحث سنتي، مقالات مرتبط با قرآن و مسائل اعتقادي همچون: آيه مودت، ابوطالب، حروف مقطعه، عهد و پيمان الهي، کربلا و بشريت، منتخبي از تفسيرالميزان، و نيز پرسش و پاسخ درباره مسائل قرآني.
3. پايگاه‌های تخصصی مرتبط با ائمه(ع)
مرکز جهانی اطلاع‌رسانی آل‌البيت(ع) دارای چندین پایگاه برای ائمه است که به صورت تخصصی منابع و مطالب مفیدی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در پايان به ذكر نام و نشاني اين پايگاه‌ها بسنده مي‌كنيم:
پایگاه یازهرا(س) (www.yazahra.net)،
پایگاه امام صادق(ع) (www.imam-sadiq.net)،
پایگاه امام رضا(ع) (www.imamreza.net)،
پایگاه امام جواد(ع)(www.imamjawad.net )،
پايگاه منتظر(عج) www.montazar.net.■
پي‌نوشت‌ها: