نظر به اهمیت نمایشگاه جیتکس و حضور فعال مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در آن، با سید مهدی هاشمی، مدیر غرفه نور در نمایشگاه جیتکس 2011م در دبی گفتگو نمودیم تا خوانندگان عزیز، با این نمایشگاه و دستاوردهای مرکز نور در این حوزه آشنایی بیشتری پیدا کنند. آنچه در ادامه میآید، حاصل این گفتگو است.
♦ لطفاً درباره پیشینه حضور مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در نمایشگاه جیتکس توضیح دهید.
نمایشگاه جیتکس، تحت عنوان «نمایشگاه تکنولوژی و اطلاعات خلیج فارس» با سابقهای 24 ساله در منطقه، از نمایشگاههای معتبر در زمینه آی.تی است که به صورت سالانه و منظم در شهر دبی برگزار میشود. این نمایشگاه مورد استقبال بسیاری از متخصصان و خبرگان این حوزه از کشورهای منطقه قرار دارد و شرکتها و مؤسسات بسیاری از کشورهای مختلف جهان در آن حاضر میشوند. طبق آمار به دستآمده، امسال حدود 59 کشور در این نمایشگاه مشارکت و حضور داشتند و به عرضه محصولات و دستاوردهای خود پرداختند.
نمایشگاه امسال از تاریخ 17 لغایت 21 مهرماه 1390 برگزار گردید. در این دوره از نمایشگاه، بیش از 3500 شرکت و مؤسسه داخلی و بینالمللی بخش IT و بیش از 136 هزار شرکت فعال در بخش ICT، در مرکز همایشها و نمایشگاههای دوبی شرکت داشتند.
این نمایشگاه، چند سالی است که نام خود را به هفته فناوری خاورمیانه تغییر داده است. تقریباً از سالهای ابتدای شروع به کار این نمایشگاه، در آن حضور داشته و تا به حال، در 19 دوره آن شرکت کردهایم و میتوان گفت مرکز ما از اولین شرکتهای ایرانی است که در این نمایشگاه حضور به هم رسانده، از سال 1993 به طور پیوسته در آن شرکت نموده است. این نمایشگاه، از دو بخش عمده تشکیل شده است؛ یک بخش تحت عنوان «main show» که قسمت اصلی نمایشگاه به شمار میآید و در ساختمان مرکز تجاری دبی برگزار میشود. در این بخش، شرکتها و مؤسسات، تولیدات و دستاوردهای خود را در قالب 5 بخش اصلی در معرض نمایش قرار میدهند که عبارت است از:
- راهکارهای تجاری (Gitex Business Solutions)؛
- تجهیزات مخابراتی و شبکههای ارتباطی (Gulfcomms)؛
- لوازم مصرفی الکترونیکی (Consumer Electronics)؛
- بانکداری الکترونیکی (MEFEX)؛
- کنفرانس جهانی (Global Conference).
بخش دیگر، تحت عنوان «shopper»، یعنی بخش فروش است که در آن شرکتها به عرضه و فروش محصولات خود میپردازند. برخی سالها مجموعه ما در هر دو بخش حضور داشته است؛ ولی در سالهای اخیر، فقط در بخش اصلی نمایشگاه شرکت کرده است.
♦ هدف شما از حضور در این نمایشگاه چیست؟
از حضور در این نمایشگاه، چند هدف را دنبال میکنیم: اولاً مرکز تولیدکننده نرمافزارهای علوم اسلامی است و نرمافزارهای تولیدی با توجه به اینکه محتوای آن علوم اسلامی است و همچنین عمده منابع ارائهشده در آنها به زبان عربی هستند، در این منطقه مخاطبان خاص خود را دارد و یکی از گروههای هدف مرکز را تشکیل میدهد. از طرفی با توجه به وجود برخی محدودیتها جهت دستیابی به این محصولات و ارائه آن در بسیاری از کشورههای حوزه خلیج فارس، این نمایشگاه بستر مناسبی بود که محصولاتمان را از این طریق در اختیار مخاطبان قرار دهیم؛ به بیان دیگر، حضور ما در این نمایشگاه پایگاهی جهت ارائه محصولات به مخاطبان سایر کشورهای حوزه خلیج فارس به حساب میآید؛ البته در سالهای اخیر، دسترسی به اینترنت و عرضه این منابع در اینترنت، به گونهای این خلأ را پر نموده است؛ ولی در هر حال، مخاطبان ثابت خود را که هر سال برای دریافت محصولات جدید به این نمایشگاه مراجعه میکنند، داریم.
با توجه به تخصصی بودن این نمایشگاه در حوزه آی.تی و حضور شرکتهای معتبر دنیا همچون مایکروسافت در آن، مرکز ما این نیاز را احساس میکند که هر سال از فناوریهای جدیدی که در این نمایشگاه عرضه میشود، کسب اطلاع نماید و جهت پیادهسازی طرحها و برنامهها از آنها استفاده کند. از این رو، گروهی از بخش فنی نور، به همین منظور در این نمایشگاه شرکت میکنند. به طور خلاصه، آشنایی با دستاوردهای فنی و تکنولوژیهای نور که در این نمایشگاه عرضه میشود، یکی از اهداف ما جهت حضور در این نمایشگاه میباشد. از دیگر اهدافی که در این نمایشگاه دنبال میشود، اجرای برنامههای جانبی در کنار کار نمایشگاه بود و با توجه به فرصتی که دست میداد، یکسری برنامههای مربوط به معرفی محصولات را برای برخی مؤسسات اجرا کردیم؛ مثل مسجد امام حسین(ع) یا مدارس ایرانیان در دبی. در واقع، پوشش دادن ایرانیان مقیم دبی، هدف جانبی ما در این نمایشگاه به شمار میرود.
♦ نمایشگاه جیتکس 2011م چه ویژگیهایی دارد؟
مرکز تحقیقات کامپوتری علوم اسلامی، سابقه حضور طولانی در این نمایشگاه دارد. در سالهای اخیر، این نمایشگاه به اوج رونق خود رسید؛ به حدی که معتبرترین نمایشگاه در سطح خاورمیانه لقب گرفته است و در حال حاضر، به علت بروز بحران اقتصادی، مقداری از دوران طلایی خود فاصله گرفته و برخی مؤسسات در آن شرکت نمیکنند؛ ولی حضور برخی کشورها، مانند: چین، ترکیه و هند، پررنگتر شده است.
ویژگی دیگر این نمایشگاه، حضور برجسته و پررنگ مؤسسات و بازدیدکنندگان ایرانی است؛ یعنی در صد قابل توجهی از بازدیدکنندگان این نمایشگاه را متخصصانی از ایران تشکیل میدادند. در این خصوص، میتوان به دو مورد اشاره کرد: اول، حضور پررنگ مؤسسات و بازدیدکنندگان ایرانی در این نمایشگاه است که جنبه مثبت قضیه است و نشانه حضور فعال ایران و متخصصان ایرانی در یک نمایشگاه معتبر بینالمللی است؛ اما عدم هماهنگی بین شرکتها و مؤسسات ایرانی شرکتکننده و پراکندگی آنها در کل نمایشگاه، این جنبه مثبت را تحت الشعاع قرار داده و باعث شده بود ایران آن جلوهای را که میتوانست داشته باشد، به دست نیاورد؛ در حالی که برخی کشورها مثل: تایوان، کره و هند به صورت گروهی و منسجم قسمتی از نمایشگاه را به خود اختصاص داده بودند و فعالیت چشمگیری داشتند.
نکته دیگری که در اینجا به چشم میآید، ضعف نمایشگاههای مشابه این نمایشگاه در ایران است که حجم عظیم بازدیدکننده ایرانی از این نمایشگاه، گویای این کاستی میباشد.
♦ استقبال بازدید کنندگان از غرفه نور را نسبت به سالهای گذشته چگونه ارزیابی میکنید؟
نسبت به سالهای پیش، این نمایشگاه مقداری دچار رکود شده بود؛ اما با این حال، مخاطبان محصولات مرکز در این دوره از نمایشگاه نیز به غرفه مراجعه میکردند و تولیدات جدید را تهیه مینمودند. طبق آمار ارائهشده، بین 120 تا 130هزار نفر از این نمایشگاه بازدید کردهاند. از طرفی، با توجه به تخصصی بودن این نمایشگاه، عمده افراد بازدیدکننده، متخصصان و محققان بخش آی.تی بودند. میتوان گفت بازدید افراد خبره و متخصص با حجم پایین، رکود بازدید عمومی را جبران کرده بود و بدین سان، اهداف مورد نظر مرکز از شرکت در این نمایشگاه محقق گردید.
♦ چه محصولاتی بیشتر مورد توجه قرار گرفت؟
معمولاً در این نمایشگاهها تمام تولیدات نور، از جمله محصولات جدید را عرضه میکنیم. نرمافزارهای: جامع الأحادیث نسخه 5/3، سیره معصومان و مشکات الأنوار، از تولیدات جدید مرکز بود که برای اولین بار در این نمایشگاه ارائه شد. نرمافزارهایی که بیشتر جنبه عمومی دارند، بیشتر مورد استقبال بازدیدکنندگان بود؛ مثل «جامع تفاسیر نور» که موضوع آن قرآن کریم است.
به طور کلی، محصولاتی که از لحاظ زبانی منابع مورد نیاز مخاطبان را پوشش میداد و در آن ارائه منابع به زبانهای مختلف صورت گرفته بود، از ویژگیهای محصولات پُر طرفدار در اینگونه نمایشگاهها میباشند؛ البته امسال ارائه محصولات به صورت «هارد» و یا به صورت «پک محصولات» نیز مورد استقبال قرار گرفت. محصولات دیگر همچون: «نور الجنان»، «دانشنامه علوی» و مجموعههای روایی، از جمله تولیدات ممتاز نور بودند که توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب کردند.
♦ دستاوردهای حضورتان در این نمایشگاه را چگونه میبینید؟
تولیدکننده زمانی میتواند محصول خودش را ارزیابی کند که تولیداتش در معرض مشاهده دیگران قرار گرفته و بازخورد مخاطبش را دریافت کند. از این رو، یکی از ابزارهایی که ما را در ارزیابی محصولات کمک میکند، حضور در چنین نمایشگاههایی است که در خلال برگزاری نمایشگاه، از تقاضای مخاطبان کسب اطلاع میشود.
مرکز ما در عرصه تولید نرمافزار، بسیار خوب و قوی عمل کرده است و تولیدات آن در قالبهای مختلف و موضوعات متنوع، مخاطبان خاص خود را دارد که از آن نهایت بهره و استفاده برده میشود. موضوعی که در این نمایشگاه میتوان از آن به عنوان یک دستاورد نام برد، دریافت بازخورد مخاطبان و آشنایی با نیاز ایشان میباشد؛ چنانکه درخواستهای مخاطبان در این نمایشگاه، گویای این مطلب است که مرکز باید در جهت تهیه و تولید محصولات دیگر بر اساس نیاز مخاطب نیز گام بردارد. یکی از عرصه هایی که امسال مورد توجه قرار گرفت، بحث ابزارهای جدید مثل تلفن همراه یا تبلتها بود که با توجه به فراگیر شدن این ابزارها، بحث فناوری اطلاعات، از رایانهها به سوی این نوع ابزارها کشیده شده است.
امسال تقاضاهای بسیاری در این زمینه داشتیم. به غرفه ما مراجعه میکردند و برای ابزارهای جدید کسب اطلاع نموده و خواستههایی را بیان میکردند که همگی به ردههای بالایی مدیریتی مرکز منعکس شده است. البته در این باره کارهایی نیز صورت گرفته و در اولین گام، خط تولید نرمافزارهای ویژه تلفن همراه در مرکز راهاندازی شده است. از این رو، گروهی تشکیل شده تا نرمافزارهایی را که روی سیستمعامل آندروید، تبلتها یا موبایل اجرا میشوند، شناسایی کنند و تولید آنها آغاز گردد.
به طور خلاصه، میتوان گفت که در این نمایشگاه متوجه شدیم مخاطبان به یکسری مطالب و محتوای آمادهشده برای مصرف نیاز دارند؛ در حالی که نرمافزارهای نور، بیشتر جنبه تخصصی دارد و در پژوهشها و کارهای علمیاز آنها استفاده میشود. بنابراین، نیازسنجی مخاطب، از جمله بزرگترین کارهایی است که باید صورت گیرد. در این صورت است که مرکز ما همگام با نیاز مخاطب خود حرکت کرده، محصولاتی را تولید میکند که استقبال فراوانی از آنها خواهد شد.
♦ برای حضور بهتر و مؤثرتر در این گونه نمایشگاهها چه اقداماتی لازم است؟
به نظر بنده، از چند جنبه میتوان به این پرسش جواب داد؛ یکی اینکه غرفهای که برپا میشود، باید در شأن مرکز نور باشد؛ از لحاظ غرفهآرایی، آشنایی غرفهداران با محصولات و نیز آشنایی آنان درباره مشتریمداری.
شناسایی مخاطبان و ایجاد ارتباط با آنان را میتوان از مهمترین اقداماتی دانست که لازم است قبل از برگزاری اینگونه نمایشگاهها اتخاذ نمود. در این زمینه، مرکز در قسمت امور کاربران، بسیاری از کاربران و استفاده کنندگان از نرمافزارهای خود را شناسایی کرده است که در زمان برگزاری هر مراسم و یا نمایشگاه، از طریق فراخوان از آنها دعوت میشود تا در آن برنامه خاص شرکت کنند. بنابراین، شرکت در نمایشگاهها، با برنامهریزی قبلی و اطلاعرسانی مناسب به مخاطبان ویژه صورت میگیرد.
♦ در مقایسه با غرفه های دیگر، فعالیت غرفه نور را چگونه ارزیابی میکنید؟
در این نمایشگاه، شرکتهای بسیاری از کشورهای مختلف دنیا حضور داشتند؛ یعنی افزون بر 1300 شرکت که هر کدام از آنها در حوزهای خاص فعالیت دارند. در مقایسه با آنها، حوزه فعالیت ما منابع علوم اسلامیاست و سایر شرکتها، چندان در این حوزه وارد نمیشوند. شاید در این زمینه، تنها چند شرکت معتبر و محدود در این نمایشگاه حضور داشتند. در این میان، ویژگی خاصی که غرفه ما داشت، ارائه محصولات و نرمافزارهای علوم اسلامی بود.
تاکنون رویکرد ما در این نمایشگاه، معرفی و عرضه محصول بوده است. به نظر میرسد در این باره مرکز به حدّ بلوغ رسیده و توانمندیهایی را نیز کسب کرده است. این نمایشگاه همچنین بستری خوبی برای ارائه دستاوردهای ما به شمار میرود؛ مثلاً میتوانیم خود را به عنوان یک شرکت معتبر و باسابقه در زمینه تولید نرمافزار و ارائه سیستمهای محتوامحور مطرح کنیم.
از جنابعالی به جهت اینکه وقت خود را در اختیار ما گذاشتید، متشکریم.
بنده هم از شما سپاسگزارم. موفق باشید.