ره آورد نور

چکیده
جستجو، گردآوری و سازماندهی منابع اطلاعاتی، تحقیقاتی و پژوهشی از یک سو و استناددهی به منابع مورد استفاده قرار گرفته از سوی دیگر، همواره یکی از مسائل مهم و ضروری پژوهشگران بوده است. به موازات رشد و توسعه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، کتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها، مراکز اطلاع‌رسانی، علمی و پژوهشی، به ابزارهای ذخیره و بازیابی اطلاعات مناسب و سودمند مجهز شدند و همچنین، ایجاد و توسعه شبکه وب و اینترنت جهانی، منجر به دسترسی پژوهشگران به منابع بی‌شمار اطلاعاتی شد.

چکیده

با توجه به اهمیت بسیار بالای معتبر و موثق بودن اطلاعاتی که در نوشته‌های علمی ارائه می‌شوند، مؤلفان و پژوهشگران، نیاز به ابزارهایی توانمند دارند که آن‌ها را در فرایند گردآوری، سازماندهی و بهره‌گیری از اطلاعات خود یاری رساند.

علم در دوران ما از جهتی بسیار «تند» و از جهتی هم بسیار «كند» به پیش می‌رود؛ «تند» از این جهت که برآیند تغییرات و تحولات علمی و تأثیر آن در روزگار ما، بسیار خودنما است و به جزء ضروري تحولات پیرامون ما، و بلکه به عامل آن، تبديل شده است. «كُند» هم از آن جهت که هر یک از کنشگران عرصۀ علم و فنّاوری، اولاً نقش محدودی در به حرکت درآوردن چرخ علم دارند و ثانیاً این نقش را در دل نقش دیگران و همگام با آنها ایفا می‌کنند و ثالثاً این‌که سال‌ها مرارت هر یک از اصحاب در یکی از گرایش‌هاي عرصه‌های علم و فناوري، گاهی در بهترین حالت، صرفاً به بهبود یا تغییر در گوشه‌ای از یکی از فرایندهای نرم‌افزاری، مدیریتی و طبّی و یا آموزه‌های روان‌شناختی، فلسفی یا اقتصادی منجر می‌شود.

اکنون که روزهای پایانی سال 91 را پشت سر می‌گذاریم، بر آن شدیم تا به ‌اختصار نرم‌افزارهای جدید و یا روزآمدشده نور را معرفی نماییم؛ برنامه‌های ارزنده‌ای که از نظر موضوعی، بسیاری از علوم اسلامی را پوشش داده و مسیر محققان را هموار ساخته است. در این سطور، به طور گذرا با مهم‌ترین این تولیدات آشنا می‌شوید.

اشاره

به دنبال تولید و به‌روزرسانی نرم‌افزار قاموس النور، بر آن شدیم تا گفتگویی را با متکفل این برنامه انجام دهیم. علیرضا مسعودی، مسیول گروه اِعراب و ریشه در معاونت پژوهشی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است که اطلاعات ارزنده‌ای را در باره محتوای علمی این کتابخانه الکترونیکی لغت و نیز قابلیت‌های تحقیقاتی آن به خوانندگان و علاقه‌مندان ارایه می‌دهد. با ما همراه باشید تا با منابع لغوی و نیز توانمندی‌های پژوهشی این برنامه آشنا شوید.

اشاره

در میان نرم‌افزارهای تولید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، برخی از تولیدات به صورت صوت، فیلم یا ترکیبی از صوت و فیلم می‌باشد. در این مقاله، شما را با تعدادی از محصولات چند رسانه‌ای نور که در این قالب عرضه شده‌اند، آشنا می‌کنیم. گفتنی است که در بعضی از تولیدات جدید نور، متن کتاب و صوت آن، توأمان ارایه گردیده که در مجالی دیگر به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

مقدمه

اصول فقه، از جمله علوم آلی یا ابزاری است که وابستگی و ارتباط ژرفی با دانش فقه دارد. این علم، به معنای مجموعه قواعدی است که برای استنباط احکام شرعی فرعی بر اساس ادله آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و موضوع آن، ادله اربعه (کتاب، سنت، اجماع و عقل) با وصف دلیل بودن می ‏باشد.

به اعتقاد برخی اصولیون، اولین کسانى که در مورد علم اصول سخن گفتند و آن را پایه ‏گذارى کردند، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بودند که قواعد اصولى را بر اصحاب خود املا نمودند. مجموعه این قواعد را نیز برخى از علماى متأخر، در کتاب‌هایی مانند: «الأصول الأصلیه» و «الفصول المهمّه فى أصول الأیمّه» جمع‏ آورى کرده‏ اند.