طرح اطلاع رسانی قرآن و حدیث

یکشنبه, 31 خرداد 1383 ساعت 14:41
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

مؤسسه نشر حدیث اهل بیت(ع) به هدف ایجاد مرکز بزرگ اطلاع رسانی قرآن و حدیث از ده سال پیش حرکتی را در زمینه تحقیقات قرآن و حدیث آغاز کرد. به علاوه، تحقیقات در زمینه نسخه های خطی و احیای آثار چاپ نشده بزرگان شیعه و نیز تهیه فهرستگان مشترک جهانی از دستنویس های اسلامی را در دستور کار خود قرار داده است. بخشی از فعالیت های این مؤسسه را در اینجا معرفی می کنیم. امید است که این کار زمینه ای باشد تا بر پایه آن، پژوهش های مفیدی در ساخت تولید علم انجام پذیرد و جامعه جهانی از دستاوردهای آن همچون گذشته بهره مند گردد.

نرم افزار تفاسیر شیعی

مؤسسه نشر حدیث اهل بیت علیهم السلام با استفاده از فنّاوری رایانه، اطلاعات تمامی تفاسیر شیعی چاپی را که بالغ بر 250000 صفحه در 59 دوره و 573 جلد می شود، در یک تلاش سه ساله وارد رایانه نموده و نرم افزاری نیز برای دستیابی به این گنجینه آماده کرده است. این مؤسسه با اضافه کردن 18 نسخه از ترجمه های فارسی به این مجموعه نرم افزاری توانسته است آن را به پرمایه ترین نرم افزارهای موجود تبدیل نماید. از خصوصیات دیگر این نرم افزار، ترتیل استاد پرهیزگار، رعایت دقیق رسم الخط عثمان طه، خطوط گوناگون و متنوع برای قرائت متن و ترجمه و امکان جستجوی لغت و ریشه است.

معاجم فهرستی موسوعه های حدیثی

در راستای تهیه معاجم فهرستی برای موسوعه های حدیثی بزرگ، این مؤسسه فعالیت های بسیاری را در تهیه معاجم لغوی برای موسوعه های حدیثی شیعه به انجام رسانده است. این فعالیت ها عبارت اند از:

1.المعجم المفهرس لالفاظ اصول الکافی؛

2.المعجم المفهرس لالفاظ غرر الحکم و درر الکلم؛

3.معجم اطراف حدیث، به هدف شناسایی و گردآوری بیش از 2000 جلد از کتب حدیثی شیعه تا قرن 12 و تعیین احادیث ذکر شده در آن کتاب ها به همراه وارد ساختن اطراف الحدیث بیش از 800000 حدیث طرح شده در آن کتاب ها به رایانه و تهیه نرم افزار جستجو؛

4.المعجم المفهرس لالفاظ احادیث الکتب الاربعة؛

5.المعجم المفهرس لالفاظ احادیث مستدرک الوسائل؛

6.المعجم المفهرس لالفاظ احادیث وسائل الشیعة؛

7.المعجم المفهرس لالفاظ احادیث بحار الانوار؛

8.المعجم المفهرس لالفاظ احادیث کتاب التوحید للشیخ الصدوق (ره)؛

9.المعجم المفهرس لالفاظ الاحادیث حتی نهایة عصر العلامة المجلسی.

طرح اخیر در سه مرحله انجام می پذیرد:

مرحله نخست، شامل معجم احادیث همه مصادر متقدم از آغاز تا پایان زمان مرحوم شیخ طوسی است. این مجموعه دارای 90000 حدیث در 386 مجلد می باشد که هم اکنون تمام کارهای مربوط به این مرحله به پایان رسیده و به صورت نرم افزار بر روی دیسک های فشرده آماده عرضه است.

مرحله دوم، شامل کلیه مصادر حدیثی تا پایان قرن نهم که شامل 700 جلد و 225000 صفحه و 250000 حدیث است. کار در این مرحله آغاز شده و کتب این طرح در حال علامت گذاری و آماده سازی برای ورود به رایانه می باشد.

مرحله سوم، شامل تمامی مصادر حدیثی از پایان قرن دهم تا انتهای زمان مرحوم علامه مجلسی است. منابع این مجموعه 700 جلد و در حدود 225000 صفحه و 250000 حدیث است. کلیه کتب این مرحله نیز شناسایی و تهیه شده است.

10. المعجم المفهرس لالفاظ احادیث کتاب الوافی؛ این معجم نیز به زودی به زیور طبع آراسته می شود.

همه این معاجم به صورت لوح های فشرده با نرم افزارهای قدرتمند عرضه شده اند. این نرم افزارها قابلیت جستجوی عبارت و جستجوی ترکیبی بر مبنای لغت و ریشه را دارا هستند. خصوصیت دیگر این نرم افزارها، امکان جستجو بر مبنای معصوم علیه السلام است.

طرح «جامع احادیث الشیعة»

از دیگر طرح های این مؤسسه پژوهشی، طرح «جامع احادیث الشیعة» است که اهدافی چون: تسهیل دستیابی به مسائل اسلامی، جمع بندی مضامین روایات، کمک به محققان در استنباط نظرات شارع مقدس، جلوگیری از اتلاف وقت و دسترسی آسان به احادیث موجود، تنظیم فهارس مناسب و جدید، تقلیل میزان اختلاف آراء و نیز ایجاد رغبت در محققان سایر ادیان و ملل جهت استفاده از دریای بیکران معارف اهل بیت(ع) را دنبال می کند.

تاکنون بیش از 1200 عنوان و 2000 جلد از مصادر حدیثی شیعی شناسایی و تهیه گردیده و اطلاعات مداخل تمامی احادیث این مصادر همراه اطلاعات حدود 1000 جلد از مهم ترین کتاب های طرح به صورت کامل وارد رایانه شده است.

طرح «گردآوری فهرستگان جهانی دستنویس های اسلامی»

از دیگر طرح های مؤسسه، می توان به طرح «گردآوری فهرستگان جهانی دستنویس های اسلامی» اشاره کرد.

این طرح به هدف شناسایی همه نسخه های خطی در کتابخانه های جهان انجام می گیرد، و در این راه مؤسسه با پشتیبانی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با استفاده از تجارب گذشته اقدام به تهیه و تنظیم این فهرستگان می کند. تاکنون بیش از 3000 جلد از فهارس قابل مراجعه شناسایی شده اند و از این میان، حدود 1800 جلد از این فهرست ها گردآوری شده است. همچنین تاکنون 12 جلد از فهرست های لاتین از زبان های: لهستانی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی و روسی به فارسی ترجمه شده است و بیش از 10 جلد فهرست هم در دست ترجمه است.

در نظر است تا فهرستگان مشترک دستنویس های اسلامی سراسر دنیا به دو شکل نرم افزاری و مکتوب ارائه شود.

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: دوشنبه, 25 خرداد 1383
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 58
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 6
بازدید 12182 بار
شما اينجا هستيد:خانه سایر مقالات فصلنامه شماره 06 (بهار 1383) طرح اطلاع رسانی قرآن و حدیث