نور الولایة، نخستین نرمافزاری بود که دکتر بهرامی درباره آن گفت: «محقّقان عزیز ، با نسخه اولِ کتابخانه نور الولایة آشنا هستند. در این محصول، 126 جلد منبع در موضوعات و مباحث کلامی امامت مشتمل بر کتابهای مهم و مرجع مانند کتاب میرحامد حسین، الغدیر و عبقات الأنوار ارائه شده بود؛ امّا در نسخه دوم که اینک رونمایی میشود، 555 عنوان کتاب در 1122 جلد گنجانده شده و عمده کتب کلامی مرتبط با موضوع امامت را در خود جای داده است.»
مدیر گروه حدیث مرکز نور در ادامه توضیح این نرمافزار، به محورهای موضوعی موجود در محتوای نسخه 2 اشاره کرد و گفت: «در نسخه جدید نور الولایة، مباحث کلّی و موضوعاتی همچون: کلام شیعی، مبانی و ادله امامت، ادله قرآنی امامت، ادله روایی امامت، نقد و پاسخ به شبهات، فضایل و مقامات، نقد مبانی و دیدگاههای اهلسنّت، مناظرات و پرسش و پاسخ، مبانی فقهی و کلامی امامیه، و نیز فقه و کلام تطبیقی ارائه شده است و پژوهشگران میتوانند دامنه تحقیق خویش را به این محورها محدود کنند. از دیگر ویژگیهای این برنامه، عرضه کتب در حوزه مباحث مربوط به نقد وهابیت، مستبصرین، اشعار، سرگذشتنامهها، فهارس و کتابشناسی امامت و ولایت میباشد.»
به إذعان حجّت الاسلام و المسلمین بهرامی سعی مرکز نور بر این بوده که تمامی منابع دست اوّل و یا مهم و مورد مراجعه محقّقان علوم اسلامی در حوزه امامت و ولایت، در نرمافزار نور الولایة نسخه جدید عرضه شود تا پژوهشگران با اطمینان خاطر بیشتری به تحقیق بپردازند و به منابع لازم و مورد نظر خویش در این زمینه دسترسی داشته باشند.
ایشان در ادامه افزود: «مسئولان و دستاندرکاران تهیه و آمادهسازی محصولات نور، در سری جدید نرمافزارهای کتابخانهای همچون نور الولایة، تحوّل محسوسی را در قسمت نمایش و جست و جو به وجود آوردهاند و با فراهم ساختن قابلیتهای جدید، به آسانسازی امر پژوهش کمک شایانی نمودهاند.»
نرمافزار دیگری که در این مراسم رونمایی شد، تاریخ تشیع بود. دکتر محمدحسین بهرامی در توضیح این محصول جدید اظهار داشت: «تشیع، تاریخ پر فراز و نشیبی دارد و عالمان و اندیشمندان شیعی، نقش مؤثّری در تاریخ علم و ادب و فرهنگ داشتهاند. بحمدالله، در کشور ما به برکت انقلاب اسلامی، به شیعهشناسی توجّه خاصّ شده و حتی رشتههای علمی و دانشگاهی مربوط به این موضوع نیز رایج گردیده است. نرمافزار تاریخ تشیع نیز در واقع، در ادامه همین حرکت تاریخی فرهیختگان و دانشمندان شیعی و با توجّه با نیاز روز و درخواست محقّقان، سامان یافته است.»
مدیر گروه حدیث مرکز نور ضمن اشاره به مشکلات دسترسی به منابع مربوط به تاریخ تشیع و اندیشهها و معارف شیعی، خاطرنشان نمود: «این محصول، شامل بیش از 300 عنوان کتاب است که در حوزه تاریخ تشیع در طول تاریخ تا به امروز نگاشته شده است و محورهای موضوعی کتب برنامه شامل: باورهای اعتقادی شیعه امامیه، فرقههای شیعی، قبایل و خاندانهای شیعی، جنبشها و قیامهای شیعی، دولتهای شیعی، فرهنگ و تمدّن شیعی، پراکندگی جغرافیایی شیعیان و ردّیهها و دفاعیههای شیعیان است.»
دکتر بهرامی، در اشاره به تفاوت نرمافزار نور الولایة و تاریخ تشیع گفت: «برنامه نور الولایة، یک نرمافزار کتابخانهای است؛ یعنی مجموعهای از کتابها با دستهبندی خاصّ در یک جا جمع آمده است؛ ولی تاریخ تشیع، یک محصول دانشنامهای است که در آن، علاوه بر جمعآوری کتب مربوط به این موضوع، امکانات نوینی به منظور بازیابی بهتر و دقیقتر اطّلاعات موجود در منابع برنامه، برای استفاده کاربران در نظر گرفته شده است و محقّقان بر اساس محورها و دستهبندیهای علمی در قالب درختواره یا فهرست موضوعات، میتوانند به کاوش گسترده درباره منابع برنامه مبادرت ورزند.»
ایشان ضمن اشاره به ویژگیهای دانشنامه تاریخ تشیع گفت: «دستهبندی اطلاعات 120 جلد کتاب به صورت درختی با بیش از 100 هزار اتصال، در سه محور: موضوعات، مشاهیر و مقالات، از قابلیتهای خوبی است که در این محصول تعبیه شده است؛ به ویژه محور مقالات. در این محور، بیش از هزار مقاله در 9 محور به همراه چکیده و قابلیت اتّصال به مقالات پایگاه مجلات تخصصی نور دستهبندی شده است. محقّقان میتوانند تاریخ تشیع را در مقالات مفید و ارزشمند موجود در نورمگز مورد تحقیق قرار دهند که در نوع خود، برای پژوهشگران، بسیار مفید و کارآمد است.»
از ویژگیهای قابل توجه نرمافزار تاریخ تشیع، بخش نگارخانه است که مدیر گروه حدیث مرکز نور در تبیین این بخش از برنامه اظهار داشت: «در دانشنامه تاریخ تشیع، 413 نقشه، نمایانگر پراکندگی جغرافیایی شیعیان در 43 کشور ارائه شده است و همچنین کاربران میتوانند از 359 تصویر از علماء برجسته شیعه بر اساس حروف الفبا بهرهمند شود.»
حجّت الاسلام و المسلمین بهرامی، در معرفی آخرین محصول ارائهشده در این مراسم گفت: «آخرین نرمافزاری که در این مراسم رونمایی میشود، دانشنامه فضایل اهلبیت(ع) در منابع اهلسنّت است. در بسیاری از مصادر و منابع اهلسنّت شاهدیم که به فضایل اهلبیت(ع) پرداخته شده است و حتّی کتابهایی به این موضوع اختصاص یافته و یا در برخی کتب، فصل یا بخشی از آن به مبحث فضایل اهلبیت پیامبر(ص) اشاره شده است. اگر چه در گذشته برخی از محقّقان در این باره کتابهایی را به رشته تحریر درآوردهاند، أمّا در این محصول، سعی کردیم همه این مباحث را که در منابع مختلف پراکنده است، به صورت یکجا عرضه کنیم.»
ایشان در ادامه، به محتوا و قابلیتهای این دانشنامه اشاره کرد و افزود: «ارائه درختواره فضایل و مناقب اهلبیت(علیهمالسلام) با بیش از 2300 موضوع و اتصال آن به 33 عنوان کتاب فضایل و مناقب از مهمترین منابع روایی و تفسیری اهلسنّت در 141 جلد، با قابلیت ارتباط بین متن و موضوع، باعث گردیده که فضای خوبی برای محقّقان جهت پژوهش در این مسیر فراهم شود. حاصل زحمات عزیزان ما در مرکز نور، کتابخانهای با 85 عنوان کتاب در 236 جلد مرتبط با فضایل اهلبیت(ع) است که به همراه قابلیت مشاهده نسخه تصویری منابعِ متصل به درخت دانشنامه فضایل در کنار نسخه متنی، بر ارزش و کارآمدی این برنامه افزوده است.»
بعد از سخنان حجتالاسلام والمسلمین دکتر بهرامی، حضرت آیتالله اراکی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به ایراد سخن پرداخت و ضمن تشکر از کارهای ارزشمند انجام شده در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، این مرکز را خدمتگزار به ساحت مقدس اهل بیت (ع) توصیف کرد و در ادامه، مطالب ارزندهای را درباره برخی آیات قرآن کریم بیان داشت. ایشان در پایان، از تلاشها و زحمات دستاندرکاران و تولیدکنندگان محصولات نور تشکر و قدردانی کرد و نرمافزارهای این مرکز را دستیار و دستگیر اهل تحقیق در جامعه اسلامی برشمرد.
همچنین، حضرت آیت الله اراکی پیشنهاد داد خوب است این مرکز، غیر از عرصه پژوهش در علوم اسلامی، نرمافزارهایی نیز در سطح عموم مردم جهت تقویت هویت اسلامی و دینی مردم تولید کند تا بتوانیم در جنگ و رویارویی بین هویت الهی و طاغوت، به جذب مخاطبان توفیق یابیم و به پرسشهای آشکار و نهان آنان پاسخ گوییم و پیام اهلبیت (ع) را به اطلاع بشر امروزی برسانیم؛ زیرا انسان امروزی، گوشی شنوا برای شنیدن و فهم سخنان بلند انبیای الهی (ع) و خاندان حضرت ختمی مرتبت (ص) دارد و تشنه علوم و معارف این بزرگواران هستند.
آخرین سخنران این مراسم، حجتالاسلام و المسلمین، دکتر شهریاری، رئیس محترم مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بود که مباحث مفید و روزآمدی را درباره چیستی و کارکردهای اینترنت اشیاء در حوزه حاکمیت عرضه نمود. گذر از شبکههای اجتماعی به اینترنت اشیاء، ارتباط اینترنت اشیاء و حاکمیت، فناوری RFID، رشد سرمایه در حوزه فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات و نیز ویژگیهای دولت هوشمند، از جمله موضوعاتی است که جناب دکتر شهریاری به آن پرداخت. گفتنی است، مشروح سخنان ایشان، به صورت مقالهای مستقل در همین شماره از فصلنامه رهآورد نور منتشر گردیده است که جهت اطلاع بیشتر، خوانندگان عزیز را به آن ارجاع میدهیم.