ره آورد نور

اشاره

علم فقه در میان علوم اسلامى، از جایگاه و مقام والایى برخوردار است. این علم آسمانى، تداوم و رشد و بالندگى خود را مدیون فکر، اندیشه و تألیفات ارزنده عالمان فرزانه مى‌داند. عالمان دینى از دیر باز تا کنون سعى کرده‌اند طالبان سعادت را به راه بندگى خداوند رهنمون شوند.

فقیهان و شاگردان مکتب اهل بیت علیهم السلام با تمام وجود در طول تاریخ با آموزه‌هاى دینى به پاسدارى و صیانت از مکتب حیات‌بخش اسلام همت گماردند و با کج‌روى‌ها و انحرافات مقابله نمودند که گوشه‌اى از کوشش‌هاى فکرى و علمى آنان در کتاب‌ها و آثارشان تجلى یافته است.

اشاره

تاریخ اسلام همواره شاهد بروز اندیشه های گوناگون در حوزه معارف و عقاید اسلامی بوده است و برای پاسداشت از اصول ناب دینی و صیانت پیکره اسلام از آسیب هر گونه شبهه و انحرافی در حوزه عقیده، عالمان ربانی و اندیشمندان مسلمان تلاش‏های شایسته و آثار گرانقدری را از خود به یادگار گذاشته‏ اند. بدیهی است که جمع‏آوری این منابع ارزشمند و عرضه آن‏ها به صورت یک کتابخانه الکترونیکی، مسیر کاوش در آثار کلامی را تسهیل می‏نماید و به استفاده هر چه بهتر و بیشتر از متون علم کلام کمک می‏نماید. از این رو، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کوشیده است تا با تولید نرم‏افزار کتابخانه کلام اسلامی گنجینه منابع عقاید اسلامی را به طور یکجا فراهم آورد و به وسیله ابزارهای پژوهشی روز به یاری اساتید و پژوهشگران این دانش بشتابد.

اشاره

تهيه فرهنگ موضوعى قرآن كريم، آرزويى ديرين براى قرآن‌پژوهان به ‏شمار می آيد. بخش قرآن مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى بر اين باور بود كه براى عملى كردن اين مهم، بايد تجربه ‏اى اندوخته شود كه خود نمونه ‏اى از فرهنگ موضوعى متناسب با قرآن باشد. بدين جهت، پيشنهاد فرهنگ موضوعى دو تفسير، يكى از متقدمان و ديگرى از متأخران داده شد كه پس از بررسى فراوان، تفسير تبيان شيخ طوسى(ره) از متقدمان، و تفسير الميزان علامه طباطبايى(ره) از متأخران به تصويب رسيد كه ابتدا عمليات فرهنگ موضوعى تفسير تبيان آغاز گرديد. بدون شك، تكميل و توليد اين دو فرهنگ موضوعى تفسيرى، سببى براى كسب تجربه عملى و علمى محققان خواهد بود تا با افقى واقعى به پيشگاه فرهنگ موضوعى قرآن روند.

اشاره

آنچه در مواجهه با نرم‌افزار جامع فقه اهل البيت2 نسبت به نسخه قبلي آن احساس مي‌شود، تغييرات و ارتقاي چشمگير برنامه از نظر علمي و فني است. وجود قابليت‌هاي عديده پژوهشي و توانمندي‌هاي مفيد علمي در اين كتابخانه تخصصي فقهي باعث گرديد كه در اين شماره به حضور متكفل اين نرم‌افزار تخصصي فقه برسيم و مهم‌ترين امكانات علمي و تحقيقاتي اين برنامه را از زبان ايشان بشنويم.

مقدمه

نشر الکترونیک و یا به عبارتی ارائه اطلاعات در قالب الکترونیک، پدیدهای نو و انقلابی در عرصه نشر محتوا محسوب می‌شود که در کشور ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته و راهکارهای لازم جهت استفاده از آن به صورت جامع فراهم نشده است. مسلم است که با گسترش روزافزون دنیای ارتباطات، داشتن بستری جامع و منعطف برای نشر الکترونیک، لازمه بقا در عرصه نشر است. از همین رو و با توجه به مزایایی که ذکر می شوند، ارائه کتاب الکترونیک مورد توجه بسیاری از محافل علمی و تجاری قرار گرفته است.

اشاره

در دنیای علم، امر پژوهش از جایگاه بسیار مهمی برخوردار بوده و هر پژوهشگر می­کوشد از شیوه­های کارآمد و نوین در مسیر تحقیق خود استفاده کرده، پژوهش خویش را هرچه پربار و سریع­تر به انجام برساند. بر محققان پوشیده نیست که نرم افزارهای حاوی اطلاعات و داده­های غنی علمی، یکی از گزینه‌­های بسیار مهم در بررسی­های پژوهشی است و از لحاظ دستیابی آسان و صرفه­جویی در وقت، کمک شایانی به کاربران می‌نماید. اما وجود اطلاعات گسترده و دستیابی آسان به آن­ها، به‌تنهایی راهگشا نخواهد بود؛ زیرا در عصری که رشد اطلاعات از سرعت بسیار بالایی برخوردار می­باشد، مواجه با حجم بسیار بالای علوم، چه­بسا باعث سردرگمی مخاطبان، به­ویژه پژوهشگران هریک از عرصه­های علمی خواهد شد. بر این اساس، لازم است که با استفاده از راهکارهای مناسب در هموارسازی این مسیر، چاره‌اندیشی شود که از جمله این راهکارها می‌توان به دسته‌بندی موضوعی نرم‌افزارها اشاره کرد. در این مجال، به معرفی مجموعه نرم‌افزارهای موضوعی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که اقدامی است در همین راستا، می‌پردازیم.

اشاره

دانش طب، وسعتی دارد به درازنای عمر بشر که به شناخت حالات بدن انسان از نظر بود یا نبود تندرستى می‌پردازد و هدف آن، پیش‌گیری از بیماری یا درمان آن است. دین و اولیای دین نیز در کنار معنویت،  به سلامتی جسم انسان توجه و عنایت خاصی داشته‌اند و حتی اجرای بسیاری از احکام فقهی، منوط به داشتن سلامت جسمانی مکلف است.

همزمان با سالروز میلاد پرخیر و برکت پیامبر اکرم اسلام، حضرت محمد بن عبدالله(ص) و فرزند گرامی اش حضرت امام جعفر صادق(ع) در بهمن 89  طی مراسمی نرم افزار جامع فقه اهل بیت(ع) 2 با حضور مرجع عالی قدر جهان تشیع، حضرت آیت الله صافی گلپایگانی، جعی از علما و فضلا و پژوهشگران علوم دینی در ساختمتان نور رونمایی شد.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی رابط  کاربر و قابلیت های جستجوی نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم در سه حوزه: قرآن، حدیث، فقه و احکام بر اساس معیارهای ارزیابی استخراج شده از منابع معتبر انگلیسی و فارسی است. از میان 12 مرکز تولید نرم افزارهای اسلامی، مرکز تحقیقات کامپیوتری نور، به عنوان بهترین تولیدکننده رابط  کاربر و قابلیت‌های جستجوی محصولات نرم افزاری شناخته شد.

اشاره

با توجه به جايگاه و اهميت مباحث علوم قرآنی در فهم آیات قرآن و ارتباط آن با علوم دینی همچون تفسیر، مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي اقدام به توليد نرم‌افزار مشکاة الانوار نمود و این گونه، گام بسیار بلندی را برای معرفی و توسعه هر چه بهتر این علم برداشت. مشکاة الانوار یا كتابخانه جامع علوم قرآنى، نام نسخه اول از سرى برنامه هاى نرم افزارى علوم قرآنى مركز نور مى باشد كه به قرآن پژوهان و محققان گرامی عرضه شده است و نسخه دوم آن به نام «دانشنامه علوم قرآنى» مراحل پايانى را سپرى مى كند كه به مدد الهی در آينده عرضه خواهد شد.