فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و حاکمیت
چکیده
فضای مجازی، بستری تعامل گرا برای جامعه ای مجازی است که مهم ترین رخداد آن، شکل گیری شبکه های اجتماعی است. جهان شبکه ای، حاصل اجتماع و ارتباط هزاران شبکه اجتماعی در این فضای مجازی است. در این ارتباطات، همه در کنار هم حاضرند و از یکدیگر مطلع اند؛ بدون اینکه همدیگر را ببینند یا بشناسند. فضای مجازی، موجب هم افزایی قدرت اجتماع شده و در ذات خود می تواند جمهوریت را در مقابل حاکمیت قرار دهد. این محیط مجازی، مبتنی بر دموکراسی تام و اداره مردمی است و نشان داده که مدیریت کامل و جامع را برنمی تابد. عمده مخاطرات فضای مجازی را باید در پیدایش شبکه های اجتماعی جست و جو کرد و بیشترین توان را در نظارت، هدایت و کنترل این قدرت نرم هزینه کرد. برای داشتن فضای مجازی پاک، لازم است فرصت ها و تهدیدهای این فضا را شناخت و متناسب با آن، راهبردهایی را طراحی نمود. به نظر ما، بایسته های جامعه اسلامی را می توان به جوامع مجازی سرایت داد و ایجاد فضای مجازی پاک را ممکن شمرد. یکی از شاخصه های قدرت در فضای مجازی، شبکه های اجتماعی است که روش های متعددی توسط کارشناسان برای مهار و کنترل این قدرت نرم پیشنهاد شده است. مباحثِ مطرح شده، مبتنی بر دریافت های تجربی و مطالعات مرتبط در طول دو دهه آشنایی با فضای مجازی و ابعاد آن است. به نظر نگارنده، ورود حاکمیت به فضای مجازی، ایجاد بسیج سایبری، تأسیس شبکه های بدیل، تولید اطلاعات و محتوا و در نهایت، کنترل و نظارت، می تواند فضای مجازی همساز با هنجارهای دینی و فرهنگی جامعه ما را به عنوان فضای مجازی پاک ترسیم کند.
دین داری و رسانه های نوین
چکیده
دین، مفهومی بسیار مهم در زندگی شخصی و اجتماعی انسان است. آموزه های دینی با معرفی پیدایش و سرانجام آفرینش، به انسان هویت می بخشد و در طول تاریخ، با عینیت اجتماعی خود، رفتارهای اجتماعی انسان ها را سامان داده است. تأثیر دین بر رستگاری ابدی انسان از سویی، و کارکردهای آن در تنظیم زندگی اجتماعی انسان ها از سوی دیگر، باعث شده است تا دین داری، از موضوعات جدی مورد توجه اندیشمندان دینی و هم جامعه شناسان قرار گیرد. تلاش های بسیاری در راستای تعریف شاخص هایی برای اندازه گیری دین داری صورت گرفته است تا تغییرات آن سنجیده شود و بدین وسیله، تأثیر عوامل مؤثر بر دین داری و همچنین متغیرهایی که دین داری بر آنها مؤثر است، بررسی شود. موضوع مورد توجه این نوشتار، ارتباط میان گسترش رسانه های نوین در قالب ابزارهای هوشمند همراه و تغییرات در شاخص های دین داری است. این تحقیق، با تکیه بر دستاوردهای تجربی پژوهش های صورت گرفته و با استفاده از رویکرد جامعه شناسانه، تلاش کرده است تا تغییرات مشاهده شده در دین داری را توضیح دهد و با ریشه یابی این تغییرات، ایده هایی را در جهت ترسیم آینده این تغییرات مطرح کند.
