فصلنامه شماره 74 (بهار 1400)

فصلنامه شماره 74 (بهار 1400)

سال بیستم/ پیاپی 91

گزارشی از ویژگی‌ها و خدمات قابل ارائه در دیتاسنتر نور

مرکز داده نور، بسترساز ارائه خدمات اطلاعاتی

مرکز نور، داده‌پرداز علوم و معارف اسلامی

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با عنایت رهبر فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال 1368 تأسیس گردید. هدف اصلی این مرکز، اشاعه فرهنگ غنی اسلام با آسان‌سازی دستیابی به منابع و متون اصیل دینی با بهره‌گیری از امکانات رایانه‌ای است. تولید محتوای علوم اسلامی و انسانی که ثمره آن در محصولات و وبگاه‌های مرکز قابل مشاهده است، به صورت مستمرّ در این مرکز ادامه دارد.

با توجّه به توانمندی‌های فنّی و داده‌ای و وجود شبکه ارتباطی با صدها مرکز حوزوی، علمی ـ پژوهشی،‌ دانشگا‌هی و دولتی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی مناسب‌ترین گزینه برای راه‌اندازی مرکز داده علوم اسلامی کشور با هدف ارائه خدمات اطّلاعاتی به مراکز تابع دفتر رهبری، روحانیون و اساتید، وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری و همچنین مراکز دولتی و خصوصی است.

  • نویسنده: تهیه و تنظیم: علی نعیم‌الدین خانی

چکیده

یکی از عرصه‌های فعالیت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، تولید وبگاه‌هایی غنی و کارآمد در موضوعات مختلف جهت استفاده اساتید، محقّقان و علاقه‌مندان به علوم و معارف دینی است. پایگاه اندیشوران، در شمار مجموعه پایگاه‌های مرکز نور است که در زمینه شناسایی و معرّفی محقّقان و پژوهشگران حوزه علمیه و تدوین بانک جامع اطّلاعات مربوط به آنان فعّالیّت می‌کند. در این نوشتار، پس از معرّفی و بیان تاریخچه راه‌اندازی اندیشوران، به معرّفی ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و امکانات این پایگاه اشاره شده است.

  • نویسنده: احمد اکبری* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چکیده

اگرچه ذاتاً تلفن‌های هوشمند به ‌عنوان وسیله‌ای برای برقراری ارتباط با سایرین شناخته می‌شوند، امّا بدون تردید، این وسیله کوچک و محبوب، در دنیای پیشرفته امروزی، به ابزاری غیرقابل ‌انکار در دنیای فنّاوری و توسعه خدمات مرتبط با آن تبدیل شده است و نقش بسیار مهم و پُررنگی در زندگی انسان مدرن ایفا می‌نماید.

تلفن‌های هوشمند، به دلیل ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی که نسبت به سایر ابزارهای فنّاوری دارند و همچنین با توجّه به امکانات جذّاب و متنوّعی که در اختیار کاربران قرار می‌دهند، توانسته‌اند به یک دستیار و همدم مجازی برای انجام تمامی فعّالیّت‌های روزمره افراد جامعه تبدیل شده، انقلابی عظیم در عرصه فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات به وجود آورند.

این مهم در کنار ظرفیت‌های عظیم و رو به توسعه تلفن‌های هوشمند، سبب شده است که این وسیله کوچک و قابل‌ حمل، با حفظ کارکرد ارتباطی خود، به یک ظرفیت عظیم کامپیوتری تبدیل شده و با به چالش کشاندن تولیدکنندگان محصولات نرم‌افزاری، ضرورت بازنگری در شیوه‌های تولید و عرضه اطّلاعات، متناسب با خواست و ذائقه مخاطب و همگام با تکنولوژی‌ها نوین را صدچندان نماید.

در این مقاله، سعی شده است با بیان اهمّیّت جایگاه تلفن‌های هوشمند و نقش فعّال و بسزای آنها در فضای زندگی امروزی، به ‌ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های این وسیله مهم و فراگیر، در خصوص آگاهی‌بخشی و افزایش سطح فرهنگ و معلومات افراد جامعه، و همچنین بیان راهکارها و عوامل تأثیرگذار برای موفّقیّت در این عرصه پرداخته شود.

  • نویسنده: هادی دهقان حسام‌پور* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چکیده

در شماره قبلی فصلنامه ره‌آورد نور، بخش اوّل مقاله را با محورهای ذیل ارائه کردیم:

  1. تبیین اهمّیت و ضرورت نشر مصحف با رسم املائی؛
  2. نگاهی کوتاه به تاریخ کتابت مصحف در پنج عنوان: «معرّفی رسم مصحف عثمانی»، «توحید مصاحف»، «به‌کارگیری انواع خطوط کوفی، ثلث و نَسخ در کتابت مصحف از ابتداء تاکنون»، «توقیفی و یا اجتهادی بودن رسم‌الخط مصحف عثمانی» و «رابطه رسم‌الخط با اختلاف قرائات»؛
  3. توجیهات ذکرشده از جانب طرف‌داران توقیفی بودن رسم مصحف عثمانی در خصوص «حروف زائد» و «حروف حذف‌شده» در مصحف عثمانی و پاسخ به آنها؛
  4. بررسی مصداقی رسم مصحف عثمانی؛ مصادیقی چون: رسم همزه آخر واژه، بیان پایه‌های همزه، چسبیدگی‌های نادرست، جداسازی‌های بی‌مورد، هماهنگ‌سازی تای مربوطه و مبسوطه، قاعده نگارش حروف زائد، شیوه کتابت صاد و سین، ابدال، شکل نگارش الف آخر کلمه.

اکنون در بخش دوم مقاله، به ادامه بررسی مصداقی رسم مصحف عثمانی می‌پردازیم؛ مصادیقی چون: تبیین قاعده حذف حروف و انواع همزه‌ها، حذف یکی از دو حرف مشابه، حذف واو جمع، حذف واو و یاء اصلی کلمه هنگام التقاء ساکنین، حذف یاء آخر کلمه، حذف یاء مضاف‌الیه در منادا، مواضع حذف همزه «إبن» و نگارش برخی کلمات قرآنی بر اساس رسم‌الخط املائی کنونی، شامل: «حذف الف بسمله، حذف لام در برخی کلمات، حذف الف در بعضی کلمات خاصّ و حذف واو زائد در برخی کلمات»، از جمله آنهاست.

  • نویسنده: عزت‌الله مرتضایی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ؛ تراب فولادی** این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چکیده

تفسیر صافی، اثر مولی محسن فیض کاشانی، یکی از تفاسیر روایی مهم شیعی به شمار می‌رود. با توجّه به جایگاه و اهمّیّت این تفسیر، پژوهش فنّاورانه آن ضرورت ‌داشت. از آنجا که پژوهش به شیوه فرهنگ موضوعی، تخصّصی، زمان‌بر و پُرهزینه است، هیئت علمی گروه قرآن مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برآن شد که در پژوهش صافی، از روش دانشنامه‌ای استفاده کند. این بود که دانشنامه تفسیر صافی شکل گرفت. رابط‌ کاربری این برنامه، به لحاظ شهرتش سه زبانه (فارسی، عربی و انگلیسی) بوده و پژوهش اوّلیه آن، در سال‌های دور تحقّق یافت و تولید آن، به‌دلایلی به تعویق می‌افتاد؛ امّا توفیق رفیق گشت تا در سال 1399 شاهد خودنمایی این تفسیر گرا‌ن‌سنگ در عرصه دسکتاپ باشیم. امید است که مقبول طبع اساتید تفسیر و علوم قرآن و طلاب و دانشجویان این رشته قرار گیرد.

  • نویسنده: عزت‌الله مرتضایی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

اشاره

آنچه در این گزارش می‌خوانید، مروری است بر نشست‌های خبری و رونمایی‌های برگزارشده در ماه پایانی سال 1399 و اوایل سال جاری که در آنها، از برخی محصولات جدید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی پرده‌برداری شده است. نسخه جدید حدیث ولایت، مجموعه آثار سید هادی خسروشاهی ـ نسخه 3، دانشنامه تفسیر صافی، دانشنامه تفسیر طبری، و نهج‌البلاغه اندرویدی ویژه حامل‌های همراه، از جمله محصولات تازه‌ای است که در طی مراسمی چند، از آنها رونمایی شد و به محقّقان و علاقه‌مندان علوم و معارف اسلامی معرّفی گردید.

  • نویسنده: دفتر تحریریه ره آورد نور

اشاره

محصولات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در موضوعات گوناگون علوم و معارف اسلامی سامان یافته است و همه حوزه‌های مربوط به: عقاید، کلام، قرآن، حدیث، ادعیه، فقه، احکام و مناسک، فلسفه، منطق، عرفان، اخلاق، تربیت، ادبیات، طب، فرهنگ، اجتماع، تاریخ و سیره، جغرافیا، نجوم، سیاست، انسان‌شناسی، شخصیت‌شناسی و آثار بزرگان را پوشش می‌دهد.

یکی از این موضوعات، اخلاق است. تولیدات نور در حوزه اخلاق، به دو دسته کلّی قابل تقسیم است: الف. محصولاتی که تنها به همّت محقّقان و متخصّصان مرکز تهیه و تولید شده و همه یا بخش بسیاری از آن، به موضوعات و مباحث اخلاقی مرتبط است. ب. نرم‌افزارهایی که با مشارکت مرکز نور سامان یافته و تمام یا قسمتی از آن، به ارائه متون و مطالب اخلاقی اختصاص دارد. در این نوشتار، به معرّفی اجمالی مهم‌ترین این محصولات به‌ ترتیب الفبایی می‌پردازیم.

  • نویسنده: علی نعیم‌الدین خانی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چکیده

گسترش سطح مبادلات تجاری و لزوم سرعت‌بخشی و آسان‌سازی در معاملات بازرگانی، استفاده از ابزار الکترونیکی را در این خصوص اجتناب‌ناپذیر کرده است. هویّت مجازی، شرط اوّل یک خریدار یا فروشنده الکترونیکی است؛ به‌ویژه در مواردی که عرصه کسب‌وکار گسترده‌تر می‌شود. مدیریت اسناد الکترونیکی و ارسال و دریافت اطّلاعات الکترونیکی، بخش بزرگی از تبلیغات و فعالیت‌های اجراءیی را در جهان امروز شامل می‌شود. یکی از فنّاوری‌هایی که سبب افزایش اعتماد گردیده، امضاء دیجیتالی است. این تکنیکِ مبتنی بر رمزنگاری، باعث رسمیت اطّلاعات الکترونیکی شده است؛ به‌طوری‌که هویّت پدیدآورنده سند و جامعیت اطّلاعات آن را قابل بازبینی و کنترل می‌نماید. این مقاله، سعی دارد علاوه بر معرفی امضاء دیجیتال و کاربردهای آن، بر جنبه فنی امضاء دیجیتالی و حداکثر اطّلاعات مربوط به امضاء دیجیتال و آینده فنّاوری اطّلاعات نیز تمرکز داشته باشد.

  • نویسنده: زینب ایزدی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه فصلنامه شماره 74 (بهار 1400)