معرفی پایگاه مجلات تخصصی علوم انسانی و اسلامی
اهمیت مجلات در پایگاه های اسلامی
کشورهایی که در عرصه فناوری اطلاعات، به تولید وسیع و سریع اطلاعات مبادرت ورزیده اند، به راحتی جوامعی را که از این اطلاعات استفاده می کنند، تحت تاثیر آرمان ها، ایده ها، عقاید و حتی رفتارهای فردی و اجتماعی خود قرار داده، از این طریق، نه تنها هدایت افکار و عقاید را به دست گرفته اند، بلکه با گسترش شگردهای وسیع تبلیغاتی، بر اقتصاد و شاهراه های حیاتی کشورهای مصرف کننده تسلط یافته اند. کسانی که به تولید، پردازش و نشر اطلاعات پرداخته اند، به گونه ای صاحبان اصلی قدرت و اقتدار در جهان حاضر به شمار می آیند. اهمیت تولید و نشر اطلاعات نیز از همین مسئله آشکار می گردد.
دین اسلام به پشتوانه دو منبع گرانمایه «قرآن» و «عترت»، تنها دین جامع و کاملی است که برای همه ابعاد مختلف زندگی بشر، و تعالی و تکامل او طرح و برنامه دارد، به همین دلیل می تواند در برخورد با این پدیده مهم نقش بسزایی را ایفا نماید.
پایگاه های مراجع معظم تقلید در اینترنت
مقدمه
نقش رایانه در پیشرفت علم، در همه شاخه ها نقشی غیر قابل انکار است. اوایل قرن بیستم میلادی نخستین جرقه های پیدایش رایانه زده شد و این پدیده مهم در مسیر تکامل قرار گرفت. حضور رایانه در خدمت علم موجب شد که قرن بیستم در طول تاریخ علم تا به امروز، از درخشندگی استثنایی ای برخوردار باشد.
از طرف دیگر، شبکه جهانی اینترنت که با هدف تسهیل تبادل اطلاعات، زمینه ارتباط رایانه های سرا سر جهان را با یکدیگر فراهم کرده است، آن گونه فاصله ها را از میان برداشته که امروز از این کره خاکی، با آن وسعت، جمعیت و پراکندگی، به دهکده ای جهانی تعبیر می شود؛ دهکده ای که برای حضور در آن، باید با قواعد آن آشنا باشیم، تا بتوانیم از ظرفیت های آن در راه اهداف خویش استفاده کنیم.
راه اندازی نسخه جدید پایگاه امام علی (علیه السلام) www.imamalinet.net
اشاره
از برنامه های ستاد بزرگداشت سال امیر مؤمنان امام علی (علیه السلام) در سال 1379، راه اندازی پایگاه اینترنتی امام علی (علیه السلام) بود که این وظیفه به عهده مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نهاده شد. این پایگاه، با نشانی www.imamalinet.net در تاریخ 79/7/19، با حضور آقای خاتمی رئیس جمهور وقت، راه اندازی شد. به تازگی نسخه دوم این پایگاه، با تغییرات زیادی آماده شده است و در سالروز ولادت با سعادت امیرمومنان علی (علیه السلام) افتتاح خواهد شد. به همین منظور با مسئول محترم این پایگاه، حجت الاسلام آقای احمد اکبری مصاحبه ای ترتیب داده ایم. ناگفته پیداست که افراد زیادی در تهیه محتوا و مسائل فنی این پایگاه همکاری دارند که در آغاز از همه آنها، بویژه مسئولان فنی آن ،آقایان مهندس پورفرد و خسروی تشکر می کنیم.
راهکارهای اینترنتی پژوهش در مباحث عرفانی
اشاره
از مهمترین دغدغه های فکری یک پژوهش گر، جمع آوری مطالب مورد نیاز یا محتوای تحقیق است. منابع و مآخذ گوناگونی برای انجام یک پژوهش وجود دارد که کتاب، مقاله، نشریات عمومی و تخصصی، دائرةالمعارف ها و پایان نامه ها از آن جمله اند. اما امروزه، به دلیل توسعه فضای اطلاعاتی و ارتباطاتی و آمیخته شدن رایانه با بخش های مختلف بدنه فرهنگی ، علمی و پژوهشی کشور، باید نوع نگاه و میزان دانسته های خود را روزآمد کنیم تا به بهترین شکل، از ابزارهای نوین و شیوه های کارآمد تحقیقی بهره بگیریم.
اینترنت، به دلیل گستردگی اطلاعات و آسانی دسترسی به آن، نقش به سزایی در امر تحقیق و توسعه هر کشوری ایفا می کند که البته در جای خود، مزایا و ویژگی های مفید آن، به خوبی تحلیل و بررسی شده است. نیاز همگان، خاصه پژوهشگران مختلف به این منبع جهانی، ضرورت شناخت نسبت به چگونگی استفاده بهینه از آن را آشکار ساخته و اقشار مختلف جامعه، به ویژه فرهنگ دوستان و دانش پژوهان عزیز، بیش از گذشته نیازمند آشنایی با اینترنت و شیوه های پژوهش در فضای آن هستند.
آنچه در پی می آید، راهکارهای پژوهش در فضای جهانی اینترنت، با تأکید بر شیوه های تحقیق در حوزه عرفان اسلامی است که امیدواریم برای محققان علوم اسلامی، خاصه دانشجویان و پژوهش گران عرفان اسلامی، راهگشا و ارزنده باشد و عرفان پژوهان محترم، با روش جست وجو در اینترنت، به منظور شناسایی و نیل به مطالب دلخواه خود آشنا شوند.
پایگاه های پیامبر اعظم در اینترنت
چکیده
در این نوشته، پایگاه ها و صفحاتی که به موضوع و شخصیت پیامبر اکرم (صلی اللّه علیه و آله و سلم) می پردازد توسط شیعیان، به مناسبت سال نبی اعظم راه اندازی و ارائه شده اند، معرفی می گردد.
نهج البلاغه در اینترنت
اشاره
آمار قابل توجهی از پایگاه های اسلامی اینترنت، به کتاب شریف نهج البلاغه باعث شد تا مروری بر پایگاهای شیعی اینترنت بیندازیم و از این رهگذر، به کم و کیف حضور این متن شریف در رسانه جهانی اینترنت، اطلاعاتی به دست آید. در این نوشتار، پس از جستجو در اینترنت و شناسایی پایگاه های مهمی که کتاب نهج البلاغه را به صورت تخصصی یا در بخشی از پایگاه خود مورد توجه قرار داده اند، در حد بضاعت به معرفی و نقد و بررسی آن ها پرداخته شده است.
بانک های اطلاعاتی و منابع اسلامی در اینترنت
چکیده
نویسنده در این گزارش سعی دارد که ضمن توصیف و معرفی پدیده بانک های اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتال و بیان اهمیت آن در عصر کنونی، به لزوم توجه به این مقوله در خصوص منابع اسلامی و کمبودهای آن در این زمینه بپردازد. در این میان، به تعدادی از مهم ترین پایگاه های بانک اطلاعاتی و کتابخانه دیحیتالی نیز برای آشنایی خوانندگان به طور مختصر اشاره می شود.
پایگاهی برای همه
تاريخچه پايگاه تبيان
در جهت نيل به اهداف متعالي اسلام و تحقق ارزشهاي انقلاب اسلامي، در سال 1380 بر مبناي رهنمودهاي مقام معظم رهبري، رويكرد جديدي در زمينة استفاده از فنّاوري روز جهت اجراي وظايف و دستيابي به اهداف سازمان تبليغات اسلامي، در اين سازمان دنبال شد و با توجه به تأثيرات قابل توجهي كه ارتقاي روزافزون فنّاوري ارتباطات واطلاعات (ICT) در دگرگوني مناسبات اجتماعي و توسعة دانش و فرهنگ در سالهاي اخير ايفانموده است، تصميم بر آن شد كه مؤسسة مستقلي براي پرداختن به اين مقولة مهم تأسيس گردد.
انگيزة اصلي سازمان تبليغات اسلامي بر پاية اين استدلال استوار است كه محتواي مطالب و موضوعات ديني و مذهبي بايد در فرآيندي شكليافته بر مبناي فنّاوري روز ارائه گردد تا از جذابيتهاي بيشتري برخوردار بوده، تمايل مخاطبان، بهخصوص جوانان و نوجوانان را به آن محتوا افزايش دهد. با درك رسالت فوق، مؤسسة فرهنگي و اطلاعرساني تبيان با هدف فعاليت در زمينة فنّاوري ارتباطات و اطلاعات، پايگاه اطلاعرساني تبيان را راهاندازي كرده است اين پايگاه از اوّل تير سال 1381 ايجاد گرديد كه در بخشهايي چند فعاليتهاي خود را ارائه و گسترش ميدهد. هم اکنون اين پايگاه پنجمين سال حيات خويش را سپري ميکند و از آغاز تا کنون تغيير و تحولات فراواني را به خود ديده است.
گنجینه منابع علوم اسلامی در اینترنت
اشاره
مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي که از پيشگامان و پيشتازان عرصه اطلاع رساني در علوم اسلامي و حوزوي بوده است، اينک در تلاشي ديگر با هدف ترويج فرهنگ استفادههاي پژوهشي از شبکه اينترنت و تسهيل دسترسي محققان و پژوهشگران به منابع ديني، کتابخانه ديجيتالي روي خط خود را راهاندازي کرده است.اين پايگاه که گنجينهاي عظيم و ارزشمند از منابع علوم اسلامي است، به زودي در فاز اول آن 6000 جلد کتاب مربوط به حوزه علوم اسلامي را در خود جاي ميدهد.
بدين بهانه، در محفلي صميمانه به حضور دو تن از دستاندر کاران تهيه اين برنامه رسيديم تا از چند و چون اين پايگاه مطلع شويم. جناب آقاي سقايي، معاونت فني مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي به عنوان مجري پروژه و جناب حجت الاسلام آقاي بهرامي سرپرست معاونت شبکه اطلاع رساني نور به عنوان متکفل اين پروژه هستند که در اين ميزگرد ما را همراهي ميکنند. در اين نوشتار، ضمن تشکر از اين عزيزان، حاصل گفتگوي آنان پيرامون اين پروژه را از منظر خوانندگان محترم ميگذرانيم.
فهرست های راهنمای اسلامی در اینترنت
هر گاه برای جستجو و شناسایی مطلب و خواسته مورد نظر خود، درون دنیای بزرگ اینترنت قدم نهاده باشید، شاید اوّلین چیزی که خواسته یا ناخواسته در ذهن شما خطور کرده باشد، اقدام از طریق بهترین و سریعترین ابزار و شیوه برای یافتن مقصود باشد. برای دسترسی به منابع مورد نظر در مدت زمان کمتر، به ناچار باید با راهکار های کاوش در وب و انواع ابزار های مربوط به آن آشنا شد.
ابزار های جستجو در اینترنت متعددند؛ اما بدیهی است که از بین ابزار های کاوش اینترنتی، موتور جستجو و فهرست راهنما دارای اهمیت و کاربرد بیشتری نسبت به سایر انواع میباشند. البته بیشتر کاربران عمومی فقط موتور جستجو را میشناسند و شاید سایر راه های دسترسی را غیر مفید تلقی میکنند. ذکر این نکته راهگشا است که به گونهای میتوان انواع دیگر را، اقسامی از همین دو نوع به حساب آورد. شاهراه اطلاعاتی را باید به عنوان نوع تخصصی فهرست راهنما و زیر مجموعه آن و فراموتور جستجو، و همچنین پرتال را زیر مجموعه موتور جستجو دانست. شاید به همین علت در برخی متون، ابزار کاوش را دو نوع دانسته اند: موتورجستجو و فهرست راهنما.