چند رسانه‌ها در وب 2
1. فلیکر (به اشتراک گذاری تصاویر)
وب 2 در زمینه دنیای تصویر تحولاتی چشمگیر ایجاد کرده است. در میان پایگاه‌های وب 1 که در زمینه تصویر زمانی بسیار فعال بودند، میتوان از پایگاه وب‌شاتس(1) نام برد. پایگاه وب‌شاتس در سال 1999م راه‌اندازی شد و در زمان خود توانست به عنوان یک سرویس دهنده عکس به محبوبیت فوق‌العاده دست یابد. تصاویر این پایگاه فقط توسط متصدیان پایگاه تهیه می‌شد. در حالی که این پایگاه در اوج قرار داشت، ناگهان پایگاهی به نام فلیکر(2) راه‌اندازی شد که مانند وب‌شاتس در زمینه تصویر فعالیت می‌کرد. راه‌اندازی پایگاه فلیکر موجب شد تا کاربران به سوی این پایگاه جذاب رو بیاورند و اندک اندک وب‌شاتس جایگاهش رو به افول برود. با این‌که فلیکر در سال 2004م و دیرتر از وب‌شاتس راه‌اندازی شد، ولی به‌سرعت در رتبه پایگاه‌های برتر دنیا در آمد و این امر محقق نشد، مگر به واسطه اهمیت دادن به کاربران در ارسال تصاویر و امکاناتی که برای کاربران در این پایگاه فراهم آمد.
هم اکنون فلیکر سی و یکمین پایگاه برتر دنیاست و روزانه حدود 2 میلیون بازدید کننده دارد و پایگاه وب‌شاتس با 200 هزار بازدید کننده در روز، رتبه 438 را برای خود ثبت کرده است.
ویژگی‌های ممتاز فلیکر را این گونه میتوان برشمرد:
- - تمام تصاویر توسط کاربران ارسال میگردد؛
- - امکان نوشتن نظر برای تصاویر و همچنین ارسال نظر برای تصاویر دیگران وجود دارد؛
- - محدود کردن نمایش تصاویر برای گروه خاص و یا عدم نمایش تصاویر؛ که در این صورت فقط شخص ارسال کننده و یا کسانی که اجازه دارند، قادر به دیدن تصاویر خواهند بود؛
- - اعمال قانون کپی رایت برای تصاویر منتشر شده.
اگر چه وب‌شاتس هم اکنون گام‌های عملی جهت تحقق وب 2 در پایگاهش برداشته است تا کاربرانش را از دست ندهد، اما بی‌تردید امکانات وب دویی آن با امکانات گسترده فلیکر قابل مقایسه نمی‌باشد.
2. یوتیوب (به اشتراک گذاری فیلم)
یوتیوب(3) از جمله پایگاه‌هایی است که در زمینه فیلم و کلیپ‌های ویدئویی فعالیت میکند. این پایگاه مخزن فیلمها و کلیپ‌هایی است که کاربران همه منابع آن را فراهم می‌آورند. هر کاربری میتواند با عضویت در این پاگاه کلیپ‌ها و فیلم‌های ویدیویی‌اش را به این پایگاه ارسال نماید. این پایگاه تمام امکاناتی وب دویی را برای کاربرانش فراهم کرده است. این ویژگی‌ها موجب شده تا این پایگاه سومین پایگاه برتر دنیا باشد.
یوتیوب توسط سه نفر به نام‌های: چاد هرلی، استیون چن و جواد کریم راه‌اندازی شد. آن‌ها پس از موفقیت پایگاه فلیکر، به فکر افتادند تا پایگاهی جهت به اشتراک‌گذاری فیلم ایجاد کنند. پایگاه یوتیوب در ۱۵ فوریه ۲۰۰۵م فعال شد و شش ماه بعد در ماه می۲۰۰۵م به طور رسمی افتتاح شد و در ۱۳ نوامبر2006م به دنبال موفقیت خیره‌کننده یوتیوب، شرکت گوگل، این پایگاه را به مبلغ ۱۶۵۰ میلیون دلار خریداری کرد.
در پایگاه وب دویی یوتیوب، کاربران با عضویت در آن، صاحب یک صفحه شخصی میشوند که علاوه بر ویدئوهای ارسالی‌شان در این پایگاه میتوانند نظرات و پیام‌های دیگر کاربران را نسبت به ویدئوهای خودشان ببینند. کاربران علاوه بر قرار دادن عنوان برای ویدئوهایشان میتوانند برای ویدئوهای ارسالی تگ یا برچسب بزنند که این امر علاوه بر ارتباط آسان میان ویدئوها، جستجو و یافتن ویدئوها را با این روش آسان‌تر میکند. یوتیوب حداکثر مقدار مجاز برای ویدیوهای ارسالی را ۱۰ دقیقه در نظر گرفته است و همچنین یوتیوب اجازه دانلود ویدیوها را فراهم نکرده است. از دیگر ویژگی‌ها و امکانات پایگاه یوتیوب به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- - نمایش بر اساس میزان بازدید‌ها و امتیاز کاربران در دورهای زمانی مشخص؛
- - پیدا کردن فایل‌ها بر اساس تگ‌ها یا برچسب‌های کاربران؛
- - افزودن ویدئوهای مورد علاقه به فهرست علاقه‌مندی‌ها؛
- - ارسال فیلم مورد علاقه به پایگاه‌های اشتراکی دیگر مانند فیس بوک؛
- - به اشتراک گذاشتن فیلمها برای دوستان؛
- - توصیه فیلم مورد علاقه به دوستان.
3. آر اس اس و وب 2
آر اس اس(RSS) مخفف Really Simple Syndication به معنای تشکیل ارتباط‌های بسیار ساده است و به شما امکان می‌دهد تا از آخرین خبرها و عناوین پایگاه و یا وبلاگ‌های مورد علاقه‌تان، بدون سر زدن به تک تک آن‌ها، با خبر شوید.
استفاده از آر اس اس، کمک بسیار زیادی برای باخبر شدن از اطلاعات جدید پایگاه‌های مورد علاقه شما میکند؛ به طور مثال، اگر شما بخواهید از آخرین مطالب قرار گرفته در بیست پایگاه و وبلاگ مورد علاقه¬تان با خبر شوید و بخواهید به تک تک آن‌ها سر بزنید بی‌شک زمان بسیاری را از شما خواهد گرفت و شما نیز سردرگم خواهید شد و از سرکشی به تعدادی از و پایگاه‌ها منصرف و نسبت به مطالب تازه منتشر شده در پایگاه‌های مورد نظر بی‌اطلاع خواهید ماند و حتی ممکن است آن پایگاه مطلب جدیدی در پایگاه قرار داده باشد و شما مایل به خواندن آن نباشید. با استفاده از آر اس اس بسیاری از مشکلات شما برای مرور پایگاه‌های مورد علاقه بر طرف خواهد شد. برای استفاده از این امکان می‌بایست پایگاه مورد نظر شما از فیدهای آر اس اس استفاده کرده باشد؛ امری که خوشبختانه بسیاری از پایگاه‌ها و وبلاگ‌ها از این امکان استفاده میکنند.
برای این‌که از آر اس اس پایگاه‌ها استفاده کنید؛ باید از یک فیدخوان آر اس اس استفاده کنید که با همه‌گیر شدن استفاده از آر اس اس نرم‌افزارهای قابل نصب و آن‌لاین به ارائه خدمات می‌پردازند. از خدمات پایگاه‌ها برای استفاده از آر اس اس میتوان به گوگل ریدر(4)، یاهو(5)، بلاگ‌لاین(6) و فیدبرنر(7) اشاره کرد. و از نرم‌افزارهایی که با نصب آن میتوان از این امکان استفاده کرد. در این خصوص میتوان به مرورگرهایی همچون: فایرفاکس(8)، اپرا(9) و فالک(10)، برنامه مدیریت نامه‌ها اوتلوک 2007(Outlook) و نرم‌فزارهایی چون آر اس اس پابلیشر(11) اشاره کرد که در این میان، گوگل ریدر و اپرا هم ساده و بسیار مفیدند و هم با زبان فارسی بیشتر از دیگر برنامه‌ها سازگاری دارند.
در بیشتر پایگاه‌ها و وبلاگ‌ها آیکون (RSS ) در گوشه‌ای از پایگاه وجود دارد. همچنین اگر از مرورگر فایرفاکس استفاده می‌کنید، در گوشه سمت راست نوار آدرس آن علامت RSS را مشاهده می‌کنید که می‌توانید با کلیک روی آن فید پایگاه را به خبرخوان خود اضافه کنید. نمونه‌ای از نشانه آر اس اس در پایگاه رسول نور (www.rasoolnoor.com) میباشد. با کلیک روی آن، نشانی آر اس اس آن به دست می‌آید:
http://www.rasoolnoor.com/backend.php
کافی است این لینک را در مرورگر خودتان اجرا کنید تا برنامه خبرخوان شما آن را به فهرست پایگاه‌هایی که آن‌ها را دنبال می‌کنید، اضافه کند. از این به بعد، لازم نیست هر روز وارد پایگاه رسول نور شوید تا مطالب آن را بخوانید فقط برنامه خبرخوان خودتان رو اجرا می‌کنید و آن به سرعت شما را از مطلب جدید که در این پایگاه قرار گرفته، با خبر میکند و شما با دیدن تیتر یا اصل مطالب به خواندن و یا دنبال کردن آن مطلب جدید می‌پردازید.
4. مشآپ‌ها و وب 2
مشآپ(12) یک سرویس کاربردی است که اطلاعاتش را از ترکیب چند منبع جداگانه فراهم میکند و به صورت یکجا و ادغام شده به نمایش در می‌آورد؛ به طور مثال، استفاده از اطلاعات نقشه‌ای از تصاویر گوگل مپس(13) برای افزودن اطلاعات و اخبار محلی تا خرید و فروش زمین. از ترکیب این منابع کنار هم، سرویسی متمایز و جدید ایجاد میشود که در اصل هیچ کدام از این منابع به‌تنهایی این امکان را فراهم نمی‌کنند.
در این نوع پایگاه‌ها نقشه‌ای از تصاویر گوگل را پیش روی خود می‌بینیم که به طور مثال با کلیک بر هر نقطه از نقشه می‌توانید علاوه بر دیدن موقعیت جغرافیایی دقیقِ آن مکان، اخبار و اطلاعات گردآوری شده از پایگاه دیگر نیز به نمایش در می‌آید. اگر کسی بخواهد خانه بخرد، با مراجعه به یکی از این سرویس‌ها میتواند مکان دقیق، نمایی از خانه و همچنین قیمت و نشانی آن را ببیند. این سرویس ترکیبی از دو پایگاه میباشد که یکی پایگاه فروش املاک و مستقلات و دیگری گوگل مپس میباشد که اکنون اطلاعات این دو پایگاه در یک پایگاه به صورت یکجا برای استفاده مفیدتر کاربران فراهم آمده است تا بدون مراجعه¬ی حضوری، از طریق این سرویس منزل مورد پسندشان را پیدا کنند.
روابط اجتماعی در وب2
وب 2 در زمینه روابط اجتماعی تحول گسترده‌ای ایجاد کرده است. پایگاه‌های وب 2 که روابط اجتماعی را تسهیل می‌بخشند، موجب میشوند تا کاربران در این پایگاه با هم ارتباط بر قرار کنند. پایگاه‌هایی که در این زمینه وجود دارند، بسیار مورد استقبال قرار گرفته است؛ به گونه که کاربران آن روز به روز افزایش می‌یابد. در این زمینه میتوان به پایگاه‌هایی همچون: اورکات(14) که نسبتاً قدیمی‌تر است، مای اسپیس(15)، فیس بوک(16) و فرندفید(17) اشاره کرد. فیس بوک دارای جایگاه ویژه‌ای میباشد. تعدادی از این پایگاه‌ها، موجبات ایجاد چالش‌های فرهنگی میشوند و به همین دلیل، تعدادی از این پایگاه‌ها در کشورمان مورد فیلتر قرار گرفته‌اند.
کاربران با عضویت در این پایگاه‌ها میتوانند اطلاعاتی از خودشان وارد کنند و وارد این پایگاه‌ها شوند و افرادی را به جمع دوستان خود دعوت کنند و تا زمانی که فرد دعوت شده، دعوت را نپذیرد، فرد دعوت کننده نمی‌تواند از مشخصات فردی آن‌ها مطلع شوند و از مطالب جدیدی که هر فرد در صفحه خود قرار می‌دهد مطلع گردد و به مطالعه آن بپردازد.
هر فرد میتواند دوستانِ دوستش را ببیند و آن‌ها را نیز به جمع دستان خود دعوت نماید. در این پایگاه‌ها امکان ایمیل و ارتباط آن‌لاین نیز وجود دارد. امکان تبادل اطلاعات میان دانشجویان یا دانش آموزان و یا جمعی دوست و با خبر شدن از فعالیت‌های یکدیگر، از جمله ویژگی‌های این نوع پایگاه‌ها میباشد؛ به عبارت دیگر، میتوان گفت این نوع پایگاه‌ها مدل تکامل یافته اتاق‌های گفتگو (چت روم) هستند.
کتابخانه‌های وب دویی
وب 2 در زمینه به اشتراک گذاری کتاب‌ها و منابع علمی تحولی بسیار فراوان ایجاد نموده است. به طور کلی کتابخانه‌ها و منابع دیجیتال را که به صورت وب 2 اداره میشوند، میتوان به چند دسته تقسیم کرد.
هیچ کتابی در کتابخانه‌ها و منابع دیجیتالِ وب دویی وجود ندارد؛ بلکه کاربران لینک کتاب‌های سایر پایگاه‌ها را که فضا برای آپلود و ارسال فایل‌ها در اختیار کاربران قرار می‌دهند، را به مشخصات کتاب‌هایی که در این پایگاه‌ها قرار داده‌اند، لینک می‌دهند و دریافت کتاب به صورت غیر مستقیم صورت می‌گیرد. مانند پایگاه گیگاپدیا (gigapedia.org) که لینک در آن کتاب‌ها به پایگاه‌هایی چون رپیدشر و فایل فکتوری پیوند داده میشود. از این نوع پایگاه‌ها بسیار زیاد وجود دارند.
در ذیل، مهم‌ترین کتابخانه‌های وب دویی از این نوع را فهرست کرده‌ایم:
www.scribd.com
www.docstoc.com
www.issuu.com
http://en.calameo.com
www.yudu.com
www.thinkfree.com
http://en.doxmania.com
www.formatpixel.com
www.doxtop.com
www.slideshare.com
پایگاه‌هایی مانند ویکی بوکس (http://en.wikibooks.org) نیز وجود دارند که مانند ویکی پدیا که کاربران مقالاتی را به این پایگاه می‌افزایند یا در گسترش مقاله‌ای مشارکت میکنند، در این پایگاه نیز کاربران میتوانند کتابی را بنویسند یا در تکمیل کتاب همچون مدخل‌های دایره المعارف همکاری کنند. هر کاربر میتواند بخشی از کتاب را بنویسد یا متن آن را مورد جرح و تعدیل قرار دهد تا اندک اندک پایه‌های ایجاد یک کتاب کامل فراهم شود.
البته مواردی که ذکر شد، دارای اقسام مختلف با کیفیت‌های متنوع میباشد که ما در این‌جا به دو مورد اشاره می‌کنیم.
کتابخانه‌هایی وجود دارند که مطالب آن توسط کاربران فراهم نیامده است؛ ولی کاربران با عضویت در آن مانند یک کتابخانه وب دویی، آزادی عمل دارند؛ یعنی با مشاهده کتاب مورد نظر کتاب‌های دیگری که کاربران دیگر مشاهده کرده‌اند، به او توصیه میشود یا نقد و نظرهایی را که کاربران نگاشته‌اند، میتوانند مشاهده کنند، مانند پایگاه «www.wowio.com».
نوع دیگری نیز از پایگاه‌ها مربوط به کتاب وجود دارند که هیچ کتاب و یا لینک دانلود به پایگاه‌هایی چون رپیدشر ندارند و فقط اطلاعات کتاب‌شناسی در آن‌ها وجود دارد که اطلاعات آن را کاربران وارد میکنند و این کتاب‌ها را به همدیگر توصیه میکنند و گروه‌های کتابخوانی را ایجاد میکنند و نقاط قوت و ضعف کتاب را بیان میکنند.
پزشکی و آموزش در وب2
وب 2، اکنون در جوانب گسترده‌ای از حیات بشری تحول ایجاد کرده است و در این میان، پزشکی و تحولاتی که وب 2 در این‌باره ایجاد نموده، بسیار چشمگیر میباشد. اکنون میلیون‌ها نفر وارد شبکه گسترده و به هم پیچیده اینترنت میشوند تا اطلاعاتی را در مورد عناوینی از همه‌گیری جهانی آنفولانزای پرندگان گرفته تا کشیدن دندان عقل یا استفاده از طب سوزنی به دست آورند.
اگرچه در سال‌های 1993م گروه‌هایی برای پشتیبانی و راهنمایی بیماری‌های مغزی به راه افتاد، اما اکنون این محتواها اشکال مختلفی یافتهاند، مانند وبلاگ‌ها و ویدئوها، و افرادی بسیار بیشتری در آن‌ها شرکت میکنند.
اگر به طور مثال به وب‌پایگاه بهداشت روانی به نام psych central.com که در سال 1995 راه‌اندازی شد، نگاهی بیندازید، به‌آسانی از حجم گسترده‌ای از اطلاعات تولید شده پزشکی توسط کاربران مطلع خواهید شد.
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن متعدد مانند دیابت و افسردگی، یا بیماری‌های کمتر شناخته‌شده مانند نشانگان خستگی مزمن، مشتاق هستند که افراد با بیماری‌های مشابه را راهنمایی کنند.
یک نگرانی دیگر، اطلاع‌رسانی غلط است. اطلاعات بهداشتیِ بیش از حد همچنین ممکن است مردم را گیج کند. اما یک بررسی انجام شده نشان می‌دهد که گرچه اطلاعات تولیدشده به وسیله کاربران گزینه‌های بهداشتی بیشتری برای کاربران فراهم میکند، اما مزایای این کار بیش از خطرات آن است.
حدود یک سوم از 100 میلیون آمریکایی که به دنبال اطلاعات بهداشتی آن‌لاین بوده‌اند، می‌گویند خودشان یا افرادی که می‌شناخته‌اند به طور قابل‌توجه از چیزهایی که بر روی اینترنت یافتهاند، سود برده‌اند؛ در مقابل، فقط 3 درصد گزارش کرده‌اند که توصیه‌های آن‌لاین باعث آسیب دیدن جدی آن‌ها شده است.
بسیاری از اطلاعات بهداشتی تولیدشده به وسیله کاربران، دقیق هستند. بر اساس نتایج بررسی شده که در سال 2004 در نشریه پزشکی انگلیس (BMJ) منتشر شد، گروهی از متخصان بیماری‌های متخصصان مغز و اعصاب داوری کردند که تنها 6 درصد اطلاعات ارسالی در یک گروه پشتیبان صرع در BrainTalk واقعاً نادرست بودند. با وجود تعداد کافی افراد به صورت آن‌لاین اطلاعات غلط به‌سرعت تصحیح میشود.
در بحث آموزش نیز با استفاده از پایگاه‌های وب دویی کاربران میتوانند گروه‌های آموزشی ایجاد کنند و در آموزش همدیگر مشارکت کنند؛ به طور مثال، میتوان از پایگاه پالابئا(18) نام برد که کاربران میتوانند با ثبت نام در این پایگاه با کمک دیگر کاربران به آموختن زبان مورد علاقه‌شان بپردازند.
زندگی در وب 2 (زندگی دوم)(19)
در میان پایگاه‌های وب 2، پایگاه زندگی دوم سکند لایف از جایگاه ممتازی برخوردار میباشد. فضا و محیطی که این پایگاه برای اعضایش فراهم میکند، بسیار قابل توجه است؛ به حدی که نه فقط افراد، بلکه تعدادی از شرکت‌های معتبر بین المللی اقدام به خرید زمین و تأسیس شرکت خود در این دنیای مجازی کرده‌اند.
زندگی دوم، ساخته شرکت لیندن(20) است. با این‌که این پایگاه در سال 2003 آغاز به کار کرده است، پس از چند ماه، شرکت‌ها و پژوهشکده‌های بزرگ جهان به توان بالقوه آن در ایجاد فرصت‌های مختلف آگاه شده‌اند. در آغاز بسیاری آن را شبیه یک بازی تحت وب تصور می‌کردند، ولی طراحان لیندن هرگز از این حرف خوششان نمی‌آمد. به عقیده آن‌ها زندگی دوم چیزی فراتر از یک بازی است، از دید آن‌ها سکند لایف یک دنیای مجازی است؛ میتوان در آن‌جا داد وستد کرد، با هم روابط عادی یا کاری برقرار کرد و حتی با هم تماس تلفنی بر قرار نمود، کالاهایی را که در دنیای حقیقی به فروش می‌رسد، در آن‌جا تبلیغ کرد و سرانجام این‌که پول‌های مجازی خود را به دلارهای واقعی تبدیل کرد. جالب این‌که این دنیای مجازی نه توسط شرکت سازنده آن که توسط ساکنانش اداره میشود.
در زندگی دوم، شما به یک آواتار(21) نیاز دارید. آواتار موجودی مجازی است که نماینده شما در سکند لایف است. این موجود در آغاز یک انسان است؛ ولی می‌توانید آن را تغییر دهید؛ مثلا‌ً می‌توانید چهره آن را تاجایی که ممکن است، شبیه خودتان طراحی کنید یا این‌که او را به موجود دیگری تبدیل کنید؛ یک اژدها یا هر موجود دیگری.
زندگی دوم دو ویژگی اساسی دارد:
1. خلاقیت: سکند لایف، تقریباً آزادی نامحدودی برای ساکنان خود فراهم کرده است. دنیای شما همان چیزی خواهد بود که خودتان می‌سازید. می‌توانید از فروشگاه‌ها خرید کنید، برای خود یک تجارت دست و پا کنید یا یک آسمان‌خراش بسازید. می‌توانید یک موجود خیالی با ظاهری عجیب و غریب برای خود بسازید یا تاجری با ظاهر یک انسان باشید و در این شهر مجازی پول دربیاورید.
2. مالکیت: هر چیزی را که خودتان خلق کرده باشید، مالک آن خواهید بود. ساکنان زندگی دوم بر اساس قوانین آن‌جا از حق مالکیت دارایی‌های خود برخوردارند. عضویت در این پایگاه رایگان میباشد؛ ولی برای خرید زمین باید پول پرداخت کرد.
خودتان هم می‌توانید با داد و ستد کالا یا خدمات، برگزاری رویدادهای مختلف و نیز با بازی‌های رایانه‌ای به کسب درآمد بپردازید. برخی از دارندگان کسب و کار در سکند لایف ماشین‌های خودپرداز ویژه‌ای در دنیای حقیقی برای معاوضه دلارهای لیندن با دلارهای واقعی فراهم کرده‌اند. میتوان برای معاوضه دلارهای لیندن با دلار حقیقی و سایر پول‌های رایج جهان، به وب‌پایگاه خود شرکت لیندن و نیز وب‌پایگاه‌های مورد تأیید این شرکت نیز مراجعه کرد. هر 280 دلار لیندن را با یک دلار حقیقی قابل معاوضه میباشد.
دانشجویان در هر جای دنیا که باشند، میتوانند با گردهم آمدن در این شهر مجازی، یک کالج مجازی بسازند و در آن‌جا اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند. بسیاری از دانشگاه‌ها و انستیتوهای آموزشی اقدام به راه‌اندازی کلاس‌های مجازی خود در سکند لایف کرده‌اند که از میان فهرست طویل این کالج‌ها و دانشگاه‌ها میتوان به مراکزی چون: دانشگاه استنفورد (آمریکا)، کالج فیلم و برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی سیدنی(استرالیا)، دانشگاه ایالتی میسوری(آمریکا)، دانشگاه ایالتی ایلینویز (آمریکا)، دانشگاه سوگانگ (کره جنوبی) و کالج فناوری ویرجینیا (آمریکا) اشاره کرد.
هم‌اکنون شرکت‌های بزرگی چون: نیسان، وارنر میوزیک و جنرال موتورز و تویوتادر سکند لایف دفاتر مجازی خود را تأسیس کرده‌اند. سویس اولین کشوری است که در این دنیای مجازی سفارتخانه ایجاد نموده و تعدادی از خدماتش را در سفارتخانه خود در دنیای مجازی انجام می‌دهد.
انگیزه‌های مشارکت کاربران در پایگاه‌های وب 2
شاید این سؤال مطرح گردد که کاربران چه انگیزه‌ای از ارسال فایل‌هایشان دارند و چه عاملی موجب گسترش محتوای پایگاه‌های وب دویی با مشارکت کاربران میشود؟ هر پایگاه وب دویی که انگیزش‌های لازم جهت حضور قوی و مؤثر کاربران در محیط وب دو را درک کند، به‌سرعت در شمار پر بیننده ترین پایگاه‌ها و تبدیل به غنی‌ترین پایگاه‌ها خواهد شد. پایگاه‌های به اشتراک گذاری اطلاعات و منابع اندک نیستند و این پدیده موجی است فراگیر که پایگاه‌های متنوع در زبان‌های متنوع و در موضوعات متنوع، به‌سرعت ایجاد و تولدشان را اعلام میکنند و حال آن‌که موفقیت تمام این پایگاه‌ها یکسان نمی‌باشد و اقبال کاربران و تعداد بازدید کنندگان آن‌ها منوط به شناسایی و تقویت علل حضور کاربران در این نوع پایگاه‌ها میباشد. در این قسمت برخی از انگیزه‌ها و علل حضور کاربران در تولید محتوا و به اشتراک گذاری آن‌ها را بیان می‌کنیم.
دیده شدن: دیده شدن یکی از انگیزه‌های اصلی کاربران برای حضور در پایگاه‌های وب دویی میباشد. با ارسال مطلبی که نام نویسنده بر آن درج شده است موجب میشود تا در دنیای پیچیده وب دیده شود. پایگاه‌های وب دویی که این مشخصه را رعایت کرده‌اند در کارشان نیز توفیق‌های بیشتری داشته‌اند.
1. جزئی از وب بودن: ارسال مطلب و درج عنوان با نام ارسال کننده موجب ایجاد حسی عجیب، اما زیبا در میان کاربران میشود. آن‌ها اکنون جزئی از وب هستند. نوشته‌هایشان در پیش روی چشم‌های دیگران می‌درخشد و او از این امر احساس غرور و شادی میکند.
2. مشارکت: حس مشارکت را خداوند بیش از هر موجود دیگری در نهاد بشر قرار داده است تا از این مشارکت برای بهبود کارها و حل مشکلاتشان سود جویند. هر چه مشارکت کاربران در جای جای پایگاه‌های وب دویی افزایش یابد، اقبال کاربران نیز برای حضور پر رنگ‌تر افزایش می‌یابد. کاربران در این محیط‌ها نه فقط در تولید محتوا، بلکه در ارزیابی آثار تولیدی نیز تأثیرگذار هستند و هر چه نقد و نظر آن‌ها بیشتر به چشم بیاید، کاربران در بخش‌های گسترده‌تری مشارکت میکنند؛ چون بازتاب هر عملشان را در پایگاه مورد نظر به‌عیان می‌بینند.
3. تولید کننده محتوا به جای مصرف کننده صرف: تولیده کننده بودن حسی است که حتی در وب 1 نیز به عیان دیده میشود، اما برای تولید محتوا در وب 1 باید صاحب یک پایگاه بود تا امکان تولید محتوا نیز فراهم گردد. در دنیای وب که امر تولید بسیار پررنگ تر است، کاربران دوست دارند به جای مصرف کننده صرف تولید کننده باشند و بدون دردسرهایی که در وب 1 دارند، به تولید محتوا بپردازند.
4. ارتباط از طریق به اشتراک گذاری منابع: اینترنت به طور کلی، مکان ملاقات افراد، گروه‌ها و اجتماعات جهت اشتراک منابع، تصاویر یا اندیشه‌ها میباشد و در این میان، ارسال فایل، یکی از سودمندترین ابزار ارتباطی است که افراد با سلایق نزدیک، اما متنوع کنار هم جمع میشوند و با امکانات نامه‌نگاری و ارتباطی که در پایگاه‌های به اشتراک‌گذاری منابع فراهم آمده، با هم تعامل و ارتباط برقرار میکنند.
5. کمک گرفتن از نظرات دیگران برای بهبود آثار: بازخورد و نقد و بررسی دیگران بر تولید آثار بعدی و تنقیح اثر ارسالی میتواند تاثیرگذار باشد. کاربرانی هستند که فیلم ساخته، تصاویری گرفته یا نوشته‌ای دارند و می‌خواهند با ارسال آن در پایگاه‌های وب 2 و دریافت نظرات دیگران، میزان توفیق و پیشرفتشان را در یک کار مشاهده نمایند.
6. استفاده از فضای موجود در پایگاه‌های وب دو: باید دقت داشت که ارسال فایل در پایگاه‌های وب 2 همیشه به معنای به اشتراک گذاشتن منابع نیست. کاربران میتوانند فایلی را ارسال کنند و دیدن فایل را فقط به خودشان و یا برای دوستشان و یا گروهی محدود ممکن نمایند. ارسال فایل در این پایگاه‌های وب دویی، یعنی در اختیار داشتن منابع در هر کجا که دسترسی به اینترنت وجود دارد البته با توجه به سرعت پایین اینترنت در کشورمان عملاً این امر چندان محسوس نیست و کاربران ایرانی به جهت مشکلات عدیده‌ای که در اینترنت دست به گریبانش هستند، امکان استفاده از این قابلیت را در خودشان نمی‌بینند.
7. انگیزه‌های شخصی و دینی: کاربرانی وجود دارند که انگیزه‌هایی چون: گسترش دین و فرهنگ مثبت یا منفی، گسترش علم و آموزش، انتقال تجربیات، تبلیغ فکر، اندیشه یا مذهب را دارند. انگیزه‌هایی از این دست آن‌ها را به پایگاه‌های وب دویی می‌کشاند تا از این طریق، اندیشه و فکرشان را منتشر سازند.
8. گسترش محیط جدید و استفاده از فایل‌های دیگران: این مطلب نه فقط درباره پایگاه‌های وب دویی، بلکه برای پایگاه‌های به اشتراک گذاری منابع همچون رپیدشر(22) نیز صدق میکند. این سؤال پیش می‌آید که کاربرانی که فایلی را در پایگاه‌هایی چون رپیدشر ارسال میکنند، چه انگیزه‌ای دارند و حال آن‌که این نوع پایگاه‌ها هیچ کدام از ویژگی‌های پایگاه‌های وب دویی را ندارد؟ باید گفت که انگیزه قوی کاربران در ارسال فایل در این پایگاه‌ها، گسترش محتوای آزاد و در اختیار قرار دادن آن برای دیگر کاربران میباشد. کاربر در این اندیشه است که اگر کتابی را که در اختیار دارد، ارسال نماید، در گسترش فضایی کمک خواهد کرد که خود بیش از دیگران از آن سود خواهد برد. ارسال یک یا چند کتاب، امکان دسترسی آزاد به هزاران جلد کتاب را فراهم می‌نماید.
نتیجه
آنچه در این نوشته فراهم آمد، گوشه‌ای از وب 2 بود و بی‌شک وب 2 بسیار گسترده‌تر است. این روزها همیشه شاهد راه‌اندازی پایگاه جدیدی با ایده‌های نو و بدیع هستیم. این پایگاه‌ها تلاش میکنند تا با ایجاد فضای مناسب جهت حضورکاربران بر ترافیک پایگاه‌هایشان بیفزایند و تلاش میکنند تا از گردونه رقابت عقب نمانند و خودشان را به صدر پر بازدید کننده‌ترین پایگاه‌ها برسانند که غالبا پایگاه‌های وب دویی از جایگاه ممتازی میان پایگاه‌های برتر دنیا برخوردار می‌‌باشند.
در زبان فارسی علاوه بر توجه کاربران فارسی زبان به وبلاگ‌نویسی و پایگاه‌های ایرانی به آر اس اس، چندین پایگاه وب دویی نیز وجود دارد که از آن جمله میتوان به پایگاه: بالاترین(23)، دنباله(24)، مهندس(25) و پایگاه مرجع متخصصان ایران(26) اشاره کرد که تعدادی از این پایگاه‌ها به لحاظ مشکلات محتوایی فیلتر شده‌اند.
گرچه غالباً از دایره‌المعارف ویکیپدیا به عنوان الگو و نمونه خوبی از یک پایگاه وب دویی یاد میشود و با عناوین دمکراسی و آزادی بیان از آن یاد میشود، اما باید به فعالیت‌های پشت پرده آن توجه ویژه داشت. یک ویکیپدیا، مدیران و زیرگروه‌هایش را که به مطالب منتشر شده نظارت دارند، از میان کاربران انتخاب میکند و به‌تبع، کسانی را انتخاب میکند که با رهیافت غیر دینی و همسو با اغراض و نگرش‌هایش باشد و این گرایش موجب میشود تا مطالب دینی با تنگ‌نظری در این پایگاه منتشر گردد. علاوه بر این، با رد‌یابی کاربران مشخص شده است که عده‌ای، مخصوصاً در ایام انتخابات، از سوی سازمان‌ها و مراکز برای تولید محتوای مورد نظرشان هدایت میشوند.
اما آنچه بیان آن شایان توجه است استفاده از فناوری‌های وب دویی در پایگاه‌های اسلامی میباشد. احترام به کاربر و تشویق کاربران به تولید محتوا و در کنار آن مدیریت مناسب میتواند موجبات جذب مخاطب و غنای بیشتر مطالب پایگاه‌های اسلامی را فراهم نماید. باید به این نکته توجه داشت که مدیریت پایگاه‌های وب دویی، از ایجاد آن اهمیت بیشتری دارد. چنانچه مدیریت مناسبی در پایگاه‌های اسلامی که به سوی وب دو حرکت میکنند، ایجاد نشود بی‌شک مشکلاتی برای این پایگاه‌ها ایجاد خواهد شد.
اگر یک پایگاه اسلامی بخواهد وب دویی شود، باید به تمام بخش‌های آن توجه نماید و تمام ملزومات آن را فراهم نماید. تنها ایجاد فضایی برای اظهار نظر کاربران و یا امتیاز دادن کاربران، نشانه وب دویی بودن یک پایگاه نمی باشد. باید دقیقاً مشخص شود که چه فردی با چه نام کاربری مطلب مورد نظر را ارسال کرده و چه کسی به مطالب نظر داده است که در این صورت به کسی که مطلب مورد نظر را در پایگاه قرار داده‌است، ایمیلی با این مضمون ارسال میگردد که فردی برای مطلب ارسالی شما نظر داده است. این امر موجب میشود تا کاربر برای اطلاع از نظرات دیگران و حضور فعال در پایگاه مشتاق باشد.
پی نوشت ها:
