کتاب­خوان نور، افقی نو در مطالعه و پژوهش

شنبه, 31 خرداد 1393 ساعت 15:24
    نویسنده: محمد مصطفی حسینی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

 چکیده

کتاب­خوان نور، یکی از محصولات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است که در حال حاضر، بر روی بستر اندروید عرضه شده است. این محصول، با در نظر گرفتن نیاز مخاطبان به دسترسی به منابع غنی مرکز در بسترهای جدید، با سبکی نو به عرضه محتوا مي‌پردازد و در حال گذراندن مسیر خویش در رسیدن به بلوغ نرم افزاری می­باشد. شناخت فضای حاکم بر کتاب­خوان­ها، يعني تاریخچه و معرفی کتاب­خوان­های جهانی و بومی، در معرفی بهتر این محصول کمک شایانی می­نماید.

 کلیدواژگان: کتاب­خوان، کتاب­خوان نور، Bookreader، EReader

مقدمه

با شکل­گیری فناوری­های نو که هر روز شاهد عمومی و کاربردی شدن آن­ها هستیم، لزوم سرمایه­ گذاری و برنامه­ ریزی جهت به خدمت گرفتن این فناوری­ ها، جزو وظایف اصلی فعالان عرصه ارائه خدمات علمی و پژوهشی است؛ چرا که خالی گذاشتن فضا در این زمینه ها، به معنای محروم نمودن مخاطبان از استفاده مطلوب و علمی از فناوری خواهد بود.

به­ کارگرفته شدن ابزارهای سخت­افزاری پرتابل،(1) از قبیل گوشی­های همراه لمسی و تبلت­ها در بسترهای نرم افزاری جدید مانند اندروید و IOS، مسأله جدیدی است که مدیران مؤسسات علمی را که پیش از این بخش اعظمی از سرمایه­گذاری فنی‌شان را روی بستر سیستم عامل ویندوز متمرکز کرده بودند، گرفتار خود نموده است. مدیران امروز می­بینند که مخاطبان آن­ها مطالبات تازه‌اي جهت ارائه محصول در ابزارهای جدید دارند؛ مطالباتی که حتماً باید پاسخ داده شوند.

در چنین فضایی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، به عنوان یکی از مراکز علمی معتبر و دارای طیف وسیعی از مخاطبان پژوهشگر حوزوی و دانشگاهی، با پیش­بینی نیازهای آینده، اقدام به مطالعه در این خصوص، جهت پاسخ­گویی به نیازهای مخاطبان نمود.

دغدغه اصلی مدیران این مجموعه، ارائه محصولی بود که با نگاهی جامع بتواند هم نیازهای فعلی مخاطبان را پاسخ‌گو باشد و هم از اصول این مرکز که مبتنی بر اتقان محتوا و نیازهای فنی بنا شده، جدا نباشد.

ارائه نرم‌افزار اندرویدی کتاب­خوان نور، نخستین گام در این مسیر بود. نرم‌افزاری که با ورود به بستر جدید اندروید، افق تازه­ای از ارائه خدمات علمی و پژوهشی مرکز به مخاطبان پژوهشگر حوزوی و دانشگاهی را گشود.

در این نوشته، ابتدا ضمن ارائه سرگذشت کتاب­های الکترونیک و کتاب­خوان­ها، برخی از مهم‌ترین این نوع محصولات را معرفی نموده و سپس با اشاره به چند نمونه از کتاب­خوان­های ایرانی، به معرفی قابلیت­های نرم افزار «کتاب­خوان نور» پرداخته می­شود و در پایان نیز به افق آینده این محصول اشاره خواهد شد.

تاریخچه کتاب­خوان­ ها

ایده شکل­گیری کتاب­های الکترونیک، به سال­های انتهایی نیمه اول قرن بیستم باز می­گردد؛ اما به صورت جدی، این ایده در سال 1985 با ارائه کتاب­های مسافرتی روی دیسک‌های نوری (2) (سی دی رام) آغاز گردید.

در سال 1990 فناوری دیناتکست (3) که یک سیستم مبتنی بر SGML (4) بود، برای ارائه کتاب­های مقیاس بزرگ (کتاب‌هایی که به دليل وسعت صفحات، قابلیت چاپ وسیع را ندارند) مانند کتاب­های راهنمای ناوبری کشتی و هواپیما راه‌اندازی شد.

در سال 1992 کمپانی سونی، ابزار دستی دیتادیسکمن (5) را که یک ابزار برای خواندن اطلاعات از پیش ضبط‌شده بر روی یک دیسک بود، معرفی کرد. این دستگاه منحصراً با هدف مطالعه در سفر و استفاده های دانشگاهی طراحی شده بود و در خارج از ژاپن نتوانست موفقیت چندانی را کسب نماید.

در همین سال، دو دانشجو در دانشگاه پلی­تکنیک میلان در پایان­نامه خود، طرح ارائه نخستین ابزار کتاب­خوان را ارائه نمودند.

در سال 1993م کمپانی دیجیتال بوک، فرمت DBF  که کتاب­های دیجیتال را روی فلاپی دیسک عرضه می­کرد، راه­اندازی نمود. اين سال، برای اولین‌بار کتاب­های برگزيده جشنواره «انتخاب بهترین رمان هوگو» (6) روی سی‌دی‌رام عرضه گردید. از دیگر اتفاقات این سال، کلید خوردن پروژه bibliobytes که به عرضه رایگان منابع الکترونیک در اینترنت اختصاص داشت، بود.

در سال 1995م پایگاه اینترنتی آمازون با فروش کتاب­های فیزیکی، فعالیت خویش را آغاز نمود و در سال 1996م پروژه گوتنبرگ (7) به 1000 عنوان می­رسيد. و دستيابي به تعداد يك میلیون کتاب دیجیتالی، برای این پروژه هدف­گذاری می­شود.

در سال 1997م کمپانی E.Ink که بعد خدماتش پایه محصولاتی مثل سونی ریدر و کیندل آمازون شد، تأسیس گردید.

در سال 1998م اولین ISBN برای یک کتاب الکترونیک صادر شد و بازاریابی برای فروش آن در سی‌دی‌رام، آمازون و سایت‌های بی‌ان و بوردرز انجام پذیرفت.

در همین سال، ابزار کتاب­خوان مبتنی بر خرید و دریافت کتاب از روی اینترنت، روی ابزارهایی با عنوانRocket ebook  و  SoftBook عرضه گردید.

در سال 2000م کتاب­خوان مایکروسافت در تلاشی برای بهبود ظاهر متون با فناوري ClearType که متون را با قابلیت فونت ارائه می­داد، عرضه گردید. پروژه DBI که به فهرست کردن متمرکز کتاب­های دیجیتال با قابلیت جستجو و ایجاد کتابخانه های مجازی اختصاص دارد نیز در همین سال شروع به کار کرد.

در سال 2004م گوگل اعلام کرد پروژه­ای برای دیجیتالي کردن منابع برگرفته از چند کتابخانه بزرگ را آغاز کرده است. پروژه‌ای که مدتي بعد به نام «گوگل کتاب» (8) شناخته شد. اما در سال 2005م گوگل برای نقض قوانین حق تکثیر، توسط انجمن نویسندگان به جهت اسکن بدون مجوز کتاب­ها، مورد پیگرد قانوني قرار گرفت.

در سال 2006م سونی ریدر که از فناوري E.Ink بهره می­گرفت، عرضه شد. در این فناوري صفحه الکترونیکی به سان جوهرخوان الکترونیکی که در نور خورشید قابل مشاهده بود، عرضه گشت.

در سال 2007م آمازون ابزار کتاب­خوان خود، یعنی «کیندل» (9) را عرضه نمود. این دستگاه به کاربران این امکان را می­داد که از فروشگاه آمازون خرید نمود، و کتاب­ها، مجلات، روزنامه ها و سایر محصولات قابل خواندن را دانلود و استفاده نمایند. این محصول در ابتدا بر مبنای فناوري E.Ink عرضه گردید و در ادامه، امکان استفاده نرم افزاری از امکانات کیندل در بستر اندروید و حتی LCDهای نمایش خانگی نیز فراهم شد.

در سال 2008م کمپانی­های ادوبی و سونی قرارداد همکاری عرضه را امضا کردند که بر مبنای آن، محصول ادوبی ریدر با سخت­افزار سونی و نرم افزار ادوبی عرضه گردید.

در اين سال بود كه نخستین فروشگاه کتاب اختصاصی سیستم عامل IOS با نام «بوک اند بورد» (10) شروع به فعالیت کرد.

سال 2009م سال ارائه امکانات متنوع بود و ابزار «بوکِن» (11) و نرم افزار «نوک» (12) با امکانات متنوع در اختیار کاربران قرار گرفتند.

در سال 2010م اپل، آی­پدِ جدید خود را برای استفاده به عنوان کتاب­خوان تحت عنوان «آی­بوکز» عرضه نمود که توانست به رقم فروش خیره‌کننده 7 نسخه میلیون برسد.

همچنین در همین سال، بی­نظیرترین نرم افزار کتاب­خوان تحت عنوان «گوگل ای­بوک» عرضه شد. از مهم‌ترین ویژگی­های این نرم افزار، امکان خرید و دریافت کتاب از فروشگاه گوگل و سایر فروشندگان کتاب و همچنین برقراری ارتباط بین کتاب­ها و حساب کاربری فرد با جی‌میل بود که مدیریت استفاده از کتاب و بهره­گیری از فرمت­های مختلف کتاب­ها را برای کاربران بسیار آسان می­نمود.

در این سال، «کوبو ای­ریدر» (13) نیز پا به عرصه ابزارهای کتاب­خوان گذاشت و «پاکت ای­بوک» (14) برای عرضه در اندروید گسترش داده شد.

در سال 2011م، عرضه کتاب­خوان بر روی تبلت­ها با قابلیت تاچ (15) (جابه‌جایی صفحات به صورت لمسی) با عرضه محصولاتی از آمازون (کیندل فایر) و نوک (نوک تبلت) جدی­تر شد. در سال 2012م، اپل امکاناتی جهت ویرایش کتاب و گرفتن خروجی­های جدید از کتاب و همچنین نرم افزاری جهت ساختن کتاب جدید را روی آی­پد خود عرضه نمود.

آمازون، اولین ابزار صفحه روشن خود را با قابلیت مطالعه در شب و روز ارائه کرد.

در این سال، جمع فروش کتاب­های الکترونیکي در آمریکا به عدد 3 میلیارد نسخه رسید.

سال 2013م سال موفقیت برای ابزارها و نرم افزارهای کتاب­خوان بود؛ به گونه­ای که گزارش­های متعددی از کشورهای مختلف جهان مبنی بر رشد بی­سابقه خرید کتب الکترونیکی نسبت به کتب فیزیکی به گوش رسید؛ چنان‌كه شرکت Oyster به عنوان اولین سرویس­دهنده اشتراک نامحدود استفاده از کتب الکترونیکی راه­اندازی گردید که با توجه به وابسته نبودن این سرویس و سرویس­های مشابه به دستگاه خاصی، موقعیتی بی­نظیر جهت رشد نرم افزارهای کتاب­خوان بر بستر اندروید و حتی IOS را فراهم نمود.

نرم افزارهای کتاب­خوان جهانی

1. کتابخانه گوگل (16)

در واقع می‌توان «گوگل پلی بوکز» را تلاش بلندپروازانه گوگل در رسیدن به آنچه دانست که شرکت­های آمازون و اپل نیز آرزوی آن را در سر می­پرورانند. گوگل سعی دارد که مجموعه­ای از خدمات وسیعی را که در این حوزه قابلیت عرضه دارند، در قالب یک بسته به کاربرانش عرضه نماید. گوگل برای کاربرانش که از حساب کاربری جی‌میل استفاده می­کنند، این امکان را فراهم آورده است که به بانک عظیم کتاب­های گوگل به دو صورت رایگان و پولی دسترسی داشته باشند.

البته بسیاری از منتقدان معتقدند که این محصول گوگل، در ابتدای راه بوده و دارای نقاط ضعفی نیز می­باشد؛ اما توانايي بسیار بالایی که شرکت گوگل در حمایت از محصولاتش دارد، هر کاربری را متقاعد می­نماید که یک نسخه از «گوگل بوکز» را روی دستگاه اندرویدی خود نصب نماید.

شاید بتوان مهم‌ترین ویژگی این محصول را در دو نقطه قوت گوگل، یعنی بانک عظیم کتب و همچنین ارتباط بین قفسه کتاب­های کاربر و حساب کاربری وی در جی‌میل دانست.

2. کیندل آمازون (17)

امروزه، همه مردم جهان از شبکه گسترده ارائه کتاب شرکت آمازون حتماً چیزی شنیده­اند. نرم افزار اندرویدی کیندل، این امکان را به کاربران سیستم عامل اندروید می­دهد که به‌راحتی به بانک عظیم کتاب­های آمازون دسترسی داشته و به هزاران کتابی که به صورت رایگان در این پایگاه عرضه می­گردد، دسترسی داشته یا کتاب مورد نظر را از فروشگاه آن خریداری نمایند.

یکی از خصوصیات بارز کیندل، عرضه آن روی چند پلت­فرم، یعنی دستگاه های کامپیوتر خانگی و همچنین ابزارهای موبایلی با قابلیت ویژه همگام­سازی کتاب­ها بین آن­ها است؛ به­گونه­ای که کاربران می­توانند از همان ­جایی که مطالعه را در موبایل قطع نموده­اند، در رایانه شخصی خود ادامه دهند.

از دیگر ویژگی­های آمازون که حق انتخاب را برای کاربرانش فراهم می­آورد، امکان مطالعه فصل اول کتاب، قبل از خرید آن است.

3. آلدیکو (18)

شاید قدری باور آن سخت باشد؛ ولی «آلدیکو» یک نرم افزار کتاب­خوان است که به صورت تخصصی به ارائه کتب رایگان اختصاص دارد. در عین حال، این نرم افزار از نظر امکانات کاربری نیز یکی از کتاب­خوان­های نمونه می­باشد؛ امکانات کاربری نظیر: تنظیم فونت، اندازه فونت، رنگ پس­زمینه و شيوه مطالعه در شب و نيز امکانات تخصصی مانند: برچسب زدن، نشانه­گذاری، فرهنگ لغت و جستجوی جهانی بدون خروج از برنامه.

4. گودریدز (19)

این کتاب­خوان، در واقع، نرم افزاری است که به صورت رسمی توسط بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی کتاب­خوانان جهان، یعنی goodreads.com عرضه شده است. این نرم افزار، به دوست­داران کتاب کمک می­کند که جدیدترین کتاب­ها، کتب پرفروش و یا کتاب­هایی را که سایر کتاب­خوانان به یکدیگر توصیه می­کنند، خریداری و دریافت نمایند.

کاربران در این نرم افزار می­توانند در مورد یک کتاب به بحث و گفتگو پرداخته، آن را نقد نمایند و حتی در رتبه­بندی آن مشارکت نمایند.

از مهم‌ترین ویژگی­های این نرم‌افزار، ایجاد بارکد برای شناسایی کتاب­ها و دریافت آسان کتاب از طریق آن بارکد می­باشد.

5. اودیبل (20)

این نرم ­افزار، علاوه بر امکان دانلود و خواندن کتاب، به بزرگترین بانک کتاب­های دیجیتال صوتی جهان متصل است و کاربران از طریق آن می­توانند کتاب­های صوتی را دریافت نموده و استفاده نمایند. امکان نشانه­گذاری و یکسان­سازی با شبکه های اجتماعی، در این نرم افزار تعبیه شده است.

علاوه بر این، در این کتاب­خوان امکاناتی جهت رفع خستگی، نظیر برنامه های صوتی در محور کتاب و حتی بازی، تعبیه شده است.

کتاب­خوان­ ها در ایران

در چند سال اخیر، بحث عرضه کتاب­خوان بومی در ایران داغ شده است و گهگاهی از منابع مختلف اخباری مبنی بر تولید و عرضه یک کتاب­خوان یا آغاز شدن یک برنامه ملی در این خصوص به گوش می­رسد. جدا از بحث تبلیغات و حواشی که همواره باعث مظلومیت و محرومیت کتاب­خوانان در این عرصه شده است، آنچه را هم­اکنون در دسترس کاربران می­باشد، می‌توان در چند نرم افزار خلاصه نمود که هر کدام دارای نقاط قوت و ضعف می­باشند؛ اما مهم‌ترین مسأله پیش ­روی همه این نرم افزارها، پیدا نمودن بازار و جذب مخاطب می­باشد.

در ادامه، به بررسی برخی از این کتاب­خوان­ ها می­ پردازیم:

1. کتابخانه دیجیتالی تلفن همراه قائمیه

با بیش از 14000 جلد کتاب تلفن همراه «java» و «Android» در 72 موضوع مختلف، یکی از جامع­ترین مجموعه کتاب‌های بومی برای موبایل است. کتاب­های این مجموعه، به صورت رایگان و پولی در دسترس کاربران می­باشد.

ویژگی­های این نرم­ افزار عبارت‌اند از:

  • - امکان نصب روی انواع گوشی­های تلفن همراه که جاوا یا اندروید را پشتیبانی می­کنند؛
  • - عملکرد مستقل برنامه برای نمایش و تایپ فارسی؛
  • - پشتیبانی از زبان فارسی در تمام گوشی­ها؛
  • - جستجوی پیشرفته در متن به همراه رنگی شدن کلمه یا جمله جستجوشده؛
  • - امکان تغییر فونت متن؛
  • - رنگی شدن اعراب متن؛
  • - امکان پرش به صفحه مورد نظر؛
  • - امکان تغییر تم؛
  • - قابلیت تماشای تصوير در متون.

2. کتاب‌خوان آوابوک

این کتاب­خوان، از نظر طراحی و رابط كاربري، یکی از بهترین کتاب­خوان­های تولیدشده در داخل کشور می­باشد. یکی از مشتریان اصلی کتاب‌خوان آوابوک، انتشارات سوره مهر می­باشد. در هنگام دریافت نرم افزار، تنها 4 اثر از آثار تولید سوره مهر در این کتاب­خوان عرضه شده است و کاربران می­توانند با خرید از فروشگاه، سایر آثار تولیدی سوره مهر (بیش از 1000 عنوان) را نیز دریافت و مطالعه نمایند.

از جمله امکانات این کتاب­خوان، می­توان به موارد ذیل اشاره نمود:

  • - فعال­سازی نرم افزار با ایجاد حساب کاربری؛
  • - موضوع‌بندی و تگ­ گذاری روی کتب؛
  • - امکان نشانه­ گذاری؛
  • - جستجوی در متن؛
  • - تنظیمات صفحه نمایش؛
  • - پیمایشگر صفحات؛
  • - پرش به آخرین مکان مطالعه؛
  • - ارائه شناسنامه کتاب؛
  • - ارائه نشاني دقیق ذخیره شدن کتاب؛
  • - ارائه فهرست مطالب؛
  • - یادداشت‌گذاری روی کتاب؛
  • - امکان علامت­گذاری روی متن؛
  • - ارسال نظر در مورد کتاب و مشاهده نظرات دیگران؛
  • - قابليت همگام‌سازی نشانه­گذاری­ها و علامت­گذاری­ها؛
  • - امکان افزودن کتب به صورت دستی.

3. کتاب­خوان جلوه

کتابخانه جلوه، شامل یک کتاب­خوان الکترونیک و فروشگاه کتاب آنلاین است که از فرمت­های epub  و fb2 پشتیبانی می‌کند. تاکنون بیش از 250 عنوان کتاب در این کتاب­خوان به صورت رایگان و پولی عرضه شده است.

از جمله امکانات این نرم افزار، می­توان به موارد ذیل اشاره نمود:

  • - امکان انتخاب قلم و تنظیمات نمایش صفحه؛
  • - بررسی خودکار محتوای کتاب­ها و دانلود مجدد؛
  • - امکان هشدار کتاب­های جدید؛
  • - قابليت تغییر رمز و ویرایش نام؛
  • - رابط كاربري فارسی و انگلیسی.

4. کتاب­خوان کتاب­راه

کتاب‌راه، یک نرم‌افزار کتاب­خوان است که با استفاده از آن افراد می­توانند کتاب‌های سایت «کتاب راه» را به وسیله رایانه، موبایل و تبلت خود بخوانند.

دانلود این نرم‌افزار، رایگان است و روی سیستم عامل‌های اندروید و ویندوز قابل نصب می‌باشد. برای خرید و خواندن کتاب‌ها، لازم است ابتدا کاربران در پایگاه کتاب­راه ثبت نام کنند. خریدن کتاب‌ها از طریق سایت و با پرداخت آنلاین به وسیله کارت‌های عضو شتاب انجام می­پذیرد. کتاب­های خریداری‌شده در این نرم‌افزار، نمایش می­یابند و برای همیشه قابل استفاده می­باشند.

5. کتاب­خوان کتابخانه های مساجد

مرکز رسیدگی به امور مساجد، این نرم افزار را با قابلیت پشتیبانی از فرمت­های PDF، HTML و EBook آماده نموده است. کاربران می­توانند با دانلود کتاب­هايی از پرتال مرکز رسیدگی به امور مساجد، (21) به مطالعه آن­ها در این نرم افزار بپردازند.

6. چرا کتاب­خوان نور

با فراگیر شدن استفاده از گوشی­ها و تبلت­های اندرویدی در کشور، همواره یکی از درخواست­های مخاطبان محصولات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، فراهم نمودن زمینه دسترسی به محتوای علوم اسلامی و انسانی در این دستگاه ها بوده است.

اما یکی از چالش­های اصلی مرکز در ارائه محصول به روش سابق (نرم افزارهای موضوعی)، قابلیت­های پایین ابزارهای جدید در پردازش و امکان ارائه خدمات پژوهشی بود. از این رو، کارشناسان مرکز بر آن شدند تا با ارائه یک محصول جایگزین بتوانند در گام نخست، نیازهای مطالعاتی کاربران را برآورده نموده و در گام بعد، با افزودن امکانات پژوهشی، امکان استفاده تخصصی آنان را میسر نمایند.

حاصل این بررسی­ها، نرم افزار کتاب­خوان نور بود. کتاب­خوان نور، در واقع، نرم افزار تخصصی کتاب­خوان­ها است؛ کتاب‌خوان‌هایی که در عین این­که مطالعه متن کتاب برایشان ارزشمند است و داشتن امکانات كارآمد پژوهشی نیز برایشان مهم و کاربردی است.

قابلیت­ های کتاب­خوان نور

کتاب­خوان نور، یک نرم‌افزار اندرویدی است که برای در دسترس قرار دادن بانک غنی کتب الکترونیکی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در ابزارهای موبایل و تبلت، آماده شده است.

تاکنون دو نسخه از این نرم افزار عرضه شده است و در حال حاضر، 23 عنوان کتاب رایگان جهت استفاده کاربران در دسترس قرار گرفته و به‌زودی و به صورت هفتگی (هفته­ای 20 عنوان)، بر عناوین کتاب­های ارائه‌شده افزوده خواهد شد.

برخی از ویژگی­های این نرم‌افزار که آن را به یک نرم افزار منحصر‌به‌فرد تبدیل می­کند، عبارت‌اند از:

  • - بهره­ گیری از بانک غنی و صحیح کتب الکترونیکي تهیه‌شده در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی؛
  • - قابلیت جستجو در فهرست عناوین، نویسندگان، متن کل کتاب و متن کتاب در حال مطالعه؛
  • - محیط زیبا و کاربرپسند؛ به گونه­ای که به‌راحتی هر کاربری می­تواند از آن استفاده نماید؛
  • - پشتیبانی و ارائه نسخه های جدید به صورت خودکار توسط تیم فنی بخش موبایل مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی؛
  • - قابلیت اجرا در سیستم عامل اندروید 2.3 و بالاتر؛
  • - امکان افزودن کتاب به کتابخانه از طریق فروشگاه؛
  • - پیمایش در کتاب از طریق فهرست عناوین و صفحه؛
  • - به‌روزرسانی خودکار نرم‌افزار از طریق اینترنت در صورت ارائه نسخه جدید؛
  • - ارائه آموزش سریع برای استفاده مفیدتر کاربران از نرم افزار؛
  • - ارائه راهنمای کامل متنی؛
  • - ارائه فهرست کتاب با حفظ خصوصیت شاخه­ای؛
  • - نمایش قفسه­ای و فهرستی کتب؛
  • - امکان ارسال انتقادات و پیشنهادات توسط کاربران؛
  • - قابلیت درون­ریزی مستقیم فایل کتب، یا دریافت کتاب­ها از سرور قدرتمند مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی؛
  • - انتخاب و انتقال متن به سایر نرم‌افزارهای نصب‌شده در دستگاه؛
  • - به اشتراک­گذاری متن انتخابی در نرم افزارهای تعاملی دستگاه؛
  • - تنظیم نور جهت جلوگیری از خستگی چشم هنگام مطالعه یا استفاده اقتصادی از باتری دستگاه؛
  • - قابلیت تنظیم اندازه فونت، برای کسانی که علاقه به مطالعه در اندازه فونت­های بزرگ­تر یا کوچک­تر دارند؛
  • - امکان تنظیم فاصله بین خطوط؛
  • - نمایش اعراب متون اعراب­گذاری شده نظیر: قرآن، مفاتیح الجنان و صحیفه سجادیه؛
  • - امکان تنظیم حاشیه لبه ها؛
  • - نگه­داری حالت صفحه روشن، برای جلوگیری از خاموش شدن صفحه در حین مطالعه؛
  • - قابليت فیکس و متحرک کردن جهت مطالعه (عمودی و افقی)؛
  • - امکان انتخاب حالت ویژه براي مطالعه در شب؛
  • - اجرای دستور با اشاره انگشت؛
  • - پشتیبانی از مدیریت حقوق دیجیتالی با فرمت اختصاصی؛
  • - تعویض صفحه به صورت لمسی؛
  • - قابليت پیمایش صفحه قبل و صفحه بعد؛
  • - انتخاب صفحه مورد نظر از طریق امکان «رفتن به صفحه...»؛
  • - نوار خطی پیمایش مداوم برای جلو بردن نوار تا صفحه مورد نظر؛
  • - خواندن کتاب از روی حافظه اصلی؛
  • - قابليت جستجوی فایل کتاب؛
  • - امکان مرتب کردن فهرست کتاب بر مبنای نویسنده و عنوان؛
  • - مشاهده جزئیات مربوط به هر کتاب به همراه امکان حذف کتاب.

آینده کتاب­خوان نور

ـ چشم‌انداز پژوهشی

یکی از اهدافی که در تولید نرم افزار کتاب­خوان نور وجود دارد، برداشتن مرز بین ابزارهای مختلف، یعنی دسکتاپِ ویندوز (با عرضه نرم افزار کتابخانه استاندارد نور)، نرم افزارهای تحت وب (پایگاه کتابخانه دیجیتال نور) (22) و عرصه موبایلی (کتاب‌خوان نور) می­باشد. از مهم‌ترین برنامه های آینده کتاب­خوان نور، این است که ابزار پژوهشی مشترکی با دو عرصه دیگر داشته باشد و امکان همگام­سازی (23) در پژوهش­ها برای مخاطبان فراهم باشد. و این به آن معنا است که در آینده پژوهشگران خواهند توانست به‌آسانی پژوهش­های انجام‌شده روی یکی از ابزارها را به‌راحتي به ابزار دیگر (مثلاً از کتاب­خوان نور در موبایل به کتابخانه استاندارد در ویندوز یا پایگاه کتابخانه دیجیتال نور در وب) منتقل و همگام نمايند.

اضافه شدن قابلیت­هایی نظیر: بخش یادداشت، متن قرآن، لغت‌نامه و سایر امکانات موجود در نرم افزارهای ویندوزی، در دستور کار نسخه های آینده کتاب­خوان نور قرار دارد.

از دیگر چشم­اندازهای پژوهشی این محصول که هم­اکنون در حال مطالعه و برنامه­ریزی است، امکان متمرکز کردن قابلیت­های پژوهشی در نرم افزار و همچنین نگاه ویژه به مسأله پردازش ابری است.

ـ چشم­ انداز عرضه منابع

در گام نخست ارائه این نرم افزار، بنا است که کتب دیجیتالی‌شده در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در آن عرضه شوند و در گام­های بعدی، با در نظر گرفتن محدودیت­های مالکیت معنوی و ترسیم سیاست­های کسب‌وکار  مرکز، امکان عرضه کتاب­های متنوع و حتی به­روز در این محصول وجود خواهد داشت.

بنابراین، ممكن است که در آینده کتاب­هایی در کتاب­خوان عرضه شوند که در سایر محصولات مرکز وجود نداشته­اند؛ چرا که عرضه منابع در سایر محصولات مرکز به صورت بسته­ای بوده و گاهي تمایلی در صاحبان آثار برای ارائه اثر مکتوب‌شان در قالب بسته­ای وجود نداشته است. این محدودیت، در کتاب­خوان برطرف شده و بعید نیست در آینده شاهد عرضه کتاب­هایی باشیم که هم­زمان با دوره اوج فروش در فضای فیزیکی، در کتاب­خوان نیز در معرض فروش قرار داده شوند.

همچنین، کتاب­خوان نور از نظر عرضه به زبان­های دیگر یا ارائه نسخه چندزبانه مشکل خاصی نداشته و با اضافه شدن کتب و منابع به سایر زبان­ها، به مرور این زبان­ها نیز به نرم افزار اضافه خواهند شد.

ـ چشم­ انداز رابط کاربری (24)

در تحلیل طراحی کتاب­خوان نور سعی شده است، زیرساخت­های نرم افزاری به گونه­ای ملاحظه شوند که امکان افزودن امکانات رابط کاربری به‌آسانی وجود داشته باشد.

توسعه هایی نظیر: امکان تغییر فونت، تغییر ظاهر نرم‌افزار و قابليت‌هايي كه استفاده از نرم افزار را برای کاربران آن مطلوب­تر خواهد نمود، به‌راحتي در آینده در دسترس خواهند بود.

پي‌نوشت‌ها:

منابع:

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: شنبه, 24 خرداد 1393
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 49
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 46
بازدید 26407 بار
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه فصلنامه شماره 46 (بهار 1393) کتاب­خوان نور، افقی نو در مطالعه و پژوهش