محتوای برنامه
در این برنامه، متن کامل 40 عنوان کتاب عرفانی از نویسندگان بزرگ اسلامی در طی 94 جلد ارائه شده است. این کتب شامل: متون اصلی، شرح، ترجمه، حاشیه و تعلیقه های آنهاست که عبارت اند: الفتوحات المکیة، نصوص الحکم، الفکوک، المحجة البیضاء فی تهذیب الاوصیاء، النفحات الالهیة، ترجمة مصباح الشریعة، دیوان ابن فارض، رسالة النصوص، تمهید القواعد، عنوان شرح فصوص الحکم، شرح منازل السائرین، قوت القلوب، نقد النقود فی معرفة الوجود، مفتاح الغیب، مصباح الهدایة الی الخلافة والولایة، مصباح الأنس و مشارق الدراری.
امکانات برنامه
کتابخانه، قسمت اصلی برنامه است که پنج بخش: نمایش، جستجو، شرح و متن، آیات و لغت نامه را در خود جای داده است.
1. نمایش
در بخش نمایش، متن کامل 40 عنوان کتاب عرفانی با قابلیت های گوناگون همچون مشاهده شماره جلد و صفحه متن جاری در دسترس می باشد. همچنین کاربر می تواند با درج شماره جلد و یا صفحه مورد نظر به محل مورد نظر منتقل شود.
به منظور استفاده بهتر از برنامه، دو نوع فهرست در این بخش ارائه گردیده است؛ فهرست درختی، فهرستی از کتب و سرفصل های آنها را در معرض مشاهده قرار می دهد و فهرست گزینشی، فهرست تمام عناوین و سرفصل های کتب برنامه را عرضه می دارد و در هر دو فهرست با استفاده از امکان دامنه می توان به محدود کردن کتب و یا ابواب و سرفصل های آنها مبادرت ورزید. قابلیت بزرگ نمایی متن و فهرست بهره مندی بهتر کاربر از متون و فهارس برنامه را در دسترس قرار داده است.
یکی دیگر از ویژگی های این بخش، امکان مقایسه دو متن مختلف است که جهت بررسی تطبیقی متون موجود در برنامه تنظیم گردیده است.
گزینه کتاب نامه به معرفی کتاب جاری و نویسنده آن اختصاص دارد. ضمن اینکه می توان برای دست یافتن به اطلاعات جامع تر در این زمینه، از قابلیت رفتن به کتاب شناسی بهره مند شد.
2. جستجو
بخش جستجو، جهت یافتن عبارات و مطالب دلخواه در برنامه طراحی شده است که در دو قسمت: جستجو در متن و جستجو در فهرست تنظیم گردیده است و از طریق: فهرست کلمات، عملگرهای منطقی، فهرست سازی، و فهرست عناوین و ابواب کتب می توان به کاوش در متون عرفانی پرداخت. بازسازی فهرست کلمات با تغییر دامنه جستجو، از دیگر قابلیت های مهمّ این بخش است.
پس از انجام فرایند جستجو، جواب اجمالی مورد جستجو مشتمل بر عنوان کتاب، شماره جلد و صفحه مربوطه، و نیز پاسخ تفصیلی آن به همراه امکان نمایش متن کامل در اختیار کاربر قرار می گیرد.
3. شرح و متن
در بخش شرح و متن، امکان مشاهده هم زمان متن کتب و شرح آنها فراهم شده است و کاربر می تواند در صورتی که شروح متعددی برای یک کتاب ارائه شده باشد، به گزینش شرح دلخواه خویش اقدام نماید و یا به ترتیب مورد نظر خود آنها را تنظیم کند.
عبارتی که دارای شرح باشد، با علامتی ویژه مشخص شده است که انتخاب آن، شرح و یا شروح مرتبط را در پنجره ای مستقل به نمایش درمی آورد. همچنین کاربر می تواند به وسیله قابلیت فهرست در این بخش، از فهرست درختی کتاب فعال در برنامه و نیز نمایش محل واقع شدن بند جاری در فهرست بهره مند شود.
در قسمت مربوط به شرح، عنوان شرح یا شروح متن جاری در اختیار کاربر قرار می گیرد و در صورت تعدد شروح می توان دامنه شرح های برنامه را به مورد یا موارد دلخواه محدود نمود. همچنین به کمک قابلیت تغییر اولویت می توان فهرست شروح هر متن را به صورت الفبایی تنظیم کرد و یا آن را به ترتیب مورد نظر مرتب ساخت که در این صورت، اولویت نمایش شرحها بر اساس این فهرست خواهد بود.
انتخاب گزینه فقط شرح جاری به محقق امکان می دهد که فقط شرح جاری در برنامه فعال باشد و شروح دیگر غیر فعال باقی بمانند.
4 - آیات
یکی دیگر از قابلیت های برنامه، اختصاص بخش آیات جهت نمایش متن قرآن کریم می باشد که در دو قسمت نمایش و جستجو عرضه شده است.
در قسمت نمایش، کاربر می تواند به متن کامل قرآن کریم به رسم الخطّ استاد نیریزی دسترسی داشته باشد و چنانچه گزینه آیات در کتب فعال باشد، آیاتی که در متن کتب برنامه وجود دارد، همراه نشانی و متن مربوطه به نمایش در می آید. هم زمان با نمایش هر آیه، متنی از کتب برنامه که به آن آیه اشاره دارد، به همراه نشانی آن در قسمتی مستقل عرضه می شود. همچنین کاربر می تواند از قابلیت انتخاب سوره، آیه و جزء مورد نظر خویش استفاده نماید و به کمک گزینه قرآن مدینه، از نمایش متن کامل قرآن کریم با رسم الخطّ عثمان طه بهره مند گردد.
در قسمت جستجو نیز قابلیت پژوهش در الفاظ قرآن کریم به روش های گوناگون فراهم آمده است تا تحقیق در این حوزه به شکل خوبی سامان گیرد؛ چنان که در قسمت فهرست کلمات قرآن که به صورت الفبایی قابل مشاهده است، می توان به جستجو در واژگان قرآن پرداخت و در قسمت فهرست ریشه های قرآن با انتخاب هر ریشه، از تمام مشتقات آن ریشه در متن قرآن آگاه شد. نمایش آیه و نشانی آن در کتاب به همراه شماره جلد و صفحه مربوطه، نمایش اجمالی و تفصیلی متن، و نیز دامنه کتابی، از دیگر امکانات قسمت جستجوست.
5. لغت نامه
کتاب 15 جلدی لسان العرب فهم معنای لغات دشوار را برای کاربران آسان نموده و در دو قسمت ریشه و مشتق، امکان جستجوی مطلوب را برای محققان فراهم ساخته است.
6. امکانات پژوهشی
در این برنامه امکانات پژوهشی مفیدی ارائه شده است. قابلیت های متنوع پژوهشی همچون: نمایه زنی، حاشیه نویسی، رنگی کردن و علامت گذاری، انتقال متن انتخابی به قسمت یادداشت و یا انتقال مستقیم متن گزینشی به محیط MS-Word ، از دیگر توانمندی های این برنامه است. کاربر به وسیله علامت گذاری می تواند جهت مراجعات بعدی، در مکان های مورد نظر خود در متن علامت بگذارد و با به کمک نمایه بر متن برای هرمتنی که مطالعه می کند، نمایه یا عنوان خاصی قرار دهد تا در صورت نیاز به آنها مراجعه نماید. قابلیت رنگی کردن متن و مدیریت متن رنگ شده به محقق امکان می دهد که متن دلخواه خویش را رنگی نماید و براهی هر رنگ عنوانی را برگزیند و مدیریت لازم را بر متن های رنگی شده، اعمال نماید. همچنین وجود قابلیت حاشیه نویسی در برنامه موجب شده که فقه پژوهان عزیز بتوانند دیدگاهها و نکته های مورد نظر خود را در این قسمت درج کنند تا در موقع نیاز به آنها دسترسی داشته باشند.
گزینه پژوهش که در بخش های مختلف برنامه ارائه شده، به کاربر امکان می دهد تا به هنگام نیاز، به بخش: نمایش، جستجو، آیات، شرح و متن و یا لغت نامه منتقل شود و روند پژوهش را در آنجا ادامه دهد.
7. سایر امکانات
کاربر می تواند مطالب انتخابی را به بخش یادداشت منتقل سازد و پس از ویرایش، در پرونده ای مشخص ذخیره کند و یا به چاپ برساند. گفتنی است که امکان راهنما توضیحات لازم را در باره هر قسمت از برنامه به نمایش می گذارد.
در بخش امکانات برنامه، قابلیت انتخاب هفت نوع قلم و صفحه کلید رایج قابل دستیابی است و در قسمت تحقیقات نیز می توان مسیری را جهت ضبط پژوهش های شخصی خود تعیین کرد و از امکانات گوناگون آن بهره مند شد.
اطلاعات مفیدی نیز در مورد کتاب های برنامه و مؤلفان آنها، معرفی نرم افزار عرفان 2 و مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در بخش درباره ارائه شده است.
