یکی از تولیدات برجسته و ارزشمند این مرکز در زمینه احادیث و روایات اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نرم‌افزار «جامع الأحادیث 3.5» می‌باشد که از این نرم‌افزار طی مراسمی با حضور حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی و جمعی از محققان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه در ساختمان نور مرکز تحقیقات کامپوتری علوم اسلامی رونمایی شد.
در آغاز این مراسم، حجت الاسلام محمدحسین بهرامی، قائم مقام مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به ارائه سخن پرداختند. ایشان در ابتدا به تاریخچه نگارش احادیث و توصیه‌های ائمه معصومین(ع) و علمای تشیع اشاره کرد و به طبقه‌بندی و ارائه احادیث از طریق راویان احادیث در قرون مختلف پرداخت که شامل: موضوع بندی احادیث، ارائه کتاب‌های جوامع و ارائه جوامع متأخر متناسب با نیازهای جدید بود.
ایشان در ادامه ضمن بیان داستانی که در آن حضرت امام رضا(ع) به یکی از دوستدارانش سفارش نمودند که احادیث را از روی کاغذ به روی پوست ثبت کند تا ماندگاری بیشتری داشته باشند، به عصر و زمانه حاضر، یعنی عصر فناوری اطلاعات اشاره کرد و لزوم همراهی با فناوری جدید را گوشزد نموده و عدم استفاده از این فنون را باعث عقب‌ماندگی دانستند.
حجت الاسلام بهرامی در ادامه با تمجید از درایت مقام معظم رهبری در تشکیل مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، وجود این مرکز را زمینه‌ای جهت جمع‌آوری و ارائه احادیث متناسب با زمان و نیازهای روز برشمردند.
ایشان افزودند: امروز احادیث و روایات ائمه معصومین(ع) بر بستر نرم‌افزارهایی که توسط طلاب فاضل و مهندسان متعهد و سخت‌کوش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید شده، به سرتاسر جهان عرضه گردیده است. همچنین وی در ادامه به گوشه‌ای از تاریخچه فعالیت‌های مرکز در زمینه جمع‌آوری و ارائه محصولات رایانه‌ای در زمینه احادیث پرداخت و از دوره‌هایی که نرم‌افزارهای حدیثی در محیط Dos و روی دیسکت منتشر می‌شد و همچنین دوره‌ای که اولین CD با عنوان «نور1» تولید شد، یاد کرد و سپس به عرضه نرم‌افزار «نور2» با مجموعه غنی از 400 جلد کتاب حدیثی که تا کنون سهم بالایی را در پژوهش‌های حدیثی ایفا کرده است، اشاره نمود و ارائه نرم‌افزار «گنجینه روایات نور» که مشتمل بر کتاب‌های حدیثی ترجمه‌شده جهت بهره‌برداری عمومی است و عرضه نرم‌افزار «درایة النور» را که در زمینه علم رجال و دربردارنده اطلاعاتی کامل در زمینه درایه است، از برکات حدیث‌پژوهی در مرکز برشمردند.
حجت الاسلام بهرامی در ادامه گفت: امروز در آستانه رونمایی از نرم‌افزار «جامع الأحادیث 3.5» هستیم؛ جدیدترین دستاورد کارکنان مرکز که در آن سعی شده از آخرین فناوری‌های موجود به منظور عرضه و دسترسی به روایات اهل بیت - علیهم السلام- استفاده شود.
ایشان افزود: در این نرم‌افزار، 427 عنوان کتاب حدیثی و شروح و ترجمه احادیث در قالب 1142 جلد عرضه شده است؛ یعنی حجم کار نسبت به جامع الاحادیث 2 و 2.5 تقریباً بیش از دو برابر شده است که سعی شده تا مجموعه مصادر حدیثی در آن گردآوری شود. همچنین ترجمه‌هایی که از این کتاب‌ها وجود داشته، با اتصال به متن اصلی در اختیار کاربر قرار گرفته است. افزایش شروح، از تغییرات برجسته‌ای است که در این نسخه صورت گرفته است؛ از آن جمله می‌توان به شرح‌های حدیثی که معمولاً متعلق به قرن یازدهم و دوران اوج دوم حدیث‌نگاری در اصفهان به رشته تحریر در آمده‌اند، اشاره داشت. حجم کتاب‌هایی که تا کنون اضافه شده، تمام آن چیزی نیست که ما قصد داشتیم در جامع الأحادیث عرضه کنیم و به یاری الهی، در آینده نه چندان دور، سایر منابع حدیثی مثل «سفینة البحار» نیز به این نرم‌افزار اضافه خواهند شد.
بخش جستجوی نرم‌افزار نسبت به نرم‌افزارهای قبلی، کمی متفاوت است. نکته جالب توجه در این بخش، امکان جستجو از طریق ریشه کلمات است. با وجود این‌که یک ریشه را با تمام مشتقات می‌توان جستجو کرد، در این نرم‌افزار امکان ترکیب بین مشتقات دو ریشه هم قرار داده شده است.
حجت الاسلام بهرامی، قائم مقام مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، قابلیت‌های دیگر این نرم‌افزار را تشریح کرد و افزود: قابلیت بعدی، بخش کارتابل حدیث است. از جمله فعالیت‌هایی که مرکز در سالیان اخیر، مطالعه درباره آن را شروع کرده و امروز به عنوان یک نوآوری و دستاورد جدی که نمونه آن در نهادهای داخل کشور مشاهده نشده و در زمینه علوم اسلامی در سرتاسر جهان نیز به کار گرفته نشده است، بحث استفاده از پردازش‌های هوشمند ماشینی است؛ بحثی که با عنوان هوش مصنوعی، داده‌کاوی یا متن‌کاوی در حال پیگیری است. امروز، پردازش ماشینی این امکان را در اختیار ما قرار می‌دهد که وقتی با حدیثی مواجه می‌شویم، از ماشین بخواهیم این حدیث را در میان چند صد هزار حدیث دیگر جستجو کند و آنها را بر اساس میزان شباهت نمایش دهد و تفاوت‌های آنها را نیز به‌دقت برای ما روشن کند و این امکانی است که اولین محصول این مطالعات را در قالب مشابهت‌یاب در «جامع الأحادیث» مشاهده می‌کنیم و در آینده نزدیک هم از این نوآوری در زمینه‌های دیگر به صورت پیشرفته‌تر استفاده خواهیم کرد.
قابلیت دیگر، بحث بازسازی کتب اربعه و وسائل الشیعه است. در روایات، تأکید فراوانی شده است که احادیث به صورت مستند نقل شوند؛ ولی نویسندگان کتاب‌های حدیثی برای کاهش حجم این کتاب‌ها، از روش‌ها و ترفندهایی استفاده می‌کردند تا حد امکان از حجم سند بکاهند که در برخی موارد، فهمیدن سند برای افراد تازه کار مشکل بود. در این نرم‌افزار، این اسناد بازسازی شده و اسامی کامل راویان در کنار سند قرار گرفته است.
سخنران بعدی این مراسم رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، حجت الاسلام دکتر شهریاری بود. ایشان در ابتدای سخنان خود با اشاره به آیات قرآن کریم و همچنین داستان‌هایی از اقوام گذشته که در میان آنان فساد به اشکال مختلف رواج یافته بود و در نهایت، عذاب الهی دامن‌گیر آنان شد، به مسأله رواج فساد در کشورهای تحت سلطه دیکتاتورها پرداخت و انقلاب‌های مردمی در کشورهایی همچون: مصر، لیبی و بحرین را که سلاطین ستمگر مسبب اصلی این گسترش فساد و بی‌بند و باری هستند، تلاشی برای بازگشت به اسلام و هویت‌جویی این ملت‌ها دانستند.
ایشان در ادامه با بیان بیداری اسلامی به عنوان حرکت جدید کشورهای مسلمان در جهت پس زدن عوامل دیکتاتور و سلطه‌گر، به یکی از ابزارهای توسعه بیداری اسلامی، یعنی شبکه جهانی اینترنت که به طور مشخص بازتاب این بیداری‌ها در وب است، اشاره نمود. وی در مقدمه‌ای انقلاب وب را تشریح کرد و افزود: دوازده سال پیش، 361 میلیون نفر به اینترنت دسترسی داشته‌اند و اگر جمعیت جهان را حدود هفت میلیارد نفر تخمین بزنیم، امروز شاهد آن هستیم که دو میلیارد نفر به اینترنت دسترسی دارند؛ یعنی حدود 35 درصد از کل مردم دنیا. به گفته تحلیل‌گران، این عدد به پنج میلیارد نفر نیز می‌رسد؛ یعنی بیش از 70 درصد از کل مردم دنیا. همچنین اعلام شده است که در شصت سال پیش نسبت به نیم قرن گذشته از آن، دانش بشر دو برابر شده است؛ یعنی به علت فناوری‌های مختلفی که بشر به آنها دست یافته، هر چه دانش در طی 1900 سال تولید شده، طی 50 سال این دانش دو برابر شده است. به همین ترتیب، از سال 1980م به بعد، هر پنج سال یکبار، دانش بشری دو برابر می‌شود. همچنین از اواسط سال 1995م که انقلاب وب شکل گرفته و اینترنت به فضای جهانی اضافه شده، دانش بشر هر 18 ماه دو برابر می‌شود و علت آن نیز، مشارکت مردم در تولید دانش است؛ یعنی انقلاب وب باعث شده است که تمام دو میلیارد نفری که به اینترنت دسترسی دارند، مشارکت کنند و تولید اطلاعات در عرصه جهانی صورت گیرد و در دسترس همگان قرار گیرد. به نظر می‌رسد که تا سال 2020م هر 73 روز دانش بشر دو برابر شود؛ برای مثال، امروز اگر خبری اعلام شود، مشاهده می‌گردد که در ذیل این خبر بعد از چند ساعت صدها نفر به اعلام نظر و تأیید و تکذیب می‌پردازند. اطلاعات موجود در اینترنت، بالغ بر 5 میلیون ترابایت تخمین زده می‌شود؛ یعنی معادل کتابخانه‌ای با 50 هزار میلیارد کتاب. همچنین یک میلیارد فیلم ضبط‌شده نیز در اینترنت قرار دارد.
تعداد نام دامنه‌ها، یعنی نشانی‌‌های اینترنتی که با «www» شروع می‌شود، بالغ بر پانصد و پنجاه میلیون نشانی تخمین زده شده است و تعداد دویست میلیون وبلاگ نیز طراحی شده و در شبکه اینترنت فعال است.
ایشان در ادامه سخنان خود افزود: حال بنگریم چه اتفاقی افتاده است که اسم آن را «انقلاب» می‌گذارند و بعضی از کارشناسان اذعان کرده‌اند که صحنه جهانی، تحت سیطره انقلاب وب تقسیم‌بندی شده و همه ابعاد بشر را به طور کامل تحت تأثیر قرار داده است. امروز، انسان‌هایی که به اینترنت وصل هستند، با اینترنت زندگی می‌کنند، خرید و فروش می‌کنند و می‌کوشند تمام کارهای زندگی خود را توسط اینترنت انجام دهند. امروزه، یک لایه دیجیتالی از حیات بشر ایجاد شده است. این لایه، در تحقیق، آموزش، پژوهش، کشاورزی، اقتصاد و حتی روابط اجتماعی همچون همسریابی و یا دوست‌یابی، وجوهی از حیات بشر را در بر گرفته است. این حرکت و این تحول، در عرض دنیای فیزیکی قرار دارد؛ نه در طول آن. این‌طور نیست که زاییده دنیای فیزیکی باشد؛ بلکه بر دنیای واقعی تأثیر می‌گذارد و از آن تأثیر می‌پذیرد.
دکتر شهریاری در ادامه و در تشریح ابعاد مختلف انقلاب وب اظهار داشت: برخی اینترنت را دنیای مجازی قلمداد کرده‌اند؛ اما واژه مجازی، در این خصوص واژه دقیقی نیست. در واقع، می‌توان ادعا کرد که این دنیا، یک دنیای واقعی است و دنیای واقعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و انقلاب‌هایی را در زمینه‌های مختلف به پا می‌کند؛ به عنوان نمونه، یکی از مهم‌ترین ابزارهای بیداری اسلامی، اینترنت است. در این فضا، به طور مثال، مردم بحرین می‌توانند در یک گروهی عضو شوند و با استفاده از این ابزار اجتماعات خودشان را سر و سامان دهند. همچنین اینترنت، ارتباطات انسانی را انقلاب‌گونه دگرگون کرده است.
یکی دیگر از خصوصیات نهفته در انقلاب وب، این است که اینترنت فرازمانی و فرامکانی است. اگر سازمانی همچون مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی لازم باشد که تشکیل شود، باید هزینه‌های گوناگونی تحمیل گردد و عملیات فراوانی انجام شود؛ ولی در وب این‌طور نیست. در آن‌جا می‌توان ساختمانی ساخت که در آن بی‌نهایت طبقه داشته باشد و بی‌نهایت افراد مختلف از کشورهای مختلف در آن مشغول کار و تولید باشند. امروز، این اتفاق افتاده است؛ پژوهش می‌تواند به صورت گروهی در اختیار مردم قرار گیرد و همین‌طور، فرازمانی است؛ یعنی این‌که در وب می‌توان دولتی را ایجاد کرد که خدمات 24 ساعته ارائه دهد و به صورت هفت روز هفته نیز فعال باشد و توانمندی دولت‌ها را چند برابر کرد که نشان از فرازمانی بودن دنیای وب است.
دکتر شهریاری در ادامه بررسی خصوصیات انقلاب وب افزود: به جرأت می‌توان گفت وب، بزرگ‌ترین همسان‌ساز است. در قدیم اطلاعات هر سازمانی فقط در اختیار آن سازمان بود؛ ولی در انقلاب وب، اطلاعات می‌تواند به صورت یکسان در اختیار تمام افراد قرار بگیرد و تمام افراد را توانمند کند. این ابزار، بزرگ‌ترین توانمند‌ساز قرن شناخته شده است؛ زیرا در عصر حاضر، وب باعث شده است که اطلاعات به صورت گسترده در اختیار بشر قرار گیرد و توانایی بشر را بالا ببرد. از ویژگی‌های دیگر وب، این است که شکل رسانه را تغییر داده است و در حال حاضر نیز «آی پی مدیا»(IP MEDIA) و «آی پی تی وی»(IP TV) نیز در کشو ما در حال طراحی و ساخت است. از طرفی، تلویزیون برخط شده و در هر زمانی به صورت دلخواه برنامه‌های تلوزیونی در اختیار قرار می‌گیرد. مهم‌ترین اتفاقی که افتاده، این است که در حوزه بیداری، بشر را توانمند کرده است؛ یعنی بشر علیه کسانی که حکومت ظالمانه داشته‌اند، توانمند شده است. وب را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین ابزار رصد علیه دیکتاتورهای عربی و غربی برشمرد. این وسیله در حاکمیت سیاسی جهان تحول ایجاد کرده و دولت‌های ظالم با پیدایش وب، تحت فشار قرار گرفته‌اند.
ایشان ادامه داد: در دنیای وب، روش پژوهش از حالت متمرکز به روش خطی تغییر پیدا کرده که بحث گسترده‌ای دارد و در حوزه علمیه باید مراقبت شود که با ظهور و استفاده از این ابزار، روش‌های سنتی پژوهش کم‌رنگ نشود. از دیگر ویژگی‌های وب، این است که دنیای وب، حس کنجکاوی بشر را ارضا می‌کند. بخشی از علایق انسان‌ها که در حوزه واقعی قابل پیگیری نیست، در این فضا قابلیت پیگیری پیدا می‌کند. این انقلابی که به پا شده است، هویت حقیقی اشخاص را حداقل برای خودشان برملا می‌کند؛ چون بشر در این فضا می‌تواند هویتی به خود بدهد و اموری را انجام دهد که در فضای واقعی نمی‌تواند انجام دهد. در این مجال، جای دارد تا به تعدادی از فعالان دنیای شبکه‌ای در این قسمت به صورت خلاصه اشاره‌ای داشته باشیم:
1. یوتیوب (you Tube): این پایگاه اطلاع‌رسانی در سال 2005م افتتاح شده است و ارسال و اشتراک‌گذاری ویدئو در آن صورت می‌گیرد و چهارصد و نود میلیون بازدیدکننده انحصاری در هر ماه دارد. رتبه سوم بازدید جهانی را نیز به خود اختصاص داده است. این پایگاه، زیرمجموعه گوگل است و هر دقیقه بیست و پنج ساعت فیلم در آن تولید می‌شود.
2.فیس بوک (Face book): شبکه اجتماعی دوست‌یابی است که هشتصد میلیون نفر کاربر دارد و 4.27 میلیارد دلار درآمد سالانه دارد.
3.گوگل (google): بزرگ‌ترین فعال دنیای شبکه‌ای می‌باشد و زمینه فعالیت این پایگاه، جستجوی اطلاعات است و همه فعالان اینترنت را شامل می‌شود. بالغ بر 31 هزار کارمند دراد و 29 میلیارد دلار درآمد سالانه آن است.
4.ویکی پدیا ( Wikipedia): هر سؤالی اگر وجود داشته باشد، در این پایگاه تعریف دقیقی از آن ارائه شده است و به 270 زبان زنده دنیا مطلب تولید می‌کند و نوزده میلیون مقاله در آن قرار دارد و کتابخانه‌ای که به زبان انگلیسی دارد، پنجاه برابر دائرة المعارف بریتانیکا است.
دکتر شهریاری در پایان به چند نکته حساس و مهم امنیتی در زمینه «دنیای وب» اشاره کرد و گفت:
هر جستجویی که در گوگل صورت گیرد، یک ارزش افزوده‌ای برای آن پایگاه دارد و در واقع، به درآمد آن چیزی اضافه می‌شود؛ ضمن این‌که دقیقاً ذهن ما ایرانی‌ها را نیز می‌توانند بخوانند و همچنین می‌توانند هم به اسم کاربر و هم تصویر کاربر دسترسی پیدا کنند. در این پایگاه می‌توانند به تفکیک جغرافیایی استان‌ها و یا به تفکیک مقولات علمی و علاقه‌ای مثل بازی، پژوهش و... تشخیص دهند که در هفته گذشته در ایران چه کارهایی صورت گرفته و کاربران ایرانی دنبال چه می‌گردند. کسب اطلاع از علاقه مردم یک کشور در یک فاصله مشخص زمانی، بسیار جالب و شگفت انگیز است. گفته شده است که بخشی از اسامی دانشمندان هسته‌ای ایران توسط آژانس در اختیار صهیونیسم و سازمان سیا قرار گرفته است و بخش اصلی آن، توسط شرکت گوگل به آنها داده شده است؛ چون وقتی شخصی با یک کد کاربری به اینترنت وصل می‌شود، آنان می‌توانند حدس بزنند که چه کسی وصل شده و می‌فهمند که چه کسانی، به چه موضوعاتی علاقه‌مند هستند. از این رو، علاقه‌ها را کشف کرده و می‌فهمند که حدود 174 نفر در ایران به موضوع هسته‌ای علاقه علمی دارند و پژوهش علمی می‌کنند. فهرست این افراد را در اختیار سازمان سیا قرار داده‌اند. با این اوصاف، باید تمام جوانب امنیتی را در این عرصه در نظر داشته باشیم. ما امروز وظیفه سنگینی بر عهده داریم و لازم است که ابزارهای ملی مثل: موتور جستجوی ملی یا ایمیل ملی را تولید کنیم. از پژوهشگران تقاضا می‌شود که از ایمیل‌های خارجی استفاده نکنند؛ چون از این طریق شخصیت آنان رهگیری می‌شود.
در ادامه، مراسم حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی به ایراد سخن پرداخت. ایشان در ابتدا با عرض تبریک آغاز ولایت حضرت بقیة الله الاعظم گفت: مکتب و معارف ما، از اهل بیت(ع) صادر شده است و این افتخار ما است. حرکتی که در حوزه انجام شده و این اقدامی که در جهت احیای امر حدیث و توجه به فراگیری احادیث و معارف اهل بیت(ع) گردیده است، بسیار محترم و مورد تقدیر است. کسانی که در این مسیر اقدام می‌کنند و خدمت می‌کنند، باید بدانند که کار بسیار بزرگی را عهده‌دار شده‌اند و به اهل بیت(ع) و مکتب آن حضرات خدمت ارزشمندی انجام داده‌اند.
ایشان در ادامه افزود: من وقتی متوجه این برنامه شدم، به یاد مرحوم آیت الله العظمی بروجردی افتادم که اگر ایشان در این مجلس حضور داشتند و این اقدامات و کارها را که جهت احیای امر اهل بیت(ع) صورت گرفته است می‌دیدند، بسیار خوشحال می‌شدند؛ چون ایشان به‌شدت علاقه داشتند تا معارف اهل بیت(ع) منتشر شود و در اختیار همگان قرار گیرد و گرایش‌ها به این امر توسط حوزه‌های علمیه و عموم مردم توسعه یابد. در حال حاضر، افرادی که به این امور و نیز احیای امر اهل بیت(ع) علاقه‌مند هستند، نسبت به این اقدامات خوشحال و امیدوار می‌‌شوند. جای امید است که عنایات حضرت بقیة الله الاعظم بیشتر شامل حوزه‌های علمیه شود.
این مرجع عظیم الشأن با اشاره به روایتی از حضرت امام صادق(ع) بیان داشت: از حضرت امام صادق (ع) روایت شده که «اعرفوا منازل الناس علی قدر روایتهم عنا؛ اگیر می‌خواهید منزلت هر کس را بشناسید، ببینید چقدر از احادیث ما را بازگو می‌کنند.» بنابراین، تولید این برنامه برای تولیدکنندگان افتخار است و این‌که خوشه‌چین معارف اهل بیت عصمت و طهارت(ع) هستند. پس میزان ارزش و قدر چنین برنامه‌هایی که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در حال حاضر اقدام به رونمایی آن کرده است، معلوم می‌شود و به هر حال، با توجه به این روایت، معیار سنجش هر شخص و خصوصاً حوزه‌های علمیه، چگونگی به کارگیری روایات و احادیث اهل بیت(ع) در چرخه زندگی است. ایشان در پایان گفت: بنده لازم می‌دانم که از فعالان این عرصه تقدیر کنم و امیدوارم این حرکتی که در حوزه پیش آمده، یعنی استفاده علمی و فناورانه از قرآن و معارف اهل بیت(ع) مانند نهج البلاغه، همیشه رو به کمال باشد. هر چقدر هم که در این مسیر جلو برویم، پایان‌پذیر نیست؛ زیرا علوم اهل بیت(ع) بسیار گسترده است.
گفتنی است مراسم رونمایی از نرم‌افزار جامع الأحادیث 3.5 که پنج شنبه 13 بهمن‌ماه در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار شده بود، با اهدا این نرم‌افزار به حاضران خاتمه یافت.
