دکتر حمید شهریاری در آغاز سخنان خویش، به پیشینه فضای مجازی اشاره کرد و اظهار داشت: «تا کنون شاهد دو سونامی یا انقلاب در فضای مجازی بوده‌ایم؛ یکی سونامی اطّلاعات و دیگری سونامی ارتباطات. سونامی اطّلاعات، ناشی از انباشتگی میلیاردها متن، صوت و تصویر و سایر اشکال محتوا بوده است که نمونه اعلای آن، ویکی پدیاست. حجم گسترده اطّلاعات، از طریق اینترنت در اختیار قرار گرفته است و نیاز به کتاب فیزیکی، بسیار کاهش پیدا کرده است؛ این، حاصل آن سونامی اطّلاعات است.»
وی در ادامه گفت: «در انقلاب دوم، سونامی ارتباطات اتّفاق افتاد؛ یعنی این حجم گسترده از اطّلاعات، به وسیله اتّصال بیش از سه‌ونیم میلیارد انسان به همدیگر، در دسترس انسان‌های سراسر جهان قرار گرفته است. این اشتراک، حاصل سونامی ارتباطات بود؛ یعنی انسانها را در معرض و در دسترس یکدیگر قرار داد.»
دکتر شهریاری در توضیح سونامی سوم عصر حاضر گفت: «ما از دو سونامی یا انقلاب اطّلاعات و ارتباطات عبور کردیم. امروز که خدمت شما هستیم، باید بگویم سونامی سومی در فضای مجازی وارد شده است که از آن به عنوان سونامی بلاکچین (block chain) یاد می‌شود. گر چه هنوز فقط خبر این سونامی به گوش می‌رسد و تنها گوشه کوچکی از مصادیق آن تحقّق پیدا کرده، ولی پیش‌بینی صاحب‌نظران این است که بهمن سنگین این سونامی، ظرف ده سال آینده بر روی اجتماع گسترده‌ای از انسانها و کشورها فرو خواهد ریخت و محتواهای دیجیتالی را دچار تحوّل خواهد کرد. یکی از این محتواها، پول دیجیتالی یا مجازی است.»
شهریاری در بیان تاریخچه پول های مجازی گفت: «این بحث را شخصی به نام "ساتوشی ناکاموتو" ژاپنی با ابداع چیزی به نام بیت‌کوین (bitcoin) که نوعی رمز ـ ارز یا پول مجازی یا دیجیتالی محسوب می شود، کلید زده است. مهمترین ویژگی رمز ـ ارزها یا پول های دیجیتالی، این است که مبتنی بر دولت نیست و هیچ نوع حاکمیتی در آن دخالت ندارد. امروزه خدمات گسترده و کالاهای گسترده‌ای توسط بیت‌کوین در شبکه‌های اینترنتی مبادله می شود. در واقع، رمز ـ ارزها روی بستر بلاکچین به وجود می‌آیند.»
ایشان ضمن اشاره به آسیب ها و خطرات این پدیده اظهار داشت: «اتّفاقی که در سونامی جدید خواهد افتاد، این است که می تواند نهادهای حاکمیتی را به زلزله درآورد. اگر یک نهاد یا یک شخص بتواند یک رمز ـ ارز یا پول دیجیتالی تولید کند، توانسته است بدون اینکه کشور یا حاکمیت تأسیس نماید، پول تولید کند و در واقع، بدون اینکه بانک مرکزی داشته باشد، پول تأسیس نماید؛ این مطلب، یعنی به زودی بانک های مرکزی نقش حاکمیتی خود را از دست رفته خواهند دید. بنابراین، نهادهای مالی و یا حاکمیتی، رو به سوی حذف شدن می روند؛ یعنی لازم نیست برای تولید پول، اجازه حاکمیت باشد؛ بلکه شما می توانید با بیت کوین، رمز ـ ارز تولید کنید.»
شهریاری ضمن اشاره به ویژگی ها و مصادیق بلاکچین اشاره نمود: «به واسطه فنّاوری block chain یا زنجیره همتایان، اطمینان به معامله یا مبادله بدون حضور ثالث بر بستر فنّاوری ایجاد می شود؛ یعنی فنّاوری کاری انجام می دهد که دو نفر که همدیگر را نمی شناسند، مطمئن بشوند که می توانند این انتقال و تبادل را شکل بدهند.
ایجاد اعتماد متقابل و تضمین تعاملات حتّی می تواند در جریان عقود شرعی و پیمان های مذهبی نیز سرایت کند؛ یعنی هر شخصی با دیگری بخواهد تعاملی را شکل بدهد و دیگر نیاز به ثبت و ضبط حکومتی ندارند.»
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به بیان ویژگی های فنّاوری بلاکچین پرداخت و اظهار داشت:
«ویژگی اوّل این فنّاوری، آن است که در فضای مجازی بستری فراهم می کند و همگان به یکدیگر اعتماد کنند. خصوصیت دوم، این است که حریم خصوصی حفظ می شود؛ یعنی بلاکچین این امکان را برای شما فراهم می کند که در گمنامی کامل باقی بمانید.»
ایشان در توضیح ویژگی سوم این فنّاوری ادامه داد: «در سونامی block chain ، اعتمادها در یک زنجیره گره‌خورده به هم تولید می شود؛ یعنی اولین‌بار یکسری ارتباطات کوچک جمع و ثبت می شود، بعد از این ارتباطات کوچکی که اتّفاق می افتد، به تدریج اعتمادها گسترده می شود و شما با یک زنجیره سروکار دارید که این ها به نحو زنجیره تودرتو به همدیگر اعتماد کرده‌اند و فنّاوری اجازه نمی دهد کسی این زنجیره را بشکند یا جعل کند؛ چون اطّلاعات هر کس، به طور شخصی و مجزا تولید و رمزگذاری شده است.»
وی به توضیح آثار و پیامدهای بلاکچین پرداخت و خاطرنشان کرد: «با شیوع فنّاوری بلاکچین، دیگر نیاز به نهادهای واسط در حاکمیت نخواهد بود؛ برای مثال، ویزا و مسترکارت، کاربر نهایی را که یک همتاست و یا بانک یا یک نهاد است، به هم وصل می کند. در سایه بلاکچین، ما نیازی به این واسطه ها نداریم؛ اصلاً به خود بانک نیاز نداریم؛ چه برسد به ویزا. به طور کلّی، نیازمند به عامل سوم نیستیم و طبیعتاً حاکمیت ها تقلیل خواهند رفت. این، همان سونامی است که دارد اتّفاق می افتد.
وقتی سازمان های حکومتی، نقش خود را یا از دست بدهند یا نقش آنها بسیار کمرنگ شود، به معنای این است که نقش حاکمیت در کلان، تضعیف شده است و همتایان بدون اینکه همدیگر را بشناسند در بستر block chain به یکدیگر اعتماد می کنند و کارهای خود را انجام می دهند. اصلاً وقتی به هم اعتماد کرده ایم، دیگر آنجا جرم و فساد کاهش پیدا می کند؛ دیگر کسی نمی تواند چیزی را جعل کند که بعد بخواهد سر و کارش به دادگاه و محکمه کشیده شود. این زنجیره، فسادگریز است.»
دکتر شهریاری در ادامه سخنان خود افزود: «برخی از چالش های ظهور بلاکچین، عبارت است از: بهره‌برداری فعّالان اقتصادی خطرناک و غیر قانونی، بهره‌برداری تروریستی، مصرف زیاد انرژی برای تولید بلوک‌ها، جایگزینی عاملان هوشمند و ماشینی به جای عاملان انسانی و پدید آمدن چالش‌های حاکمیتی.»
ایشان به فرصتهای بروز فنّاوری بلاکچین اشاره کرد و گفت: «با این همه، فرصت هایی هم برای ما و برای بعضی دیگر مثل ما پیش می آید. ما می توانیم تحریم ها را دور بزنیم، به طور قاطع‌تری با فساد مبارزه کنیم و اصلاً نگذاریم فسادی اتّفاق بیفتد که حالا بخواهیم در قوه قضائیه به آن رسیدگی کنیم. از دیوان‌سالاری دولتی خلاص می‌شویم و اطّلاعات می تواند رمزنگاری شود و حریم خصوصی به معنای واقعی کلمه، اتّفاق بیفتد.»
رئیس مرکز نور، در انتهاء سخنان خویش، ضمن تأکید بر ویژگی اعتمادسازی بلاکچین اظهار داشت: «من به انقلاب سوم زنجیره همتایان (بلاکچین)، خوشبین هستم و معتقدم فرصت هایی که برای کشور ما فراهم خواهد آورد، خیلی بیش از تهدیدات آن است. امیدوارم از فرصتهای block chain استفاده کنیم؛ چنانکه بانک مرکزی به کمک چهار بانک، اولین رمز ـ ارز ایرانی را حدود یک یا دو ماه پیش کلید زده است و ما هم إن شاء الله در این صحنه حضور جدّی پیدا خواهیم کرد.»
گفتنی است که در پایان این مراسم، با حضور رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، معاون پژوهشی مرکز نور و دیگر اساتید و پژوهشگران علوم اسلامی و عموم علاقه‌مندان به محصولات نور، از نسخه دوم و جدید سه نرم‌افزار به نام‌های: کتابخانه حکمت اسلامی (شامل 583 عنوان کتاب و رساله از آثار حکماء اسلامی)، دانشنامه اخلاق اسلامی (دربردارنده 445 عنوان کتاب در 765 جلد از منابع مهم در زمینه اخلاق) و کتابخانه تاریخ ایران اسلامی (مشتمل بر 282 عنوان کتاب در 402 جلد در زمینه تاریخ ایران دوره اسلامی) رونمایی شد.
