ره آورد نور

چکیده

در جامعه امروزی، حقیقت این است که اگر زندگی، شیوه، روش و سبک زندگی آدم هایی که زندگی می کنند، بر مبنای یکسری مباحث و مبانیِ متقن استوار باشد، طبیعتاً قوام جامعه و مباحث مربوط به امور اجتماعی نیز مستحکم خواهد شد. از این رو، یکی از مسائل مهمی که امروزه نظر بسیاری از سیاست گذاران را به خود جلب کرده، موضوع سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن است.

طیّ سال های گذشته، رهبر معظم انقلاب نیز بر این مورد تأکید فراوان داشته اند که این عوامل مشخص شود و در اختیار سازمان ها قرار گیرد. یکی از این عوامل، تأثیر فضای مجازی است. در واقع، از جمله مباحثی که همیشه جزء دغدغه های اصلی جامعه در این زمینه بوده، تأثیر فضای سایبری و مجازی بر زندگی ایرانی ـ اسلامی است. با وجود آنکه در حوزه فضای مجازی، مطالعات خاصی صورت نگرفته، اما همیشه شاهد تأثیرگذاری آن بر شیوه زندگی افراد بوده ایم. رسانه های اجتماعی به دلیل فضای تعاملی و محاوره ای بودنش، بر اعضای خود بسیار اثرگذارند. تأثیر مخرّب شبکه های مجازی بر شاخص های مختلف زندگی، همچون: پوشش، همسریابی، روابط دوستانه و فعالیت های سیاسی، به وضوح مشاهده می شود؛ اما هنوز این مشکلات و معضلات ریشه یابی نشده است. بر همین روند، در حال حاضر، فضای مجازی به تهدید مبدل شده است؛ در صورتی که می تواند یک فرصت به شمار بیاید؛ به شرط اینکه با سیاست از قبل تعیین شده با آن برخورد کنیم.

در این مقاله، سعی شده است با تبیین و تعریف مفاهیم فضای مجازی و سبک زندگی اسلامی، نقش فضای مجازی را در گسترش سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.

دنیای شیشه ای!

اگر اندکی به اطرافمان با دقت نگاه کنیم، بی درنگ در می یابیم همانگونه که بنا به اعلام دانشمندان یخهای قطبی زمین به آرامی آب می شوند به مدد فناوری، فاصله میان انسان ها نیز آب می رود و کوتاه می شود.

از آیفون های تصویری و دوربین های مدار بسته کنترل شهرها تا تلفن های تصویری همراه و دوربین های پخش مستقیم رسانه ها، از تجارت الکترونیک تا آموزش مجازی، از انفجار اطلاعات تا دهکده جهانی، از دهکده جهانی تا دنیای شیشه ای و از دنیای شیشه ای تا... همه و همه واقعیت های تلخ یا شیرین دنیای کنونی و آینده ماست است که به اندازه تعداد نفس هایمان حق استفاده از هوای آن را داریم؛ هوایی که مملوّ از امواج است؛ موج های نامرئی، ویرانگر یا سازنده!

اشاره

بی تردید، انقلاب رایانه ای و دیجیتالی شدن از بزرگ ترین تحولات قرن اخیر به شمار می روند که همچون تمام تحولات و پیشرفت های بشر، نقاط ضعف بسیاری داشته است؛ اما انسان آن چنان سرمست این پیشرفت ها و موفقیت ها شده که به تبعات منفی حاصل از آن مانند: آلودگی محیط زیست، اشتغال، مشکلات امنیتی و حقوقی کمتر پرداخته است. یوسف پروگلر در مقاله خود با دیدگاهی انتقادی ماهیت این انقلاب، علل و عواقب سوء ناشی از دیجیتالی شدن در غرب، تأثیرات اجتماعی فناوری، به خصوص بر جوامع اسلامی و انگیزه تاریخی اختراع روباتها را مورد بحث و بررسی قرار داده است.(1)

نگرشی بر فناوری

در اینجا، اصل را بر این می گذاریم که تعریفی از فناوری ارائه دهیم، و در پرتو آن به مسأله مورد نظر بپردازیم. چون ما در زمینه فلسفه اخلاق سابقه دیرینه داریم و انواع و اقسام بحث های مختلف از باستان یعنی از زمان تأسیس فلسفه در جریان بوده است و مفاهیم برجسته ای در آنجا ساخته شده و مفهوم پردازی شده است و شکل ظاهراً قطعی یافته که امروز لااقل می توانیم بگوییم که وقتی صحبت از فلسفه اخلاق می کنیم صحبت از اصول مجردی می کنیم که به کمک این اصول مجرد می کوشیم مفاهیمی را که انگیزه اصلی برای تأسیس فلسفه اخلاق بوده ـ انواع و اقسام مفاهیمی که به صورت پرسش فلسفی مثل عدالت چیست، آزادی چیست و مانند آن را ـ تبیین کنیم؛ مفاهیمی که در آن چارچوب صورت پردازی شده است امروز به کمک مفاهیم، اصول مختلفی در چارچوب نظام اجتماعی معاصر صورت بندی می شود و از آن بر اساس انواع و اقسام مسائلی که جامعه یا افراد یا نهاد های اجتماعی با آن مواجه می شوند استفاده می گردد.

اشاره

به دلیل استفادۀ روزافزون و همگانی از پدیده‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، به خصوص در دسترس بودن این ابزار و امکانات برای کودکان و نوجوانان، خطرات و آسیب‌های کاربری آن‌‌ها، ضروري است مطالبی، در بارۀ نظارت والدین بر استفاده این گروه آسیب‌پذیر ارائه شود.

مقدمه

یکی از دغدغه های اساسی کانون خانواده ها در عصر حاضر، بحث هویت و بحران هویت نوجوانان است. در بحث روانشناسی رشد از دوره نوجوانی به عنوان بحرانی ترین دوره زندگی یاد شده است؛ به طوری که«استانلی های»، پدر روانشناسی نوجوانی و بلوغ، دوره نوجوانی را دوره فشار و طوفان می‌داند. همان گونه که طوفان به یکباره و بدون خبر، اثرات شدید و مخربی بر جای می گذارد، دوره نوجوانی نیز به طور ناگهانی با بلوغ شروع می شود و اثرات شدیدی بر رفتار و حالات نوجوان به جای   می‏گذارد.(1)

چکیده

پایگاه‏ های اسلامی در فضای وب، بر پایه هدف و رساندن پیامی به مخاطبان ویژه راه‏اندازی شده ‏اند و می‏ کوشند تا به بیشترین حد مخاطبان تعیین‌شده را جذب کنند، و زمان بیشتري آن‌ها را در پایگاه نگهدارند. این دو هدف، به‌آسانی میسر نمی‏ شود و مستلزم شناخت محتوا و اهداف پایگاه، و نیز شناخت کامل نیازها، توانایی‏ ها و علایق مخاطبان است.برخی پایگاه‏ های اسلامی بدون توجه به این نمونه‏ ها، پایگاه‎‏هایی راه‏ می ‏اندازند و محتواهای‏ گوناگوني را در آن عرضه می‏ک نند و بي‌توجه به نوع و توانایی‏ های کاربرانشان، گزینه‏ ها و نوع چینش آن را در پایگاه خود سامان‏ می‏دهند. گاه در این پایگاه‏ ها بدون این‌که کاربران را به گونه کافی شناخته باشند، از فناوری‌هایی که صرفاً جذبه بصری دارند، برای جلب کاربران استفاده می‏ کنند. این کار، آسیب‏ هایی دارد که در این مقاله به آن خواهیم پراخت.