معرفی شبکه اطلاع رسانی اجتهاد (www.Ijtihad.ir)

سه شنبه, 30 آذر 1389 ساعت 14:42
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)

در عصر رونق علم و انفجار اطّلاعات، ضعف اطلاعات و ارتباطات رسانه‌ای، از مهم‌ترین کاستی‌های حوزه‌ها و مراکز علوم اسلامی برای بهینه‌سازی تحقیقات و ارتباطات علمی به‌‌شمار مي‌رود.

امروزه چالش‌های «اطلاعاتی» و «رسانه‌ای»، همدوش و گاه پیش‌تر از چالش‌های «محتوایی» و «نرم‌افزاری»، فراروی دستگاه فقاهتی تشیّع قرار گرفته است.

گذر از این موانع، اندک‌اندک و با ایجاد دروازه‌های اطلاع‌رسانی وسیع و منسجم امکان می‌یابد. هر گامی در این راه برداشته شود، از انزوا و غربت تعلیمات و تحقیقات فقهی می‌کاهد و بر آگاهی و نزدیکی جامعه‌ مخاطب می‌افزاید.

گروه آموزشی فقه دفتر تبلیغات در چشم‌انداز کلان برنامه‌های خود، پروژه تأسیس نخستین پایگاه جامع را بر پایه منابع اطلاعاتی حوزه فقه شیعه و با نام فاخر «اجتهاد»  که پویایی مستمر فقه شیعه را یادآوری می‌کند، بنا نهاد.

پایگاه اطلاع‌رسانی اجتهاد با وقوف بر جایگاه خطیر دنیای اطلاعات و اینترنت، بر سر آن است که با شفّاف‌سازی، هم‌آهنگ‌سازی و همگانی‌سازی اطّلاعاتِ حوزه‌های فقه و اجتهاد پیام‌رسانی کند و از چهره مظلوم تشیّع و حوزه‌های علمی آن، غبار برگیرد.

در این پایگاه، داده‌های روزآمدی از روند آموزشی ـ پژوهشی حوزه‌های فقه و فتوا عرضه شده و گزارش مهم‌ترین اخبار و تحوّلات فقهی حوزه‌های تشیّع، در کنار اطلاعات آثار تازه کشور در این عرصه، تقدیم محققان و دانش‌پژوهان شده است.

پشتوانه این پايگاه، نگاهی رسانه‌ای است که بر ضعف اطلاعاتی ـ تبلیغاتی حوزه‌ها واقف است و قدر این نکته مغفول را به‌خوبی می‌داند.

حوزه‌ها هر روزه شمار فراوانی سوژه خبری ـ تحصیلی ناب دارد که خلأ رسانه‌ای جایی برای بازتاب آن باقی نگذاشته است. اگر همّتی استوار بدرقه راه شود، با انعکاس و پوشش جلوه‌های خبری قابل تعمیم حوزه‌ها می‌توان چشم مشتاقان را نواخت و اخبار حوزه را جهانی ساخت.

سخنان آغاز درس فقه، گفت‌وگوی دو صاحب‌نظر شیعی و سنّی، فتوای یک فقیه در عراق، انتشار مقاله‌ای فقهی در مجلّه‌ای تخصصی و ده‌ها و صدها نمونه دیگر، هرروزه شمار قابل توجهي از كاربران و علاقه‌مندان را به خود جذب مي‌نمايد؛ امّا متاسفانه این‌ها همه در پس پرده بی‌خبری خاک می‌خورد.

تیم مدیریّتی این پايگاه، امیدوارند ترکیبی دل‌نشین از «نوگرایی» و «واقع‌بینی» را در تحلیل‌های فقهی ارائه دهند. دانش‌پژوهان و پژوهش‌گران حوزه‌ها و دیگر مراکز علوم اسلامی، مخاطبان اصلی این پایگاه را تشکیل می‌دهند.

دامنه جستجو و عرضه اطلاعات کنونی پایگاه اجتهاد، ایران و چند کشور اسلامی است و به‌زودی به فراتر از آن پا خواهد گذاشت. راه‌اندازی پایگاه فارسی اطّلاع‌رسانی اجتهاد، نخستین مرحله این طرح است. در عین حال، این پايگاه اینک جامع‌ترین پایگاه تخصصی اطلاعات و اخبار فقه اسلامی در دنیای اینترنت محسوب می‌شود.

نکته دانستنی آن است که بخش قابل توجّهی از تولیدکنندگان پايگاه اينترنتي اجتهاد، همان دانش‌آموختگان دوره‌های آموزشی گروه فقه‌اند که اینک به مراحلی والاتر راه یافته‌اند. پايگاه اجتهاد، پس از سه سال طرّاحی، گردآوری و تولید اطّلاعات، در مهر 1387 راه‌اندازی رسمی شده است.

پایگاه اجتهاد، در نُه بانک اطلاعات تخصصی، به علاوه سرویس خبری و بخش ویژه به شرح زیر سامان یافته است:

بانک آثار، بانک نشریات، بانک نرم‌افزار، بانک دروس، بانک مراکز، بانک پایگاه‌ها، بانک دانشوران، گنجینه تصاویر، سرویس خبری فقه اسلامی (ایفنا)، بخش ویژه.

1. بانک اطلاعات آثار

بانك اطلاعات آثار فقهي، مجموعه‌اي غني و بي‌نظير از آثار علمي مرتبط با حوزه فقه است. این اطلاعات شامل موارد زیر است:

  • - جدیدترین کتب، مقالات و پایان‌نامه‌های فقه وعلوم مرتبط؛
  • - فهرست رایانه‌ای 3500 عنوان کتاب از کتب منتشره در کشور همراه با چکیده برخی از کتب با امکان فهرست نمودن آنها بر اساس: عنوان، نویسنده، تاریخ نشر و ناشر؛
  • - فهرست 2500 عنوان مقاله با امکان مشاهده چکیده و فهرست نمودن مقالات بر اساس: عنوان، نویسنده، نشریه و تاریخ نشر؛
  • - فهرست2000 عنوان پایان‌نامه به همراه چکیده هر كدام با امکان فهرست نمودن آنها بر اساس: نام نویسنده، مکان ارائه و سطح تحصیلی پایان‌نامه؛

طبقه‌بندي موضوعي آثار موجود در بانك اطلاعات آثار بر مبناي موضوعات زير است:

  • - كلیات و مجموعه‌های فقهی؛
  • - فقه عبادات (مناسک) و امور شخصی؛
  • - فقه خانواده و زنان؛
  • - فقه اموال و معاملات؛
  • - فقه قضا؛
  • - فقه اجتماع و سیاست؛
  • - اصول، قواعد و فلسفه فقه؛
  • - تاریخ و مأخذشناسی فقه و اجتهاد؛
  • - آیات و احادیث احکام.

2. بانک اطلاعات نشریات

اين مجموعه با بيش از 500 شماره از بايگاني تمامي نشريات و ويژه‌نامه‌هاي تخصصي منتشر شده در حوزه فقه، يكي از بزرگ‌ترين بانك‌هاي اطلاعات تخصصي نشريات فقهي است.

این بانک علاوه بر فهرست نمودنِ نشريات بر اساس: عنوان، صاحب امتياز، مدير مسئول و سر دبير، امكان جستجو طبق موضوعات تخصصي مانند: فقه و اصول، فقه و اقتصاد، فقه و حقوق، فقه و سیاست، و علوم حدیث را نیز دارد.

3. بانک اطلاعات نرم‌افزار

اين بانك، مشخصات تفصيلي 100 عنوان از نرم‌افزارهاي تخصصي توليد شده در حوزه فقه را در بر دارد. عناوین برخی از این نرم‌افزارها چنین است:

  • - جوامع فقهی؛
  • - فقه و اصول شیعه؛
  • - فقه و اصول عامه؛
  • - آموزش احکام فقهی؛

از امكانات جانبی نرم‌افزارهای یاد شده نیز به امکان مشاهده تصاویر نرم‌افزار، نکات آموزشی جهت استفاده بهتر طلاب از نرم‌افزار، و امکان مشاهده اطلاعات بانک، بر اساس: عنوان نرم‌افزار، شرکت و مؤسسه تولید کننده و مذهب می‌توان اشاره کرد.

4. بانک اطلاعات مراکز

براي اولين بار در كشور، کامل‌ترین مجموعه مراکز و مؤسسات فقهی با ثبت اطلاعات بيش از 500 مرکز فقهي با مشخصات زیر فراهم شده است:

  • - مراکز پژوهشی و تحقیقاتی؛
  • - مراکز آموزشی اعم از مدارس علمیه سطوح و عالی حوزه، دانشگاه‌ها و دانشکده‌های حوزوی و دانشگاهی؛
  • - مؤسسات انتشاراتی و فروشگاه‌های کتاب؛
  • - دفاتر مراجع تقلید در تمامی نقاط کشور؛
  • - کتاب‌خانه‌های تخصصی و عمومی؛
  • - دبیرخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی؛
  • - انجمن‌های علمی حوزوی و دانشگاهی با امكان فهرست اطلاعات، بر اساس نام مركز و شهر مورد نظر.

5. بانک اطلاعات پایگاه‌ها

با توجه به گستردگي و حجم اطلاعات مورد نياز در پژوهش‌هاي فقهي و اهميت سرعت جمع‌آوري اطلاعات، كامل‌ترين اطلاعات پايگاه‌‌ها را در این بانک می‌توان مشاهده کرد. این بانک، فهرست 200 پايگاه اينترنتي را همراه با امكان مشاهده تصوير به‌‌روز شده صفحه اول هر پايگاه و فهرست بر مبناي: عنوان، وابستگي پايگاه و نشاني اينترنتي در اختيار محققان قرار داده است. محققان در اين بانك با انواع پايگاه‌هاي علمي و حوزوي مانند موارد ذيل آشنا می‌شوند:

  • - پایگاه‌های مراجع، علما وشخصیت‌‌ها؛
  • - پایگاه‌های مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی و انجمن‌های علمی حوزوی و دانشگاهی؛
  • - کتاب‌خانه‌ها و فهرست‌های رایانه‌ای، کتب، مقالات و دیگر منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی؛
  • - پایگاه دبیرخانه کنگره‌ها و همایش‌های فقهی؛
  • - صفحات ویژه اینترنتی فقهی.

6. بانک اطلاعات دروس

نبود آمار دقيق و در دسترس از دروس جاری حوزه‌هاي علميه و اساتيد آن، همواره دانش‌پژوهان و طلاب علوم ديني را با مشكل مواجه نموده است؛ تا آنجا كه در بيانات مقام معظم رهبري در جمع نخبگان حوزوي نيز به اين نكته اشاره شد. بانك اطلاعات دروس با هدف امکان دسترسی به فهرست بیش از 800 درس فقهی حوزه‌های علمیه سراسر كشور، زیست‌نامه مدرّسان و تصویر آنها و همچنين امکان دسترسی به اطلاعات دروس بر مبناي: نام استاد، شهر، مکان، ساعت، متن يا مبحث مورد تدریس طراحي شده است.

دسته‌بندی اطلاعات اين بانك بر اساس تقسيم دروس به سطح و خارج، بدين‌گونه است:

  • - دروس خارج حوزه‌های علمیه کشور: فهرست و مشخصات بیش از 250 درس در حوزه‌های علمیه: قم، مشهد، اصفهان، تهران، تبریز، شیراز و اهواز؛
  • - دروس سطح حوزه علمیه مشهد: بیش از 550 درس از ابتدايی‌ترین کتب فقهی تا سطوح عالی آموزش فقه و اجتهاد .

7. بانک اطلاعات دانشوران

گسترش فقه اهل بيت(ع) از آغاز تاکنون مديون تلاش شخصيت‌هاي علمي و بی‌نظیر فراوانی کسانی است كه گذر زمان خدمات برخی از ایشان را به‌دست فراموشي سپرده است. بانك اطلاعات دانشوران، منبعی كم‌نظير از زندگی‌نامه و تصاوير علما و شخصيت‌هاي علمي شيعه است و به كاربر اين امكان را مي‌دهد تا با جستجوي: نام، زمان حيات و حوزه فعاليت علمي، از زندگي و حیات علمی آنها آگاهي پيدا كند.

8. بانک اطلاعات تصاویر

بانک اطلاعات تصاویر با هدف غنا بخشيدن به اطلاعات مراكز و شخصيت‌هاي حوزه، دربردارنده بزرگ‌ترین گنجینه تصاویر شخصيت‌ها، مراكز و وقايع مرتبط با حوزه فقه و اجتهاد است.

مشاهده 2000 قطعه تصویر از مراكز و شخصيت‌‌هاي فقهي شيعه به همراه توضيحات مربوط به هر یک، تاريخچه تصويري بی‌نظیری را از وقايع و اتفاقات حوزه شيعه پیش روی مخاطب قرار می‌دهد.

9. سرویس خبری فقه اسلامی ایفنا (Islamic Fiqh News Agency)

سرويس خبري فقه اسلامي (ايفنا)، اولین و تنها سرویس خبری فقه اسلامی در شبکه جهانی اینترنت است كه با هدف دسترسي سريع و آسان دانش‌پژوهان به اخبار حوزه فقه و اجتهاد به فعاليت مي‌پردازد.

از ويژگي‌هاي «ایفنا» مي‌‌توان به پوشش خبری بيش از یکصد منبع خبری اعم از: روزنامه‌، سرویس‌های خبری و خبرگزاری‌های داخلی و خارجی اشاره نمود. همچنین دسترسي به بايگاني سرويس خبري بر اساس: عنوان، منبع و تاریخ، آشنایی با رویدادها و تحولات جاری فرهنگی، اجتماعی در حوزه فقه، اعلان همایش‌ها و فراخوان مقالات به همراه گزارش‌هاي کامل از همایش‌های برگزار شده، اعلانات آموزشی و پژوهشی مراکز و مؤسسات حوزوی و دانشگاهي، فتاوای جدید مراجع معظم تقلید و تازهای نشر در حوزه فقه، از دیگر امکانات ایفنا می‌باشد.

10. بخش ویژه

در بخش ویژه پایگاه اطلاع‌رسانی اجتهاد، كاربران با پیشینه و اندوخته‌های ارزشمند علمي و پژوهشي حوزه علمیه مشهد ـ‌‌ به عنوان دومین حوزه علمیه فعال شیعی در جهان اسلام ‌ـ آشنا می‌شوند. از ویژگی‌های این بخش، امكان دسترسي به زندگی‌نامه بیش از 150 نفر از مدرسان و مؤلفان فعال در این حوزه، و ارائه گنجینه تصاویر شخصیت‌ها و مراکز و مؤسسات حوزه علمیه مشهد است.

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: پنج شنبه, 25 آذر 1389
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 46
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 32
بازدید 21691 بار
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه شماره 32 (پائیز 1389) معرفی شبکه اطلاع رسانی اجتهاد (www.Ijtihad.ir)