مقدمه
کتاب، محصول تجربه های بشری و خلاقیتهای ذهنی و آموخته های دراز مدت انسان است. سهم کتاب در انتقال دانشها، گاهی به مراتب بیشتر و فراتر از دیگر ابزارهای آموزشی است. در شرایط کنونی و با وجود توسعه گسترده و حیرت آور فناوری های جدید ارتباطی و شبکه ارتباطات مجازی در جهان، تألیف و انتشار سنّتی کتاب و کتابخوانی همانند روزنامه و روزنامه خوانی، همچنان جایگاه و اهمیت خود را نزد خوانندگان دارد و هیچ کس نمی تواند مدعی شود که روش سنّتی، در سایه شیوه های جدید و مدرن اطلاع رسانی و کسب آگاهی قرار گرفته است؛ هر چند فناوری جدید تحول عظیم و شگرفی در این عرصه ایجاد کرده و از آن سو نیز کسی نمی تواند منکر این دگرگونی ها و کارکردهای مفید و ارزشمند آن باشد.
در دنیای مدرن امروزی، تحولات بسیاری در کتاب و کتابخوانی پدیدار گشته و این عرصه، دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. در دنیای فناورانه امروز، یک شخص برای دیدن، مطالعه و یا حتی خرید کتاب، دیگر نیازی ندارد که زمان چندانی صرف کند؛ بلکه تنها با جست و جو در فضای مجازی، اطلاعات و توضیحات لازم را درباره مشخصات و محتویات یک کتاب به دست می آورد و اگر قصد خرید کتاب را هم داشته باشد، به آسانی و در زمانی کوتاه می تواند به خرید آن مبادرت ورزد.
پیشینه
نشر الکترونیک کتاب، به طور عمده بر دو محور «تولید متن» و «شیوه توزیع» آن متمرکز شده و موجب تولید نسخه های الکترونیکی می گردد که توسط رایانه و حامل های همراه، قابل اجرا می باشد. سادگی اجرا روی رایانه، جستجو در متن، امکان عرضه یا فروش ساده تر، قابلیت افزودن امکانات متعدد، کاهش هزینه های انتشار کتاب، عدم نیاز به فضای فیزیکی برای انبار و انتشار، و نیز عدم نیاز به توزیع و ارسال به مناطق گوناگون جغرافیایی، از جمله ویژگی هایی هستند که کتاب الکترونیکی را نسبت به کتاب کاغذی متمایز و برجسته می کند.
از ابتدای ایجاد فروشگاه های بزرگ عرضه کتاب به شکل الکترونیک تا امروز، آمار رو به رشد این حوزه، نشانه هایی از توجه عموم مردم به این دست فروشگاه هاست. در سال های اخیر، میزان درآمد انتشارات بزرگ دنیا در عرصه کتاب های الکترونیک، گاهی از عرضه کتاب ها به شکل سنّتی و کاغذی پیشی گرفته است. این آمار، نشان از آن دارد که تغییر بزرگی در راه است.
وبگاه آمازون پیش از این، با انتشار یک نمودار به بررسی وضعیت و استقبال از نشر الکترونیک در پایگاه خود پرداخته بود. بر اساس این نمودار، از زمان عرضه اوّلین دستگاه کتابخوان الکترونیک کیندل، در ماه نوامبر سال 2007 میلادی، میزان درآمد فروش الکترونیک وبگاه آمازون، از حدود 30 میلیارد دلار در سال 2007 میلادی، به حدود 170 میلیارد دلار در ابتدای سال 2015 میلادی رسیده است. همچنین، این نمودار نشان می دهد که از سال 2007 میلادی تاکنون، حدود 100 هزار شغل جدید به دلیل گسترش این روش، ایجاد شده است.
در ایران هم چند سالی است که برخی مجموعه های دولتی یا خصوصی، کار خود را در این عرصه آغاز کرده اند و به دنبال ایجاد تغییری بزرگ در کشور هستند؛ تغییری که با وجود مزایای گسترده این شیوه عرضه کتاب، دوری ما از این روش را اشتباهی بزرگ نشان می دهد. مزایایی مانند: حذف هزینه کاغذ و چاپ، حذف هزینه توزیع کتاب، توزیع گسترده و سراسری، سرعت انتشار و توزیع بالا، سازگاری با محیط زیست، قابلیت مطالعه روی رایانه های شخصی و حامل های همراه و دسترسی بسیار آسان به محتوا، میزان مراجعه و استقبال عمومی را به استفاده از کتاب های الکترونیکی افزایش داده است.
معرفی کتابخوان نور
نرم افزار رومیزی (ویندوزی) کتابخوان همراه نور، برای مطالعه قانونی کتاب الکترونیک بر روی رایانه شخصی طراحی شده است. با داشتن حساب کاربری در همراه نور، شما روی رایانه شخصی و همچنین حامل های همراه (اندرویدی)، به کتابخانه شخصی خود با تمامی عناوین خریداری شده و ارزش افزوده های پژوهشی (مانند یادداشت و نمایه)، دسترسی کامل خواهید داشت.
پس از بارگیری و دریافت نسخه ویندوزی کتابخوان نور از سایت همراه نور به نشانی hamrahnoor.ir و نصب آن روی رایانه، می توانید از امکانات متنوع کتابخوان نور بهر ه مند شوید. امکان نمایش خلاصه هر عنوان، جهت معرفی کتاب و سهولت تصمیم گیری در خرید کتاب و نیز قابلیت دسترسی به بیش از بیست هزار عنوان کتاب فارسی و عربی در حوزه علوم اسلامی و انسانی، آموزشی و عمومی، از ویژگی ها و امکانات کتابخوان نور است. بدیهی است که تنوع موضوعی کتاب های موجود در این برنامه، پاسخگوی بسیاری از کاربران و محققان خواهد بود.
برخی قابلیت های برنامه
کتابخوان نسخه رومیزی نور، مشتمل بر امکانات متنوعی است که کار مطالعه و پژوهش را برای علاقه مندان به کتابخوانی آسان نموده است. بعضی از این قابلیت ها، عبارت اند از: جست وجو در متن و فهرست کتب؛ دسترسی به تاریخچه جستجو؛ پیمایش در متن از طریق فهرست عناوین و صفحه؛ دسترسی آسان به پاورقی ها؛ حاشیه نویسی؛ رنگی کردن متن؛ علامت گذاری؛ اشتراک گذاری متن؛ تنظیم نمایش اِعراب؛ تنظیم شیوه حرکت بین صفحات؛ تنظیم فونت و فاصله خطوط؛ تنظیم حالت مطالعه در شب؛ تنظیم نور صفحه؛ فهرست کتب بر اساس موضوع، نویسنده و دلخواه کاربر؛ نمایش فهرست به صورت خلاصه، لیستی و یا جدولی؛ مرتب سازی فهرست بر اساس عنوان، نویسنده، زمان مطالعه و نیز زمان دریافت کتاب؛ دسترسی به اطلاعات تفصیلی کتاب؛ ثبت مالکیت کاربر نسبت به کتاب در پرونده شخصی کاربر و ارائه آن در بخش کتاب های من؛ بارگیری کتاب از حافظه جانبی (درصورتی که فایل اصلی کتب را در اختیار داشته باشید)؛ به روزرسانی خودکار.
آنچه بر کارآیی برنامه افزوده و کاربران و محققان را در استفاده بهتر از متون اسلامی یاری می رساند، وجود امکانات و خدمات پژوهشی است که مهم ترین آنها عبارت است از: پژوه نگار؛ لغت نامه با امکان جست و جو؛ امکان ایجاد نمایه؛ دسترسی به اطلاعات کامل کتاب شناسی؛ میز پژوهشی.
راهنمای استفاده از برنامه
برای استفاده از برنامه، مراحل ذیل را دنبال کنید:
- نصب نرم افزار ویندوزی
ابتد وارد پایگاه اینترنتی همراه نور به نشانی http://hamrahnoor.ir شوید و روی گزینه «دانلود کتابخوان» کلیک کنید و آنگاه نسخه ویندوزی یا موبایلی مورد نیاز خود را بارگیری نمایید. در اینجا چون مقاله حاضر، درباره نسخه ویندوزی سامان یافته است، فایل مربوط به نسخه ویندوزی را دریافت و روی رایانه خود نصب کنید.
- ثبت نام
پس از دریافت و نصب نرم نرم افزار رومیزی (ویندوزی)، هنگام اجرای برنامه با پیام ورود یا عضویت مواجه می شوید. در این مرحله، چنانچه حساب کاربری (آی نور) ندارید، لازم است روی لینک «عضویت» کلیک نمایید تا با هدایت به صفحه آی نور، مراحل ایجاد عضویت را طی کنید. بعد از ایجاد حساب کاربری، می توانید به محیط نرم افزار وارد شوید و از امکانات متعدد برنامه بهره ببرید.
بخش های مختلف کتابخوان نسخه رومیزی
مهم ترین بخش های کتابخوان نسخه ویندوزی، به شرح ذیل است:
- فروشگاه
در بخش فروشگاه، دسترسی به تمامی عناوین موجود در کتابخوان امکان پذیر است و جهت سهولت استفاده، دارای دسته بندی هایی به شرح زیر می باشد که کاربر بسته به نیاز خود، می تواند از قابلیت های این قسمت از پایگاه بهره مند گردد:
- * پرفروش ترین ها: در این قسمت، پرفروش ترین کتاب های برنامه نمایش داده می شود.
- * بسته های مناسبتی و کتاب هفته: با توجه به مناسبت های خاص، برخی از کتب مرتبط در این قسمت نمایش داده می شوند.
- * مجموعه ها: این قسمت، مشتمل بر مجموعه آثار فرد یا انتشاراتی خاص است.
- * فهرست پدیدآوران و ناشران: امکان دسترسی به فهرست پدیدآورندگان و ناشران کتب، از ویژگی های کاربردی کتابخوان به شمار می رود.
از دیگر امکانات موجود در بخش فروشگاه، می توان به این موارد اشاره نمود: جست وجوی کتاب، دسترسی به فهرست کتاب های برنامه، بیشترین دانلودهای رایگان، نمایش مختصر محتوای کتاب انتخابی، امکان تنظیم و مرتب سازی کتب بر اساس عنوان کتاب و نویسنده.
از جمله موضوعاتی که کتب برنامه بر اساس آنها به شکل الفبایی سامان یافته اند، عبارت اند از:
احکام (عمومی)، اخلاق و عرفان، ادبیات عرب، ادبیات فارسی، ادعیه و زیارت، تاریخ و جغرافیا، تراجم و کتاب شناسی، حدیث، حقوق و علوم قضایی، درسی، سایر علوم، سرگذشت نامه، طب، عقاید (عمومی)، علوم پزشکی، علوم تربیتی، علوم قرآن و تفسیر، فقه و اصول، فلسفه و منطق، قرآن و حدیث (عمومی)، کلام، معصومان(ع).
- کتابخانه
در این بخش، تمامی عناوین کتب خریداری شده کاربر نمایش داده می شود. از امکانات کتابخانه، قابلیت دسته بندی، فیلترگذاری و شیوه های مختلف نمایش عناوین و دسترسی به کتاب شناسی هر عنوان می باشد.
از دیگر ویژگی های بخش کتابخانه، ایجاد میز پژوهشی است؛ به طوری که کاربر می تواند جدا از دسته بندی های مبتنی بر موضوع، پدیدآور و زبان، عناوین مختلف را در یک کارتابل خاص با نامگذاری شخصی، جهت دسترسی آسان قرار دهد و به پژوهش های شخصی در آنها بپردازد.
قابلیت همگام سازی نیز که در برنامه تعبیه شده، این امکان را فراهم می سازد تا تمامی تغییرات حساب کاربری، اعم از خرید ها و فعالیت های پژوهشی، بین تمامی نسخه های کتابخوان (رومیزی و اندرویدی) هماهنگ گردد.
- نمایش
در این بخش، امکان نمایش متن و فهرست عناوین کتب دریافت شده وجود دارد. از دیگر قابلیت های بخش نمایش می توان به این موارد اشاره کرد: دسترسی آسان به موضوع با استفاده از فهرست، نمایه گذاری و یادداشت برداری، دسترسی به کتاب شناسی کتاب جاری، نمایش هم زمان چندین عنوان، استفاده از لغت نامه، جست وجوی کلمه انتخابی در کتاب یا همه کتاب های دریافت شده.
- جست و جو
از جمله ویژگی ها و توانمندی های کتابخوان نور، بخش جستجوست که امکانات ذیل را در بر دارد: جست و جوی ساده و پیشرفته یک کلمه یا یک عبارت، امکان شخصی سازی نمایش جست و جو بر اساس ترتیب تاریخ یا صفحه، قابلیت جستجو در بخش های مختلف هر عنوان از فهرست یا پاورقی.
پی نوشت:
