ره آورد نور

چکیده

امروزه باوجود گسترش روزافزون فنّاوری‌ و ظهور ابزارهای متنوّع دیجیتال، همچنان رایانه‌های شخصی و سیستم‌عامل‌های به‌کاررفته در آنها، سهم گسترده‌ای از بازار فنّاوری را به خود اختصاص داده‌اند. در این میان، سیستم‌عامل ویندوز که یکی از ده‌ها سیستم‌عامل موجود در جهان می‌باشد، به دلیل ابتکار عملی که شرکت مایکروسافت در طراحی، اجراء و عرضه این سیستم‌عامل در سال‌های ابتدائی فراگیرشدن رایانه‌های شخصی انجام داده است، توانسته سهم عمده‌ای از بازار کاربران سیستم‌عامل‌های گوناگون را به خود اختصاص دهد. در این مقاله، با توجّه به کارکرد خاصّ و ویژه استفاده از رایانه‌های شخصی، در مقایسه با سایر ابزارهای دیجیتال و همچنین محبوبیت و رواج گسترده سیستم‌عامل ویندوز، در مقایسه با سایر برندهای رقیب و با هدف تبیین ضرورت تداوم تولید محصولات فرهنگی مبتنی بر این سیستم‌عامل، وضعیت تولید محصولات فرهنگی عمومیِ مبتنی بر سیستم‌عامل ویندوز، مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته و برخی از شاخص‌ترین شرکت‌های فعّال در این حوزه و محصولات تولیدی آنها معرّفی‌شده است.

شعر حافظ همه بیت‌الغزل معرفت است               آفرین بر نفس دلکش و لطف سخنش

سخن نخست

نرم‌افزار دانشنامه چند‌رسانه‌ای حافظ، پس از 7 سال تحقیق و پژوهش و برنامه‌نویسی فنّی، در سال 1392 به همّت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید و عرضه گردید. برای انتخاب متن اصلی نرم‌افزار، تمامی نسخه‌های کهن و جدید بازبینی شد و بین نسخه‌های موجود (بیش از 35 نسخه چاپی و 44 نسخه خطی)، مقایسه‌ا‌ی دقیق صورت گرفت و در نهایت، نسخه علّامه قزوینی و قاسم غنی با تصحیح خانلری و مقدّمه ذوالنور انتخاب شد.

دقّت و وسواس زیاد در تهیه و تولید محتوا، حضور مؤثّر استادان و بزرگان فرهنگ، هنر و ادب پارسی در فرآیند تولید این محصول، و نیز بازسازی و احیاء نسخه‌های قدیمی سده نهم هجری، بخشی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این نرم‌‌افزار به شمار می‌رود. مرکز نور با تولید این برنامه، خدمتی بس بزرگ به جامعه ادبی و زبان فارسی و نیز حافظ‌دوستان و حافظ‌پژوهان ایران و جهان نموده است.

کاربری عمومی و آسان این نرم‌افزار، دامنه کاربران این نرم‌افزار را توسعه داده و گستره فراوانی از مخاطبان، شامل گروه‌های سنّی از سطح دانش‌آموزی تا استادان ارجمندان دانشگاهی و حوزوی و پژوهشگران فرهنگ و ادب فارسی را دربرمی‌گیرد؛ امّا به نظر می‌رسد این نرم‌افزار در میان انبوه تولیدات مرکز نور، مغفول واقع شده و چندان در میان اهل ادب و هنر شناخته‌شده نیست. این نوشتار، در صدد معرّفی شگفتانه‌های بی‌نظیری است که تنها در این نرم‌افزار قابل دسترسی است و مشابهی برای آنها یافت نمی‌شود.

اشاره

آنچه پیش روی شماست، گزارشی است اجمالی از مراسم رونمایی نرم افزار مقتل الحسین(علیه السلام). پس از تلاوت کلام الله مجید، در ابتداء مراسم، نخست مدیر پژوهشی نرم افزار مقتل الحسین (علیه السلام)، ضمن خیرمقدم به حاضران و مهمانان، گزارشی از روند آماده سازی و تولید نرم افزار مقتل الحسین (علیه السلام) را ارائه نمود. سپس، آیت الله غروی، به تبیین تحریف ها و انحراف های موجود در مقاتل پرداخت و آنگاه، رییس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به سخنرانی درباره جایگاه محصولات نور در جامعه علمی و دستاوردهای نوین این مرکز در حوزه فناوری و تولید نرم افزارها مبادرت نمود.

در ادامه مراسم، متن پیام حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظلّه) به مراسم رونمایی از نرم افزار مقتل الحسین(علیه السلام)، توسط مسؤول دفتر ارتباطات بین الملل نور قرایت شد و در پایان نیز از این نرم افزار رونمایی گردید.

گفتنی است، در انتهاء این نوشتار، جهت آشنایی بیشتر خوانندگان با محتوای علمی و امکانات برنامه، مطالبی چند را یادآور می شویم.

نرم افزار آثار علامه محمدتقی جعفری تولید شد

این نرم افزار ارزشمند، توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) و با همکاری مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری(ره) تولید شده که ۱۹ عنوان از آثار مرحوم علامه جعفری را در موضوعاتی مانند: فلسفه، عرفان اسلامی، عقاید و کلام، فقه اسلامی و ادبیات در خود جای داده است.

تحقیقی در فلسفه علم، حیات معقول، جبر و اختیار، حقوق جهانی و کاوش های فقهی، معرفت شناسی، بررسی افکار دیوید هیوم و برتراند راسل، حکمت، عرفان و اخلاق در شعر نظامی گنجوی، عرفان اسلامی، تکاپوی اندیشه ها، مولوی و جهان بینی، از جمله کتاب هایی است که این نرم افزار در اختیار پژوهشگران قرار می دهد.

اشاره

بدیهی است که حماسه عاشورا، عبرت آموزترین حادثه تاریخ است و امام حسین(ع) و یاران باوفایش، اصلی ترین نقش آفرینان این صحنه آزادگی و ایستادگی بودند. همه حق جویان و مبارزان عالم، وامدار این حماسه سترگ اند و حادثه خونبار عاشورا، مظلومانه ترین، روح بخش ترین و در عین حال، جانگدازترین حادثه ای است که در عالم انسانی واقع شده است. برخی تاریخ شناسان ژرف نگر، عاشورا را مبدأ حقیقی تاریخ اسلام می دانند و معتقدند که اگر عاشورا نبود، از اسلام ناب محمدی اثری باقی نمی ماند. از این رو، شناخت عاشورا، یعنی شناخت اسلام ناب محمدی.

تاکنون در زمینه سیره و شخصیت امام حسین(ع) و معرفی حوادث عاشورای حسینی، آثار ارزشمند متعددی سامان یافته است که تولید کتاب های الکترونیکی یا نرم افزارهای دیجیتالی، از جمله آنهاست. عاشوراپژوهان و علاقه مندان به معارف و مکارم حسینی، می توانند ضمن آشنایی با این تولیدات، از محصولات نرم افزاری مراکز و مؤسسات علمی و پژوهشی، در جهت سامان دهی تحقیقات خود کمک بگیرند. گفتنی است، در این نوشتار، ضمن معرفی اجمالی مهم ترین نرم افزارهای موجود، در بخشی مستقل به ارائه محصولات نور در این باره پرداخته ایم.

چکیده

دانشنامه ها، از منابع مرجعی اند که برای به دست آوردن دانش آنی و متقن درباره مفاهیم و اصطلاح های خاص در علوم گوناگون، کاربرد فراوان دارند. آنچه در دانشنامه ها بسیار با اهمیت است و حتی می توان گفت قوام دانشنامه به آن است، مستند بودن مقالات دانشنامه به منابع متقن و دست اوّل است. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در کنار برنامه های موضوعی، تخصصی، درختواره و لفظی، برنامه هایی موسوم به دانشنامه نیز عرضه می کند. در این مقاله، به معرفی این نوع از برنامه ها پرداخته، آن را با دانشنامه های چاپی و چندرسانه ای دیگر مقایسه نموده ایم.

آشنایی جامعه اسلامی با قرآن کریم و نیز شناخت مفاهیم روح پرورِ آن، از جمله والاترین آرمان هادیان طریق دین بوده و خاصّه در عصر امروز بسیار حائز اهمیت می باشد. چنانکه انوار آسمانی این کتاب الهی، بشر را از اسارت مادّیت رهانده و به سرحدّ رشد و کمال رهنمون است.

در یک نگاه، برنامه نورالأنوار 2 که توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ارائه گردیده است، دارای متن کامل قرآن، دو قرائت ترتیل کامل قرآن با صدای استاد منشاوی و استاد شهریار پرهیزکار، چهار ترجمه فارسی، دو ترجمه انگلیسی و شش ترجمه به زبان های فرانسوی، آلمانی، ترکی، اسپانیولی، ایتالیایی و مالایی و نیز شامل 86 جلد تفسیر از تفاسیر معروف شیعه به زبان فارسی و عربی و حدود 100 مگابایت فیلم و صدها تصویر متناسب با مفاهیم مطرح شده در آیات قرآن کریم است.

به دنبال ارائه نرم افزار پیشرفته «دانشنامه علوی»، در راستای استفاده مطلوب و گسترده محققان و علاقه مندان از این نرم افزارِ چند رسانه ای، حجة الاسلام سید جواد مظلومی، معاون تحقیقات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و همچنین مجری تولید این برنامه ارزشمند در گفت و گویی با خبرنگار ما ویژگی ها، قابلیت ها و جزئیات این لوح فشرده را تشریح کردند.

حجة الاسلام سید جواد مظلومی با یادآوری این نکته که مرکز تحقیقات با تهیه نرم افزار شرح ابن ابی الحدید، نخستین گام را در جهت نرم افزاری کردن نهج البلاغه برداشت، درباره اقدامات اوّلیه تهیه سی دی نهج البلاغه گفت:

اشاره

دعا، نقطه اوج کمال و رها شدن انسان از تعلقات دنیای مادی است. دعا، حلقه اتصال برکه وجود آدمی به دریای بیکران رحمت و محبت ربوبی است. چنانکه ترنم قدسی ادعیه، آرام بخش جان دلدادگان حریم الهی شده و نور هدایت را بر قلوب دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام تابانده است.

همزمان با فرا رسیدن ایام الله شریفِ محرم و صفر که به بیان امام راحل قدس سره پیوسته مایه حیات و جاودانگی اسلام در طول تاریخ بوده است، بر آن شدیم تا با تبیین محتوا و قابلیت های ارزشمند نرم افزار «نورالجنان» جامعه اسلامی را بهره مند از نسیم بهشتی و حقایق کمال پرور ادعیه سازیم و با ارائه امکانات نخستین نیایش نامه چند رسانه ای جهان اسلام، در راستای تحکیم پایه های اخلاقی و معنوی و ترویج معارف حقه معصومین علیهم السلام گامی هر چند کوچک برداریم.

دومین شماره ره آورد نور را در زمانی تقدیم شما می کنیم که از سویی زمین در اعتدال ربیعی از نفَس باد صبا جان گرفته و روح حیات و بیداری در کالبد نباتات جاری گشته است و از سوی دیگر، چرخه زمان در این گنبد دوّار بر ماه غمبار صفر المظفر ره می سپارد. از این رو، در این شماره به معرفی نرم افزاری پرداخته ایم که هم جان آدمی را در سایه سار ادعیه و زیارات صفایی روحانی می بخشد، و هم آیینه قلب انسان را در رثای تشنه کامان محرم و اندوه زدگان صفر جلاء می دهد.