در همین راستا، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی همسو با تولیدات نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و چند رسانه‌ای، اقدام به تولید و عرضه نرم‌افزارهای ویژه تلفن همراه نیز نموده و تا کنون برنامه‌های موبایلی ارزنده‌ای را در معرض استفاده کابران و علاقه‌مندان قرار داده است. یکی از این تولیدات، «کلیات سعدی ـ نسخه ویژه تلفن همراه» است که محتوا و قابلیت‌های مفیدی را دربرگرفته و در پی درخواست‌های مکرر کاربران و نیز پاسداشت خدمات و آثار شاعر نام‌آشنای ایرانی، سعدی شیرازی ارائه گردیده است. این نوشتار عهده‌دار معرفی محتوای علمی و امکانات فنی این نرم‌افزار است.
محتوای برنامه
این نرم‌افزار، به منظور ارائه متون کلیات سعدی، مشتمل بر: گلستان، بوستان، غزلیات، قصاید، رسائل و شرح کتاب گلستان همراه با صوت کتاب گلستان و بوستان با صدای آقای غلامعلی (امير) نوری است که بر اساس نسخه تصحيح‌شده محمدعلی فروغی چاپ امير کبير با توجه به تصحيح دکتر يوسفی و دکتر خزائلی قرائت شده است.
کاربرانی که از این برنامه استفاده می‌کنند، در واقع، از متن کامل کلیات سعدی همراه با امکانات مطالعاتی و تحقیقاتی مفید بهرهمند می‌شوند. گفتنی است که نسخه‌هایی که در این لوح فشرده در خصوص کليات سعدی با تصحيح آقای محمدعلی فروغی مورد استفاده و تحقيق قرار گرفته است، عبارت‌اند از:
- کلیات سعدی از روی نسخه تصحیح‌شده ذکاء الملک فروغی با مقدمه عباس اقبال آشتیانی و محمدعلی فروغی از انتشارات جاویدان، چاپ پنجم، اسفند 1361ش؛
- کلیات سعدی از روی قدیمی ترین نسخه‌های موجود به اهتمام محمدعلی فروغی از انتشارات امیر کبیر تهران، 1369ش؛
- کلیات سعدی با استفاده از نسخه تصحیح‌شده ذکاء الملک و مقدمه عباس اقبال، نشر اقبال، چاپ ششم، 1382ش؛
- کلیات سعدی با تصحیح محمدعلی فروغی از چاپخانه علمی، سال 1334ش؛
- کلیات سعدی با تصحیح محمدعلی فروغی انتشارات هرمس، سال 1385ش.
قابلیت های نرم افزار
کلیات سعدی ویژه تلفن همراه، مشتمل بر امکانات فنی و قابلیت‌های پژوهشی خوبی است که کاربران را در استفاده بهینه و آسان از کتاب فاخر و ارزشمند کلیات سعدی یاری می‌رساند و فضایی دلپذیر و توأم با نکته‌های ادبی، اخلاقی و عرفانی را به تصویر می‌کشد.
از جمله این امکانات می‌توان به ارائه متن کامل کليات سعدی در قالب بخش های: گلستان، بوستان، غزلیات، قصاید، رسائل به همراه گزینه‌هایی چون: جستجو، نگارخانه، نشانه ها و درباره اشاره کرد. ارائه فهرست سه‌سطحی کتاب گلستان، موجب شده تا کاربر به‌راحتی از محتوای کتاب گلستان استفاده نماید.
یکی از قابلیت‌های جذاب این برنامه امکان نمایش متن حکایات انتخابی از فهرست کتاب گلستان با امکان پخش صوت متن جاری است. شنیدن صدای سخن دلنشین سعدی شیراز، دل را نوازش می‌دهد و اندیشه را به ژرفای دانش و ادب می‌رساند. مطمئناً علاقه‌مندان بسیاری از این امکان مفید بهر‌ه وافر می‌برند. در همین راستا می‌توان به ارائه چند قطعه تصنیف به همراه تصاویر مرتبط با سعدی اشاره کرد.
از دیگر ویژگی‌های این برنامه، نمایش متن شرح حکایات انتخابی از فهرست کتاب گلستان با استفاده از شرح گلستان دکتر خزائلی است که کاربران را در استفاده مطلوب‌تر از عبارات نغز و مفاهیم عالی این کتاب یاری می‌رساند. در تمامی قسمت‌های برنامه که متن نمایش داده می‌شود، در صورت وجود پاورقی، کاربر به قابلیت نمایش پاورقی مرتبط با متن نیز دسترسی دارد.
به طور کلی، قابلیت‌هایی که برای کتاب گلستان یاد شد، برای کتاب بوستان، غزلیات، قصاید و رسائل سعدی نیز قابل دسترسی است که از آن جمله می‌توان به این امکانات اشاره نمود:
- ـ ارائه فهرست سه‌سطحی کتاب بوستان؛
- ـ نمایش اشعار حکایات انتخابی از فهرست کتاب بوستان با امکان پخش صوت متن جاری؛
- ـ ارائه فهرست سه‌سطحی کتاب‌های غزلیات و قصاید؛
- ـ امکان نمایش اشعار انتخابی از فهرست کتاب غزلیات و قصاید؛
- ـ ارائه فهرست سه‌سطحی کتاب رسائل؛
- ـ قابلیت نمایش متن انتخابی از فهرست کتاب رسائل.
امکان «جستجو در اشعار یا متون» به صورت ساده و ترکیبی، یعنی با عملگرهای «و» و «یا»، از طريق صفحه‌کليد موجود در صفحه جستجو و نیز از طريق صفحه‌کليد گوشی، از دیگر توانمندی‌های این نرم‌افزار است که علاقه‌مندان را نسبت به جستجوی واژه یا عبارت مورد نظر توانا می‌سازد.
نمایش فهرست عناوین اشعار یا متونی که شامل کلمات جستجوشده است و نیز نمایش متن کامل متون یا اشعار یافت‌شده در جستجو با امکان بازگشت به نتایج جستجو، از دیگر رهاوردهای قابلیت جستجو است.
کاربر افزون بر کاوش در متن، همچنین می‌تواند به جستجو در فهرست به صورت ساده و ترکیبی مبادرت ورزد و از قابلیت‌های عدیده‌ای مانند: نمایش فهرست عناوین شامل کلمات جستجوشده و نیز نمایش متن کامل متون یا اشعاری که فهرست آن‌ها در جستجو یافت شده با امکان بازگشت به نتایج جستجو، بهرهمند شود.
شاید به هنگام مطالعه متن یا شعر بخواهید نشانه یا علامتی را در متن یا شعر دلخواه خود درج کنید تا در فرصت بعدی راحت‌تر آن را بیابید. این برنامه به کاربر امکان می‌دهد تا شعر یا متن مورد نظر خویش را به فهرست نشانه ها انتقال دهد و آن را مدیریت نماید؛ به عبارت دیگر، کاربر در این قسمت می‌تواند از امکان نمایش فهرست نشانه ها یا حذف یک عنوان از فهرست نشانه ها استفاده کند.
یکی از قابلیت‌های ویژه نرم‌افزارهای موبایلی ارسال متن یا شعر دلخوا به صورت پیام کوتاه برای دوستان و آشنایان است. برنامه کلیات سعدی نیز این امکان را به شما می‌دهد تا پس از انتخاب یک متن یا شعر از بخش‌های مختلف کلیات سعدی، وارد فهرست مخاطبان گوشی خود شوید و آن را در قالب پیام کوتاه برای دیگران ارسال نمایید.
در قسمت «راهنما» اطلاعات مفیدی در خصوص شیوه استفاده از برنامه در اختیار کاربر قرار گرفته و نیز در بخش «درباره برنامه» دانسته‌های چند مربوط به برنامه نمایش داده می‌شود.
گفتنی است که این اين نرم‌افزار روی تمامی گوشی‌های برنامه‌پذیر که از سيستم عامل سیمبین نگارش‌های: 2، 3 و 5 استفاده می‌کنند ، قابل اجرا می‌باشد.
سخن پایانی
نرم‌افزار ادبی و ارزنده «کلیات سعدی ـ نسخه ویژه تلفن همراه» پس از دو سال تلاش پيگير مدیر، مجری و دست‌اندرکاران و پژوهشگران این پروژه فاخر به ثمر نشست و مایه خرسندی جامعه علمی و ادبی کشور و سعدی‌پژوهان و ادب‌دوستان گردید. امید است که سعی و کوشش همه این عزیزان، مورد پذیرش خداوند قرار گیرد و گامی باشد در جهت توسعه و ترویج فرهنگ و ادب ایرانی و معارف اصیل اسلامی و انسانی.
