کلیدواژگان: نرم‌افزار، اپلیکیشن، قرآن نور، برنامه موبایلی، جامع قرآنی.

درآمد

در دنیای جدید و مدرن که به «عصر انفجار اطلاعات» شهرت دارد، عرضه اطلاعات از برنامه‌های دسکتاپی و پایگاه‌های الکترونیکی، پا را فراتر گذاشته و به‌صورت برنامه‌های موبایلی (اندروید، آی.او.اس و...) رخ نموده است. از ویژگی‌های این برنامه‌ها، سبکی، سادگی و در دسترس بودن دائمی آنهاست. با آمدن این نرم‌افزار‌ها، فعالیت در عرصه‌های مختلف برای همگان آسان شده است. پیش‌تر، حافظان قرآن و همه کسانی که می‌خواستند در رفت‌وآمد‌های خود از قرآن استفاده بکنند، نیاز به حمل قرآن چاپی داشتند که حمل و نگهداری آن، مشکلات خاص خودش را داشت؛ اما امروزه با نرم‌افزار‌های قرآنی، کار برای این افراد راحت شده و در هر کجا و در هر سطح و علاقه و دانشی، می‌توانند از این کتاب آسمانی بهره‌مند شوند.

همان‌گونه‌که گسترش روزافزون فناوری و استفاده از گوشی‌های هوشمند و بهره‌مندی از انواع برنامه‌های موجود در فضای مجازی در بسیاری از موارد، زندگی و فعالیت‌های روزمره را برای اشخاص آسان نموده است، مباحث و موضوعات قرآنی نیز از این امر مستثنا نبوده و فعالان این حوزه، از سالیان گذشته با تولید و به‌روزرسانی برنامه‌های موبایلی مختلف، همواره سعی در ارائه خدمات متنوع و متفاوتی به مخاطبان خود را داشته‌اند.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نیز هرچند با تأخیر وارد این عرصه شده، ولی در مدت کمی توانسته است برنامه‌های مختلفی را برای ارائه به‌صورت موبایلی ارائه کند که از آن جمله می‌توان به محصولاتی همچون: کتابخوان نور، جامع احادیث نور و نهج البلاغه گویا اشاره نمود.

برنامه موبایلی «قرآن نور» هم از آخرین تولیدات مرکز نور می‌باشد که نسخه‌ای سبک از جامع التفاسیر و پایگاه جامع قرآنی به شمار می‌رود. هدف از این پروژه؛ طراحی، مدیریت و عرضه یک برنامه کاربردی جامع قرآنی به منظور استفاده عمومی و تخصصی مردم و قرآن‌پژوهان می‌باشد که با توجه به نیاز مبرم کاربران نور و درخواست‌های مکرر آنان، به تولید رسیده است.

پیشینه

پیشینه اپلکیشن‌های قرآنی با قابلیت اندروید یا آی.او.اس، اکنون که در سال 2022 میلادی هستیم، به ده تا دوازده سال می‌رسد؛ زیرا گوشی‌های دارای قابلیت اندروید و آی.او.اس در سال 2008م معرفی شدند و از سال 2010م به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند؛ البته برنامه‌های قرآنی در برخی گوشی‌های قدیمی دارای سیستم‌عامل سیمبین و یا جاوا نیز وجود داشت که هرچند در زمان خودش برنامه‌های خوبی بودند، ولی از نظر طراحی، امکانات و سرعت، به هیچ عنوان قابل مقایسه با نمونه‌های فعلی نیستند.

در واقع، برنامه‌های قرآنی همراه، هم‌زمان با تولید و عرضه گوشی‌های هوشمند ساخته و پرداخته شده‌اند و با توجه به نیازها، به‌صورت مستمر توسط افراد و مؤسسات مختلف گسترش و روزآمدسازی شده‌اند؛ به‌طوری‌که در حال حاضر، با جست‌وجوی کلمه «قرآن» در گوگل‌پلی و بازار و سایر مارکت‌های عرضه برنامه‌های همراه، با انبوهی از برنامه‌های قرآنی مواجه می‌شویم که البته تعدادی از آنها توانسته‌اند نصب‌های بالای ده میلیون به‌دست آورند و بقیه نیز از صد نصب تا صدها هزار نصب، متغیر هستند.

برنامه‌هایی مانند: «Quran for Android» تاریخ عرضه سال 1393، «القرآن الکریم بدون انترنت» تاریخ عرضه 1393، «iQuran Lite» تاریخ عرضه 1394 و «Quran Majeed Ramadan,Athan» تاریخ عرضه 1396، در شمار برنامه‌هایی‌ هستند که بیش از ده میلیون نصب را در گوگل‌پلی به اسم خود ثبت کرده‌اند.

با بررسی اجمالی که روی این برنامه ها انجام شد، محور اصلی در آنها متن قرآن به همراه صوت و ترجمه و تفسیر است و تنها در تعداد صوت و ترجمه و تفاسیرِ نمایش‌داده‌شده باهم تفاوت دارند؛ البته حجم کم، سادگی و کاربرپسند بودن هم در تعداد دانلودهای این برنامه‌ها مؤثر بوده است.

در میان نرم‌افزارهای موبایلی قرآن، در ایران برخی برنامه‌ها توانسته‌اند با توجه به سابقه خود و ارائه محتوای کاربرپسند، موفقیت‌های خوبی کسب نمایند؛ هرچند بیشترین نصب را تنها یک برنامه قرآنی با نصب بالای یک میلیون نفر دارد و تعداد بسیار محدودی هم به صدهزار نصب رسیده‌اند. این برنامه‌ها نیز متن و ترجمه‌ها و تفاسیر قرآن را به همراه امکاناتی چون ختم و استخاره دربردارند.

هدف و ضرورت

همان‌گونه‌که عنوان شد، بیشتر برنامه‌های قرآنی همراه، صرفاً ارائه‌ متن و صوت قرآن را هدف اوّلیه خودشان قرار داده‌اند و تنها برخی از آنها در به‌روزرسانی‌های مختلف، امکاناتی از قبیل ترجمه و تفسیر را هم عرضه کرده‌اند؛ اما همچنان جای یک نرم‌افزار جامع قرآنی که مباحث مختلف قرآن همچون: موضوعات، احادیث تفسیری، واژگان، اَعلام و اِعراب را به‌صورت کامل ارائه بدهد، در این میان، خالی بود.

گروه قرآن مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که از قبل تجربه موفق تولید نرم‌افزار دسکتاپی جامع تفاسیر نور را در سه نسخه، و بعد از آن، ایجاد پایگاه جامع قرآنی را در بستر اینترنت تجربه کرده بود، با ورود مرکز به عرضه نرم‌افزارهای موبایلی، با استفاده از محتوای غنیّ خود، به تولید نرم‌افزار موبایلی قرآن نور اقدام نمود و با این تولید، گام بسیار بلندی را برای معرفی و توسعه هرچه بهتر برنامه‌های قرآنی همراه برداشت.

جامع قرآنی یا قرآن نور، نام اوّلین نرم‌افزار قرآنی همراه مرکز نور است که در سال 1400 به علاقه‌مندان قرآن و قرآن‌پژوهان گرامی عرضه شد. ان‌شاءالله، با به‌روزرسانی‌های دوره‌ای، به اهداف تعیین‌شده خود در ارائه بهترین محتوا و نیز در تعداد نصب، خواهد رسید.

معرّفی برنامه

محصول موبایلی قرآن نور، نرم‎افزاری است با رابط کاربری زبان فارسی و عربی که از چند بخش: نمایش قرآن کریم، ترجمه و تفسیر، فهرست موضوعی، اَعلام و اسما، اِعراب و جست‌وجو تشکیل می‎شود. در نسخه اوّلیه این نرم‌افزار، نمایش قرآن کریم به‌صورت مصحف عثمان‌طه و آیه‌محور، ترجمه قرآن به زبان‌های مختلف زنده دنیا و منابع متعدد تفسیری شیعی و سنّی، فهرست موضوعی قرآن کریم، اَعلام و اسمای قرآن در دو بخش عربی و فارسی و اِعراب قرآن مشتمل بر تحلیل صرفی، ترکیب نحوی و تحلیل بلاغی آیات قرآن کریم، ارائه شده است.

اینک به بررسی قسمت‌های مختلف برنامه می‌پردازیم.

1. قرآن کریم

در قسمت قرآن کریم، قرآن به دو صورت ارائه شده است: اوّل، به شکل مصحف عثمان‌طه‌ 15 خطی، و دوم، با رعایت شماره صفحات عثمان‌طه، آیات به‌صورت سرسطر نمایش داده می‌شوند در این حالت، امکان انتخاب رسم‌الخط نیریزی، اندازه قلم، فاصله خطوط، ترازبندی و یک ترجمه هم از قسمت تنظیمات به‌صورت ترجمه ذیل آیه وجود دارد. در هر دو صورت، با انتخاب آیه، امکان تلاوت آیات توسط قاریان متعدد وجود دارد و با نگه داشتن انگشت روی هر آیه، قابلیت اشتراک آیه به‌صورت متنی و تصویری و نیز انتقال به صفحه ترجمه و تفسیر وجود دارد.

در حال حاضر، صوت قرائت 25 قاری مشهور جهان اسلام به‌صورت ترتیل و تحقیق و تحدیر در این برنامه آمده است که در روزآمدسازی‌های آینده، این تعداد افزایش خواهند یافت.

شایان ذکر است که تاکنون برنامه‌های بسیاری در حوزه نرم‌افزار همراه قرآن به دست مؤسسات و افراد مختلف تهیه شده است؛ اما ارائه قرآن کریم به دو صورت عثمان‌طه 15 خطی که مخصوص حافظان قرآن می‌باشد، به همراه ارائه آیه‌محور قرآن با قابلیت‌های یادشده و انتخاب یک ترجمه در کنار هرآیه، در کمتر نرم‌افزاری به‌صورت هم‌زمان وجود دارد.

بخش «قرآن کریم» این برنامه، به‌طورکلی، شامل: فهرست سوره‌های قرآن، مکی و مدنی بودن سوره‌ها، نمایش تعداد آیات هر سوره، نمایش درباره هر سوره (سوره‌نامه) و شماره صفحات آغازین هر سوره، به همراه امکان جست‌وجوی فهرست سوره‌ها با نام‌های مشهور هر سوره می‌باشد. با جست‌وجو یا انتخاب نام سوره مد نظر از قسمت «فهرست»، متن سوره به همراه تلاوت آن ارائه شده است.

در پایگاه جامع قرآنی، قسمت معرفی سوره یا همان سوره‌نامه، به‌صورت یک کارتابل مستقل آمده است؛ ولی در برنامه موبایلی، این قسمت داخل فهرست گنجانده شده است و این امر، نباید باعث غفلت کاربران از این بخش شود؛ زیرا سوره‌نامه، همان‌طورکه از اسم آن مشخص است، برای صدوچهارده سوره قرآن، صدوچهارده معرفی‌نامه ارائه کرده است و در واقع، شناسنامه سوره‌های قرآن است و کاربر در این بخش، اطلاعات مفید و خوبی را درباره یک سوره ملاحظه می‌کند و تفسیر کلی و دانستنی‌های لازم را در مورد سوره‌های قرآن به دست می‌آورد و به طور موجز و خلاصه، نمایی کلی از اسامی، ویژگی‌ها، شأن نزول و تفسیر یک سوره را همچون: تعداد آیات، تعداد کلمات، تعداد حروف، زمان و فضای نزول و نیز اهداف اجمالی سوره، مشاهده می‌نماید.

از دیگر امکانات این بخش، نمایش دائمی نام سوره در بالای صفحه به همراه شماره صفحه و جزء می‌باشد که از همین قسمت نیز امکان جابه‌جایی میان سوره، صفحه و جزء وجود دارد. همچنین، امکان ورود به قسمت سوره‌نامه هر سوره نیز با کلیک روی نام هر سوره فراهم است؛ ضمن اینکه کاربر در همین بخش، علاوه بر انتخاب قاری مورد نظر خود، به تنظیماتِ: سرعت پخش، تعداد تکرار آیه، تعداد تکرار سوره و مدیریت دانلودها دسترسی دارد.

همچنین، با فعال کردن گزینه «چرخش صفحه» از تنظیمات موبایل، امکان افقی شدن در تمامی قسمت‌های برنامه ممکن می‌شود. این کار، موجب درشت شدن فونت در موقع قرائت قرآن و نمایش محتوای بیشتر هنگام مطالعه تفاسیر می‌گردد.

2. ترجمه و تفسیر

بخش ترجمه و تفسیر، در واقع بخش دانشنامه این برنامه است و در حال حاضر، شامل قسمت‌های ذیل می‌باشد:

- ترجمه

در قسمت «ترجمه»، 122 عنوان ترجمه از قرآن کریم با بیش از سی زبان زنده و پُرکاربرد دنیا مانند: فارسی، انگلیسی، آلمانی، روسی، فرانسه، اردو، ترکی، ژاپنی، کره‌ای و چینی ارائه شده است که دو ترجمه آن، همراه برنامه دانلود شده و به‌صورت آفلاین قابل استفاده است و بقیه ترجمه‌ها با اتصال به اینترنت به‌صورت آنلاین یا دانلودِ محتوا به‌صورت آفلاین نمایش داده می‌شوند.

لینک هرکدام از ترجمه‌هایی که در پایگاه نورلایب وجود دارد، در کنار نام ترجمه آمده است که با کلیک روی آن، متن کامل ترجمه مذکور در پایگاه نورلایب قابل مشاهده است.

جست‌وجو و فیلتر ترجمه‌ها بر اساس: مترجم، مذهب، زبان و نوع ترجمه، از جمله قابلیت‌های این قسمت برای دسترسی هرچه سریع‌تر کاربران به ترجمه دلخواه‌شان می‌باشد.

- تفسیر

قسمت «تفسیر»، حاوی 260 عنوان تفسیر در 1600 جلد از تفاسیر مهم شیعه و سنّی به زبان‌های فارسی و عربی است که محتوای پنج تفسیر، به‌طورکامل قابل دانلود و به‌صورت آفلاین نمایش داده می‌شود. در بقیه تفاسیر، تا 500 کاراکتر ذیل هرآیه با اتصال به اینترنت قابل مشاهده است. البته کاربران با کلیک بر لینک «مشاهده کتاب در پایگاه کتابخانه دیجیتال» می‌توانند به محتوای تمامی تفاسیری که در نورلایب ارائه شده، دسترسی پیدا کنند.

جست‌وجو و فیلتر تفاسیر بر اساس: مفسر، مذهب، زبان و نوع تفسیر، از جمله قابلیت‌های این قسمت برای دسترسی هرچه سریع‌تر کاربران به تفسیر دلخواه‌شان است.

- حدیث

یکی از امکانات این برنامه در کنار ترجمه و تفسیر، قسمت «حدیث» می‌باشد. این قسمت، شامل احادیث تفسیری‌ای هست که در تفاسیر روایی ارائه شده‌اند و به جهت اهمیت آن، در کارتابل جداگانه‌ای آمده است.

تفاسیر این بخش، فقط در صورت اتصال به اینترنت نمایش داده می‌شوند و کاربران برای مشاهده کامل هرحدیث و احادیث مشابه، با کلیک روی حدیث یا لینک‌های موجود در عنوان تفاسیر، به پایگاه نورلایب و جامع الأحادیث هدایت می‌شوند.

در حال حاضر، این قسمت فقط تفاسیر روایی شیعه را در ذیل آیات نمایش می‌دهد و ان‌شاءالله، دو تفسیر طبری و الدرالمنثور اهل‌سنّت نیز در به‌روزرسانی‌های آینده به آن اضافه خواهد شد.

- اِعراب

بخش «اِعراب قرآن»، تحلیل ادبی واژه‌های قرآن کریم است و دارای سه قسمت می‌باشد: تجزیه صرفی، ترکیب نحوی و تحلیل بلاغی.

قسمت تجزیه صرفی، تمام کلمات قرآن را از نظر علم صرف مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد و نقش آن را مشخص می‌کند. در این قسمت، به‌صورت نمایش جدولی، به تجزیه صرفی آیات پرداخته‌ شده است.

قسمت بعدی، ترکیب نحوی آیات است که به‌صورت نموداری ارائه شده است. با توجه به اینکه نمایش این نمودار، در نرم‌افزارِ همراه مشکل بود، لینک نمایش آن در پایگاه جامع قرآنی در این قسمت گذاشته شده است.

قسمت سوم، تحلیل بلاغی است. در این قسمت، نکته‌های مهم علم معانی، بیان و بدیع از تفاسیر ادبی و فرازهایی از تفاسیر که به بحث فصاحت و بلاغت پرداخته‌اند، توسط پژوهشگران مرکز استخراج شده و ذیل آیات نمایش داده می‌شود.

در روزآمدسازی‌های آینده، آیات این بخش به تفاسیر مهمّ ادبی پیوند داده خواهد شد.

- آیات مرتبط

بخش آیات مرتبط، ارتباط بین آیات را با استفاده از پردازش هوشمند و ماشینی در سه حوزه: مشابه لفظی، آیات همنشین در متون تفسیری و آیات مرتبط موضوعی ارائه می‌دهد.

1. مشابه لفظی

ارتباط لفظی، آسان‌ترین نوع ارتباط است که مراد از آن، ارتباط بین آیاتی است که با عبارتی یکسان و یا کمی مشابه تکرار شده باشد. در واقع، متشابه لفظی، کمک شایانی در حفظ دقیق آیات می‌کند و از سویی، روشی برای بهتر استفاده کردن در تدبر معانی آیات را ارائه می‌دهد؛ زیرا تکرار، خود نوعی تذکر است و آگاهی به تکرارها، موجب آگاهی کامل به متن قرآن می‌شود.

2. آیات همنشین

آیات همنشین، به‌نوعی تفسیر قرآن با قرآن هوشمند است و با استفاده از فناوری اطلاعات در یک پژوهش ماشینی و هوشمند تفاسیر مورد کاوش قرار گرفته و با استفاده از پارگراف و محدوده آیه، متون تفاسیر کلیه آیاتی که در آن متن در کنار هم آمده، شناسایی و ارائه شده‌اند. البته در پایگاه جامع قرآنی، مستندات این بخش نیز موجود است و پژوهشگران قرآنی می‌توانند علاوه بر آیات، مستندات ارتباط را نیز در تفاسیر مختلف مشاهده کنند.

3. آیات مرتبط موضوعی

این قسمت نیز با استفاده از بخش «فرهنگ موضوعی قرآن» طراحی و ارائه شده است؛ یعنی به‌شکل هوشمند و با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و قابلیت ماشینی، آیاتی که در بیش از سه موضوع با هم مشترک هستند، با یکدیگر مرتبط شده‌اند.

هر سه مورد مذکور، در حالت پیش‌فرض، ذیل قسمت آیات مرتبط نمایش داده می‌شوند که کاربر با امکان فیلتر کردن می‌تواند آیات هرکدام را به‌تنهایی مشاهده نماید.

3. فهرست موضوعی

کارتابل موضوعات یا فهرست موضوعی قرآن، از بخش‌های مهمّ برنامه همراه قرآن نور به شمار می‌رود. این فهرست موضوعی، به‌صورت مستقل و به زبان فارسی و عربی ارائه شده است. در این قسمت، فهرست موضوعات قرآنی با قابلیت جست‌وجو ارائه شده است و کاربر می‌تواند از طریق جست‌وجو در فهرست، به آیات موضوع انتخابی خود دسترسی داشته باشد.

4. اَعلام و اسماء

در این بخش، اَعلام و اسماء قرآنی در دو فهرست مجزاء و به دو زبان فارسی و عربی ارائه شده است.

اَعلام و اسمای قرآنی، یکی از مباحث مهم در تفسیر آیات قرآن کریم است. قرآن‌پژوهان برای فهم صحیح آیات قرآن، به یکسری مسائل کلیدی نیاز دارد که از جمله آنها، اَعلام قرآن است. اَعلام، خود بر دو نوع است: صریح و غیرصریح. اَعلام صریح، مانند اسامی انبیای الهی یا مکان‌هایی است که نام آنها در آیات ذکر شده است. اَعلام غیرصریح، واژگان مبهمی هستند که به عَلَم برمی‌گردند؛ مانند: ضمایر، اسمای موصول و اسمای اشاره.

در این بخش، کاربر با جست‌وجو یا انتخاب عَلَمِ مورد نظر خود، آیات مربوط به آن را مشاهده می‌کند. همچنین، علاوه بر آن، برای هریک از اَعلام، یک مقاله ذکر شده است. مجموع اَعلام و اسما، بیش از هزار و هفتصد مدخل است و به همین تعداد نیز مقاله وجود دارد.

در این بخش، همچنین، مرتبطات و مترادفاتِ اَعلام ارائه شده‌اند؛ زیرا برخی از این اَعلام، با هم مرتبط‌اند و بعضی نیز مترادف یکدیگرند؛ برای مثال، وقتی عَلَمی مانند «ابراهیم» انتخاب می‌شود، هاجر، ساره، اسماعیل، اسحاق و مکه نیز از مرتبطات این عَلَم محسوب می‌گردد و باید در دسترس کاربر قرار گیرد تا در صورت لزوم، تحقیق خود را توسعه بخشد و استفاده مطلوب‌تری از فهرست اَعلام ببرد.

ویژگی دیگر اَعلام قرآن، عرضه طبقه‌بندی و گروه‌بندی اعلام است. این گروه‌ها، عبارت‌اند از: نام‌های خداوند، معجزات، پیامبران، مکان‌ها، زمان‌ها، گیاهان، جانوران، جنگ‌ها و... .

5. ختم قرآن

از دیگر قابلیت‌هایی که به‌صورت یک ابزار جانبی به برنامه قرآن نور اضافه شده، می‌توان به ختم قرآن اشاره کرد. کاربران می‌توانند توسط این برنامه، ختم‌های خود را در ماه‌های مختلف سال، به‌خصوص ماه مبارک رمضان مدیریت کنند. در حال حاضر، این ابزار ختم شخصی را شامل می‌شود که در به‌روزرسانی‌های آینده، علاوه بر ختم شخصی، امکان ایجاد ختم‌های گروهی به همراه امکانات پیشرفته دیگر برای مدیریت آن گنجانده خواهد شد.

ارتقاء و به‌روزرسانی

لازمه‌ برنامه‌های همراه، به‌روزرسانی‌های متعدّد در جهت ارائه امکانات بیشتر و رفع خطاهای احتمالی می‌باشد؛ زیرا پشتیبانی از برنامه‌های تولیدشده و اهمیت دادن به درخواست کاربران بعد از تولید، باعث افزایش ارزش و اعتبار و جلب اعتماد هرچه بیشتر کاربر شده، در نتیجه، تعداد نصب برنامه را بالا می‌برد. برنامه کاربردی همراه قرآن نور نیز از این قاعده مستثنا نبوده و ارتقای آن همواره در دستور کار مرکز نور می‌باشد. این روزآمدسازی‌ها می‌تواند شامل افزایش تعداد: ترجمه‌ها، تفاسیر، صوت قاریان، ترجمه و تفاسیر گویا، بهبود نمایش در قسمت‌هایی مانند اِعراب و آیات مرتبط، اصلاح محتوایی قسمت فهرست موضوعی و اَعلام، افزایش زبان‌های رابط کاربری و در مواردی ارتقای ساختار نرم‌افزار و شکل ارائه محتوا باشد که در زمان‌های مختلف با توجه به افزایش امکانات و نیاز و درخواست کاربران انجام می‌گیرد.

در اینجا به بخش مهمی که قرار است به‌زودی در به‌روزرسانی‌های آینده اضافه شود، اشاره می‌کنیم:

- واژگان یا مفردات قرآن

با توجه به اینکه اوّلین و ابتدائی‌ترین مرحله برای رسیدن به فهم و تفسیر آیات قرآن کریم، شناخت معنای واژگان قرآنی است، قسمت «مفردات قرآن» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این بخش، واژگان قرآنی که دارای توصیفات معنایی در کتب لغوی و قاموس‌های قرآنی می‌باشند، در ذیل آیات ارائه خواهند شد. این توصیفات، به دو زبان فارسی و عربی هستند و به همه واژگان آیات مشابه توسعه خواهند یافت.

البته قسمت مفردات، یک بخش مستقلی هم خواهد داشت که کاربر با جست‌وجوی واژه‌های قرآن، به معانی آن در کتب مختلف لغوی دسترسی پیدا می‌کند و بعد از آن، می‌تواند آیاتی را که شامل این واژه هستند، مشاهده کند.

سخن پایانی

با توجه به وجود منابع و محتوای غنی علوم اسلامی در مرکز تحقیقات علوم اسلامی، ورود این مرکز به عرضه برنامه‌های موبایلی و ارائه این اطلاعات در اپلیکیشن‌های همراه، امری بسیار مبارک و لازم بود و لازم است هم‌زمان با ارتقا و روزآمدسازی‌هایی که انجام می‌پذیرد، تبلیغ این اثر فاخر نیز به شکل شایسته‌ای انجام پذیرد؛ زیرا در جامعه امروزی، تبلیغات در جهت آگاهی‌بخشی به جامعه مذهبی و مشتاق به برنامه‌های قرآنی، حرف اوّل را می‌زند.

امید است، مرکز با استفاده از ظرفیت تبلیغاتی خود در رسانه ملی و پیام‌رسان‌های مختلف فضای مجازی و به‌خصوص کانال‌های مذهبی پُرمخاطب، بتواند به اهداف خویش در جهت نشر و ترویج فرهنگ قرآنی و علوم اسلامی در سطح جهانی دست پیدا کند.

پی نوشت: