ره آورد نور

به همین مناسبت رهبر معظم انقلاب اسلامی سال 1385 را به نام مبارک پیامبر اعظم(ص) مزین کردند و این نامگذاری مبین وجود ضرورت ها و الزامات اساسی در توجه مضاعف عموم مردم و مسوولان و حتی افکار عمومی جهان به ویژه در سطح جهان اسلام به وجود مقدس پیامبر اعظم اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) و بهره مندی از ویژگی ها و امتیازهای خاص آن وجود مبارک شد.

هر چند نکوداشت و بهره از سیره پیامبر (ص) نباید در سال 85 خلاصه شود اما نامگذاری سال 85 به نام حضرت خاتم الانبیاء(ص) خود آغازی برای درک صحیح و بهتر شخصیت پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) شد و در این راستا مراکز فرهنگی و موسسات تحقیقاتی نرم افزارهایی درباره ابعاد اخلاقی و شخصیتی ایشان در اختیار عموم مردم خصوصا محققان و پژوهشگران  قرار دادند  تا موجب آشنایی بیشتر با آن حضرت شوند. در این راستا به گفته علی دژاکام رییس نمایشگاه بزرگ پیامبر اعظم (ص)حدود 114 نرم افزار ، 97 لوح فشرده در سال 85 در مورد شخصیت پیامبر گرامی اسلام (ص) به بازار عرضه شده و در اختیار علاقه مندان و پژوهشگران قرار گرفت. [*]

با توجه به اینکه در این زمینه کارهایی شایسته و قابل توجهی صورت گرفته، اما دارای کاستی ها و نواقصی نیز می باشد که امید است تولید کنندگان آن با رفع این نواقص و کاستی ها، زمینه استفاده بهتر را برای پژوهشگرانی که در این باره تحقیق می کنند فراهم آورند.حال به بعضی از ویژگی ها و کاستی هایی که در این برنامه ها وجود دارد اشاره می کنیم.

ویژگی ها:

الف) این نرم افزارها هر کدام دارای موضوعی متفاوت و از منظری مختلف به شخصیت پیامبر گرامی اسلام (ص) پرداخته اند که این باعث آشنایی با تمام ابعاد شخصیتی ایشان می شود.

ب) بیشتر این لوح های فشرده که بصورت چند رسانه ای عرضه شده؛ دارای نصبی آسان، گرافیکی مناسب و محیطی زیبا همراه با صدا و تصویر هستند که این بر جذابیت و شادابی کار با آنها می افزاید.

ج) توجه ویژه این برنامه ها به بخش کتابخانه الکترونیکی و  اختصاصی پیامبر اعظم (ص) که در بیشتر آنها مورد استفاده قرار گرفته، بر استفاده محققین از این لوح های فشرده کمک شایانی می کند.

کاستی ها:

الف) عدم توجه به نیاز محققان و پژوهشگران.

نرم افزارهایی که در این مورد به بازار عرضه شده اند، بیشتر به احیاء فرهنگ عمومی مردم پرداخته و به امور فرهنگی مانند سرود، مداحی، تواشیح و فیلم توجه ویژه ای داشته اند و کمتر نرم افزاری را می توان یافت که پاسخگوی نیازهای پژوهشگران در بخش خصوصی باشد.

ب) درون نگری مذهبی:

از دیگر نواقص این نرم افزارها نگاه درون مذهبی آنها می باشد که این می تواند برای محققانی که درباره شخصیت خاتم الانبیاء حضرت محمد(ص) تحقیق می کنند یک ضعف بشمار آید، لذا جامعیت بخشی به منابع اطلاعاتی (از منابع فریقین) برای این نرم افزارها یک ضرورت بشمار می آید.

ج) احتیاج داشتن بیشتر این برنامه ها به CDرا نیز می توان به عنوان یک ضعف تلقی کرد چرا که باعث اتلاف وقت و زحمت زیادی برای یک محقق است.

معرفی نرم افزارهای پیامبر اعظم(ص)

1-  الرسول

یکی از نرم افزارهایی که در سال پیامبر اعظم(ص) به همت و تلاش موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج) در اختیار محققان قرار گرفت نرم افزار «الرسول» بود. این لوح فشرده  را که با نگاهی پژوهشی تدوین شده، می توان  یکی از بهترین نرم افزارهای موجود دانست که برای آشنایی بیشتر با آن به بعضی از بخش های این برنامه اشاره می کنیم:

• • بخش «پرسمان» و یا همان پرسش و پاسخ که مهمترین بخش این لوح فشرده هست، مشتمل بر حدود 7500 پرسش و پاسخ پیرامون مسائل شخصیتی ، اجتماعی و سیاسی حضرت رسول اکرم (ص) همراه با موضوع بندی و گروه بندی هر سوال و با امکانات یادداشت برداری و جستجو بر اساس موضوع سؤال و مرکز پاسخ دهنده با امکان چاپ آنها می باشد.
• • کتابخانه دیجیتالی. در این بخش نیز قریب به 400 جلد کتاب و مقاله در موضوع پیامبر اعظم(ص) با امکان جستجو ، فیش برداری و چاپ برای کاربر مهیا گردیده است.
• • این نرم افزار که به صورت چند رسانه ای طراحی شده است در بخش صدا دارای سخنرانی هایی از اساتید بزرگ و مشهور همراه با مولودی، عزاداری ، تواشیح مناسب با شخصیت آن حضرت بوده و در قسمت فیلم نیز، قسمت هایی از فیلم محمد رسول اللّه(ص) به برنامه اضافه شده تا پژوهشگران به تمامی زوایای زندگی آن حضرت به روایت تصویر نیز آشنا شوند.
• • یکی دیگر از ویژگیهای منحصر به فرد این برنامه، انتخاب 99 داستان متنی از زندگی پیامبر أعظم(ص) همراه با قابلیت جستجو در بین متن داستان ها  و 45 داستان صوتی به زبان فارسی می باشد.
• • با توجه به اینکه تا بحال تحقیق مستقلی در کتب روایی شیعه در زمینه خطبه های پیامبر(ص) نشده بود، گروه تحقیق برنامه حدود 60 خطبه و قریب به 150 نامه از مکاتیب  پیامبر گرامی اسلام(ص) را گلچین و برای استفاده علاقه مندان در برنامه قرار دادند. و انسان برای اینکه تصویری کامل از اخلاق سیاسی و اجتماعی پیامبر (ص) داشته باشد ناگزیر به مراجعه به نامه ها ، خطبه ها و پیمان های پیامبر گرامی اسلام (ص) می باشد. در این بخش از برنامه می توان با انتخاب یکی از دو گزینه «خطبه ها» و یا «نامه ها» اقدام به مطالعه آن بخش نمود و به فیش برداری و چاپ مطالب مورد نظر مبادرت ورزید.
• • در قسمت دیگر برنامه برای آشنایی با سخنان پیامبر أعظم(ص) و امکان حفظ آن برای عموم، تعداد 148 سخن از سخنان قصار پیامبر أعظم(ص)  همراه با ترجمه آمده و  حدود 100 سخن از سخنان قصار آن حضرت با تلفظ فارسی در برنامه گنجانده شده است.
• • یکی دیگر از ویژگی های برنامه معرفی حدود 2000 کتاب پیرامون پیامبر گرامی اسلام(ص) به زبان فارسی و عربی و با مشخصاتی نظیر مؤلف ، نویسنده ، ناشر ، تاریخ چاپ به همراه ریز موضوعات محتوای کتاب می باشد که زمینه های تحقیق بیشتر را برای محققان و پژوهشگران آماده می کند. از خصلت های این بخش می توان نمایش کتب بر اساس عنوان کتاب ، نام مؤلف و ناشر را نام برد.
• • از دیگر بخش های برنامه قسمت اشعار است که حاوی حدود 50 شعر در رثای پیامبر گرامی اسلام (ص) با قرائت فارسی و متن 13 شعر در رثای پیامبر اعظم حضرت محمد(ص) می باشد که به دو قسمت صوتی و متنی با عناوین مجزا تقسیم گشته است.
• • در بخش زندگی نامه می توان با سیره و زندگی سیاسی و اجتماعی و نظرات بزرگان و دانشمندان راجع به پیامبر گرامی اسلام(ص)  آشنا شد.
• • در بخش قرآن، با توجه به این نکته که قرآن بزرگترین معجزه پیامبر(ص) می باشد مشتمل بر متن کل قرآن کریم به همراه تفسیرآن و مباحثی در رابطه با اعجاز و قرآن شناسی می باشد ، که امکان یادداشت برداری و جستجو به همراه چاپ را به کاربر می دهد .

این لوح فشرده علاوه بر مزیت های فراوانی که دارا هست دارای نواقص اندکی نیز می باشد که امید است تولید کنندگان این نرم افزار در نسخه های بعدی به این نکته ها توجه داشته باشند:

• الف) وجود اغلاط املایی در قسمت های مختلف برنامه از ارزش آن کاسته است.
• ب) سوالات متفرقه و غیر مرتبطی که در قسمت پرسمان که مهم ترین بخش برنامه هست، بار علمی نرم افزار را کاهش می دهد.

2- مدینه العلم (کتابخانه پیامبر اعظم)

حوزه علمیه اصفهان بعد از عرضه موفقیت آمیز نرم افزارهای مدینه العلم 1و2، موفق به تدوین و تولید نرم افزار مدینه العلم که درباره شخصیت خاتم الانبیاء (ص) پرداخته، شدند.

این لوح فشرده که از سلسله نرم افزارهای کتابخانه های حضرات معصومین می باشد، به مناسبت سال پیامبر اعظم (ص) و نکوداشت اصفهان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، شهریور ماه 1385 از سوی حوزه علمیه اصفهان  به بازار عرضه شده و در اختیار کاربران و محققان قرار گرفت.

لوح فشرده مدینه العلم دارای چهار بخش کتابخانه، نگارخانه، فرانما و ادعیه هست که در بخش کتابخانه الکترونیکی که مهمترین بخش این برنامه می باشد، متن  بیش از 700 جلد کتاب و مقاله پیرامون شخصیت حضرت محمد(ص)  و در موضوعات متنوعی مانند: سخنان، فضائل، تاریخ و سیره آن پیامبر بزرگ الهی می باشد. امکان جستجوی پیشرفته در این بخش به محققان این امکان را داده است که در حداقل زمان، مطالب مورد نیاز  را در عناوین، فهرستها، متون و زیر نویس ها در مقابل چشمان خود مشاهده و از آنها فیش برداری نمایند.

از ویژگی های دیگر این نرم افزار، امکان مشاهده فهرست کلیه کتاب ها و مقالات به صورت همزمان برای کاربران فراهم شده است. صوت و متن زیارت نامه های پیامبر اعظم (ص) ، همچنین مداحی و تواشیح درباره آن حضرت، تصاویر زیبا و قابل توجه در خصوص آن حضرت از دیگر امکانات و قابلیت های  این نرم افزار است.

اگر چه این لوح فشرده را می توان یکی از برنامه های قابل توجه برای پژوهشگران دانست اما وجود بعضی از کاستی ها، دامنه تحقیق را برای یک پژوهشگر محدود کرده است. این نرم افزار که به نام «کتابخانه تخصصی حضرت محمد(ص)» می باشد دارای منابعی اندک است و بهتر است متن کتابهای مهمی دیگری که در سیره، تاریخ ، فضایل و شخصیت آن حضرت از هر دو فرقه شیعه و سنی وجود دارد در آن گنجانده شود و یا حداقل نام کتابهای معروف همراه با نویسنده و ناشر در آن ذکر شود، چرا که در اینصورت می توان آنرا کتابخانه تخصصی حضرت محمد(ص) نامید.

3- نرم افزار چند رسانه ای پیامبر اعظم(ص)

این نرم افزار که به همت شورای عالی انقلاب فرهنگی ستاد بزرگداشت سال پیامبر اعظم(ص) به بازار عرضه شده یکی از نرم افزارهای برتر برای قشر جوان و نوجوان برای آشنایی با شخصیت بزرگوار پیامبر اکرم(ص) می باشد. این نرم افزار که نیاز به نصب نداشته و به صورت  Autorun اجرا می شود مبتنی بر فناوریهای نوین چند رسانه ای می باشد.

زندگینامه پیامبر اکرم (ص) در قالب انیمیشن های دو بعدی و سه بعدی ، افکتهای صوتی و تصویری با فهرست موضوعی به تفکیک مراحل مختلف زندگی ایشان از قبل ازتولد تا رحلت ، اخلاق نبی مکرم اسلام ، در پرتو کلام نبی ، داستان های پیامبر اعظم ، گذرگاه تاریخ شامل گذری تاریخی بر خاستگاه مقدس اسلام مکه و مدینه ، نغمه های آسمانی و همصدا با ملکوت از جمله بخشهای این لوح هستند

از دیگر بخش های این لوح فشرده می توان به بخش پیامبر اعظم از نگاهی دیگران شامل گزیده ای از کلام ائمه اطهار (ع)، امام خمینی (ره)، رهبر معظم انقلاب و اشاراتی نیز از تورات و انجیل درباره بشارت ظهور خاتم الانبیاء(ص)، استن حنانه شامل روایتی از جلوه عشق ناب محمدی در ذرات عالم و پیر تاریخ شامل مسابقه درباره زندگی و سیره نبوی  اشاره کرد. محیط بسیار زیبا و گرافیک مناسب این برنامه، محیطی شاد را برای کاربر فراهم کرده تا در هنگام کار با این نرم افزار احساس خستگی نکند.

4- نرم افزار اسم اعظم

این نرم افزار نیز که برای اجرا شدنش نیازی به نصب ندارد و به صورت Autorun اجرا می شود یکی دیگر از نرم افزارهایی است که در سال پیامبر اعظم (ص) و به تلاش و همت سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در اختیار جوانان و نوجوانانی که قصد آشنایی با شخصیت پیامبر گرامی اسلام(ص) را دارند، قرار داده شده است. این برنامه که دارای محیطی زیبا می باشد به صورت مفصل به زندگینامه حضرت محمد (ص) پرداخته  و به صورت موضوع بندی زندگی ایشان را  به سه قسمت ، ولادت تا بعثت، بعثت تا هجرت و سالهای هجرت تقسیم کرده است که هر قسمت خود دارای موضوعات مختلف دیگر می باشد. همچنین کاربر در این بخش علاوه بر اطلاعات مفیدی که می تواند درباره زندگی ایشان بدست بیاورد می تواند اطلاعات جالبی هم درباره شخصیت ایشان همچون: نامهای پیامبر، آخرین سخنان ایشان، آداب و سنن حضرت، معجزات ایشان، مسافرتها و حتی تاریخچه مسجد النبی و دیگر موضوعات بدست بیاورد.

یکی دیگر از بخش های مهم این برنامه قسمت احادیث می باشد که دارای چهار موضوع: آموزه های پیامبر(ص)، احادیث ائمه(ع) درباره ایشان، آیات قرآن درباره پیامبر اسلام(ص)، و اشعاری که درباره ایشان هست، میباشد.

همچنین این لوح فشرده شامل دوره کامل ترتیل قرآن کریم، زیارت نامه پیامبر اکرم(ص)، کتابخانه الکترونیکی، پیام نوروزی معظم رهبری در سال پیامبر اعظم (ص)، فیلم، آلبوم تصویر و آلبوم صوتی می باشد.

5- سنن النبی

لوح فشرده مذکور متن کامل کتاب «سنن النبی» نوشته علامه طباطبائی همراه با ترجمه فارسی آن  را دارا هست و کاربر علاوه بر جستجوی پیشرفته روی متن و ترجمه احادیث ، امکان فیش برداری همراه با اضافه کردن مطالب شخصی و حتی حاشیه نویسی و چاپ آنها را نیز دارد.

در این برنامه به زندگی نامه پیامبر گرامی اسلام (ص) و زندگی نامه علامه طباطبائی نیز اشاره شده است. همچنین این نرم افزار دارای 10 داستان مصور از زندگی پیامبر(ص) بوده و با داشتن منتخب کلمات قصار ، قرائت آنها نیز  میسر می باشد.

6- نهج الفصاحه

نهج الفصاحه یکی دیگر از نرم افزارهای مذهبی است که مجموعه ای از گفتارها و بیانات پیامبر گرامی اسلام(ص) را شامل می شود.این نرم افزار که به صورت چند رسانه ای عرضه شده است؛ علاوه بر قابلیت قرائت بخش های منتخب، امکان جستجوی پیشرفته روی متن و ترجمه احادیث ، امکان فیش برداری همراه با اضافه کردن مطالب شخصی و حتی حاشیه نویسی و چاپ آنها را به کاربر می دهد.

در این برنامه علاوه بر متن کتاب نهج الفصاحه، زندگی نامه پیامبر گرامی اسلام(ص) و قمست هایی منتخب از فیلم محمد رسول الله(ص) در آن گنجانده شده است.

7- پیامبر اعظم(ص) در اینترنت

این نرم افزار که توسط شبکه اطلاع رسانی نور تولید شده شامل گزیده ای از مهم ترین مطالب درباره رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم است که توسط بخش پژوهش شبکه اطلاع رسانی نور تهیه شده است.

در این مجموعه گزیده ای از  25 پایگاه اسلامی اینترنت همراه با متن کامل 85 جلد کتاب و 300 مقاله درباره پیامبر اکرم (ص) و با معرفی بیش از 1100 جلد کتاب و 170 پایان نامه می باشد. در قسمت دیگر این برنامه 360 پرسش و پاسخ درباره رسول اعظم (ص) ارائه شده است. در این نرم افزار همچنین مطالب مختلف در مورد اهل بیت (ع) ، اصحاب و نبوت و همچنین پیامبر (ص) از منظر دیگران و در آینه شعر وادب آمده است.

8- سراج منیر

سازمان تبلیغات اسلامی استان اصفهان این لوح فشرده را با هدف تبیین شخصیت ارزنده پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) و پاسخگویی به نیاز مردم در رابطه با آشنایی با سیره و زندگانی آن حضرت، در اختیار پژوهشگران قرار داده است.

نرم افزار فوق در محیطی خاص تولید شده و متن کامل بیش از 15 جلد کتاب پیرامون حضرت رسول(ص) و بیش از 1500 دقیقه سخنرانی به صورت صوت و تصویر در آن طراحی شده است . همچنین متن 313 مقاله در آن وجود دارد و بیش از 50 جلد کتاب نیز در همین رابطه معرفی شده است..

در این نرم افزار گلچین فیلم محمد رسول الله (ص) در 16 قسمت و فیلم پیام نوروزی مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در سال 85 و نیز گالری صوت شامل مولودی، مداحی و تواشیح های مرتبط با پیامبر (ص) و چندین حکایت آموزنده و سیمای پیامبر (ص) در آیات قرآن گنجانده شده است.