مرکز آمار اینترنت جهان در فوریه 2005 تعداد کاربران اینترنتی در ایران را چهار میلیون و هشتصد هزار نفر اعلام نمود که 47% این رقم را بانوان ایرانی تشکیل می دهند.62% دختران ایرانی بهطور متوسط 11ساعت در هفته چت کرده و حداقل 30% آنان20 ساعت در هفته مشغول چت کردن هستند. طی تحقیقی که از تعدادی از کاربران زن شهر شیراز انجام شده است، از میان 238 پاسخگو در فاصله سنی 16تا48 سال که اکثراً مجرد(88%) و دانشجو(78%) بودند. 68% آنها بین 30 تا 10 ساعت در هفته آن لاین بودهاند و 62% آنان هر روز چت میکردهاند.
بیشترین میزان استفاده کاربران از اینترنت به ترتیب چنین است: چت72%، پست الکترونیکی 62%، پایگاههایغیرمفید و بعضا خلاف اخلاق 32%، یافتن اطلاعات علمی 50% و بازی رایانهای 6%. (1)
این آمار و ارقام نشان دهندۀ نداشتن اطلاعات کافی کاربران به ویژه زنان نسبت به مزایای اینترنت است.
با توجه به نقش روزافزون اینترنت در اطلاعرسانی، دانشافزایی و به روز رسانی اطلاعات، بررسی میزان استفاده دبیران به عنوان عاملان اصلی آموزش هم ضروری به نظر می رسد. طبق تحقیقی که از زنان فرهنگی شهر بیرجند به عمل آمده 43/5% از زنان فرهنگی تاکنون اصلاًََ از اینترنت استفاده ننمودهاند و 32/9% در حد کم، 17/5% در حد متوسط و تنها 5% در حد بیشتر از متوسط از اینترنت استفاده کردهاند. 24/7% افراد علت عدم استفاده از اینترنت را عدم آشنایی گزارش نمودهاند.
بیشترین میزان استفاده 18/8% از پایگاههای علمی - تخصصی بوده و 22/5% از کاربران فرهنگی به منظور کسب اطلاعات علمی از اینترنت استفاده نمودهاند.
43/5 % نیز اظهار داشتهاند که هیچگونه آشنایی با پایگاههای کارآمد ندارند و 85/9% تا کنون هرگز به پایگاههای مربوط به زنان مراجعه نکردهاند.(2)
هر چند این آمار را نمیتوان آمار واقعی جامعه در نظر گرفت و آن را به کل جامعه تعمیم داد، ولی آن را میتوان به عنوان هشدار و همینطور گوشهای از واقعیّت تلقّی کرد.
طبق این آمار و ارقام ضرورت ایجاب میکند که با فرهنگسازی و اطلاعرسانی، بانوان کشورمان را با مطالب و پایگاههای مخصوص خودشان آشنا کنیم و توان علمی این قشر را برای ارتقای کشور بالا برده و زمینه را برای رونق بخشیدن به فرهنگ تحقیق و جستجو در میان آنان فراهم سازیم.
در این نوشتار قصد داریم به عنوان نمونه چند پایگاه اسلامی بانوان و قابلیتها، ویژگیها و بخشهای مختلف آن ها را برای آشنایی بیشتر معرفی کنیم.
قابلیتها و ویژگیهای پایگاههای اسلامی بانوان
1. مرکز امور زنان وخانواده ریاست جمهوری(www.women.org.ir)
پایگاه امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با هدف ارتقا و بهبود وضعیت زنان و تواناییهای آنان برای شکوفایی و تحقق استعدادهای خود در جهت تعالی و توسعه جامعه اسلامی شروع به فعالیت کرده است.
این پایگاه از بخشهای مختلفی برخوردار است، که از جمله: اعلام اخبار در مورد زنان وخانواده به صورت روزانه و آموزش را میتوان ذکر کرد. بخش آموزش خودداری زیرمجموعههایی مانند: طرح رحمت، آیین زندگی و زنان الگوست که درآن در مورد زندگینامه زنان الگوی اسلام صحبت به میان آمده است.
یکی دیگر از بخشهای این پایگاه، بخش «در محضر استاد» است که درباره نظریات و سؤالهای پرسیده شده از استاد علامه طباطبایی(ره) در مورد مسائل زنان مطالبی ذکر کرده است. در بخشی دیگر می توان به مقالات متنوع در مورد زنان اشاره کرد. از دیگر قسمتهای این پایگاه میتوان بخش فیلم و صوت و گالری تصاویر را نام برد.
در قسمت فیلم و صوت سخنان مقام معظم رهبری و شخصیتهای مهم کشور در مورد زنان ارائه شده است.
این پایگاه از ویژگی دیگری به نام «خبرنامه زنان» بهره برده است و شمارههای مختلف این مجله را در خود قرار داده است. قابلیتهای مختلفی مانند: تازهها، پژوهش، گزارش و بانکهای اطلاعاتی نیز در این پایگاه وجود دارد که با مراجعه به این بخشها میتوانید به مسائل مختلف دسترسی پیدا کنید.
2. مرکزمدیریت حوزه علمیه خواهران(www.womenhc.ir)
این پایگاه زیر نظر مدیریت حوزۀ علمیه کشور فعالیت میکند و پایگاهی تخصصی برای بانوان به شمار میآید.
در پایگاه فوق بخشها و اطلاعات متفاوتی به چشم میخورد که میتوان به بخش فناوری اطلاعات اشاره کرد. این بخش برای رشد فرهنگ استفاده از منابع الکترونیکی جهت افزایش بار علمی بانوان تهیه شده است. اخبار مربوط به حوزه و بانوان و بالأخره پایاننامهها و بانک مقالات، از دیگر قسمتهای مهم این پایگاه است. کاربر میتواند با مراجعه به بخشهای: مطالعات و تحقیقات زنان، ویژهنامهها، جلسات دفاعیه، آموزش مجازی، سیمای فرزانگان، کتب تالیفی مرکز و نمای حوزه، از ویژگیهای دیگر این پایگاه آگاهی پیدا کند.
3. زنان و فناوری اطلاعات(www.wit.ir)
هدف از ایجاد این پایگاه آشنا کردن بانوان با مسائل روز فناوری اطلاعات در دنیا میباشد.
پایگاه زنان و فناوری اطلاعات قصد دارد سطح علمی و تحقیقی بانوان را بالا برده و ایشان را در هر چه درست استفاده کردن از اینتریت آشنا سازد.
این پایگاه تازه های فناوری را به اطلاع کاربران خود میرساند و آنها را با اخبار روز فناوری آشنا میکند. در پایگاه مذکور بخشی به نام «لغتنامه رایانهای» وجود دارد که کاربران را با اصطلاحات و کلمات و تجهیزات رایانهای و اینترنتی آشنا میکند و چگونگی استفاده از آن را آموزش میدهد.
بخش مقالات این پایگاه با داشتن مقالات روز کشور در مورد فناوری اطلاعات، آمار مختلف در مورد مسائل زنان و همچنین معلومات عمومی و دانستنی های متفاوتی را در اختیار کاربران خود قرار میدهد و آنان را با فرصت ها و چالش های فناوری اطلاعات آشنا میسازد. قابلیتهای دیگر پایگاه را میتوان با مراجعه به بخشهای: مقالات پایگاه، اخبار همایش، اطلاعیهها آموزش و پرسش وپاسخ جستجو کرد.
4. دفتر مطالعات و تحقیقات زنان(ir و www.womenrc.com)
این دفتر نهادی علمی - پژوهشی و وابسته به مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران است. کاربر در این پایگاه میتواند به نمایهها و مداخل پژوهشی که خود به شاخههای دیگر مانند: اقتصاد، فقه و حقوق، تاریخ، فرهنگ، آموزش و هنر، روانشناسی، اخلاقی و تربیتی، قرآن و روایات تقسیم میشود، دسترسی پیدا کند. محصولات، کتابشناسی، گالری، فیلم وصوت، نشستها و همایشها، بیانیهها و مجله حوراء، از دیگر مطالب مندرج در پایگاه دفتر مطالعات وتحقیقات زنان به شمار میرود.
از اهداف این پایگاه میتوان به: پاسخگویی به نیازهای تئوریک و دفاع از مرزهای اعتقادی در حوزه زن، تبیین دیدگاه نظامند دین پیرامون زن و خانواده، اصل مجموعهنگری و هماهنگی و پرهیز از نگاه تکبعدی و جزئی، کارآمدی دین در موضع برنامهریزی اجتماعی، توجه همزمان به سه بعد اخلاقی، اعتقادی و رفتاری در ترسیم الگوی متعالی از زن و تأکید بر دستیابی به وضعیت فعال و غیر منفعل، اشاره کرد.
5. خبرگزاری زنان ایران(www.iwna.ir)
این پایگاه با هدف بالا بردن سطح آگاهی و هوشیاری زنان کشور در مورد مسائل مربوط به بانوان ایرانی راهاندازی شده است.
این پایگاه بخشها و قابلیتهای مختلفی برای بانوان ارائه نموده که میتوان به آخرین خبرهای روز دنیا در مورد زنان شامل بخشهای: اجتماعی، بینالمللی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی اشاره کرد. بخش زن ایرانی نیز به انعکاس اندیشهها و مطالبات زنان پرداخته و به گفتگو با چهرههای برجسته و مطرح زنان در حوزه های اجتماعی، فرهنگی و مذهبی میپردازد.
6. مؤسسه مطالعات و تحقیقات زنان(www.iwsr.org)
در این پایگاه که متعلق به یک انجمن غیر دولتی است، کاربر میتواند به مسائل مختلف روز زنان کشورمان از جمله مسائل: بهداشتی، آموزشی و پژوهشی دسترسی پیدا کند. در این پایگاه درباره آخرین نشستها و همایشها در مورد زن، مطالب گوناگونی قرار داده شده و راهکارهایی در مورد مسائل مختلف بانوان کشور ارائه کرده است.
این پایگاه شامل بخش مقالات است که آخرین مقالات روز دنیا و کشور را در اختیار بانوان قرار میدهد. بخشهای دیگری چون معرفی کتاب و فصلنامه «زن فرزانه» هم در این پایگاه به چشم می خورد که برای کاربران قابل استفاده است.
7. پایگاه اطلاعرسانی حوزه علمیه خواهران قم (جامعه الزهرا(س))(www.jz.ac.ir)
پایگاه جامعه الزهرا(س) از پایگاههای آموزشی و مذهبی بانوان محسوب می شود.
ویژگیهای مختلفی در این پایگاه وجود دارد که مربوط به مسائل آموزشی حوزه است. در این پایگاه میتوانید از بخش نشریه «نامه جامعه» استفاده کنید. همپنین کاربر در این پایگاه میتواند از اخبار و اطلاعیههای حوزه علمیه خواهران مطلع شود.
8. شورای فرهنگی اجتماعی زنان مرکز اطلاعات و آمار زنان(www.iranwomen.org)
این شورا با اهدافی چون: سازماندهی و ایجاد انسجام در گردآوری اطلاعات و آمار زنان درسطح کشور ، معرفی جایگاه زن در نظام اسلامی در مقایسه با سایر ادیان الهی و مکاتب و ملل گوناگون و نیز شناسایی و معرفی الگوی زن مسلمان، اقدام به راهاندازی پایگاه اطلاع رسانی مزبور نموده است.
پایگاه مذکور قابلیتها و بخشهای متفاوتی را در خود جای داده است. بعضی از ویژگیهای این پایگاه به این شرح است:
- آمار مربوط به وضعیت مسائل مختلف بانوان کشور؛
- استفتائات مراجع معظم تقلید در مورد مسائل بانوان؛
- معرفی کتابهای مختلف برای بانوان؛
- اخبار و مقالات گوناگون شامل موضوعاتی مانند: پیشرفت و ارتقای علمی زنان ایران، اشتغال، سلامت و بهداشت، حقوق زنان و ازدواج؛
- فرهنگ و اندیشه که به موضوعات فرهنگی و مذهبی بانوان می پردازد؛
- بخش بهداشت و سلامت که در مورد مسائل بهداشتی و اخبار پزشکی مربوط به بانوان صحبت میکند.
پینوشتها:
1. ر.ک: پایگاه زنان و فناوری اطلاعات، زنان و پیامدهای روانشناختی چت و دوستیابیهای اینترنتی، نازنین هنرپروران، تاریخ مشاهده:16/2/1387.2. ر.ک: همان، بررسی میزان استفاده زنان فرهنگی از اینترنت، فرخ روجلیلی، تاریخ مشاهده: 16/2/1387.